خانووە ئەفسانەییەکان، کە لە قامیش درووستکراون
-
0:01 - 0:03کاتێ نۆ ساڵ بووم،
-
0:03 - 0:05دایکم لێی پرسیم کە ماڵەکەم چۆن دەبێت،
-
0:06 - 0:09منیش ئەم قارچکە جادوویەم کێشا.
-
0:09 - 0:12و دواتر بەڕاستی بنیاتی نا.
-
0:12 - 0:14(پێکەنین)
-
0:14 - 0:16پێم وانیە کە درکم بە نائاسایی
ئەمە کردبێ لەو کاتەدا، -
0:16 - 0:18لەوانەیە هێشتا درکم پێنەکردبێ،
-
0:18 - 0:21چونکە هێشتا دیزاینی خانوو ئەکەم.
-
0:23 - 0:27ئەمە ماڵێکی پێشەکی داواکراوی شەش نهۆمییە
لە دورگەی بالی. -
0:27 - 0:30بە تەواوی لە قامیش پێکهاتووە.
-
0:30 - 0:34ژووری دانیشتنەکە لە قاتی چوارە و لە
دۆڵەکە دەڕوانێت. -
0:35 - 0:37بە پردێک دەچیتە ناو خانووەکە.
-
0:39 - 0:40بۆ چارەسەری گەرمی هێڵەکەمەرەییەکان،
-
0:40 - 0:44بنمیچی چەماوەمان بەکارهێنا تاوەکو
شنەباکان بچنەژوورەوە. -
0:46 - 0:49وەلێ هەندێ ژوور بەرزە پەنجەرەی هەیە تا
هەوا سازاندنەکەی پارێزراو بێت -
0:49 - 0:53و مێشوولەکانیش دەربکات.
-
0:54 - 0:55ئەم ژوورەمان بە کراوەیی جێهێشت.
-
0:55 - 0:58هەواسازاندنێکمان کرد، تەختەخەوی
چادرمان بەکارهێنا. -
0:59 - 1:03و یەکێک لە کڕیارەکان ژوورێکی تیڤی
دەویست لە سوچێکی ژووری دانیشتنەکەدا. -
1:03 - 1:06شوێنێکی جیابووەوە و دیواری بەرز کە هەستت
بە باشی نەدەکرد تێیدا، -
1:06 - 1:11بۆیە لە جێی ئەوە، ئەم حەسیرە گەورە
چنراوەمان بەکارهێنا. -
1:12 - 1:17ئێستا، هەموو پێداوێستییە بەنرخەکانمان
هەیە، وەک گەرماوەکان. -
1:17 - 1:21ئەمە سەبەتەیەکە لە سوچی ژووری
دانیشتنەکەدا، -
1:21 - 1:25و دەبێ پێتان بڵێم کە هەندی خەڵک دوو دڵن
لەبەکارهێنانی. -
1:25 - 1:27هێشتا تاقیکردنەوەی دابڕینی دەنگمان
نەکردووە. -
1:27 - 1:30(پێکەنین)
-
1:30 - 1:32کەوایە زۆر شت هەن کە هێشتا ئیشی
لەسەر دەکەین، -
1:32 - 1:35بەڵام شتێ کە فێری بووم
-
1:35 - 1:38ئەوەیە کە قامیش باش مامەڵەت لەگەڵ دەکات
گەر بە ڕاستی بەکاریبهێنیت. -
1:39 - 1:41لە ڕاستیدا گیایەکی کێوییە.
-
1:41 - 1:44لەزەویەکی بێ بەر گەشەدەکات--
-
1:44 - 1:47کەنداڵ و ناوچەی شاخاویدا.
-
1:47 - 1:51لە بن ئاوی تاڤگە، ئاوی بەهاران، تیشکی خۆر،
-
1:51 - 1:56و ١٤٥٠ جۆری قامیش لە جیهاندا گەشەدەکەن،
-
1:56 - 1:59تەنها ٧ جۆریان بەکاردێنین.
-
1:59 - 2:00ئەوە باوکمە.
