Return to Video

Nola sortu nuen Jet-jantzia

  • 0:01 - 0:04
    Michael Browning: ingeniaria,
  • 0:04 - 0:06
    berritzailea...
  • 0:06 - 0:07
    asmatzailea berez...
  • 0:07 - 0:08
    eta aita motibatzailea.
  • 0:09 - 0:11
    Pilotatzea zen bere grina,
    hortaz uler daiteke
  • 0:11 - 0:15
    zergaitik oparitu zioten dudazko
    marrazki hori 1970ean erretiroa hartzean.
  • 0:16 - 0:19
    Berrogei urte geroago,
  • 0:19 - 0:20
    zenbait pertsona elkartu ginen
  • 0:21 - 0:22
    saiatzeko,
  • 0:22 - 0:26
    hegan egitearen erronkari, jendea
    urteetan inspiratu duenari,
  • 0:26 - 0:29
    modu desberdin batean ekiteko.
  • 0:29 - 0:31
    Eta bidaia hau zuekin partekatu nahi dut.
  • 0:31 - 0:35
    Giza gorputza eta arimaren oinarrizko
    hipotesiarekin hasiko gara,
  • 0:35 - 0:37
    hemen azken egunetan ikusi dugun bezalaxe,
  • 0:37 - 0:39
    izugarrizko kontzeptua da.
  • 0:39 - 0:42
    Eta zer, aparatu izugarri hau
    hobetuko bagenu
  • 0:43 - 0:44
    teknologia egokiarekin?
  • 0:44 - 0:47
    Hegan egitea modu honetan
    aztertzen bada
  • 0:47 - 0:48
    noraino iritsi gaitezke?
  • 0:48 - 0:51
    Hortaz, Londresen,
    nire entrenamendu kideak, Denton,
  • 0:51 - 0:54
    nik baino lan hobea egiten du
    horrelako gauzetan.
  • 0:54 - 0:56
    Badakizue zer? Londres da.
  • 0:56 - 0:59
    Ideia hau hobetzea zen.
  • 0:59 - 1:00
    Eta, nola hobetzen da hau?
  • 1:00 - 1:02
    Beno, hauetako bat erosi genuen
  • 1:03 - 1:05
    Hau gasezko mikro-turbina bat da.
  • 1:06 - 1:08
    Hemen zegoen geure oinarria
  • 1:08 - 1:11
    eta makineria pieza txiki honek,
    izugarria zirudien
  • 1:11 - 1:13
    beraz bi eraman genituen landa eremura.
  • 1:15 - 1:18
    Benetako eroia, bide batez,
    atzeko aldean ikus daiteke,
  • 1:18 - 1:20
    Barazkiekin dabilen emakumea,
  • 1:20 - 1:22
    lan bikaina egiten du ikusten
    ez gaituenaren itxura eginez
  • 1:22 - 1:25
    (Barre algarak)
  • 1:26 - 1:28
    Uste dut hainbeste dibertitzen
    ez dena belarra dela
  • 1:28 - 1:31
    nahiko kaltetuta gelditu baitzen.
  • 1:31 - 1:32
    Hemen bereizi dezakezue bultzada
  • 1:32 - 1:35
    horizontalki mantentzen saiatu nintzenean
    huts eginez.
  • 1:35 - 1:37
    50 bat kg-ko bultzada.
  • 1:37 - 1:39
    Nahikoa zirraratu gintuen.
  • 1:39 - 1:41
    Zerbait lortu genuela
    uste geunen.
  • 1:41 - 1:43
    Beraz, aurrera egiteko
    bide bakarra zegoen:
  • 1:44 - 1:46
    Lau turbina izatea.
  • 1:46 - 1:47
    (Barreak)
  • 1:51 - 1:53
    Irudi hauek berriro ikustea
    atsegin dut.
  • 1:53 - 1:56
    Hobeto pentsatzean, zama
    hobeto banatzen saiatu ginen.
  • 1:56 - 1:58
    Hankak zama eramateko
    diseinatuak daude,
  • 1:58 - 2:00
    Beraz, zergatik ez
    apur bat banatu?
  • 2:01 - 2:03
    Erabaki egokia izan zen.
  • 2:03 - 2:04
    Arnesa...
  • 2:04 - 2:06
    Beste ideia on bat,
    funtzionatu ez zuena,
  • 2:06 - 2:08
    Ikusiko duzuen bezala.
  • 2:08 - 2:11
    Gauzak frogatzen saiatu ginen
    bidai osoan zehar.
  • 2:11 - 2:12
    (Barreak)
  • 2:12 - 2:14
    Bai, ez zuen funtzionatu. Ezta?
  • 2:14 - 2:18
    Gauzak frogatzen eta akatsetatik
    ikasten kasu gehienetan.
  • 2:18 - 2:22
    Baita erorialdiaren akatsa ere.
  • 2:23 - 2:25
    Behatzen baduzue, hemen
    bost motore genituen
  • 2:25 - 2:28
    Bat mantenu lanetan bazegoen ere,
    erabili egin genuen
  • 2:28 - 2:30
    (Barreak)
  • 2:30 - 2:31
    Eta gas hodia puskatu nuen.
  • 2:31 - 2:34
    Ongi. Berriro ez egiten ikasi genuen.
  • 2:35 - 2:36
    Hura kale itsu bat zen.
  • 2:37 - 2:37
    (Barreak)
  • 2:38 - 2:39
    3 beso bakoitzean,
  • 2:39 - 2:40
    barregarria izan zen.
  • 2:40 - 2:42
    70kg beso bakoitzean.
  • 2:42 - 2:44
    Beste behin, esperimentu txarra.
  • 2:44 - 2:46
    (Barreak)
  • 2:46 - 2:49
    Baina zenbait aurrerapen
    sinesgarri egiten hasi ginen,
  • 2:49 - 2:53
    agian lortuko genuela pentsarazteko
    nahikoak.
  • 2:53 - 2:55
    Ikusi, erakargarria dirudi.
  • 2:56 - 2:59
    Hanka bakoitzean bana eta
    beso bakoitzean bina,
  • 2:59 - 3:01
    paperean behintzat fidagarria zen.
  • 3:02 - 3:05
    Eta ondoren orain erakutsiko
    dizuedana egin genuen,
  • 3:05 - 3:07
    oraindik gustuko dut hau ikustea.
  • 3:10 - 3:14
    Lehen aldiz, 6 segunduko
    hegaldi nahiko jarraia
  • 3:15 - 3:19
    (Txaloak)
  • 3:20 - 3:23
    Eta puntu horretan pasa ginen
  • 3:23 - 3:25
    "Ez dakit funtzionatuko duen" esalditik
  • 3:25 - 3:26
    "Jainkoa! badabil!".
  • 3:26 - 3:28
    Eta hortik aurrera
    hobetzen hasi ginen,
  • 3:28 - 3:31
    askotan erortzen jarraituz.
  • 3:31 - 3:34
    Erorketak, ikasteko modurik
    hoberenak dira.
  • 3:34 - 3:38
    Ondoren, planoa hobetzen hasi ginen.
  • 3:38 - 3:40
    Ikusiko duzue, hau da egonkortasun
    eta kontrola
  • 3:40 - 3:42
    Ez dago haririk ez ezer--
  • 3:42 - 3:45
    Gure konbinazio bat zen,
    teknologia hobetzeko,
  • 3:45 - 3:48
    Tupperware kaxa batean
    elektronika gordeaz
  • 3:48 - 3:50
    eta, egonkortasuna eta
    kontrola hobetzen ikasiaz.
  • 3:52 - 3:55
    Orain, zuen belarriak hau entzuteaz
    salbuetsiko ditut
  • 3:55 - 3:56
    eta horretaz hitz egin.
  • 3:56 - 3:59
    Denbora pasa ondoren, motor zarata
    gogaikarria da.
  • 3:59 - 4:00
    Hau duela aste gutxi zen.
  • 4:00 - 4:03
    Ikus dezakezue egonkortasuna eta kontrola
    nahiko ona dela.
  • 4:03 - 4:06
    Pentsatu nahiko nuke honek hasierako
    hipotesia indartzen duela,
  • 4:06 - 4:11
    giza adimenak eta gorputzak, behar
    bezala erabiliz,
  • 4:11 - 4:13
    gauza interesgarriak lor ditzakeela.
  • 4:13 - 4:15
    Esan nahi dut, esan dudan bezala:
  • 4:15 - 4:17
    Une honetan ez naiz pentsatzen ari
    besoak nora mugitzen ari naizen.
  • 4:18 - 4:21
    Nora joan nahi dudan pentsatzen dut,
  • 4:21 - 4:22
    eta bizikletan ibiltzearen antzera,
  • 4:22 - 4:24
    nire besoak beren lana
    egiten ari dira.
  • 4:24 - 4:26
    Nahiko esperientzia arraroa da.
  • 4:26 - 4:27
    Hortaz, nora doa guzti hau?
  • 4:28 - 4:29
    Lurreratzeaz hitz egingo dut --
  • 4:29 - 4:31
    Uste dut hontan lurreratu nuela.
  • 4:32 - 4:35
    Ongi da, ez dut uste inork Walmart-era
    joateko edo
  • 4:35 - 4:37
    umeak eskolara eramateko
    erabiliko duenik horrelako zerbait.
  • 4:38 - 4:40
    Baina Gravityko batzuk
    teknologia izugarria sortzen ari dira
  • 4:40 - 4:43
    horrek, hau,
    haur-jolas bihurtuko du.
  • 4:43 - 4:44
    Gauza batzuk
    lantzen gabiltza
  • 4:44 - 4:47
    hegaldiaren esperientzi hau zabaltzeko
  • 4:47 - 4:50
    publiko zabalagora hedatzeko,
    egiten ari garen saioez haratago.
  • 4:50 - 4:52
    Gainera bigarren eta hirugarren
    pilotuen bila galbitza,
  • 4:52 - 4:54
    boluntarioak baleude.
  • 4:54 - 4:55
    Irudimen hau dut.
  • 4:55 - 4:58
    Bitxia irudi daiteke, baina esan dezagun,
  • 4:58 - 4:59
    egunen batean, agian
    hondartza gainean
  • 4:59 - 5:03
    hegan egin genezakeela, kostaldean
    gora eta behera,
  • 5:03 - 5:06
    segurtasun kitarekin, hau posible egiten
    saiatzen ari gara.
  • 5:06 - 5:09
    Ondoren, zerumugatik Herkules bat
    dator jaisten.
  • 5:09 - 5:11
    Aurrera doan heinean, abiadura
    hartzen zoaz
  • 5:11 - 5:12
    eta ikusi ea harrapa dezakegun
  • 5:12 - 5:15
    atzetik, ez aurretik, hori akats
    bat litzateke --
  • 5:15 - 5:17
    eta gero berriro lurreratu.
  • 5:17 - 5:20
    Esan dudan bezala, nahiko
    lan dago oraindik egiteko.
  • 5:20 - 5:24
    Baina era berean,
    atzerapauso bat ematen badugu,
  • 5:24 - 5:27
    hau oso bidaia pertsonala
    ere bada niretzat.
  • 5:27 - 5:30
    Argazki eder horretara itzuliz,
    edo irudiaren marrazkira.
  • 5:31 - 5:34
    Zoritxarrez, nire aitak bere buruaz
    beste egin zuen 15 nituenean
  • 5:34 - 5:37
    bete gabeko anbizio
    asko utzirik.
  • 5:37 - 5:40
    Izugarrizko asmatzailea zen,
    kreatzaile inkorformista.
  • 5:40 - 5:43
    Eta pentsatu nahiko nuke,
    posible izango balitz,
  • 5:43 - 5:45
    Hona begira balego,
  • 5:45 - 5:46
    Bera egongo litzake --
  • 5:46 - 5:49
    ziur aski barrez egongo litzateke
    egin ditugun gauzak direla eta.
  • 5:49 - 5:50
    Uste dut.
  • 5:50 - 5:51
    Hortaz, bere omenean da.
  • 5:51 - 5:53
    Mila esker.
  • 5:53 - 5:55
    (Txaloak)
  • 5:56 - 5:59
    (offeko ahotsa) Richard Browning:
    Ziurrenik urduriago nago
  • 5:59 - 6:00
    honen ondoren demoa egiteaz.
  • 6:00 - 6:02
    Gauza asko ditut gaur egiteko.
  • 6:02 - 6:05
    Egoera okerrenean, ez dugu hasiera
    garbi bat.
  • 6:05 - 6:08
    Edo aurreikusi gabeko arazo bat,
    hegan nabilen bitartean.
  • 6:08 - 6:10
    Horregatik mantentzen dugu baxu.
  • 6:10 - 6:13
    Okerrena da lelo itxura izango dudala
    eta bizkarrez erori, esan bezala.
  • 6:13 - 6:15
    Hortaz goza dezakezue gertatuko balitz.
  • 6:15 - 6:18
    (Musika)
  • 6:36 - 6:39
    (Motorra azkartzen da)
  • 6:54 - 6:56
    (Txaloak)
Title:
Nola sortu nuen Jet-jantzia
Speaker:
Richard Browning
Description:

Denok amets egin dugu hegan egitearekin- baina Richard Browning-entzat, hegan egitea obsesio bat da. Iron Man-en antzeko jantzi bat sortu du, arima gorputz eta teknologiaren arteko elkarte apain baten bidez. Zientzia fikzioko ametsak errealitatera gerturatuz. Ikas ezazu gehiago proba - akats prozesuari buruz, bere asmakuntzari buruz eta egin hegan Browning-ekin ahaztezina den demo batean.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:08
Jone Aliri Lazcano approved Basque subtitles for How I built a jet suit
Jone Aliri Lazcano edited Basque subtitles for How I built a jet suit
Jone Aliri Lazcano accepted Basque subtitles for How I built a jet suit
Jone Aliri Lazcano edited Basque subtitles for How I built a jet suit
Alex Pérez edited Basque subtitles for How I built a jet suit
Alex Pérez edited Basque subtitles for How I built a jet suit
Alex Pérez edited Basque subtitles for How I built a jet suit

Basque subtitles

Revisions