Οι αναπάντεχες προκλήσεις στις πρώτες εκλογές μιας χώρας

Πώς διδάσκεις σε μια ολόκληρη χώρα πώς να ψηφίσει όταν κανείς δεν το έχει ξανακάνει; Πρόκειται για μια τεράστια πρόκληση που αντιμετωπίζουν όλες οι εκκολαπτόμενες δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αποτελεί η έλλειψη κοινής γλώσσας. Εξάλλου, αν δεν μπορείς να περιγράψεις κάτι, μάλλον δεν μπορείς να το καταλάβεις. Σε αυτή την αφυπνιστική ομιλία, η ειδικός εκλογών, Φιλίπα Νιβ, μοιράζεται τις εμπειρίες της από το προσκήνιο της δημοκρατίας, καθώς και τη λύση της σε αυτό το μοναδικό γλωσσικό κενό.

Ο μεγάλος φιλόσοφος Αριστοτέλης, είχε πει

πως αν κάτι δεν υπάρχει,
δεν υπάρχει λέξη γι' αυτό,

και αν δεν υπάρχει λέξη για κάτι,

τότε αυτό το κάτι δεν υπάρχει.

Όταν μιλάμε για εκλογές,

εμείς στις εδραιωμένες δημοκρατίες,
ξέρουμε για ποιο πράγμα μιλάμε.

Έχουμε τις λέξεις. Έχουμε το λεξιλόγιο.

Ξέρουμε τι είναι ένα εκλογικό κέντρο.

Ξέρουμε τι είναι το ψηφοδέλτιο.

Τι γίνεται, όμως στις χώρες
όπου δεν υπάρχει δημοκρατία,

στις χώρες όπου δεν υπάρχουν οι λέξεις
να περιγράψουν τις έννοιες

που ενισχύουν μια δημοκρατική κοινωνία;

Εργάζομαι στον τομέα
της εκλογικής βοήθειας,

που σημαίνει πως βοηθάμε

τις εκκολαπτόμενες δημοκρατίες
να οργανώσουν

τις πρώτες, συχνά, εκλογές τους.

Όταν με ρωτούν πού δουλεύω,
συχνά ακούω αυτή την απάντηση.

«Δηλαδή είσαι μία από αυτούς
που γυρνούν τον κόσμο

επιβάλλοντας τη δυτική δημοκρατία
εκεί που δεν μπορούν να τη χειριστούν».

Τα Ηνωμένα Έθνη
δεν επιβάλλουν τίποτα σε κανέναν.

Αλήθεια, δεν το κάνουν.

Και επίσης, αυτό που κάνουμε

στηρίζεται γερά

στη Διεθνή Διακήρυξη
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1948,

στο άρθρο 21, το οποίο προνοεί

ότι όλοι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα
να επιλέγουν ποιος τους κυβερνά.

Σε αυτό βασίζεται η δουλειά μας.

Ειδικεύομαι στη δημόσια ευαισθητοποίηση.

Τι σημαίνει αυτό; Κι άλλη ορολογία.

Σημαίνει τον σχεδιασμό
εκστρατειών ενημέρωσης

για να μπορέσουν οι υποφήφιοι
και οι ψηφοφόροι,

οι οποίοι δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία
να συμμετάσχουν ή να ψηφίσουν,

να καταλάβουν πού,
πότε και πώς να εγγραφούν.

Πού, πότε και πώς να ψηφίσουν.

Γιατί είναι σημαντική η συμμετοχή.

Μάλλον θα σχεδιάσω συγκεκριμένη εκστρατεία
για να ενημερώσω τις γυναίκες

για να βεβαιωθώ
ότι μπορούν να συμμετάσχουν,

ότι μπορούν να λάβουν
μέρος στη διαδικασία.

Και για τους νέους.
Για διάφορους ανθρώπους.

Άτομα με αναπηρίες.
Προσπαθούμε να τους ενημέρωσουμε όλους.

Δεν είναι πάντα εύκολο,
επειδή συχνά σ' αυτή τη δουλειά,

το έχω προσέξει όλα αυτά τα χρόνια
που εργάζομαι σ' αυτό,

ότι λείπουν οι λέξεις.