-
2:00 - 2:02ئەو بوو فێری بیناکاری کردم بە قامیش،
-
2:02 - 2:04لەنێو کۆمەڵە درەختێکدا وەستاوە
-
2:04 - 2:08کە Dendrocalamus asper niger ە ،
حەوت ساڵ لەمەوبەر چاندی. -
2:08 - 2:11هەموو ساڵی بەرهەمی نوێی ڕووەکی نوێێ لێبەرهەم دێت
-
2:11 - 2:16لە گەشەی بەرهەماکانمان دەڕوانی کە لە سێ
ڕۆژدا مەترێک گەشەیان کرد هەفتەی پێشوو، -
2:16 - 2:21جا لەبارەی تەختەیەکی گونجاو دەدوێین لە
سێ ساڵدا. -
2:23 - 2:27دروێنەی هەزاران کۆمەڵەی ڕووەکی
هاوخێزانمان کرد. -
2:27 - 2:29کە پێی دەڵێین بێتونگ، بەڕاستی بەرزە،
-
2:29 - 2:31کە نزیکی ١٨ مەتری سوودمەندە بۆ ئیش.
-
2:31 - 2:33بە بارهەڵگرێک لە شاخەکە دەیهێنینە خوارەوە،
-
2:33 - 2:37و بەهێزە: هەمان گرژی ستیلی هەیە،
-
2:37 - 2:40هەمان توانای پەستاوتنی کۆنکرێتی هەیە.
-
2:40 - 2:43توند پێکیان دەبەستین و هەر چوار
،تەنێک دینگەیەکی لێ پێکدێن -
2:43 - 2:45دەتوانرێ لێی پێکبێت.
-
2:45 - 2:49چوونکە ناوبۆشە، کەم کێشە،
-
2:49 - 2:51كێشی کەمە بە جۆری بە هەندێ پیاو
بەرزدەبێتەوە، -
2:51 - 2:54یاخود، یەک ژن.
-
2:54 - 3:00(پێکەنین) (چەپڵەڕیزان)
-
3:02 - 3:06کاتێ باوکم گرین سکوڵی لە بالی بنیات نا،
-
3:06 - 3:10قامیشی هەڵبژارد بۆ هەموو بیناکانی
شوێنەکە، -
3:10 - 3:12چون ئەو وەک بەڵێنێك دەیبینی.
-
3:12 - 3:14بەڵینێکە بۆ منداڵان.
-
3:14 - 3:18مادەیەکی گونجاو بۆ سرووشت، کە
هەرگیز تەواو نەبێت. -
3:19 - 3:23و کاتێک شەش ساڵ پێش ئێستا
بنیاتەکەیم بینی لەژێر بیناکارییدا -
3:23 - 3:27بیرم لەوە کردەوە، ئەمە زۆر نایابە.
-
3:27 - 3:29لە چواردەورمان گەشە دەکات.
-
3:29 - 3:31بەهێزە. پوختە.
-
3:31 - 3:34دژە زەمین لەرزەیە.
-
3:34 - 3:38بۆ زووتر دەستمان پێنەکرد؟
دواتر چی لێ دروست دەکەین؟ -
3:38 - 3:43جا لەگەڵ بنیاتنەرە ڕەسەناکانی گرین سکوڵ،
-
3:43 - 3:45ئیبوکوم دۆزیەوە.
-
3:45 - 3:50ئیبو واتە 'دایک' و کو واتە 'هی من'،
پێکەوە واتای دایە زەوی من دەدات، -
3:50 - 3:55و لە ئیبوکو، ئێمە تیمێکی پیشەساز،
تەلارساز، دیزاینەرین، -
3:55 - 4:00و ئەوەی ئێمە دەیکەین، دۆزینەوەی شێوازی
نوێێ بیناکارییە. -
4:00 - 4:03لەم پێنج ساڵەی ئیشمان پێکەوە،
-
4:03 - 4:08زیاد لە ٥٠ بنیاتی بێهاوتامان کرد،
زۆربەیان لە بالی بوون. -
4:09 - 4:12نۆدانەیان، لادێی سەوزن--
-
4:12 - 4:15ئەو وێنانەی بینیتان ماڵەکانی
ئەم لادێیانە بوون-- -
4:15 - 4:19بە کەل و پەلی جیاواز پڕمانکردنەوە،
-
4:19 - 4:21لە چواردەری باخی میوەهاتمان چاند،
-
4:21 - 4:24بە دڵخۆشیەوە میوانداریتان دەکەین رۆژێ
سەردانی بکەن. -
4:24 - 4:27لەو کاتەی لەوێن، دەتوانن گرین سکوڵ ببینن--
-
4:27 - 4:30بەردەوامین لە بنیاتنانی پۆلێک ساڵانە--
-
4:30 - 4:33هەروا خانووە قارچکەکەم نۆژەن کردەوە.
