Nói thế nào để người khác muốn nghe

Có bao giờ bạn cảm thấy rằng dù mình đang nói, nhưng chẳng ai màng lắng nghe? Julian Treasure sẽ giúp bạn. Trong cuộc trò chuyện hữu ích này, chuyên gia âm thanh Julian Treasure sẽ chỉ bạn bí quyết để có được một tiếng nói có sức mạnh — từ những bài luyện giọng tiện dụng đến cách nói chuyện truyền cảm. Đây là một chia sẻ có thể giúp cho thế giới trở nên đẹp hơn.

Giọng nói con người

là thứ nhạc cụ
chúng ta đều chơi,

Có lẽ nó là âm thanh
quyền năng nhất trên đời.

Nó là thứ duy nhất
có thể gây tranh chiến

hoặc nói nên lời
“Tôi yêu em”.

Nhưng nhiều người trải qua

tình huống là khi họ nói,
người khác không lắng nghe.

Vì sao lại thế?

Làm thế nào để nói
một cách mạnh mẽ

để tạo ra thay đổi
cho thế giới?

Gợi ý của tôi là

có một số tật xấu
mà chúng ta cần bỏ.

Ở đây tôi đã tập hợp

bảy lỗi chết người
trong giao tiếp.

Tôi không nói danh sách đây
đã kể ra được hết,

nhưng bảy điều này,
theo tôi, là những

tật xấu lớn mà ai
cũng có thể mắc.

Thứ nhất, thèo lẻo,

nói xấu người vắng mặt.

Không tốt, và ta biết tỏng

kẻ ngồi lê đôi mách kia,
năm phút sau

sẽ tung tin đồn thổi về ta.

Thứ hai, sự phán xét.

Chúng ta biết người như thế
khi trò chuyện

và rất khó
để lắng nghe ai đó

khi biết người ta
đang phán xét mình

và chê bai mình
là thiếu năng lực.

Thứ ba, sự tiêu cực.

Bạn có thể
mắc phải tật này.

Mẹ tôi,
trong các năm cuối đời,

trở nên rất chi là tiêu cực,
nên nói cũng khó nghe.

Tôi nhớ có ngày
tôi bảo bà,

“Hôm nay là 1/10”,

bà đáp, “Mẹ biết, điều đó
không khủng khiếp sao?”

(Cười)

Thật khó lắng nghe
người tiêu cực như thế.

Một dạng khác của tiêu cực,
là sự than phiền.

Đây là môn nghệ thuật dân tộc
của nước Anh.

Với ta là thể thao quốc gia.
Chúng ta than về

thời tiết, thể thao,
chính trị, tất tần tật,

nhưng than thở
là nỗi khổ lan truyền.

Nó không toả nắng
và làm nhẹ gánh cho ai.

Sự biện hộ. Chúng ta đều
đã gặp anh chàng này.

Chưa biết chừng
ta đã từng là cậu ấy.

Vài người có
cỗ máy ném lỗi.

Họ chỉ việc ném lỗi
cho người khác,

từ chối trách nhiệm
của hành vi,

thật khó lắng nghe
những ai như thế.

Điều thứ sáu
trong bảy điều,

là sự tô màu, phóng đại.

Thực tế là đôi khi
nó hạ cấp ngôn ngữ chúng ta.

Ví dụ nếu tôi thấy một điều

thật sự tuyệt vời,

tôi sẽ gọi nó là gì đây?

(Cười)

Dĩ nhiên sự phóng đại này
trở thành bịa đặt,

nổ và nổ văng miểng,
ta không còn muốn nghe

kẻ ta biết là đang nói dối.

Và cuối cùng, sự giáo điều,

nhầm lẫn giữa thực tế
và quan điểm.

Khi hai thứ đó
được trộn vào nhau,

bạn chỉ nghe gió thổi.

Họ công kích bạn bằng ý kiến
như thể đúng rồi.

Thật khó mà nghe cho nổi.

Đấy là bảy lỗi chết người
trong nói năng.

Theo tôi, đây là những thứ
chúng ta cần tránh.

Nhưng có cách nào tích cực
để nghĩ về việc này không?

Có chứ!

Tôi muốn gợi ý

bốn viên đá góc nhà,
làm nền tảng chắc chắn,

để làm chỗ đứng
nếu muốn lời nói của ta nên mạnh

có sức làm thế giới đổi thay.

May thay, bốn điều này
họp thành một chữ.

Chữ đó là “hail”, và ta có
một định nghĩa tuyệt vời.

Tôi không định nói
về mưa đá trên trời

rơi xuống và đập vào đầu bạn.

Mà tôi nói định nghĩa này,

là chào thăm
hay hoan hô nồng nhiệt,

chính là cách lời nói của ta
được đón nhận

nếu ta dựa vào bốn điều này.

Vậy chúng viết tắt
cho những chữ gì?

Xem bạn có đoán được không.

Chữ H, honesty (sự trung thực),
dĩ nhiên rồi,

nói thật, nói thẳng, và rõ.

Chữ A, authenticity (sự xác thực),
hãy là chính bạn.

Một người bạn tôi
mô tả điều này

là nói những gì bạn tin là thật,

tôi nghĩ gọi cách này thật hay.

Chữ I là integrity (sự chính trực),
hãy là lời bạn nói,

sống theo điều bạn nói,

và là người đáng tin.

Và chữ L là love (tình yêu thương).

Ý tôi không phải
tình yêu đôi lứa,

mà là cầu chúc an lành
cho người khác, vì hai lí do.

Trước hết, tôi nghĩ
có lẽ ta sẽ không muốn

sự trung thực tuyệt đối.

Ý tôi là, ôi trời, sáng nay
trông em xấu thật.

Có lẽ điều đó không cần thiết.

Khi được nói bằng tình yêu,
sự trung thực ấy là đáng quý.

Hơn nữa, nếu bạn thật sự
mong an lành cho ai đó,

thì khó để phán xét họ.

Tôi không chắc bạn có thể
làm hai điều đó

trong cùng một lúc.

Đó là h-a-i-l.

Đó là những điều bạn nói,

nhưng như ông bà thường dạy,

ngoài điều bạn nói,
còn là cách bạn nói.

Bạn có một hộp
dụng cụ tuyệt vời.

Những dụng cụ này
hay không thể tưởng được,

nhưng có ít người
từng mở nó ra.

Tôi muốn lục lọi
chiếc hộp này

cùng bạn
và lấy ra vài món

có thể bạn muốn cầm lấy
và thử chơi,

để tăng sức mạnh
cho lời nói của bạn.

Âm vực, chẳng hạn.

Giọng the thé có lẽ
không hiệu quả lắm,

nhưng có một
khoảng âm ở giữa.

Tôi sẽ không đi vào kĩ thuật,

với các huấn luyện viên giọng nói.

bạn có thể định dạng
giọng của mình.

Nếu tôi nói ở mũi,
có thể nghe thấy sự khác biệt.

Nếu tôi hạ giọng xuống cổ,

thì giống giọng
hầu hết chúng ta.

Nhưng nếu bạn muốn
tăng sức nặng,

thì cần hạ giọng
xuống ngực.

Bạn nghe thấy
sự khác biệt chưa?

Ta bỏ phiếu cho chính khách
có giọng trầm, đúng thế,

vì ta gắn độ trầm với sức mạnh

và quyền uy.

Đó là âm vực.

Rồi đến âm sắc.

Đó là cảm giác
mà giọng bạn đem đến.

Nghiên cứu cho thấy
chúng ta chuộng

chất giọng truyền cảm,
mượt, ấm - như sô cô la nóng.

Nếu bạn không được vậy
thì cũng không phải tận thế,

vì bạn có thể luyện.

Tìm huấn luyện viên giọng.

Và bạn có thể
làm nên điều tuyệt vời

với hơi thở, tư thế,
và các bài luyện giọng

bạn cải thiện âm sắc của mình.

Rồi đến ngữ điệu.
Tôi yêu ngữ điệu.

Đó là lúc người nói như hát,
bằng siêu ngôn ngữ

ta dùng để truyền tải
ý nghĩa lời nói.

Đó là gốc rễ cho ý nghĩa
trong hội thoại.

Những ai chỉ nói đều đều,

không có sự thay đổi
ngữ điệu

thì rất khó để lắng nghe.

Từ “đơn điệu” từ đấy mà ra,

hay sự đơn điệu,
có tính đơn điệu.

Tiếp đó còn sinh ra
ngữ điệu lặp lại,

khi mỗi lời nói
kết thúc như một câu hỏi

dù nó không phải là câu hỏi,
mà là câu khẳng định.

(Cười)

Và nếu bạn cứ
lặp đi lặp lại y như thế,

nó sẽ hạn chế
khả năng giao tiếp

bằng ngữ điệu của bạn,

và tôi nghĩ
điều này cũng không nên,

hãy cố bỏ tật xấu đó đi.

