တရုတ် မြေနီထည် စစ်သည်တော်များရဲ့ မယုံနိုင်စရာ သမိုင်း။ Megan Campisi and Pen-Pen Chen
-
0:10 - 0:12သေပြီးနောက် ဘာဖြစ်သွားလဲ။
-
0:12 - 0:14အေးငြိမ်းတဲ့ သုခဘုံတစ်ခု ရှိလား။
-
0:14 - 0:15ထာဝရ ညှဉ်းပန်းမှုလား။
-
0:15 - 0:17ဘဝ တစ်ဖန်ဖြစ်ခြင်းလား။
-
0:17 - 0:20(သို့) ဖြစ်နိုင်တာက နတ္ထိလား။
-
0:20 - 0:24ကောင်းပြီ။ တရုတ် ဧကရာဇ်တစ်ပါး တွေးတာကတော့
တမလွန်က ဘာဖြစ်ဖြစ် -
0:24 - 0:26စစ်တပ်တစ်တပ်
ခေါ်ဆောင်တာက ပိုနေသာတယ်တဲ့။ -
0:26 - 0:28ဒါကို သိတာက ၁၉၇၄ ခုနှစ်မှာ လယ်သမားတွေဟာ
-
0:28 - 0:30ရွာလေးတစ်ရွာ အနီးက ရေတွင်း
တစ်တွင်းကို တူးဖော်ရင်း -
0:30 - 0:35ရှေးဟောင်းသုသေသန သမိုင်းမှ အရေးပါဆုံး
တွေ့ရှိမှုတစ်ခုကို အမှတ်မထင် တွေ့ခဲ့တယ်၊ -
0:35 - 0:38တိုက်ပွဲအတွက် အသင့်ဖြစ်နေတဲ့ ပကတိအရွယ်
မြေစေး စစ်သား ၈၀၀၀ ကျော်ပါဝင်တဲ့ -
0:38 - 0:44တရုတ်ဧကရာဇ်ရဲ့ သင်္ချိုင်းကို ဝန်းရံနေတဲ့
ဧရာမ မြေအောက် ခန်းဆောင်တွေပါ။ -
0:44 - 0:47မြေအောက် စစ်တပ်ရဲ့ဇာတ်လမ်းက
ခရစ်နှစ်မတိုင်မီ ၂၄၆ က -
0:47 - 0:51အသက် ၁၃ နှစ်မှာ Qin ပြည်နယ်ရဲ့
ဘုရင်အဖြစ် အာဏာရလာတဲ့ -
0:51 - 0:53Ying Zhengနဲ့ စခဲ့တာပါ။
-
0:53 - 0:54ရည်မှန်းချက်ကြီးပြီး ရက်စက်တဲ့
-
0:54 - 0:57သူဟာ စစ်ဖြစ်နေတဲ့ တိုင်းနိုင်ငံ
ခုနှစ်ခုကို စုစည်းပြီးနောက် -
0:57 - 1:01တရုတ်ပြည်ရဲ့ ပထမဆုံး ဧကရာဇ်
ဖြစ်လာတဲ့အထိ ဆက်သွားခဲ့တယ်။ -
1:01 - 1:05သူ့ရဲ့ ၃၆ နှစ်တာ အုပ်စိုးမှုမှာ
အချိန်အတွယ်၊ အတိုင်းအတာတွေရဲ့ -
1:05 - 1:07အများသုံး စနစ်တွေ၊ တရုတ်ပြည်အားလုံး
အတွက် စံတစ်ခုတည်း -
1:07 - 1:11သတ်မှတ်ထားတဲ့ အက္ခရာ၊
မဟာတံတိုင်းလို့ နောင်မှာ သိလာမယ့် -
1:11 - 1:16ကာကွယ်ရေး အတားအဆီးတစ်ခု အပါအဝင်
သမိုင်းတွင်တဲ့ အောင်မြင်မှုတွေ တွေ့ရတယ်။ -
1:16 - 1:19ဒါပေမဲ့ ဖြစ်နိုင်တာက Qin Shi Huangdi
သမိုင်းအမွေကာကွယ်ရာမှာ -
1:19 - 1:21အားထုတ်မှု အမြောက်အမြား မြှုပ်နှံခဲ့တာက
-
