Return to Video

Trận Chiến của Các Vở Bi Kịch Hi Lạp - Melanie Sirof

  • 0:06 - 0:09
    Xin chào các quý ông và quý bà.
  • 0:09 - 0:15
    Chào mừng tới ngày cuối của trận đấu
    kịch tính giữa các bi kịch gia vĩ đại.
  • 0:15 - 0:17
    Hôm nay là một ngày xuân tại
    Hi Lạp Cổ Đại
  • 0:17 - 0:22
    Gần 17,000 khán giả đang
    dần lấp đầy Nhà hát Dionysus
  • 0:22 - 0:24
    để xem các kịch gia giỏi nhất,
  • 0:24 - 0:28
    trong đó có hai tác gia đang được hâm mộ
    Aeschylus và Sophocles tranh tài
  • 0:28 - 0:31
    xem ai là người viết nên
    nhân vật anh hùng bi kịch nhất,
  • 0:31 - 0:34
    hay ai có cốt truyện kinh khủng nhất.
  • 0:34 - 0:35
    Seacrestopolis,
  • 0:35 - 0:37
    trong trận đấu dàn đồng ca tuần trước
  • 0:37 - 0:42
    50 thành viên dàn đồng ca của
    mỗi kịch gia đã đi lại dọc theo sân khấu
  • 0:42 - 0:46
    xướng lên thơ và hồi khúc để kể lại
    những thiên truyện về nỗi thống khổ.
  • 0:46 - 0:49
    Dàn đồng ca đầu tiên hôm nay
    đang tiến qua parados,
  • 0:49 - 0:52
    vào vị trí của họ trong dàn nhạc
    dưới chân sân khấu.
  • 0:52 - 0:55
    Mario Lopedokia, đây không phải là
    lần đầu tiên chúng ta thấy cảnh này.
  • 0:55 - 1:00
    Tất cả 50 người đang cất tiếng từ
    tận đáy tâm hồn họ.
  • 1:00 - 1:02
    Chờ đã, cái gì thế này?
  • 1:02 - 1:04
    Tôi chưa từng thấy chuyện này,
    Seacrestopolis.
  • 1:04 - 1:08
    Một diễn viên đang bước ra khỏi
    hàng của dàn đồng ca,
  • 1:08 - 1:11
    và đang độc diễn.
  • 1:11 - 1:13
    Anh có nhận ai không?
  • 1:13 - 1:14
    Hình như là Thespis.
  • 1:14 - 1:16
    Có vẻ là anh ấy đang thay mặt nạ
  • 1:16 - 1:18
    và vào vai một nhân vật khác.
  • 1:18 - 1:25
    Thật phi thường. Chắc chắn lịch sử sẽ
    ghi nhận Thespis là diễn viên đầu tiên.
  • 1:25 - 1:29
    Anh ấy đã thay đổi bộ mặt của
    nghệ thuật sân khấu mãi mãi.
  • 1:29 - 1:31
    Mà đấy mới chỉ là màn mở đầu.
  • 1:31 - 1:33
    Giờ mới là màn chính.
  • 1:33 - 1:35
    Aeschylus sẽ biểu diễn đầu tiên.
  • 1:35 - 1:37
    Hãy xem anh ấy sẽ làm gì.
  • 1:37 - 1:39
    Chúng tôi kì vọng rất nhiều.
  • 1:39 - 1:41
    Tuy lần trước Sophocles thắng anh ấy
    rất suýt sao,
  • 1:41 - 1:44
    nhưng Aeschylus vẫn được coi là cha đẻ của
    bi kịch.
  • 1:44 - 1:48
    Giờ Aeschylus thường tranh tài ở cuộc thi
    này, thành phố Dionysia.
  • 1:48 - 1:49
    Mặc dù kịch của anh ấy bạo lực,
  • 1:49 - 1:52
    khán giả không bao giờ thấy cảnh đổ máu,
  • 1:52 - 1:55
    và điều đó nhấn mạnh căng thẳng
    kịch tính.
  • 1:55 - 1:58
    Xem anh ấy sẽ làm gì
    để lấy lại danh hiệu.
  • 1:58 - 2:00
    Đây rồi, dàn đồng ca của Aeschylus,
  • 2:00 - 2:03
    nhưng có vẻ họ thiếu khá nhiều thành viên.
  • 2:03 - 2:05
    Chuyện gì đang xảy ra vậy?
  • 2:05 - 2:07
    Họ không chỉ bớt người.
  • 2:07 - 2:11
    Mà còn có 2 diễn viên đang diễn chính.
  • 2:11 - 2:14
    Đây là điều chưa từng có.
  • 2:14 - 2:20
    Anh ấy đã lấy ý tưởng của Thespis và
    thêm vào diễn viên thứ hai.
  • 2:20 - 2:25
    Aeschylus dựa vào hai nhân vật
    để kể chuyện.
  • 2:25 - 2:30
    Hội thoại trong bi kịch giờ được ưu tiên
  • 2:30 - 2:33
    Chả trách sao anh ấy cắt giảm quy mô của
    dàn đồng ca.
  • 2:33 - 2:36
    Điều này thật đáng tràng pháo tay.
  • 2:36 - 2:37
    Đám đông đã yên lặng trở lại.
  • 2:37 - 2:39
    Diễn viên và dàn đồng ca của Sophocles
  • 2:39 - 2:43
    đang tiến ra sân khấu để diễn vở
    "Oedipus Rex."
  • 2:43 - 2:46
    Như thông lệ, dàn đồng ca được bố trí vào
    vị trí dàn nhạc.
  • 2:46 - 2:49
    Gì thế này?
  • 2:49 - 2:52
    Sophocles đã thêm vào diễn viên thứ ba!
  • 2:52 - 2:55
    Cuộc đua có bao giờ kết thúc?
  • 2:55 - 2:56
    Ba diễn viên,
  • 2:56 - 3:00
    và họ đang thay mặt nạ để
    diễn các vai khác nhau
  • 3:00 - 3:03
    dệt nên thiên truyện về Oedipus:
  • 3:03 - 3:07
    người đàn ông giết cha đẻ
    và cưới mẹ mình.
  • 3:07 - 3:10
    Giết cha và cưới mẹ.
  • 3:10 - 3:12
    Nghe khá bi kịch rồi đấy!
  • 3:12 - 3:15
    Đó là điều bi kịch nhất, Mario Lopedokia.
  • 3:15 - 3:18
    Tôi có thể điên, nhưng tôi dám cá là
    thế hệ tương lai
  • 3:18 - 3:23
    sẽ coi vở kịch này là
    tiêu chuẩn của bi kịch.
  • 3:23 - 3:24
    Chờ đã, Seacrestopolis
  • 3:24 - 3:30
    Oedipus vừa rời sân khấu sau khi nhận ra
    Jocasta là vợ nhưng cũng là mẹ mình.
  • 3:30 - 3:32
    Anh ta đi đâu rồi?
  • 3:32 - 3:34
    Tôi cũng không thể tưởng tượng nổi.
  • 3:34 - 3:37
    Chờ đã. Người đưa tin vừa bước lên sân
    khấu
  • 3:37 - 3:40
    và đang kể cho chúng ta về những
    hành động của vị vua vĩ đại.
  • 3:40 - 3:45
    Anh ta nói rằng Oedipus, sau khi biết
    mẹ, vợ mình, gì cũng được, bà Jocasta,
  • 3:45 - 3:48
    tự sát trên chiếc giường loạn luân của họ,
  • 3:48 - 3:52
    anh ta lấy ghim gài váy của bà và
    đâm vào mắt mình liên tiếp.
  • 3:52 - 3:53
    Cũng không thể trách anh ta được.
  • 3:53 - 3:58
    Ngủ với mẹ, giết cha, vừa là cha vừa là
    anh trai của con mình.
  • 3:58 - 4:00
    Là tôi thì tôi cũng thế.
  • 4:00 - 4:03
    Tôi nghĩ đó là điều bi kịch nhất rồi đấy!
  • 4:03 - 4:04
    Đúng vậy.
  • 4:04 - 4:07
    Không có gì bi kịch hơn Oedipus.
  • 4:07 - 4:11
    Và chắc chắn là ban giám khảo, những
    người được người dân Hi Lạp bầu chọn
  • 4:11 - 4:14
    cũng sẵn sàng để công bố người thắng cuộc.
  • 4:14 - 4:17
    Ôi, thưa quý vị, đây là một sự kiện đáng
    ghi vào sử sách.
  • 4:17 - 4:21
    Thí sinh Philocles, người vốn không được
    đánh giá cao lắm đã dành giải nhất.
  • 4:21 - 4:25
    Buồn làm sao! Bi kịch làm sao!
  • 4:25 - 4:27
    Một đêm ngoạn mục, thưa quý vị.
  • 4:27 - 4:30
    Chúng ta vừa chứng kiến nền
    móng đầu tiên của sân khấu hiện đại
  • 4:30 - 4:32
    và một số phát kiến vĩ đại:
  • 4:32 - 4:34
    Quy mô thu hẹp của dàn đồng ca,
  • 4:34 - 4:36
    sự xuất hiện của ba diễn viên,
  • 4:36 - 4:38
    và cảm xúc thanh tẩy.
  • 4:38 - 4:42
    Chẳng phải xem một vở bi kịch hay khiến
    anh thấy như mình vừa được gột rửa sao?
  • 4:42 - 4:44
    Chắc rồi, nhưng chương trình chúng ta đã
    hết thời lượng.
  • 4:44 - 4:46
    Tôi là Seacrestopolis,
  • 4:46 - 4:48
    và tôi là Mario Lopedokia.
  • 4:48 - 4:50
    Chúc bạn bình an, hạnh phúc & thanh tẩy.
Title:
Trận Chiến của Các Vở Bi Kịch Hi Lạp - Melanie Sirof
Description:

Để xem toàn bộ bài học: http://ed.ted.com/lessons/the-battle-of-the-greek-tragedies-melanie-sirof

Sân khấu hiện đại có nguồn gốc từ các tác gia bi kịch thời Hi Lạp Cổ Đại. Từ thế kỷ thứ năm trước Công Nguyên, diễn viên và kịch gia đã dựng những câu truyện kì thú để thỏa mãn nhu cầu giải trí của đám đông. Melanie Sirof sẽ vén màn giải thích những phát kiến sân khấu cổ đại đã tạo nền móng cho sân khấu Broadway.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:07

Vietnamese subtitles

Revisions