Return to Video

Jak działa ciśnienie krwi - Wilfred Manzano

  • 0:07 - 0:11
    Gdyby zmierzyć wszystkie
    naczynia krwionośne w ciele,
  • 0:11 - 0:15
    miałyby długość 95 000 kilometrów.
  • 0:15 - 0:22
    Codziennie transportują
    ponad 7 500 litrów krwi,
  • 0:22 - 0:28
    choć to wciąż te same
    cztery czy pięć litrów, krążące w kółko.
  • 0:28 - 0:30
    Transportują tlen i składniki odżywcze,
  • 0:30 - 0:35
    takie jak glukoza i aminokwasy,
    dostarczając je do tkanek.
  • 0:35 - 0:40
    Cała ta krew wywiera nacisk
    na ścianki naczyń krwionośnych.
  • 0:40 - 0:43
    Ta siła nazywana jest ciśnieniem krwi,
  • 0:43 - 0:47
    które rośnie i opada
    wraz z cyklami bicia serca.
  • 0:47 - 0:49
    Jest najwyższe podczas skurczu,
  • 0:49 - 0:53
    kiedy serce kurczy się,
    aby wypchnąć krew do arterii.
  • 0:53 - 0:55
    To skurczowe ciśnienie krwi.
  • 0:55 - 0:58
    Kiedy serce znajduje się
    w stanie spoczynku,
  • 0:58 - 1:02
    ciśnienie spada do najniższego poziomu,
    to ciśnienie rozkurczowe.
  • 1:02 - 1:06
    U zdrowego człowieka ciśnienie skurczowe
  • 1:06 - 1:10
    wynosi od 90 do 120 mm Hg,
  • 1:10 - 1:14
    a rozkurczowe między 60 a 80 mm Hg.
  • 1:14 - 1:20
    Wyniki te zebrane razem
    dają średni wynik 120 na 80.
  • 1:20 - 1:22
    Krew przemierza długą drogę przez ciało,
  • 1:22 - 1:25
    wędrując złożonym układem krążenia.
  • 1:25 - 1:26
    W układzie hydraulicznym
  • 1:26 - 1:30
    niektóre czynniki mogą zwiększać
    nacisk na ścianki rur i przewodów.
  • 1:30 - 1:32
    Właściwości płynów,
  • 1:32 - 1:33
    dodatkowa ilość płynu
  • 1:33 - 1:35
    czy zbyt wąskie rury.
  • 1:35 - 1:36
    Kiedy krew się rozrzedza,
  • 1:36 - 1:41
    potrzebne jest wyższe ciśnienie,
    aby ją przepchnąć - serce bije mocniej.
  • 1:41 - 1:45
    Dieta bogata w sól
    może skutkować tym samym.
  • 1:45 - 1:47
    Sól zatrzymuje wodę w organizmie,
  • 1:47 - 1:51
    dodatkowy płyn zwiększa
    objętość krwi oraz jej ciśnienie.
  • 1:51 - 1:54
    Stres, walka czy reakcja na zagrożenie
  • 1:54 - 1:58
    uwalniają hormony, takie jak
    adrenalina i noradrenalina,
  • 1:58 - 2:01
    które zwężają główne naczynia krwionośne,
  • 2:01 - 2:05
    zwiększając opór przepływu krwi,
    przez co ciśnienie rośnie.
  • 2:05 - 2:09
    Naczynia krwionośne zazwyczaj
    radzą sobie z tymi zaburzeniami.
  • 2:09 - 2:14
    Są zbudowane z elastycznych włókien,
  • 2:14 - 2:19
    ale jeśli ciśnienie wzrasta
    regularnie powyżej 140 na 90
  • 2:19 - 2:22
    i utrzymuje się tak zwane nadciśnienie,
  • 2:22 - 2:24
    mogą pojawiać się problemy.
  • 2:24 - 2:27
    Dodatkowa siła wywierana na ściany żył
  • 2:27 - 2:28
    może tworzyć maleńkie rozdarcia.
  • 2:28 - 2:31
    Kiedy uszkodzona tkanka puchnie,