-
4:35 - 4:38ئێمە ئیش لەسەر خانووچکە دەکەین بۆ هەناردە.
-
4:38 - 4:41ئەمە ماڵی سومبەنی شێوازی کۆنە کە
لەبەریمان گرتەوە, -
4:41 - 4:44بە تەواوی لە هەموو وردەکارییەک و
پێکنانی ماددەکاندا. -
4:45 - 4:49خواردنگەیەک لەگەڵ مەدبەخێکی هەوا کراوە.
-
4:49 - 4:52لە مەدبەخ دەچێت، وایە؟
-
4:52 - 4:56و پردێکی ٢٢ مەتری، ڕوبارەکەی بڕیوە.
-
4:57 - 5:01جا، ئەوەی ئێمە دەیکەین، بە تەواوەتی
نوێ نییە. -
5:02 - 5:06لە خانووچکەکانەوە بۆ پردە درێژە
پێدراوەکان، وەک ئەمە لە جاڤا، -
5:06 - 5:09قامیش لە تەواوی هەرێمە خولگەییەکانی
جیهان بەکارهاتووە -
5:09 - 5:12بۆ نزیەی دەیەها هەزار ساڵ.
-
5:12 - 5:18چەندەها دورگە و کیشوەر هەن، کە بە بەلەمی
لە قامیش درووستکراو پێی گەشتووین. -
5:18 - 5:21بەڵام تا ئەم نزیکانە،
-
5:21 - 5:25قورسە قامیش لە حەشەراتەکان بپارێزین،
-
5:25 - 5:30هەروا، هەموو ئەو شتانەی لە قامیش
درووستکراوبوون لەناوچوون. -
5:31 - 5:33نەپارێزراوی قامیش لە کەش و هەواکاندا.
-
5:33 - 5:36ئەو قامیشانەی چاک نەکراون، حەشەرەکان
دەیخۆن و دەبێ بە تۆز. -
5:36 - 5:40جا بۆیە زۆربەی خەڵکی، بەتایبەت لە ئاسیا،
-
5:40 - 5:44وا بیردەکەنەوە ناکرێ ئەونە هەژار بیت یا
ئەونە لادێی بیت کە بتەوێ -
5:44 - 5:46لە خانووی قامیشیدا بژیت.
-
5:46 - 5:48جا ئێمەش بیرمان کردەوە،
-
5:48 - 5:50چی پێویستە بیکەین تا بیرکردنەوەیان بگۆڕین،
-
5:50 - 5:54تا خەڵکی قایل بکەین قامیش شایەنی
ئەوەیە بنیاکاری پێ بکەین، -
5:54 - 5:56کەمتر شایەنی فڕێدان بێت؟
-
5:56 - 5:59سەرەتا، چارەسەری سەلامەتمان پێویستە،
-
5:59 - 6:01بۆراکس خوێیەکی سرووشتییە.
-
6:01 - 6:04کە وا لە قامیش دەکا ببێتە ماددەیەکی
بنیاکاری درێژخایەن. -
6:04 - 6:07مامەڵەیەکی گونجاو، دیزاینێکی ورد
-
6:07 - 6:09و بنیاتی قامیش دەتوانێ
هەتا هەتایە بمێنێ. -
6:10 - 6:14دووەم، شتێکی نائاسایی لێ بنیات بنێێن.
-
6:14 - 6:16کە خەڵکی بجوڵێنێت.
-
6:16 - 6:17خۆشحاڵانە،
-
6:17 - 6:19وەستای بەلەمەکانی کلتوری بالێنیس
-
6:19 - 6:21کە وان قەدری وەستاکانیان دەزانن.
-
6:21 - 6:24جا کۆکردنەوەی ئەوان لەگەڵ
ئیشکەرە چاونەترسەکان -
6:24 - 6:27لە تەلارسازە نوێەکانی مەشق
پیکراوە ناوخۆییەکان -
6:27 - 6:31و دیزاینەرکان و ئەندازیارەکان،
-
6:31 - 6:34و دایم لەبیرت بێ کە دیزاینی
دینگەیەک دەکەیت -
6:34 - 6:37کە چەماوەیە، لاربووەوەیە، ناوبۆشە.
