WEBVTT

00:00:01.014 --> 00:00:02.825
Bugün konuşmama

00:00:02.825 --> 00:00:04.891
bir şiiri paylaşarak başlayacağım,

00:00:04.891 --> 00:00:08.026
Malavili arkadaşım

00:00:08.026 --> 00:00:10.162
Eileen Piri yazdı.

00:00:10.162 --> 00:00:13.506
Eileen yalnızca 13 yaşında,

00:00:13.506 --> 00:00:19.380
ama yazdığımız şiirleri gözden geçirirken,

00:00:19.380 --> 00:00:22.248
onun şiirini çok ilginç buldum,

00:00:22.248 --> 00:00:24.245
çok harekete geçirici.

00:00:24.245 --> 00:00:26.358
Bu yüzden size okuyacağım.

00:00:26.905 --> 00:00:30.503
"Ne Zaman İstersem O Zaman Evlenirim"
başlığını koymuş şiirine.

00:00:30.503 --> 00:00:33.359
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:00:33.359 --> 00:00:35.890
"Ne zaman istersem o zaman evlenirim.

00:00:35.890 --> 00:00:40.790
Annem beni zorla evlendiremez.

00:00:40.790 --> 00:00:43.994
Babam beni zorla evlendiremez.

00:00:45.526 --> 00:00:48.336
Amcam, teyzem,

00:00:48.336 --> 00:00:50.681
erkek ya da kız kardeşim

00:00:50.681 --> 00:00:52.863
beni zorla evlendiremez.

00:00:53.885 --> 00:00:56.254
Dünyadaki hiç kimse

00:00:56.254 --> 00:00:59.550
beni zorla evlendiremez.

00:00:59.550 --> 00:01:02.499
Ne zaman istersem o zaman evlenirim.

00:01:02.499 --> 00:01:05.077
Beni dövseniz bile,

00:01:05.077 --> 00:01:07.747
kovsanız bile,

00:01:07.747 --> 00:01:10.928
bana kötü şeyler yapsanız bile,

00:01:10.928 --> 00:01:14.364
ne zaman istersem o zaman evlenirim.

NOTE Paragraph

00:01:14.364 --> 00:01:17.267
Ne zaman istersem o zaman evlenirim,

00:01:17.267 --> 00:01:21.005
iyi bir eğitim almadan

00:01:21.005 --> 00:01:25.323
ve yetişkin olmadan değil.

NOTE Paragraph

00:01:25.323 --> 00:01:27.810
Ne zaman istersem o zaman evlenirim."

NOTE Paragraph

00:01:28.831 --> 00:01:31.827
Bu şiir tuhaf gelebilir,

00:01:31.827 --> 00:01:35.356
13 yaşında bir kızın yazdığı bir şiir,

00:01:35.356 --> 00:01:40.139
fakat Eileen ile benim geldiğim yerde,

00:01:40.139 --> 00:01:43.900
şimdi size okuduğum bu şiir,

00:01:43.900 --> 00:01:47.616
bir savaşçının çığlığıdır.

NOTE Paragraph

00:01:47.616 --> 00:01:50.541
Ben Malaviliyim.

00:01:51.191 --> 00:01:55.115
Malavi en yoksul ülkelerden birisi,

00:01:55.115 --> 00:01:57.994
çok yoksul,

00:01:57.994 --> 00:02:02.522
burada cinsiyet eşitliği
konusu kuşkuludur.

NOTE Paragraph

00:02:02.522 --> 00:02:04.844
Bu ülkede büyürken

00:02:04.844 --> 00:02:08.095
yaşamda kendi seçimlerimi yapamam.

00:02:08.095 --> 00:02:10.393
Hatta yaşamdaki kişisel fırsatları

00:02:10.393 --> 00:02:13.389
bile keşfedemem.

NOTE Paragraph

00:02:13.389 --> 00:02:15.919
Size iki farklı kızın

00:02:15.919 --> 00:02:18.381
hikâyesini anlatacağım,

00:02:18.381 --> 00:02:22.026
iki güzel kızın.

00:02:22.026 --> 00:02:24.580
Bu kızlar

00:02:24.580 --> 00:02:26.693
aynı çatının altında büyüdü.