Οπότε, τι κάνουμε;

Το Αφγανιστάν.

Είναι μια χώρα
με υψηλά επίπεδα αναλφαβητισμού.

Το 2005

οργανώσαμε δύο εκλογές την ίδια μέρα,

επειδή η υλικοτεχνική στήριξη
ήταν εξαιρετικά δύσκολη

και φαινόταν πιο αποτελεσματικό
να γίνει έτσι.

Ήταν, όντως,

αλλά από την άλλη το να εξηγήσεις
δύο εκλογές αντί για μία

ήταν ακόμη πιο πολύπλοκο.

Γι' αυτό, χρησιμοποιήσαμε πολλές εικόνες

και όταν ήρθε η ώρα του ψηφοδελτίου

είχαμε προβλήματα, επειδή
ήθελε να συμμετάσχει πολύς κόσμος.

Είχαμε 300 υποψήφιους για 52 έδρες

για την κάτω βουλή,
δηλαδή για τις βουλευτικές εκλογές.

Για το Επαρχιακό Συμβούλιο
είχαμε ακόμη περισσότερους υποψηφίους.

Είχαμε 330 υποψήφιους για 54 έδρες.

Οπότε, όταν μιλάμε
για σχεδιασμό ψηφοδελτίου,

αυτό ήταν το ψηφοδέλτιο.

Έχει το μέγεθος εφημερίδας.

Αυτό είναι το ψηφοδέλτιο
για την κάτω βουλή

(Γέλια)

Ναι, και

αυτό ήταν το ψηφοδέλτιο
για το Επαρχιακό Συμβούλιο.

Ακόμη μεγαλύτερο.

Χρησιμοποιήσαμε πολλά σύμβολα και τέτοια.

Είχαμε κι άλλα προβλήματα
στο νότιο Σουδάν.

Το νότιο Σουδάν ήταν άλλη ιστορία.

Είχαμε πολύ κόσμο,
που φυσικά δεν είχε ψηφίσει ποτέ,

με εξαιρετικά υψηλά επίπεδα αναλφαβητισμού

και πολύ ανεπαρκείς υποδομές.

Για παράδειγμα,

είναι μια χώρα
στο μέγεθος του Τέξας περίπου.

Είχαμε εφτά χιλιόμετρα
ασφαλτοστρωμένου δρόμου,

εφτά χιλιόμετρα σε όλη τη χώρα,

μαζί με την άσφαλτο
όπου προσγειώσαμε τα αεροπλάνα

στο αεροδρόμιο της Τζούμπα.

Άρα η μεταφορά των υλικών
για τις εκλογές

ήταν υπερβολικά δύσκολη.

Ο κόσμος δεν είχε καμία ιδέα

πώς είναι μια κάλπη.

Ήταν πολύ περίπλοκο,

γι' αυτό η μόνη διέξοδος
ήταν η προφορική επικοινωνία,

αλλά υπήρχαν 132 γλώσσες.

Ήταν μια εξαιρετική πρόκληση.

Μετά πήγα στην Τυνησία το 2011.

Ήταν η Αραβική Άνοιξη.

Μια απέραντη ελπίδα είχε δημιουργηθεί
από το τεράστιο αυτό κίνημα

που επικρατούσε στην περιοχή.

Η Λιβύη, η Αίγυπτος, η Υεμένη.

Ήταν μια τεράστια, ιστορική στιγμή.

Καθόμουν με την εκλογική επιτροπή

και μιλούσαμε
για διάφορα θέματα των εκλογών

και τους άκουγα να λένε λέξεις
που δεν είχα ξανακούσει,

και είχα δουλέψει με Ιρακινούς,
με Ιορδανούς, Αιγύπτιους,

και ξαφνικά χρησιμοποιούσαν
αυτές τις λέξεις

και σκέφτηκα: «Περίεργο αυτό».

Η λέξη που μού προκάλεσε το ενδιαφέρον
ήταν «παρατηρητής».

