WEBVTT

00:00:01.960 --> 00:00:04.070
Giọng nói con người

00:00:04.070 --> 00:00:05.992
là thứ nhạc cụ 
chúng ta đều chơi,

00:00:05.992 --> 00:00:08.348
Có lẽ nó là âm thanh
quyền năng nhất trên đời.

00:00:08.348 --> 00:00:10.116
Nó là thứ duy nhất 
có thể gây tranh chiến

00:00:10.116 --> 00:00:11.940
hoặc nói nên lời
“Tôi yêu em”.

00:00:11.940 --> 00:00:13.236
Nhưng nhiều người trải qua

00:00:13.236 --> 00:00:16.210
tình huống là khi họ nói,
người khác không lắng nghe.

00:00:16.210 --> 00:00:17.346
Vì sao lại thế?

00:00:17.346 --> 00:00:19.020
Làm thế nào để nói
một cách mạnh mẽ

00:00:19.020 --> 00:00:21.136
để tạo ra thay đổi 
cho thế giới?

NOTE Paragraph

00:00:21.136 --> 00:00:23.132
Gợi ý của tôi là

00:00:23.132 --> 00:00:24.972
có một số tật xấu 
mà chúng ta cần bỏ.

00:00:24.972 --> 00:00:27.308
Ở đây tôi đã tập hợp

00:00:27.308 --> 00:00:29.444
bảy lỗi chết người 
trong giao tiếp.

00:00:29.444 --> 00:00:31.876
Tôi không nói danh sách đây
đã kể ra được hết,

00:00:31.876 --> 00:00:34.508
nhưng bảy điều này, 
theo tôi, là những

00:00:34.508 --> 00:00:37.132
tật xấu lớn mà ai
cũng có thể mắc.

NOTE Paragraph

00:00:37.132 --> 00:00:39.989
Thứ nhất, thèo lẻo,

00:00:39.989 --> 00:00:42.700
nói xấu người vắng mặt.

00:00:42.700 --> 00:00:44.368
Không tốt, và ta biết tỏng

00:00:44.368 --> 00:00:46.699
kẻ ngồi lê đôi mách kia, 
năm phút sau

00:00:46.699 --> 00:00:49.771
sẽ tung tin đồn thổi về ta.

NOTE Paragraph

00:00:49.771 --> 00:00:51.515
Thứ hai, sự phán xét.

00:00:51.515 --> 00:00:53.323
Chúng ta biết người như thế
khi trò chuyện

00:00:53.323 --> 00:00:55.379
và rất khó 
để lắng nghe ai đó

00:00:55.379 --> 00:00:57.579
khi biết người ta 
đang phán xét mình

00:00:57.579 --> 00:01:00.029
và chê bai mình
là thiếu năng lực.

NOTE Paragraph

00:01:00.029 --> 00:01:01.929
Thứ ba, sự tiêu cực.

00:01:01.929 --> 00:01:03.659
Bạn có thể 
mắc phải tật này.

00:01:03.659 --> 00:01:05.211
Mẹ tôi, 
trong các năm cuối đời,

00:01:05.211 --> 00:01:07.366
trở nên rất chi là tiêu cực,
nên nói cũng khó nghe.

00:01:07.366 --> 00:01:09.303
Tôi nhớ có ngày 
tôi bảo bà,

00:01:09.303 --> 00:01:10.316
“Hôm nay là 1/10”,

00:01:10.316 --> 00:01:13.140
bà đáp, “Mẹ biết, điều đó
không khủng khiếp sao?”

00:01:13.140 --> 00:01:15.262
(Cười)

00:01:15.262 --> 00:01:18.440
Thật khó lắng nghe
người tiêu cực như thế.

NOTE Paragraph

00:01:18.440 --> 00:01:21.281
Một dạng khác của tiêu cực, 
là sự than phiền.

00:01:21.281 --> 00:01:25.542
Đây là môn nghệ thuật dân tộc
của nước Anh.

00:01:25.542 --> 00:01:27.670
Với ta là thể thao quốc gia.
Chúng ta than về

00:01:27.670 --> 00:01:30.135
thời tiết, thể thao,
chính trị, tất tần tật,

00:01:30.135 --> 00:01:32.272
nhưng than thở
là nỗi khổ lan truyền.

00:01:32.272 --> 00:01:36.292
Nó không toả nắng
và làm nhẹ gánh cho ai.

NOTE Paragraph

00:01:36.292 --> 00:01:39.296
Sự biện hộ. Chúng ta đều
đã gặp anh chàng này.

00:01:39.296 --> 00:01:40.796
Chưa biết chừng
ta đã từng là cậu ấy.

00:01:40.796 --> 00:01:43.490
Vài người có 
cỗ máy ném lỗi.

00:01:43.490 --> 00:01:45.718
Họ chỉ việc ném lỗi
cho người khác,

00:01:45.718 --> 00:01:47.346
từ chối trách nhiệm 
của hành vi,

00:01:47.346 --> 00:01:50.282
thật khó lắng nghe 
những ai như thế.

NOTE Paragraph

00:01:50.282 --> 00:01:52.604
Điều thứ sáu 
trong bảy điều,

00:01:52.604 --> 00:01:56.210
là sự tô màu, phóng đại.

00:01:56.210 --> 00:01:58.638
Thực tế là đôi khi 
nó hạ cấp ngôn ngữ chúng ta.

00:01:58.638 --> 00:01:59.940
Ví dụ nếu tôi thấy một điều

00:01:59.940 --> 00:02:01.930
thật sự tuyệt vời,

00:02:01.930 --> 00:02:03.826
tôi sẽ gọi nó là gì đây?

00:02:03.826 --> 00:02:05.840
(Cười)

00:02:05.840 --> 00:02:08.338
Dĩ nhiên sự phóng đại này
trở thành bịa đặt,

00:02:08.338 --> 00:02:09.906
nổ và nổ văng miểng,
ta không còn muốn nghe

00:02:09.906 --> 00:02:12.223
kẻ ta biết là đang nói dối.

NOTE Paragraph

00:02:12.223 --> 00:02:15.444
Và cuối cùng, sự giáo điều,

00:02:15.444 --> 00:02:19.323
nhầm lẫn giữa thực tế 
và quan điểm.

00:02:19.323 --> 00:02:21.262
Khi hai thứ đó 
được trộn vào nhau,

00:02:21.262 --> 00:02:22.387
bạn chỉ nghe gió thổi.

00:02:22.387 --> 00:02:25.987
Họ công kích bạn bằng ý kiến 
như thể đúng rồi.

00:02:25.987 --> 00:02:28.547
Thật khó mà nghe cho nổi.

NOTE Paragraph

00:02:28.547 --> 00:02:31.588
Đấy là bảy lỗi chết người 
trong nói năng.

00:02:31.588 --> 00:02:34.021
Theo tôi, đây là những thứ
chúng ta cần tránh.

00:02:34.021 --> 00:02:36.890
Nhưng có cách nào tích cực
để nghĩ về việc này không?

00:02:36.890 --> 00:02:38.173
Có chứ!

00:02:38.173 --> 00:02:40.419
Tôi muốn gợi ý

00:02:40.419 --> 00:02:43.443
bốn viên đá góc nhà,
làm nền tảng chắc chắn,

00:02:43.443 --> 00:02:46.420
để làm chỗ đứng 
nếu muốn lời nói của ta nên mạnh

00:02:46.420 --> 00:02:49.655
có sức làm thế giới đổi thay.

00:02:49.655 --> 00:02:52.523
May thay, bốn điều này
họp thành một chữ.

00:02:52.523 --> 00:02:55.619
Chữ đó là “hail”, và ta có
một định nghĩa tuyệt vời.

00:02:55.619 --> 00:02:57.434
Tôi không định nói 
về mưa đá trên trời

00:02:57.434 --> 00:02:58.875
rơi xuống và đập vào đầu bạn.

00:02:58.875 --> 00:03:00.340
Mà tôi nói định nghĩa này,

00:03:00.340 --> 00:03:02.840
là chào thăm 
hay hoan hô nồng nhiệt,

00:03:02.840 --> 00:03:05.107
chính là cách lời nói của ta 
được đón nhận

00:03:05.107 --> 00:03:06.649
nếu ta dựa vào bốn điều này.

NOTE Paragraph

00:03:06.649 --> 00:03:08.425
Vậy chúng viết tắt 
cho những chữ gì?

00:03:08.425 --> 00:03:09.825
Xem bạn có đoán được không.

00:03:09.825 --> 00:03:13.283
Chữ H, honesty (sự trung thực),
dĩ nhiên rồi,

00:03:13.283 --> 00:03:16.254
nói thật, nói thẳng, và rõ.

00:03:16.254 --> 00:03:20.295
Chữ A, authenticity (sự xác thực),
hãy là chính bạn.

00:03:20.295 --> 00:03:21.869
Một người bạn tôi 
mô tả điều này

00:03:21.869 --> 00:03:23.505
là nói những gì bạn tin là thật,

00:03:23.505 --> 00:03:25.443
tôi nghĩ gọi cách này thật hay.

00:03:25.443 --> 00:03:28.079
Chữ I là integrity (sự chính trực),
hãy là lời bạn nói,

00:03:28.079 --> 00:03:29.867
sống theo điều bạn nói,

00:03:29.867 --> 00:03:31.947
và là người đáng tin.

00:03:31.947 --> 00:03:35.130
Và chữ L là love (tình yêu thương).

00:03:35.130 --> 00:03:37.251
Ý tôi không phải 
tình yêu đôi lứa,

00:03:37.251 --> 00:03:40.660
mà là cầu chúc an lành
cho người khác, vì hai lí do.

00:03:40.660 --> 00:03:42.887
Trước hết, tôi nghĩ 
có lẽ ta sẽ không muốn

00:03:42.887 --> 00:03:44.030
sự trung thực tuyệt đối.

00:03:44.030 --> 00:03:46.663
Ý tôi là, ôi trời, sáng nay
trông em xấu thật.

00:03:46.663 --> 00:03:50.021
Có lẽ điều đó không cần thiết.

00:03:50.021 --> 00:03:53.379
Khi được nói bằng tình yêu,
sự trung thực ấy là đáng quý.

00:03:53.379 --> 00:03:56.474
Hơn nữa, nếu bạn thật sự
mong an lành cho ai đó,

00:03:56.474 --> 00:03:59.111
thì khó để phán xét họ.

00:03:59.111 --> 00:04:01.534
Tôi không chắc bạn có thể 
làm hai điều đó

00:04:01.534 --> 00:04:03.310
trong cùng một lúc.

00:04:03.310 --> 00:04:04.910
Đó là h-a-i-l.

NOTE Paragraph

00:04:04.910 --> 00:04:06.667
Đó là những điều bạn nói,

00:04:06.667 --> 00:04:08.435
nhưng như ông bà thường dạy,

00:04:08.435 --> 00:04:10.338
ngoài điều bạn nói, 
còn là cách bạn nói.

00:04:10.338 --> 00:04:12.410
Bạn có một hộp 
dụng cụ tuyệt vời.

00:04:12.410 --> 00:04:14.320
Những dụng cụ này
hay không thể tưởng được,

00:04:14.320 --> 00:04:17.810
nhưng có ít người
từng mở nó ra.

00:04:17.810 --> 00:04:19.331
Tôi muốn lục lọi 
chiếc hộp này

00:04:19.331 --> 00:04:21.160
cùng bạn 
và lấy ra vài món

00:04:21.160 --> 00:04:23.110
có thể bạn muốn cầm lấy 
và thử chơi,

00:04:23.110 --> 00:04:26.242
để tăng sức mạnh 
cho lời nói của bạn.

NOTE Paragraph

00:04:26.242 --> 00:04:27.986
Âm vực, chẳng hạn.

00:04:27.986 --> 00:04:32.180
Giọng the thé có lẽ 
không hiệu quả lắm,

00:04:32.180 --> 00:04:34.234
nhưng có một 
khoảng âm ở giữa.

00:04:34.234 --> 00:04:35.619
Tôi sẽ không đi vào kĩ thuật,

00:04:35.619 --> 00:04:37.299
với các huấn luyện viên giọng nói.

00:04:37.299 --> 00:04:39.242
bạn có thể định dạng 
giọng của mình.

00:04:39.242 --> 00:04:41.746
Nếu tôi nói ở mũi,
có thể nghe thấy sự khác biệt.

00:04:41.746 --> 00:04:43.354
Nếu tôi hạ giọng xuống cổ,

00:04:43.354 --> 00:04:46.785
thì giống giọng 
hầu hết chúng ta.

00:04:46.785 --> 00:04:48.642
Nhưng nếu bạn muốn 
tăng sức nặng,

00:04:48.642 --> 00:04:51.120
thì cần hạ giọng 
xuống ngực.

00:04:51.120 --> 00:04:52.730
Bạn nghe thấy 
sự khác biệt chưa?

00:04:52.730 --> 00:04:56.770
Ta bỏ phiếu cho chính khách
có giọng trầm, đúng thế,

00:04:56.770 --> 00:04:59.738
vì ta gắn độ trầm với sức mạnh

00:04:59.738 --> 00:05:02.445
và quyền uy.

00:05:02.445 --> 00:05:04.134
Đó là âm vực.

NOTE Paragraph

00:05:04.134 --> 00:05:05.501
Rồi đến âm sắc.

00:05:05.501 --> 00:05:07.270
Đó là cảm giác 
mà giọng bạn đem đến.

00:05:07.270 --> 00:05:09.190
Nghiên cứu cho thấy 
chúng ta chuộng

00:05:09.190 --> 00:05:14.635
chất giọng truyền cảm,
mượt, ấm - như sô cô la nóng.

00:05:14.635 --> 00:05:17.923
Nếu bạn không được vậy
thì cũng không phải tận thế,

00:05:17.923 --> 00:05:19.365
vì bạn có thể luyện.

00:05:19.365 --> 00:05:20.609
Tìm huấn luyện viên giọng.

00:05:20.609 --> 00:05:22.185
Và bạn có thể
làm nên điều tuyệt vời

00:05:22.185 --> 00:05:24.921
với hơi thở, tư thế,
và các bài luyện giọng

00:05:24.921 --> 00:05:27.435
bạn cải thiện âm sắc của mình.

NOTE Paragraph

00:05:27.435 --> 00:05:29.227
Rồi đến ngữ điệu. 
Tôi yêu ngữ điệu.

00:05:29.227 --> 00:05:31.403
Đó là lúc người nói như hát, 
bằng siêu ngôn ngữ

00:05:31.403 --> 00:05:33.477
ta dùng để truyền tải 
ý nghĩa lời nói.

00:05:33.477 --> 00:05:36.315
Đó là gốc rễ cho ý nghĩa 
trong hội thoại.

00:05:36.315 --> 00:05:38.538
Những ai chỉ nói đều đều,

00:05:38.538 --> 00:05:40.395
không có sự thay đổi 
ngữ điệu

00:05:40.395 --> 00:05:42.611
thì rất khó để lắng nghe.

00:05:42.611 --> 00:05:44.509
Từ “đơn điệu” từ đấy mà ra,

00:05:46.407 --> 00:05:48.306
hay sự đơn điệu,
có tính đơn điệu.

00:05:48.306 --> 00:05:51.603
Tiếp đó còn sinh ra 
ngữ điệu lặp lại,

00:05:51.603 --> 00:05:54.323
khi mỗi lời nói 
kết thúc như một câu hỏi

00:05:54.323 --> 00:05:56.371
dù nó không phải là câu hỏi,
mà là câu khẳng định.

00:05:56.371 --> 00:05:59.154
(Cười)

00:05:59.154 --> 00:06:00.740
Và nếu bạn cứ 
lặp đi lặp lại y như thế,

00:06:00.740 --> 00:06:02.607
nó sẽ hạn chế
khả năng giao tiếp

00:06:02.607 --> 00:06:03.895
bằng ngữ điệu của bạn,

00:06:03.895 --> 00:06:05.820
và tôi nghĩ 
điều này cũng không nên,

00:06:05.820 --> 00:06:08.741
hãy cố bỏ tật xấu đó đi.

NOTE Paragraph

00:06:08.741 --> 00:06:10.731
Nhịp độ.
Tôi trở nên rất, rất chi hào hứng

00:06:10.731 --> 00:06:12.283
bằng cách nói rất, rất nhanh,

00:06:12.283 --> 00:06:16.575
hoặc tôi có thể nói chậm
ngay lại để nhấn mạnh,

00:06:16.577 --> 00:06:18.920
và ở cuối câu, dĩ nhiên,
là người bạn cũ,

00:06:18.920 --> 00:06:21.359
sự im lặng.