-
6:37 - 6:41هیچ دوو دینگەیەک لەیەک ناچن، هیچ
دینگەیەکی ڕێك نییە، -
6:41 - 6:43هیچ تەختەی ئامادەکراوی ٢ بە ٤
ئینج نییە لێرە. -
6:43 - 6:48ئیشی دەقیق، هاوكێشەکانی ئیشە باشەکان
لەگەڵ ووشەکاری تەلارسازی -
6:48 - 6:49لێرە یەک ناگرنەوە.
-
6:49 - 6:52بەڵکو دەبوو خۆمان یاساکانی خۆمان دابهێنین.
-
6:52 - 6:56پرسیارمان لە قامیش کرد، لە چیدا باشە،
دەیەوێت ببێتە چی، -
6:56 - 7:01ئەوەی ئەویش گوتی: ڕێزی لێبگرین،
دیزاینێک بە بەهێزییەکەی بکەین، -
7:01 - 7:04لە ئاو بیپارێزین و زۆربەی بکەین بە چەماوە.
-
7:04 - 7:06بۆیە ئێمە لە ڕاستییەکی سێ
دووری دیزاین ئەکەین، -
7:06 - 7:08مۆدێلیەکەی درووست دەکەین
بە سکەیڵ، -
7:08 - 7:11هەمان ئەو ماددانە بەکاردەهێنین
کە خانووەکەی لێدرووست دەکەین -
7:11 - 7:13مۆدێل درووستکردن لە قامیش، هونەرێکە،
-
7:13 - 7:16هەروەها کارێکی قورسی ئەندازیارییە.
-
7:23 - 7:25جا ئەوە دیزاینی خانووەکەیە .
-
7:25 - 7:27(پێکەنین)
-
7:27 - 7:29بردمانە شوێنکارەکە،
-
7:29 - 7:32بە ڕاستەی بچووک هەموو دینگەکانمان پێوا،
-
7:32 - 7:36هەموو چەماوەکانمان پێوانە کرد،
و پارچەیەک لە قامیشمان هەڵبژارد -
7:36 - 7:39بۆ ئەوەی خانووەکەی لێ درووست بکەین
لە شوێنکارەکە. -
7:40 - 7:43کاتێ گەیشتینە وردەکارریەکان،
ڕەچاوی هەموو شتمان کرد. -
7:43 - 7:46بۆ دەرگاکان دایم لاکێشەیی بن؟
-
7:46 - 7:47بۆ خڕ نەبن؟
-
7:47 - 7:49چۆن دەتوانی دەرگایەک
باشتر بکەیت؟ -
7:49 - 7:50ئەنجامەی دەرگا و زەمینکێشی دژ بوون،
-
7:50 - 7:53و هەمیشە زەمینکێشی لە کۆتایدا دەیباتەوە،
-
7:53 - 7:55جا بۆ تەوەرەی دەرگاکە لە ناوڕاست نەبێت
-
7:55 - 7:58کە دەکرێت هەردەم هاوسەنگ بێت؟
-
7:58 - 8:02بۆ شێوەی دەرگاکان
وەک دڵۆپەی فرمێسك نەبن؟ -
8:02 - 8:05بۆ کۆکردنەوەی سوودەکان و بەستنەوەی
-
8:05 - 8:07بەم مادەیەوە،
-
8:07 - 8:09دەبێت هەوڵێکی زۆر بدەین
-
8:09 - 8:14لەگەڵ ئەو بەستنەوەیەدا، فەزایەکمان
دۆزیەوە بۆ شتێکی نوێ. -
8:15 - 8:18بەرەنگارییەکە، چۆن بنمیچێک درووست دەکەی
-
8:18 - 8:21گەر هیچ تەختەیەکی ڕێکت هەبێت ئیشی پێبکەیت؟
-
8:21 - 8:25پێتان ئەڵێم کە هەندێ کات خەونم بە
بەرد و داری ڕێکەوە دەبینی. -
8:25 - 8:27(پێکەنین)
-
8:28 - 8:32بەڵام گەر کرێکاری کارامەت هەبێت
-
8:32 - 8:34و ئەو قڵیشە بچووکانەت هەبێت،
-
8:34 - 8:37بنمیچەکە بەیەکەوە ببەستیتەوە،
-
8:37 - 8:40کانڤاس لە بنەکەی پێ ڕووپۆش بکەیت،
بنەکەی بشاریتەوە. -
8:40 - 8:42چۆن دیزاینی کەوانتەرێکی
خۆڕاگری مەدبەخ دەکەیت -
8:42 - 8:46کە یەکسان بێت لەگەل ئەم بنیاتە
چەماوەیەی تۆ درووستت کردووە؟ -
8:46 - 8:49لەتکردنی بەرد وەک تۆستی نان،