Συζητούσαμε
για τους εκλογικούς παρατηρητές

και ο επίτροπος εκλογών έλεγε
στα αραβικά τη λέξη «μουλάχιζ»,

το οποίο σημαίνει «προσέχω»
με παθητική σημασία,

όπως θα λέγαμε: «πρόσεξα
ότι φορούσε γαλάζιο πουκάμισο».

«Πήγα να ελέγξω αν
το πουκάμισό του ήταν γαλάζιο»;

Αυτός είναι ο ρόλος
του εκλογικού παρατηρητή.

Είναι πολύ ενεργό, διέπεται
από διεθνείς συμφωνίες

και λειτουργεί ελεγκτικά.

Μετά άκουσα ότι στην Αίγυπτο,

χρησιμοποιούν τον όρο «μουτάμπι»,
που θα πει «ακολουθώ».

Άρα τώρα έχουμε άτομα
που ακολουθούν τις εκλογές.

Ούτε αυτό είναι απόλυτα ακριβές,

επειδή υπάρχει αποδεχτός όρος
ο οποίος χρησιμοποιείται,

που είναι η λέξη «μουράκιμπ»
που σημαίνει «ελεγκτής».

Έχει την έννοια του ελέγχου.

Άρα, τρεις λέξεις για μια έννοια.
Αυτό δεν είναι καλό.

Με τους συναδέλφους σκεφτήκαμε
ότι ίσως είναι ο δικός μας ρολος

να σιγουρευτούμε ότι
οι λέξεις είναι κατανοητές

και να δημιουργήσουμε ένα έργο αναφοράς
για χρήση σε όλη την αραβική περιοχή.

Αυτό κάναμε.

Μαζί με τους συναδέλφους αυτούς,

εκδόσαμε το «Αραβικό Λεξικό
Εκλογικής Ορολογίας»

και εργαστήκαμε σε οχτώ
διαφορετικές χώρες.

Αυτό σήμαινε την απόδοση
του ορισμού 481 εννοιών,

που αποτέλεσε τη βάση όλων
όσων πρέπει να ξέρει κανείς

για την οργάνωση
δημοκρατικών εκλογών.

Ορίσαμε αυτές τις έννοιες
και εργαστήκαμε με Άραβες συναδέλφους

και συμφωνήσαμε στην κατάλληλη λέξη
για χρήση στα Αραβικά.

Η αραβική γλώσσα είναι πολύ πλούσια
κι αυτό ήταν μέρος του προβλήματος.

Υπάρχουν, όμως 22 χώρες
που μιλούν αραβικά

και χρησιμοποιούν τη σύγχρονη,
κοινή αραβική γλώσσα,

που είναι τα αραβικά που χρησιμοποιούνται
σε όλη την περιοχή,

σε εφημερίδες και εκπομπές,

αλλά φυσικά, από τη μία χώρα στην άλλη

και στην καθημερινή χρήση, διαφέρει.

Διάλεκτοι, ιδιωματισμοί, κλπ.

Αυτό ήταν ακόμη
ένας βαθμός δυσκολίας, οπότε,

κατά κάποιο τρόπο, υπήρχε το πρόβλημα
πως η γλώσσα δεν είχε ωριμάσει, αν θέλετε,

εμφανίζονταν νεολογισμοί, νέες εκφράσεις.

Δώσαμε τον ορισμό των εννοιών αυτών
και είχαμε οχτώ εκπροσώπους στην περιοχή.

Τους υποβάλαμε το προσχέδιο
και μας απάντησαν.

«Κατανοούμε τον ορισμό
και συμφωνούμε με αυτόν,

αλλά έτσι το λέμε αυτό στη χώρα μας».

Επειδή δεν θα εναρμονίζαμε
ούτε θα επιβάλλαμε την εναρμόνιση.

Θέλαμε να διευκολύνουμε
την κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων.

Με κίτρινο βλέπετε
τις διάφορες εκφράσεις

που χρησιμοποιούνται στις διάφορες χώρες.