Nhịp độ.
Tôi trở nên rất, rất chi hào hứng

bằng cách nói rất, rất nhanh,

hoặc tôi có thể nói chậm
ngay lại để nhấn mạnh,

và ở cuối câu, dĩ nhiên,
là người bạn cũ,

sự im lặng.

Không có gì sai
với một chút im lặng

trong cuộc trò chuyện,
đúng không?

Ta không phải lấp
bằng um và ah.

Im lặng nhiều khi
rất có uy.

Dĩ nhiên, cao độ
thường đi kèm nhịp độ

để thể hiện hứng khởi,
nhưng có thể chỉ cần cao độ.

Em để chìa khóa của anh ở đâu?

Em để chìa khóa của anh ở đâu?

Ý nghĩa của hai câu nói
hơi khác nhau

qua hai cách nói này.

Và cuối cùng, cường độ.

Tôi có thể rất hào hứng
bằng cách dùng cường độ.

Xin lỗi nếu tôi
làm ai đó giật mình.

Hoặc, tôi có thể
khiến bạn thật sự chú ý

bằng cách nói rất khẽ.

Có vài người
lúc nào cũng phát sóng.

Hãy cố đừng làm thế.

Đấy gọi là
lấy thịt đè người,

áp đặt âm thanh của bạn
lên người xung quanh

cách vô tâm và bất cẩn.
Không tốt.

Dĩ nhiên, khi vận dụng
tất cả những điều này

là khi bạn phải nói
điều gì đó quan trọng.

Có thể là
đứng trên sân khấu

và diễn thuyết
trước khán giả.

Có thể là cầu hôn,

đề nghị tăng lương,
phát biểu ở hôn lễ.

Sự kiện nào đi nữa,
nếu nó rất quan trọng,

bạn tự thấy mình
cần đến công cụ này

và cỗ máy sẽ được vặn lên,

và không máy nào chạy tốt
nếu không được làm ấm.

Hãy làm ấm giọng bạn.

Hãy để tôi chỉ cách.

Các bạn có thể cùng
đứng lên một lát không?

Tôi sẽ chỉ bạn sáu bài
khởi động giọng nói

mà tôi luôn làm
trước mỗi bài diễn thuyết.

Khi sắp nói với ai quan trọng,
hãy làm như sau

Đầu tiên, hai tay dơ lên,
hít sâu,

và thở ra,
ahhhhh, như thế.

Một lần nữa nào.

Ahhhh, rất tốt.

Giờ chúng ta sẽ làm ấm môi.

Nào hãy nói ba, ba, ba, ba,

ba, ba, ba, ba. Rất tốt.

Và bây giờ, brrrrrrrrrr,

y như lúc bạn
còn là trẻ con.

Brrrr. Giờ thì môi bạn
đầy sức sống.

Tiếp đến là bài tập lưỡi

bằng cách cường điệu
la, la, la, la, la, la, la, la, la.

Giỏi. Bạn làm rất tốt.

Và rồi, cuốn lưỡi
thành chữ R. Rrrrrrr.

Giống như thấm rượu
sâm banh cho lưỡi.

Cuối cùng,
tôi sẽ làm mẫu một lần,

dân chuyên gọi đây là tiếng còi.

Cách này rất tốt. Nó đi từ
chữ “we” đến chữ “aw”,

“we” cao, “aw” thấp.

Nào ta bắt đầu,
weeeaawww, weeeaawww.

Tuyệt. Hãy cho bạn
một tràng pháo tay.

Mời mọi người ngồi,
xin cảm ơn. (Vỗ tay)

Lần sau trước khi nói chuyện,
bạn hãy làm các điều này.

Bây giờ tôi xin tổng kết.

Đây là điểm quan trọng.

Đây là tình trạng của chúng ta,
đúng không?

Chúng ta nói không được tốt,

với người không lắng nghe,

trong một môi trường
đầy tiếng ồn và tạp âm.

Tôi đã nói điều đó
trên diễn đàn này

vào những lúc khác nhau.

Thế giới sẽ ra sao

nếu ta nói mạnh mẽ hơn

với những người
chăm chú lắng nghe

trong một môi trường
thích hợp để trò chuyện?

Nhìn rộng hơn,

thế giới sẽ ra sao

nếu ta tạo ra thanh âm
một cách có ý thức

và lắng nghe âm thanh
một cách có ý thức

và thiết kế không gian

một cách có ý thức
cho việc chuyện trò?

Thế giới ấy nghe thật tuyệt,

một thế giới lấy hiểu biết

làm tiêu chuẩn cho mình,

đó là một ý tưởng đáng sẻ chia.

Xin cảm ơn.

Xin cảm ơn. (Vỗ tay)