-
8:49 - 8:51نەخشاندنی هەموو پارچەکان بەیەکەوە،
-
8:51 - 8:53توێکڵەکەی پێوە جێبهێڵین،
-
8:53 - 8:58ئەوەی ئەیکەین، زۆربەی
ئیشی دەستن. -
8:58 - 9:00بەستەرەکانی بنیاتی بیناکەمان
-
9:00 - 9:05تۆکمەکراون بە بەستەری ستیل، بەڵام زیاتر
دەرزی لە قامیش درووستکراومان بەکارهێنا. -
9:05 - 9:09هەزارەها دەرزی قامیشی هەن لە هەر قاتێک.
-
9:09 - 9:14ئەم زەمینە درەوشاوەیە لە پێستێکی
تۆکمەی قامیش پێکهاتووە. -
9:14 - 9:17دەتوانی هەست بە بەرکەوتەکەی
بکەین بە پێی پەتی. -
9:17 - 9:20و ئەو زەمینەیەی لەسەری دەڕۆیت، دەتوانێ
-
9:20 - 9:21کاریگەری لەسەر شیوازی رۆشتنت هەبێت؟
-
9:21 - 9:26دەتوانێت شوێنپێکانت بگۆڕێت کە لە کۆتایدا
لە زەوی جێی دەهێڵیت؟ -
9:26 - 9:28بیرمە نۆ ساڵی بووم
-
9:28 - 9:30و هەستی سەرسامبوون
-
9:30 - 9:32و شیمانە،
-
9:32 - 9:34و کەمێك لە نموونایەتی.
-
9:34 - 9:37ڕێیەکی دوورمان لە پێشە
-
9:37 - 9:40و ڕێی زۆر بەجێمان کە لێیانەوە فێربووین،
-
9:40 - 9:45بەڵام ئەو شتەی دەیزانم ئەوەیەم لەگەڵ
بەهرەداری و ڕاسپاردنی بەڵێنێک، -
9:45 - 9:49دەتوانی جوانی و ئاسوودەی بهێنیتە بوون
-
9:49 - 9:52و سەلامەتی و تەنانەت گرانبەهایی
-
9:52 - 9:55لە ماددەیەک کە دووبارە گەشەدەکاتەوە.
-
9:55 - 9:58سوپاس بۆ ئێوە.
-
9:58 - 10:03(چەپڵەڕێزان)
- Title:
- خانووە ئەفسانەییەکان، کە لە قامیش درووستکراون
- Speaker:
- ئیلۆرا هاردی
- Description:
-
هەرگیز لەم جۆرە بینایانەتان نەدیوە. ماڵە قامیشیە سەرنجڕاکێشەکان کە لەلایەن ئیلۆرا هاردی و تیمەکەیەوە درووستکراون لە بالی. چەماوەیەکی سەرنجڕاکێش. ئەوان بەرەنگاری ئەوە بوونەوە کە قامیش مەبەست نادیار بێت. هیچ دوو دینگەیەکی قامیش وەک یەک نین، بۆیە هەر ماڵێک، پردێک و حەمامێک بێوێنەن.
لەم باسە جوان و پوختەیدا، شاراوەیی قامیشمان بۆ باس دەکات، وەک سەرچاوەیەکی گونجاو و پرشکێک بۆ ئەندێشەکردن.
ئەو دەڵێت '' دەبوو یاسای خۆمان دابهێنین''. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:17
halo fariq approved Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq accepted Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq edited Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq edited Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq edited Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq edited Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq edited Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo | ||
halo fariq edited Kurdish subtitles for Magical houses, made of bamboo |