Gdyby zmierzyć wszystkie 
naczynia krwionośne w ciele,

miałyby długość 95 000 kilometrów.

Codziennie transportują
ponad 7 500 litrów krwi,

choć to wciąż te same 
cztery czy pięć litrów, krążące w kółko.

Transportują tlen i składniki odżywcze,

takie jak glukoza i aminokwasy,
dostarczając je do tkanek.

Cała ta krew wywiera nacisk 
na ścianki naczyń krwionośnych.

Ta siła nazywana jest ciśnieniem krwi,

które rośnie i opada 
wraz z cyklami bicia serca.

Jest najwyższe podczas skurczu,

kiedy serce kurczy się,
aby wypchnąć krew do arterii.

To skurczowe ciśnienie krwi.

Kiedy serce znajduje się
w stanie spoczynku,

ciśnienie spada do najniższego poziomu,
to ciśnienie rozkurczowe.

U zdrowego człowieka ciśnienie skurczowe

wynosi od 90 do 120 mm Hg,

a rozkurczowe między 60 a 80 mm Hg.

Wyniki te zebrane razem
dają średni wynik 120 na 80.

Krew przemierza długą drogę przez ciało,

wędrując złożonym układem krążenia.

W układzie hydraulicznym

niektóre czynniki mogą zwiększać
nacisk na ścianki rur i przewodów.

Właściwości płynów,

dodatkowa ilość płynu

czy zbyt wąskie rury.

Kiedy krew się rozrzedza,

potrzebne jest wyższe ciśnienie, 
aby ją przepchnąć - serce bije mocniej.

Dieta bogata w sól
może skutkować tym samym.

Sól zatrzymuje wodę w organizmie,

dodatkowy płyn zwiększa 
objętość krwi oraz jej ciśnienie.

Stres, walka czy reakcja na zagrożenie

uwalniają hormony, takie jak
adrenalina i noradrenalina,

które zwężają główne naczynia krwionośne,

zwiększając opór przepływu krwi,
przez co ciśnienie rośnie.

Naczynia krwionośne zazwyczaj
radzą sobie z tymi zaburzeniami.

Są zbudowane z elastycznych włókien,

ale jeśli ciśnienie wzrasta
regularnie powyżej 140 na 90

i utrzymuje się tak zwane nadciśnienie,

mogą pojawiać się problemy.

Dodatkowa siła wywierana na ściany żył

może tworzyć maleńkie rozdarcia.

Kiedy uszkodzona tkanka puchnie,

substancje odpowiedzialne
za reakcje na zapalenie,

białe krwinki, gromadzą się
wokół tych uszkodzeń.

Tłuszcz i cholesterol przepływający
we krwi również,

tworząc w końcu złogi,

które twardnieją i zatykają
wnętrze naczyń krwionośnych.

Jest to tak zwana miażdżyca

i może mieć groźne następstwa.

Jeśli złóg się rozerwie,
na uszkodzeniu może powstać skrzep,

który zatyka już i tak zwężoną tętnicę.

Odpowiednio duży skrzep

może całkowicie zablokować przepływ tlenu
i składników odżywczych do komórek.

W naczyniach odżywiających serce

prowadzi to do zwału.

Komórki mięśnia sercowego 
pozbawione tlenu umierają.

Kiedy skrzep zablokuje
przepływ krwi do mózgu,

spowoduje udar.

Skrajnie zablokowane naczynia 
krwionośne można poszerzyć

za pomocą angioplastyki.

Lekarze wprowadzają przewód 
do naczyń krwionośnych,

w zablokowane miejsce,

a następnie umieszczają tam
cewnik z niewielkim balonikiem,

który po napompowaniu 
poszerza zwężoną tętnicę.

Czasami niewielka sprężynka
nazywana stentem

jest umieszczana w naczyniu,
aby przywrócić mu drożność,

i krew przepływa swobodnie,

dostarczając ponownie tlen do komórek.

Utrzymywanie właściwego ciśnienia
to ciężkie zadanie dla tętnic.

Płyn, który pompują,
składa się z substancji,

które mogą się sklejać i je zatykać.

Zdrowe serce bije około 70 razy na minutę,

przynajmniej 2,5 miliarda razy
przez całe życie.

Choć wydaje się, że to okropnie dużo,

nasze tętnice są znakomicie 
przygotowane na to wyzwanie.