1:21 - 1:24သူဟာ သူ့သေခြင်းနဲ့ ဥပါဒါန်ဖြစ်ခဲ့လို့ပါ။
-
1:24 - 1:27သူ့နောက်ဆုံးနှစ်တွေမှာ အဂ္ဂိရတ်ဆရာတွေကို
အရူးအမူး ခန့်အပ်ရင်း၊ -
1:27 - 1:30သူ့ကို အမတအဖြစ် ရောက်ရှိဖို့
ကူညီမယ့် သက်စောင့်ဆေး ရှာဖွေရေးမှာ -
1:30 - 1:33ခရီးသွားအဖွဲ့တွေကို တပ်ဖြန့်ရင်း
ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။ -
1:33 - 1:35သူ့အုပ်စိုးမှု ပထမနှစ် အစောပိုင်းကကို
-
1:35 - 1:38အထိမ်းအမှတ်တွေ၊ ရှေးအသုံးအဆောင်တွေ
နောက်ဘဝမှာ သူနဲ့ အဖော်လိုက်ပါပြီး -
1:38 - 1:41သူ့အုပ်ချုပ်မှု ဆက်ရှိဖို့ တပ်တစ်တပ်နဲ့
-
1:41 - 1:44ဖြည့်ထားတဲ့ ဧရာမ မြေအောက်
ရှေးသင်္ချိုင်းကြီးတစ်ခု -
1:44 - 1:46ဆောက်လုပ်မှုနဲ့ စတင်ခဲ့တယ်။
-
1:46 - 1:50ခမ်းနားလှတဲ့ စစ်တပ်ဟာ တိကျတဲ့
တိုက်ပွဲဝင် အနေအထားမှာ ရပ်နေဆဲဖြစ်ပြီး -
1:50 - 1:52တွင်းပေါင်းမျာစွာ အနှံ့ ခွဲထားတယ်။
-
1:52 - 1:55တစ်တွင်းက စစ်သည် ၆၀၀၀ ပါတဲ့
ပင်မ တပ်မတစ်ခုပါ။ -
1:55 - 1:58တစ်ခုစီက ပေါင်ချိန် ရာပေါင်းများစွာ
အလေးချိန်စီးတယ်။ -
1:58 - 2:03ဒုတိယတစ်ခုက စစ်ရထား ၁၃၀ ကျော်နဲ့
မြင်း ၆၀၀ ကျော်ရှိပြီး -
2:03 - 2:06တတိယတစ်ခုက အဆင့်မြင့်
ဌာနချုပ်ကို ထည့်ထားတယ်။ -
2:06 - 2:09စတုတ္ထ ဗလာတွင်းတစ်ခုက
ဒီမဟာ စီမံကိန်းကြီးက -
2:09 - 2:11ဧကရာဇ်မကွယ်လွန်မီ မပြီးစီး
နိုင်ခဲ့တာကို ညွှန်းပါတယ်။ -
2:11 - 2:16ထပ်မံပြီး အနီးအနားရှိ ခန်းမဆောင်တွေမှာ
ဂီတပညာရှင်တွေနဲ့ ကျွမ်းဘားသမားတွေ၊ -
2:16 - 2:18အလုပ်သမားတွေ၊အစိုးရအရာရှိတွေနဲ့
ဆန်းပြားတဲ့ -
2:18 - 2:20တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့
ရုပ်တုငယ်တွေ ပါဝင်တယ်။ -
2:20 - 2:23ဧကရာဇ် Qin ဟာ စစ်ပွဲ သက်သက် ဆင်နွဲတယ်
ဆိုတာထက် နောင်ဘဝအတွက် -
2:23 - 2:25နောက်ထပ် အစီအစဉ်တွေရှိတာကို ညွှန်ပြနေတာပါ။
-
2:25 - 2:29ရုပ်တုငယ်အားလုံးကို နီညိုရောင်
မြေစေးတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ မြေနီထည် -
2:29 - 2:32(သို့) မီးဖုတ် မြေသားကနေ