  • 2:31 - 2:33
    substancje odpowiedzialne
    za reakcje na zapalenie,
  • 2:33 - 2:37
    białe krwinki, gromadzą się
    wokół tych uszkodzeń.
  • 2:37 - 2:41
    Tłuszcz i cholesterol przepływający
    we krwi również,
  • 2:41 - 2:44
    tworząc w końcu złogi,
  • 2:44 - 2:48
    które twardnieją i zatykają
    wnętrze naczyń krwionośnych.
  • 2:48 - 2:50
    Jest to tak zwana miażdżyca
  • 2:50 - 2:53
    i może mieć groźne następstwa.
  • 2:53 - 2:57
    Jeśli złóg się rozerwie,
    na uszkodzeniu może powstać skrzep,
  • 2:57 - 3:00
    który zatyka już i tak zwężoną tętnicę.
  • 3:00 - 3:01
    Odpowiednio duży skrzep
  • 3:01 - 3:07
    może całkowicie zablokować przepływ tlenu
    i składników odżywczych do komórek.
  • 3:07 - 3:08
    W naczyniach odżywiających serce
  • 3:08 - 3:10
    prowadzi to do zwału.
  • 3:10 - 3:15
    Komórki mięśnia sercowego
    pozbawione tlenu umierają.
  • 3:15 - 3:18
    Kiedy skrzep zablokuje
    przepływ krwi do mózgu,
  • 3:18 - 3:20
    spowoduje udar.
  • 3:20 - 3:23
    Skrajnie zablokowane naczynia
    krwionośne można poszerzyć
  • 3:23 - 3:26
    za pomocą angioplastyki.
  • 3:26 - 3:29
    Lekarze wprowadzają przewód
    do naczyń krwionośnych,
  • 3:29 - 3:31
    w zablokowane miejsce,
  • 3:31 - 3:35
    a następnie umieszczają tam
    cewnik z niewielkim balonikiem,
  • 3:35 - 3:39
    który po napompowaniu
    poszerza zwężoną tętnicę.
  • 3:39 - 3:42
    Czasami niewielka sprężynka
    nazywana stentem
  • 3:42 - 3:45
    jest umieszczana w naczyniu,
    aby przywrócić mu drożność,
  • 3:45 - 3:47
    i krew przepływa swobodnie,
  • 3:47 - 3:50
    dostarczając ponownie tlen do komórek.
  • 3:50 - 3:54
    Utrzymywanie właściwego ciśnienia
    to ciężkie zadanie dla tętnic.
  • 3:54 - 3:57
    Płyn, który pompują,
    składa się z substancji,
  • 3:57 - 3:59
    które mogą się sklejać i je zatykać.
  • 3:59 - 4:03
    Zdrowe serce bije około 70 razy na minutę,
  • 4:03 - 4:08
    przynajmniej 2,5 miliarda razy
    przez całe życie.
  • 4:08 - 4:11
    Choć wydaje się, że to okropnie dużo,
  • 4:11 - 4:15
    nasze tętnice są znakomicie
    przygotowane na to wyzwanie.
Title:
Jak działa ciśnienie krwi - Wilfred Manzano
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/how-blood-pressure-works-wilfred-manzano

Gdyby zmierzyć wszystkie naczynia krwionośne z naszego ciała, ich długość wyniosłaby ponad 95 000 kilometrów. Każdego dnia transportują one równowartość 7 500 litrów krwi przez wszystkie tkanki naszego ciała. Jaki wpływ ma ten nacisk na ścianki naszych naczyń krwionośnych? Wilfred Manzano przedstawia fakty na temat ciśnienia krwi.

Lekcja: Wilfred Manzano, animacja: Fox Animation Domination High-Def.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:32

Polish subtitles

Revisions