Çocuk evliliğine karşı çıkan bir savaşçının çığlığı

Memory Banda'nın yaşamı kız kardeşininkinden bambaşka bir yolu izledi. Kız kardeşi ergenliğe girince, kızlara "bir erkeğe nasıl cinsel zevk verileceğini" öğreten geleneksel bir "hazırlık kampına" gönderildi. Orada hamile kaldı — 11 yaşındaydı. Fakat Banda oraya gitmeyi reddetti. Bunun yerine, diğer kızları da örgütleyerek topluluk büyüklerinden hiçbir kızın 18'ine girmeden evlenmeye zorlanmaması için bir yönetmelik çıkarmasını istedi. Sınırları ulusal çapta zorlayarak Malavi'nin her yerindeki kızlar için inanılmaz sonuçlar ortaya çıkardı.

Bugün konuşmama

bir şiiri paylaşarak başlayacağım,

Malavili arkadaşım

Eileen Piri yazdı.

Eileen yalnızca 13 yaşında,

ama yazdığımız şiirleri gözden geçirirken,

onun şiirini çok ilginç buldum,

çok harekete geçirici.

Bu yüzden size okuyacağım.

"Ne Zaman İstersem O Zaman Evlenirim"
başlığını koymuş şiirine.

(Gülüşmeler)

"Ne zaman istersem o zaman evlenirim.

Annem beni zorla evlendiremez.

Babam beni zorla evlendiremez.

Amcam, teyzem,

erkek ya da kız kardeşim

beni zorla evlendiremez.

Dünyadaki hiç kimse

beni zorla evlendiremez.

Ne zaman istersem o zaman evlenirim.

Beni dövseniz bile,

kovsanız bile,

bana kötü şeyler yapsanız bile,

ne zaman istersem o zaman evlenirim.

Ne zaman istersem o zaman evlenirim,

iyi bir eğitim almadan

ve yetişkin olmadan değil.

Ne zaman istersem o zaman evlenirim."

Bu şiir tuhaf gelebilir,

13 yaşında bir kızın yazdığı bir şiir,

fakat Eileen ile benim geldiğim yerde,

şimdi size okuduğum bu şiir,

bir savaşçının çığlığıdır.

Ben Malaviliyim.

Malavi en yoksul ülkelerden birisi,

çok yoksul,

burada cinsiyet eşitliği
konusu kuşkuludur.

Bu ülkede büyürken

yaşamda kendi seçimlerimi yapamam.

Hatta yaşamdaki kişisel fırsatları

bile keşfedemem.

Size iki farklı kızın

hikâyesini anlatacağım,

iki güzel kızın.

Bu kızlar

aynı çatının altında büyüdü.

Aynı yiyecekleri yediler.

Kimi zaman, elbiselerini paylaştılar,

hatta ayakkabılarını bile.

Fakat yaşamları bambaşka

iki yola ayrıldı.

Kızlardan biri benim küçük kız kardeşim.

Küçük kız kardeşim, hamile kaldığında

yalnızca 11 yaşındaydı.

Çok can acıtıcı bir şey.

Yalnızca onun değil,
benim de canımı acıttı.

Ben de zor zamanlar yaşadım.

Kültürümde olduğu için,

ergenliğe ulaşınca

cinselliğe hazırlık kamplarına
gitmek zorundasınız.

Bu hazırlık kamplarında,

size, bir erkeğe nasıl
zevk vereceğiniz öğretiliyor.

Özel bir gün var.

adına "Çok Özel Gün" deniyor,

toplum tarafından
kiralanan bir adam

bu kampa geliyor

ve küçük kızlarla yatıyor.

Bu küçük kızların her gün yaşadığı

incinmeyi bir hayal edin.

Çoğu kız hamile kalıyor.

Hatta bu kızlar HIV, AIDS ve diğer

cinsel yolla bulaşan
hastalıklara yakalanıyor.

Benim küçük kız kardeşim
hamile kalanlardan oldu.

Bugün, yalnızca 16 yaşında

ve üç çocuğu var.

Ne ilk evliliği,

ne de ikincisi devam etmedi.

Diğer bir tarafta, diğer bir kız var.

İnsanı hayrete düşürüyor.

(Gülüşmeler)

(Alkış)

Hayrete düşürüyor diyorum çünkü öyle.

Olağanüstü birisi.

O kız benim. (Gülüşmeler)

13 yaşındayken,

artık büyüdüğüm,

yaşımın geldiği,

hazırlık kampına
gitmem gerektiği söylendi.

Bense "Ne?

Hazırlık kampına falan
gitmeyeceğim" dedim.

Kadın bana ne dedi biliyor musunuz?

"Aptal bir kızsın. İnatçı şey.

Halkımızın, toplumumuzun geleneklerine
saygı göstermiyorsun."

Hayır dedim, çünkü nereye
gideceğimi biliyordum.

Yaşamda ne istediğimi biliyordum.

Genç bir kız olarak birçok hayalim vardı.

İyi bir eğitim almak istiyordum,

gelecekte iyi bir iş bulmak için.

Kendimi avukat
olarak hayal ediyordum,

o büyük sandalyede oturarak.

Bunlar, her gün

kafamın içinde dolanan hayallerimdi.

Ve biliyordum ki bir gün,

toplumuma, bir şey;
küçük bir şey katacaktım.

Fakat her günkü reddeşimden sonra,

kadın bana,

"Kendine bir bak, büyüdün artık.
Küçük kız kardeşinin bebeği var.

Sen ne yapacaksın?"

Bu, her gün
kulaklarımda dolanan sesti

ve bu sesi; her kız, her gün

toplumun yapmalarını istediği bir şeyi
yapmadıklarında duyuyordu.