00:06:22.555 --> 00:06:24.426
Không có gì sai 
với một chút im lặng

00:06:24.426 --> 00:06:26.561
trong cuộc trò chuyện, 
đúng không?

00:06:26.561 --> 00:06:29.425
Ta không phải lấp
bằng um và ah.

00:06:29.425 --> 00:06:31.823
Im lặng nhiều khi 
rất có uy.

NOTE Paragraph

00:06:31.823 --> 00:06:34.151
Dĩ nhiên, cao độ 
thường đi kèm nhịp độ

00:06:34.151 --> 00:06:36.679
để thể hiện hứng khởi,
nhưng có thể chỉ cần cao độ.

00:06:36.679 --> 00:06:38.383
Em để chìa khóa của anh ở đâu?

00:06:38.383 --> 00:06:40.287
Em để chìa khóa của anh ở đâu?

00:06:40.287 --> 00:06:42.190
Ý nghĩa của hai câu nói 
hơi khác nhau

00:06:42.190 --> 00:06:44.156
qua hai cách nói này.

NOTE Paragraph

00:06:44.156 --> 00:06:46.402
Và cuối cùng, cường độ.

00:06:46.402 --> 00:06:49.803
Tôi có thể rất hào hứng
bằng cách dùng cường độ.

00:06:49.803 --> 00:06:51.980
Xin lỗi nếu tôi 
làm ai đó giật mình.

00:06:51.980 --> 00:06:54.291
Hoặc, tôi có thể 
khiến bạn thật sự chú ý

00:06:54.291 --> 00:06:56.342
bằng cách nói rất khẽ.

00:06:56.342 --> 00:06:58.427
Có vài người 
lúc nào cũng phát sóng.

00:06:58.427 --> 00:06:59.900
Hãy cố đừng làm thế.

00:06:59.900 --> 00:07:03.259
Đấy gọi là 
lấy thịt đè người,

00:07:03.259 --> 00:07:05.875
áp đặt âm thanh của bạn
lên người xung quanh

00:07:05.875 --> 00:07:08.915
cách vô tâm và bất cẩn. 
Không tốt.

NOTE Paragraph

00:07:08.915 --> 00:07:11.571
Dĩ nhiên, khi vận dụng
tất cả những điều này

00:07:11.571 --> 00:07:13.899
là khi bạn phải nói
điều gì đó quan trọng.

00:07:13.899 --> 00:07:15.535
Có thể là 
đứng trên sân khấu

00:07:15.535 --> 00:07:17.010
và diễn thuyết 
trước khán giả.

00:07:17.010 --> 00:07:19.539
Có thể là cầu hôn,

00:07:19.539 --> 00:07:22.693
đề nghị tăng lương,
phát biểu ở hôn lễ.

00:07:22.693 --> 00:07:24.699
Sự kiện nào đi nữa,
nếu nó rất quan trọng,

00:07:24.699 --> 00:07:28.179
bạn tự thấy mình
cần đến công cụ này

00:07:28.179 --> 00:07:30.509
và cỗ máy sẽ được vặn lên,

00:07:30.509 --> 00:07:33.604
và không máy nào chạy tốt
nếu không được làm ấm.

00:07:33.604 --> 00:07:35.580
Hãy làm ấm giọng bạn.

NOTE Paragraph

00:07:35.580 --> 00:07:37.428
Hãy để tôi chỉ cách.

00:07:37.428 --> 00:07:40.536
Các bạn có thể cùng
đứng lên một lát không?

00:07:40.536 --> 00:07:43.452
Tôi sẽ chỉ bạn sáu bài
khởi động giọng nói

00:07:43.452 --> 00:07:46.925
mà tôi luôn làm 
trước mỗi bài diễn thuyết.

00:07:46.925 --> 00:07:49.696
Khi sắp nói với ai quan trọng,
hãy làm như sau

00:07:49.696 --> 00:07:52.662
Đầu tiên, hai tay dơ lên, 
hít sâu,

00:07:52.662 --> 00:07:55.764
và thở ra, 
ahhhhh, như thế.

00:07:55.764 --> 00:07:57.392
Một lần nữa nào.

00:07:57.392 --> 00:08:00.390
Ahhhh, rất tốt.

00:08:00.390 --> 00:08:02.132
Giờ chúng ta sẽ làm ấm môi.

00:08:02.132 --> 00:08:04.484
Nào hãy nói ba, ba, ba, ba,

00:08:04.484 --> 00:08:07.436
ba, ba, ba, ba. Rất tốt.

00:08:07.436 --> 00:08:10.876
Và bây giờ, brrrrrrrrrr,

00:08:10.876 --> 00:08:12.326
y như lúc bạn 
còn là trẻ con.

00:08:12.326 --> 00:08:14.853
Brrrr. Giờ thì môi bạn 
đầy sức sống.

00:08:14.853 --> 00:08:16.428
Tiếp đến là bài tập lưỡi

00:08:16.428 --> 00:08:20.850
bằng cách cường điệu
la, la, la, la, la, la, la, la, la.

00:08:20.850 --> 00:08:22.360
Giỏi. Bạn làm rất tốt.

00:08:22.360 --> 00:08:25.955
Và rồi, cuốn lưỡi 
thành chữ R. Rrrrrrr.

00:08:25.955 --> 00:08:28.171
Giống như thấm rượu 
sâm banh cho lưỡi.

00:08:28.171 --> 00:08:30.491
Cuối cùng, 
tôi sẽ làm mẫu một lần,

00:08:30.491 --> 00:08:32.298
dân chuyên gọi đây là tiếng còi.

00:08:32.298 --> 00:08:34.731
Cách này rất tốt. Nó đi từ
chữ “we” đến chữ “aw”,

00:08:34.731 --> 00:08:35.991
“we” cao, “aw” thấp.

00:08:35.991 --> 00:08:42.706
Nào ta bắt đầu, 
weeeaawww, weeeaawww.

NOTE Paragraph

00:08:42.706 --> 00:08:44.882
Tuyệt. Hãy cho bạn 
một tràng pháo tay.

00:08:44.882 --> 00:08:47.712
Mời mọi người ngồi, 
xin cảm ơn. (Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:08:47.712 --> 00:08:50.336
Lần sau trước khi nói chuyện,
bạn hãy làm các điều này.

NOTE Paragraph

00:08:50.336 --> 00:08:52.976
Bây giờ tôi xin tổng kết.

00:08:52.976 --> 00:08:55.272
Đây là điểm quan trọng.

00:08:55.272 --> 00:08:57.103
Đây là tình trạng của chúng ta, 
đúng không?

00:08:57.103 --> 00:08:58.768
Chúng ta nói không được tốt,

00:08:58.768 --> 00:09:00.136
với người không lắng nghe,

00:09:00.136 --> 00:09:03.055
trong một môi trường
đầy tiếng ồn và tạp âm.

00:09:03.055 --> 00:09:05.120
Tôi đã nói điều đó 
trên diễn đàn này

00:09:05.120 --> 00:09:06.798
vào những lúc khác nhau.

00:09:06.798 --> 00:09:08.432
Thế giới sẽ ra sao

00:09:08.432 --> 00:09:10.152
nếu ta nói mạnh mẽ hơn

00:09:10.152 --> 00:09:12.208
với những người
chăm chú lắng nghe

00:09:12.208 --> 00:09:15.602
trong một môi trường 
thích hợp để trò chuyện?

00:09:15.602 --> 00:09:18.585
Nhìn rộng hơn,

00:09:18.585 --> 00:09:19.682
thế giới sẽ ra sao

00:09:19.682 --> 00:09:22.310
nếu ta tạo ra thanh âm
một cách có ý thức

00:09:22.310 --> 00:09:24.343
và lắng nghe âm thanh 
một cách có ý thức

00:09:24.343 --> 00:09:25.970
và thiết kế không gian

00:09:25.970 --> 00:09:27.447
một cách có ý thức 
cho việc chuyện trò?

00:09:27.447 --> 00:09:30.671
Thế giới ấy nghe thật tuyệt,

00:09:30.671 --> 00:09:32.567
một thế giới lấy hiểu biết

00:09:32.567 --> 00:09:34.582
làm tiêu chuẩn cho mình,

00:09:34.582 --> 00:09:37.255
đó là một ý tưởng đáng sẻ chia.

NOTE Paragraph

00:09:37.255 --> 00:09:39.663
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:09:39.663 --> 00:09:40.963
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)