ထုလုပ်ထားတယ်။ -
2:32 - 2:37ဒါတွေ ဆောက်ဖို့ များစွာသောအလုပ်ရုံတွေနဲ့
အပြောအရအလုပ်ကြမ်းသမား ၇၂၀၀၀၀ကျော်ဟာ -
2:37 - 2:39ဧကရာဇ်ရဲ့ ချောဆွဲတာခံရတယ်။
-
2:39 - 2:43ဧကရာဇ်ရဲ့ စစ်တပ်ထဲက တကယ် ရဲမက်တွေအတိုင်း
ရုပ်တုတွေကို တည်ဆောက်ဖို့ -
2:43 - 2:48ကိုယ်ထည်တစ်ပိုင်းစီကို သီးခြားပုံသွင်းသူ
လက်မှုပညာသည်အုပ်စုတွေ အပါအဝင်ပါ။ -
2:48 - 2:50သူတို့ဟာ ရာထူးအရ မတ်တတ်ရပ်ကာ
-
2:50 - 2:53မတူညီတဲ့ လက်နက်တွေ၊
ဝတ်စုံတွေ၊ သိသာတဲ့ -
2:53 - 2:54ဆံပင်ပုံစံတွေ မျက်နှာ အမူအရာတွေနဲ့
-
2:54 - 2:57ထူးခြားတဲ့ နားရွက်တွေကိုတောင်
ဖော်ပြတယ်။ -
2:57 - 3:00မူလက ရဲမက်တစ်ဦးစီကို အရောင်
တောက်တောက်တွေနဲ့ ဆေးခြယ်ခဲ့ပေမဲ့ -
3:00 - 3:03လေနဲ့ ထိတွေ့မှုက ဆေးသားကို
ခြောက်သွေ့၊ ကွာကျစေကာ -
3:03 - 3:06မြေနီထည် အောက်ခံ သက်သက်ပဲ ကျန်နေတယ်။
-
3:06 - 3:10ဒီအကြောင်းပြချက်အတွက် တစ်မိုင် မရှိတရှိ
အကွာက နောက်ထပ် ခန်းမဆောင်ကို -
3:10 - 3:11မတူးဖော်ရသေးတာပါ။
-
3:11 - 3:15ဒါက Qin Shi Huangdi ရဲ့ အုတ်ဂူ အစစ်ပါ။
-
3:15 - 3:18အဖိုးတန် ကျောက်မျက်တွေနဲ့ ရှေးအသုံး
အဆောင်တွေနဲ့ ကြေးတောင်တန်းတွေကို -
3:18 - 3:23ဖြတ်စီးနေတဲ့ ပြဒါးမြစ်တွေ
တောင်ပါတယ်လို့ ဆိုကြတယ်။ -
3:23 - 3:27ဒါပေမဲ့ အတွင်းရတနာတွေကို မထိခိုက်ဘဲ
ဒါကို ဖော်ထုတ်ဖို့ နည်းတစ်ခု မတွေ့ခင်အထိ -
3:27 - 3:30အုတ်ဂူဟာ ပိတ်လျှက် ရှိနေပါတယ်။
-
3:30 - 3:34နောက်ဆုံး ခရီးအတွက် အပေါင်းအဖော်
လိုချင်တာက ဧကရာဇ် Qin တစ်ဦးတည်မဟုတ်ပါဘူး။ -
3:34 - 3:39ရှေးအီဂျစ် အုတ်ဂူတွေမှာ စိတ်ကူးယဉ် နောင်ဘဝ
ကိုယ်စားပြု မြေစေး ရုပ်တုငယ်တွေ ပါဝင်တယ်။ -
3:39 - 3:42ဂျပန်ရဲ့ Kofun ကာလ သေသူတွေကို
မြင်းတွေ၊ အိမ်တွေရဲ့ -
3:42 - 3:44ရုပ်တုတွေနဲ့အတူ မြေမြှုပ်ပြီး
-
3:44 - 3:47မက်ဆီကန် ကမ်းလွန်ကြ
Jaina ကျွန်းရဲ့ အုတ်ဂူတွေဟာ -
3:47 - 3:49ကြွေထည် ရုပ်တုငယ်တွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။
-
3:49 - 3:51ကံကောင်းတော့ ရက်စက်တဲ့သူ ဖြစ်တဲ့အတိုင်း
-
3:51 - 3:55ဧကရာဇ် Qin ဟာ အီဂျစ်၊ အနောက် အာဖရိက၊
အနာတိုလီယာနဲ့ မြောက်အမေရိက အပိုင်းတွေနဲ့ -
3:55 - 3:58အရင် Shang နဲ့ Zhou မင်းဆက်တွေအတွင်း
တရုတ်မှာတောင် ကျင့်သုံးခဲ့သလို -
3:58 - 4:02သူ့နဲ့အတူလိုက်ပါဖို့ ရှင်နေတဲ့သူတွေကို
စတေးခြင်းထက် -
4:02 - 4:04ဒီရည်ရွယ်ချက်အတွက်
-
4:04 - 4:08အလုပ်အကျွေးတွေနဲ့ စစ်သည်တွေကို
တည်ဆောက်ခိုင်းဖို့ ေရွးချယ်တာပါ။ -
4:08 - 4:12ယနေ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူတွေဟာ ဒီကြံ့ခိုင်
တဲ့စစ်သည်တွေကို ကြည့်ဖို ခရီးထွက်ကြတယ်။ -
4:12 - 4:16လာမယ့်ရာစုတွေအတွက် သူတို့ရဲ့ စစ်ပွဲ
အမိန့်တွေကို တိတ်တိတ်လေး စောင့်ရင်းပေါ့။
- Title:
- တရုတ် မြေနီထည် စစ်သည်တော်များရဲ့ မယုံနိုင်စရာ သမိုင်း။ Megan Campisi and Pen-Pen Chen
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို http://ed.ted.com/lessons/the-incredible-history-of-china-s-terracotta-warriors-megan-campisi-and-pen-pen-chen တွင် ကြည့်ရှုပါ။
၁၉၇၄ ခုနှစ်မှာ လယ်သမားတွေဟာ ရွာငယ်လေးတစ်ရွာ အနီးက ရေတွင်းတစ်တွင်းကို တူးဖော်ရင်း ရှေးဟောင်းသုသေသန သမိုင်းမှ အရေးပါဆုံး တွေ့ရှိမှုတွေထဲက တစ်ခုကို အမှတ်မထင် တွေ့ရှိခဲ့တယ်၊ တိုက်ပွဲအတွက် အသင့်ဖြစ်နေတဲ့ ပကတိအရွယ်ရှိတဲ့ မြေစေး စစ်သား ၈၀၀၀ ကျော်ပါဝင်တဲ့ တရုတ် ဧကရာဇ်ရဲ့ သင်္ချိုင်းကို ဝန်းရံနေတဲ့ ဧရာမ မြေအောက် ခန်းဆောင်တွေပါ။ Megan Campisi နဲ့ Pen-Pen Chen တို့ကနေပြီး ဧကရာဇ် Qin Shi Huang ရဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ သမိုင်းကို မျှဝေထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Megan Campisi နှင့် Pen-Pen Chen တို့က ပြုစုပြီး လှုပ်ရှားမှု ပုံရိပ်များကို Zedem Media မှ ရိုက်ကူးထားပါသည်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:32
Show all