Kız kardeşimle benim
hikâyelerimizi kıyaslayınca

dedim ki, "Neden bir şeyler yapamıyorum?

Neden toplumumuzda
uzun süredir olan bir şeyi

değiştiremiyorum?"

İşte o zaman diğer kızları;

kız kardeşim gibi çocuğu olan,

okula gitmiş ama okumayı ve yazmayı
unutmuş olan kızları aradım.

Dedim ki, "Haydi, birbirimize

okumayı ve yazmayı;

kalemi tutmayı, okumayı,
kitabı tutmayı yeniden hatırlatabiliriz.

Onlarla çok güzel
vakit geçirdiğim zamanlardı.

Onlar hakkında yalnızca
azıcık bir şeyler öğrenmedim,

bana kendi hikâyelerini
anlatma fırsatı buldular,

her gün anne olarak

karşılaştıkları zorlukları.

Tam o sırada,

"Neden başımıza gelen
her şeyi bir araya toplayıp

annelerimize, geleneğimizin
büyüklerine sunarak

bunların yanlış olduğunu anlatmıyoruz?"

Bunu yapmak çok korkutucuydu,

çünkü geleneğimizin büyükleri,

zaten uzun zamandır bulunan şeylere

alışmış durumdaydılar.

Değiştirmesi zor bir şeydi,

ama denemeye değerdi.

Bu yüzden biz de denedik.

Çok zordu, ama şansımızı zorladık.

Ve benim halkımda, kızlar,
geleneksel büyüklerimize

bu kadar baskı yaptıktan sonra,

büyüklerimizin bizim haklarımızı savunup

18'inden önce hiçbir kız evlenmek zorunda
değildir diyen ilk topluluk olduğunu

söylemek için buradayım.

(Alkış)

Benim halkımda,

bir topluluğun

yönetmelik çıkarmak,

kızları koruyan ilk yönetmeliği
çıkarmak zorunda kaldığı

ilk andı.

Bununla yetinmedik.

Daha da ileri gittik.

Yalnızca topluluğumdaki kızlar için değil,
diğer küçük topluluklar için de

mücadelede kararlıydık.

Çocuk evliliğiyle ilgili
yasa önergesi Şubat'ta sunulduğunda

biz de Meclis'teydik.

Her gün, Meclis üyeleri içeri girerken,

onlara "Lütfen önergeyi
destekler misiniz?" diyorduk.

Ve buradaki gibi teknolojimiz yok,

ama küçük telefonlarımız var.

Biz de "Numaralarını bulup
telefonlarına ileti göndersek ya." dedik.

Ve bunu yaptık. İyi de oldu.

(Alkış)

Yasa önergesi meclisten geçince,
yeniden ileti gönderdik,

"Önergeyi desteklediğiniz
için teşekkürler."

(Gülüşmeler)

Ve önerge cumhurbaşkanı
tarafından imzalanıp

yasalaştığında, bu
olumlu bir gelişmeydi.

Artık, Malavi'de, evlenme yaşı
15'ten 18'e çıktı.

(Alkış)

Önergenin yasalaştığını
bilmek güzel,

ama size şunu diyeceğim:

Yasal evlenme yaşının 18
olduğu ülkeler var,

ama her gün kadınların ve kızların
çığlıklarını duymuyor muyuz?

Her gün, kızların
yaşamları hiç ediliyor.

Yöneticilerin sorumluluklarını
şereflendirmelerinin tam zamanı.

Bu sorumluluğu şereflendirmek demek,

kızların sorunlarını her zaman
en öncelikli sorun olarak görmek demektir.

İkincil olarak görülmemeliyiz,

bilmeleri gerekiyor ki, bu odada
olduğumuz gibi, biz kadınlar

yalnızca kadın değiliz,
yalnızca kız değiliz,

biz sıradışıyız.

Daha fazlasını yapabiliriz.

Ve Malavi'ye,

yalnızca Malavi'ye değil,
diğer ülkelere de:

Var olan yasalarla ilgili olarak,

bir yasa uygulanana kadar yasa değildir.

Daha yeni meclisten geçen yasamızın

ve diğer ülkelerde uzun
süredir bulunan yasaların;

yerel çapta ve kızların
sorunlarının çok çarpıcı olduğu

topluluk çapında

halka duyurusu yapılmalıdır.

Kızlar sorunlarla, büyük sorunlarla
topluluk çapında her gün karşılaşıyor.

Eğer bu genç kızlar yasaların onları
koruduğunu bilirlerse,

kendilerini savunabilecekler,

çünkü onları koruyan
bir yasanın olduğunu bilecekler.

Ve söyleyeceğim diğer bir şey olarak,

kızların ve kadın sesini çıkarması

güzel, varlıklarını gösteriyorlar,

ama bunu tek başımıza yapamayız.

Erkek destekçilerin dahil olması,

adım atması ve
birlikte çalışması gerekiyor.

Bu işbirliği gerektiren bir iş.

İstediğimiz, her yerdeki
kızların istediğiyle aynı:

iyi eğitim ve her şey bir yana,
11'indeyken evlenmemek.

Ve daha da ötesi,

biliyorum ki birlikte,

kızları haklarından alıkoyan

yasal, kültürel ve siyasî yapıyı

değiştirebiliriz.

Bugün burada dikiliyorum

ve çocuk evliliklerini bir nesilde
bitirebileceğimizi söylüyorum.

Tam şu an,

bir kızın, bir kızın daha,
dünya genelindeki milyonlarca kızın

şunu diyebileceği an:

"Ne zaman istersem o zaman evlenirim."

(Alkış)

Teşekkür ederim. (Alkış)