Με χαρά σας λέω ότι αυτό πήρε
τρία χρόνια για να δημιουργηθεί,

επειδή οριστικοποιήσαμε το προσχέδιο
και το πήραμε επί τόπου,

καθίσαμε με τις εκλογικές επιτροπές
σε όλες αυτές τις χώρες,

συζητήσαμε, ξεκαθαρίσαμε
και βελτιώσαμε το προσχέδιο,

και τελικά το εκδώσαμε
τον Νοέμβριο του 2014 στο Κάιρο.

Είχε μεγάλη επιτυχία.
Εκδώσαμε 10.000 αντίτυπα.

Μέχρι σήμερα, έχει 3.000 λήψεις
στο διαδίκτυο σε μορφή PDF.

Άκουσα πρόσφατα από συνάδελφο,
ότι το πήραν στη Σομαλία.

Θα κάνουν μια εκδοχή του στη Σομαλία,
επειδή δεν υπάρχει τίποτα εκεί.

Αυτά είναι καλά νέα.

Ο νεοσυσταθείς Αραβικός Οργανισμός
για Σώματα Εκλογικής Διοίκησης,

που προσπαθεί να δώσει
επαγγελματικό χαρακτήρα

στον τρόπο που διεξάγονται
οι εκλογές στην περιοχή,

τον χρησιμοποιεί επίσης.

Ο Αραβικός Σύνδεσμος έχει δημιουργήσει

μια παναραβική ομάδα παρατηρητών,

η οποία το χρησιμοποιεί και αυτή.

Αυτό είναι πολύ καλό.

Ωστόσο, αυτή η εργασία αναφοράς
είναι αρκετά έντονη.

Είναι περίπλοκη και πολλοί όροι
είναι αρκετά τεχνικοί,

άρα ο μέσος άνθρωπος δεν χρειάζεται
να γνωρίζει ούτε το ένα τρίτο.

Οι άνθρωποι στη Μέση Ανατολή, όμως

έχουν στερηθεί κάθε μορφή
αυτού που λέμε εμείς αγωγή του πολίτη.

Είναι μέρος της σχολικής μας ύλης.

Δεν υπάρχει σ' αυτό το μέρος του κόσμου,

και νιώθω ότι είναι δικαίωμα όλων
να γνωρίζουν πώς λειτουργούν όλα αυτά.

Είναι καλό να σκεφτόμαστε
τη δημιουργία μιας αναφοράς

για τους μέσους ανθρώπους

και να έχουμε κατά νου ότι τώρα
έχουμε μια βάση να εργαστούμε,

αλλά έχουμε και την τεχνολογία,

για να επικοινωνήσουμε
με εφαρμογές κινητών,

βίντεο, κινούμενα σχέδια.

Υπάρχουν τόσα εργαλεία
που μπορούν να χρησιμοποιηθούν

για να επικοινωνήσουμε αυτές
τις ιδέες στον κόσμο

για πρώτη φορά στην ίδια τους τη γλώσσα.

Ακούμε για πολλή μιζέρια στη Μέση Ανατολή.

Ακούμε για το χάος του πολέμου.
Ακούμε για την τρομοκρατία.

Μαθαίνουμε για τον σεκταρισμό

και για όλες αυτές
τις τρομακτικά αρνητικές ειδήσεις

που φτάνουν συνεχώς στα αυτιά μας.

Αυτό που δεν ακούμε είναι
το τι σκέφτεται ο απλός κόσμος.

Τι λαχταρούν αυτοί;

Ας τους δώσουμε τον τρόπο,
ας τους δώσουμε τις λέξεις.

Η σιωπηλή πλειοψηφία είναι σιωπηλή
επειδή δεν έχουν τις λέξεις.

Η σιωπηλή πλειοψηφία πρέπει να γνωρίζει.

Ήρθε η στιγμή να δώσουμε στον κόσμο
τα γνωστικά εργαλεία

με τα οποία να πληροφορηθούν.

Η σιωπηλή πλειοψηφία δεν χρειάζεται
να μένει σιωπηλή.

Ας τους βοηθήσουμε
να αποκτήσουν φωνή.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα)