Những nhà lãnh đạo đã hủy hoại châu Phi, và thế hệ những người có thể sửa chữa nó

Trước năm 18 tuổi, Fred Swaniker đã sống ở Ghana, Gambia, Botswana và Zimbabwe. Cái mà anh học được từ tuổi thơ ngang dọc châu Phi là nếu ở một xã hội có tổ chức tốt, nhà lãnh đạo tốt không thể tạo ra nhiều đột phá thì ở một xã hội có cấu trúc yếu, nhà lãnh đạo có thể tạo lập hoặc phá vỡ cả một quốc gia. Trong bài nói chuyện của mình, Swaniker nhìn lại các thể hệ lãnh đạo châu Phi và hình dung ra cách phát triển các nhà lãnh đạo tương lai.

Tôi đã trải qua
cuộc đảo chính đầu tiên ở tuổi lên 4.

Vì nó, gia đình tôi đã phải
rời quê cha đất mẹ Ghana

và chuyển tới Gambia.

Ngẫu nhiên thay, 6 tháng sau đó,

tại đây cũng có
một cuộc đảo chính quân sự.

Tôi nhớ như in
bị đánh thức vào giữa đêm,

thu gom một số đồ đạc

và đi bộ khoảng 2 tiếng

để tới một ngôi nhà an toàn.

Trong một tuần,
chúng tôi ngủ dưới gầm giường

vì lo rằng những viên đạn
có thể lọt qua cửa sổ.

Sau đó, ở tuổi lên 8,

chúng tôi chuyển tới Botswana.

Thời gian này, thật khác biệt.

Không có đảo chính.

Mọi thứ trôi chảy. Giáo dục tuyệt vời.

Cơ sở vật chất tốt, thậm chí
vào thời điểm đó

họ có cả hệ thống điện thoại cáp quang,

từ rất lâu trước khi
nó tới các nước phương Tây.

Chỉ có một thứ họ không có

đó là đài truyền hình quốc gia
của riêng mình,

và do đó, tôi nhớ mình xem

TV từ nước láng giềng Nam Phi,

và xem Nelson Mandela ở trong tù

được đề nghị một cơ hội được phóng thích

nếu ông ấy từ bỏ
đấu tranh phân biệt chủng tộc.

Ông đã từ chối làm điều đó

cho đến khi
đạt được mục tiêu

giải phóng Nam Phi khỏi
nạn phân biệt chủng tộc.

Tôi nhớ cái cảm giác
làm thế nào một nhà lãnh đạo tốt

có thể tạo nên
sự khác biệt lớn ở Châu Phi.

Khi tôi 12 tuổi,

gia đình tôi đã gửi tôi đến trường
trung học ở Zimbabwe.

Ban đầu, điều này quá là tuyệt vời:

nền kinh tế phát triển,
cơ sở hạ tầng tuyệt vời,

và dường như nó là một mô hình

phát triển kinh tế ở Châu Phi.

Tôi tốt nghiệp trung học ở Zimbabwe

và đi học đại học.

Sáu năm sau, tôi trở lại đất nước này.

Mọi thứ đã thay đổi.

Nó bị xẻ thành từng mảnh.

Hàng triệu người di cư,

nền kinh tế rối ren,

và 30 năm phát triển
dường như bị xoá sổ.

Làm thế nào một đất nước
lại tồi tệ đi nhanh đến vậy?

Hầu như mọi người đều đồng ý
rằng đó là do sự lãnh đạo.

Tổng thống Robert Mugabe,
là người chịu trách nhiệm chính

cho việc phá huỷ đất nước này.

Tất cả những trải nghiệm

ở các vùng khác nhau ở Châu Phi.

đã mang đến cho tôi hai điều.

Đầu tiên, nó làm tôi yêu say đắm châu Phi.

Mọi nơi tôi đến,

Tôi đã trải nghiệm
vẻ đẹp tuyệt vời của châu lục này

và đã nhìn thấy sự kiên cường và
tinh thần của người dân,

cùng lúc, tôi nhận ra
mình muốn hiến dâng

cả đời để làm cho châu lục
này trở nên tuyệt vời hơn.

Nhưng tôi cũng nhận ra rằng
để làm nó tốt đẹp hơn,

cần giải quyết vấn đề về lãnh đạo.

Các bạn thấy đấy,
ở các quốc gia mà tôi đã sống,

đảo chính

tham nhũng tôi đã thấy ở Ghana và Gambia

và ở Zimbabwe,

đối lập với những ví dụ đẹp đẽ
mà tôi đã nhìn thấy

vì sự lãnh đạo giỏi
ở Botswana và ở Nam Phi.

Điều đó làm tôi nhận ra châu Phi
sẽ đi lên hay đi xuống

là do chất lượng
của những người lãnh đạo.

Bây giờ, ta có thể nghĩ rằng, tất nhiên,

lãnh đạo là quan trọng ở khắp mọi nơi.

Nhưng nếu có một điều mà bạn rút ra
từ bài nói của tôi hôm nay, đó là:

Ở châu Phi,
hơn hết các nơi khác trên thế giới,

sự khác biệt mà một nhà
lãnh đạo giỏi có thể tạo ra

sẽ vĩ đại hơn bất cứ nơi nào khác,
và đây là lý do tại sao.

Đó là vì ở châu Phi,
chúng tôi có các tổ chức yếu kém,

như bộ máy tư pháp, hiến pháp,

xã hội dân sự và vv.

Bởi vậy, tôi tin tưởng vào
một quy luật chung:

Khi xã hội có các cơ quan tổ chức mạnh,

thì sự khác biệt mà một lãnh đạo giỏi
có thể làm sẽ bị giới hạn

nhưng khi tổ chức yếu kém,

thì chỉ một nhà lãnh đạo tốt

có thể tạo lập hoặc thay đổi đất nước đó.

Hãy để tôi giải thích cụ thể hơn.

Bạn trở thành tổng thống Hoa Kỳ.

Bạn nghĩ: "Wow, thành công rồi.
Tôi là người quyền lực nhất thế giới."

Vì vậy, bạn quyết định
thông qua một đạo luật.

Đột nhiên,
Quốc hội vỗ vào vai bạn

và nói: "Không, không,
ngài không thể làm thế."

Bạn đáp: " Hãy để tôi
thử cách này xem sao."

Thượng Nghị Viện góp lời:

"Chúng tôi không nghĩ
ngài có thể làm thế."

"Hãy để tôi in thêm một số tiền.

Tôi nghĩ nền kinh tế
cần đòn bẩy.", bạn nói.

Thống đốc ngân hàng trung ương
nghĩ bạn bị điên.

Bạn có thể bị buộc tội vì điều đó.

Nhưng nếu trở thành
tổng thống của Zimbabwe,

và bạn nói: " Anh biết không, tôi
thực sự thích công việc này.

Tôi nghĩ tôi muốn làm nó suốt đời."
(Cười)

Vâng, bạn có thể.

Bạn quyết định in thêm tiền.

Bạn nói với thống đốc
ngân hàng trung ương:

"Hãy tăng gấp đôi tiền in ra"

" Được, vâng, thưa ngài,

có điều gì khác tôi
có thể làm cho ngài không?"

Đây là quyền lực
mà các nhà lãnh đạo châu Phi có,

và đó là lý do tại sao họ tạo được
mọi sự thay đổi trên châu lục này.

Tin mừng là

chất lượng lãnh đạo
ở châu Phi đã được cải thiện.

Chúng tôi đã có 3 thế hệ lãnh đạo,
theo như tôi nghĩ.

Thế hệ thứ nhất là những người
xuất hiện ở thập niên 50, 60.

Như Kwame Nkrumah của Ghana

và Julius Nyerere ở Tanzania.

Di sản họ để lại là
sự độc lập cho châu Phi.

Họ giải phóng chúng tôi
khỏi chủ nghĩa thực dân,

và hãy trao cho họ
sự vẻ vang vì điều đó.

Họ được tiếp nối bởi thế hệ thứ 2.

Những người đã không mang lại gì

ngoại trừ việc tàn phá châu Phi.

Họ chỉ nghĩ đến chiến tranh, tham nhũng,
lạm dụng quyền con người.

Khuôn mẫu điển hình
của một nhà lãnh đạo châu Phi

mà ta thường nghĩ đến:

Mobutu Sese Seko ở Zaire,

Sani Abacha ở Nigeria.

Tin tốt là hầu hết những nhà
lãnh đạo này đều đã không còn,

họ bị thay thế bởi thế hệ thứ ba.

Những người như Nelson Madela

hay hầu hết các nhà lãnh đạo
ở châu Phi ngày nay

như Paul Kagame...

Các nhà lãnh đạo này
chưa phải là hoàn hảo

nhưng họ đã làm tốt một điều,
đó là

dọn dep phần lớn trình trạng
hỗn độn từ thế hệ thứ hai.

Họ dừng các cuộc chiến,

và tôi gọi họ là thế hệ ổn định.

Họ có nhiều trách nhiệm hơn
với dân mình,

họ cải thiện chính sách kinh tế vĩ mô,

và chúng ta lần đầu tiên thấy

châu Phi phát triển, và là khu vực

phát triển kinh tế
nhanh thứ hai thế giới.

Chưa phải là hoàn hảo nhưng họ
đã làm được những điều lớn lao,

những nhà lãnh đạo tuyệt vời nhất
trong 50 năm qua.

Vậy, sau này thì sao?

Tôi tin rằng thế hệ tiếp theo

tiếp nối thế hệ này, thế hệ thứ tư,

sẽ có một cơ hội khác

để thay đổi châu lục.

Đặc biệt, họ có thể làm hai thứ

mà các thế hệ đi trước đã không làm.

Điều đầu tiên họ cần làm

là tạo lập sự thịnh vượng cho châu lục.

Tại sao sự thịnh vượng lại quan trọng?

Bởi không ai ở các thế hệ trước

có khả năng giải quyết
vấn đề về đói nghèo.

Châu Phi ngày nay

phát triển dân số
nhanh nhất trên thế giới,

nhưng cũng là
những người nghèo khổ nhất.

Đến năm 2030, châu Phi sẽ có
nguồn nhân lực lớn hơn cả Trung Quốc,

và đến năm 2050, nguồn nhân lực
lớn nhất thế giới.

Một tỷ người sẽ cần việc làm ở châu Phi,

bởi vậy nếu không phát triển
kinh tế đủ nhanh,

chúng ta sẽ ngồi trên
một quả bom hẹn giờ,

không chỉ cho châu Phi
mà cho toàn thế giới.

Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ

về một người đang sống
dựa vào di sản

để tạo ra sự phồn vinh: Laetitia

Laetitia là một phụ nữ trẻ ở Kenya

đã phải bỏ học khi 13 tuổi

vì gia đình không đủ khả năng
chi trả học phí.

Vì vậy, cô ấy bắt đầu tự kinh doanh thỏ,

một món ngon địa phương tại Kenya,
quê hương cô.

Công việc kinh doanh rất tốt
trong vòng một năm,

cô ấy đã thuê 15 phụ nữ

và có khả năng tạo ra đủ thu nhập

để tiếp tục đến trường,

và qua những phụ nữ này
giúp 65 trẻ em khác đến trường.

Lợi nhuận mà cô ấy tạo ra,
được sử dụng để xây trường học,

và hiện tại, cô đang dạy cho

400 trẻ em trong cộng đồng của mình.

Và cô ấy mới chỉ bước sang tuổi 18.

(Vỗ tay)

Một ví dụ khác là Erick Rajaonary.

Erick đến từ một hòn đảo thuộc Madagascar.

Erick đã nhận ra rằng nông nghiệp

là chìa khoá để tạo việc làm

trong các khu vực nông thôn ở Madagascar,

anh cũng nhận ra
phân bón quá đắt đỏ

với hầu hết nông dân ở đây.

Madagascar có những con dơi rất đặc biệt

có thể cung cấp phân

có hàm lượng dinh dưỡng rất cao.

Vào năm 2006, Erick bỏ việc kế toán

và mở một công ty
sản xuất phân bón từ phân dơi.

Hiện nay, Erick đã xây dựng doanh nghiệp

tạo ra hàng triệu đô la doanh thu,

và anh ấy đã thuê
70 người làm việc toàn thời gian

và 800 người khác vào mùa
dơi thả phân nhiều nhất.

Điều mà tôi thích từ câu chuyện này là

nó chỉ ra rằng
cơ hội tạo ra sự phồn vinh

có thể được tìm thấy
ở khắp mọi nơi.

Erick được biết đến như là Người Dơi

(Cười)

Và ai có thể nghĩ rằng

có thể tạo lập một doanh
nghiệp hàng triệu đô la

thuê rất nhiều người
lại chỉ bắt đầu bằng phân dơi?

Điều thứ hai mà thế hệ này cần làm

là tạo nên các cơ quan tổ chức.

Họ cần xây dựng
những tổ chức mà chúng ta

không cần phải đút lót nữa,

bởi một vài cá nhân như Robert Mugabe.

Hiện tại, mọi thứ có vẻ tốt đẹp,

nhưng thế hệ thứ tư này
sẽ đến từ đâu?

Liệu ta chỉ ngồi
và hi vọng rằng họ sẽ xuất hiện

bởi may mắn
hay vì Chúa đưa họ đến?

Tôi không nghĩ thế.

Đó là một vấn đề quan trọng, để chúng ta
cho nó một cơ hội.

Tôi tin tưởng rằng chúng ta cần tạo lập
các cơ quan tổ chức châu Phi,

sản xuất trong nước ,
phát hiện và phát triển

những nhà lãnh đạo này
một cách thiết thực và có hệ thống.

Chúng tôi đang làm điều này
suốt 10 năm qua

với Học viện Lãnh đạo Châu Phi.

Laetitia là một trong những
lãnh đạo trẻ của chúng tôi.

Ngày nay, chúng tôi có 700 người như thế

đang được chuẩn bị
cho lục địa Phi châu,

và hơn 50 năm tới đây,

chúng tôi hi vọng có thể
đào tạo 6000 người nữa.

Nhưng có một điều làm tôi lo lắng.

Chúng tôi nhận được khoảng
4000 đơn đăng kí một năm

cho 100 suất
được nhận bởi học viện,

vì thế, tôi nhìn thấy
khao khát mãnh liệt

được đào tạo
trở thành các lãnh đạo.

Nhưng chúng tôi
không thể đáp ứng được nhu cầu.

Vì vậy, hôm nay, tôi công bố
lần đầu tiên trước công chúng

một sự mở rộng tầm nhìn cho
Học viện Lãnh đạo Châu Phi

Chúng tôi đang xây dựng thương hiệu
25 trường đại học mới ở châu Phi

nơi sẽ nuôi dưỡng thế hệ
các nhà lãnh đạo châu Phi tiếp theo.

Mỗi trường sẽ có 10.000 nhà lãnh đạo,

chúng tôi sẽ cùng học tập và phát triển

250.000 nhà lãnh đạo vào bất kì lúc nào.

(Vỗ tay)

Hơn 50 năm tới, tổ chức này

sẽ tạo ra
3 triệu nhà lãnh đạo

tạo nên sự thay đổi cho châu lục này.

Tôi hi vọng một nửa trong số họ
sẽ trở thành

doanh nghiệp mà ta cần,

những người sẽ tạo nên
công ăn việc làm,

và một nửa còn lại
sẽ tham gia vào chính phủ,

các tổ chức phi lợi nhuận,

xây nên các cơ quan cần thiết,

Nhưng họ sẽ không chỉ học toàn lý thuyết,

mà còn được học làm thế nào để
trở thành lãnh đạo,

và phát triển các kĩ năng
như một doanh nhân.

Hãy nghĩ về điều này như
Ivy League của châu Phi

nhưng thay vì được thừa nhận
bởi điểm SAT

hay vì bao nhiêu tiền bạn có

hay gia đình bạn đến từ đâu,

tiêu chí chính
để học ở trường đại học này

sẽ là khả năng của bạn

trong việc làm thay đổi châu Phi.

Nhưng những gì chúng tôi đang làm
chỉ là một nhóm các tổ chức.

Chúng tôi không thể
tự mình làm thay đổi châu Phi.

Hi vọng của tôi

là thật nhiều, nhiều

các tổ chức trong nước khác sẽ nở rộ,

và họ sẽ đến với nhau

chia sẻ cái nhìn chung về sự phát triển

thế hệ lãnh đạo châu Phi
tiếp theo, thế hệ thứ tư,

và gửi đi thông điệp chung này:

tạo việc làm,
xây dựng các cơ quan tổ chức.

Nelson Mandela đã từng nói:

" Từ giờ về sau,

một thế hệ được gọi là trên cả tuyệt vời.

Các bạn có thể là thế hệ tuyệt vời đó."

Tôi tin tưởng rằng nếu
chọn lọc và dạy dỗ cẩn thận

các thế hệ lãnh đạo tiếp theo,

thế hệ thứ tư sắp đến

sẽ là thế hệ tuyệt vời nhất

mà châu Phi và cả thế giới
từng chứng kiến.

Xin cảm ơn!

(Vỗ tay)