00:02:26.693 --> 00:02:29.410
Aynı yiyecekleri yediler.

00:02:29.410 --> 00:02:32.173
Kimi zaman, elbiselerini paylaştılar,

00:02:32.173 --> 00:02:34.982
hatta ayakkabılarını bile.

00:02:34.982 --> 00:02:39.649
Fakat yaşamları bambaşka

00:02:39.649 --> 00:02:41.646
iki yola ayrıldı.

00:02:43.039 --> 00:02:46.754
Kızlardan biri benim küçük kız kardeşim.

00:02:46.754 --> 00:02:51.677
Küçük kız kardeşim, hamile kaldığında

00:02:51.677 --> 00:02:54.329
yalnızca 11 yaşındaydı.

00:02:56.029 --> 00:02:59.742
Çok can acıtıcı bir şey.

00:03:01.352 --> 00:03:04.633
Yalnızca onun değil,
benim de canımı acıttı.

00:03:04.633 --> 00:03:08.232
Ben de zor zamanlar yaşadım.

NOTE Paragraph

00:03:08.232 --> 00:03:11.947
Kültürümde olduğu için,

00:03:11.947 --> 00:03:14.942
ergenliğe ulaşınca

00:03:14.942 --> 00:03:18.820
cinselliğe hazırlık kamplarına
gitmek zorundasınız.

00:03:18.820 --> 00:03:21.118
Bu hazırlık kamplarında,

00:03:21.118 --> 00:03:24.973
size, bir erkeğe nasıl
zevk vereceğiniz öğretiliyor.

00:03:24.973 --> 00:03:26.761
Özel bir gün var.

00:03:26.761 --> 00:03:29.965
adına "Çok Özel Gün" deniyor,

00:03:29.965 --> 00:03:32.519
toplum tarafından
kiralanan bir adam

00:03:32.519 --> 00:03:35.143
bu kampa geliyor

00:03:35.143 --> 00:03:37.572
ve küçük kızlarla yatıyor.

00:03:39.252 --> 00:03:41.766
Bu küçük kızların her gün yaşadığı

00:03:41.766 --> 00:03:44.516
incinmeyi bir hayal edin.

00:03:46.766 --> 00:03:49.925
Çoğu kız hamile kalıyor.

00:03:49.925 --> 00:03:52.542
Hatta bu kızlar HIV, AIDS ve diğer

00:03:52.542 --> 00:03:54.882
cinsel yolla bulaşan
hastalıklara yakalanıyor.

NOTE Paragraph

00:03:55.692 --> 00:04:00.603
Benim küçük kız kardeşim
hamile kalanlardan oldu.

00:04:00.603 --> 00:04:04.666
Bugün, yalnızca 16 yaşında

00:04:04.666 --> 00:04:07.662
ve üç çocuğu var.

00:04:07.662 --> 00:04:11.307
Ne ilk evliliği,

00:04:11.307 --> 00:04:14.604
ne de ikincisi devam etmedi.

NOTE Paragraph

00:04:14.604 --> 00:04:18.781
Diğer bir tarafta, diğer bir kız var.

00:04:19.341 --> 00:04:21.314
İnsanı hayrete düşürüyor.

00:04:21.314 --> 00:04:23.218
(Gülüşmeler)

00:04:23.218 --> 00:04:26.163
(Alkış)

00:04:27.723 --> 00:04:30.138
Hayrete düşürüyor diyorum çünkü öyle.

00:04:30.138 --> 00:04:33.203
Olağanüstü birisi.

00:04:33.203 --> 00:04:36.964
O kız benim. (Gülüşmeler)

00:04:36.964 --> 00:04:39.982
13 yaşındayken,

00:04:39.982 --> 00:04:43.396
artık büyüdüğüm,

00:04:43.396 --> 00:04:46.228
yaşımın geldiği,

00:04:46.228 --> 00:04:49.595
hazırlık kampına
gitmem gerektiği söylendi.

00:04:49.595 --> 00:04:52.567
Bense "Ne?

00:04:52.567 --> 00:04:56.549
Hazırlık kampına falan
gitmeyeceğim" dedim.

00:04:58.349 --> 00:05:01.112
Kadın bana ne dedi biliyor musunuz?

00:05:01.112 --> 00:05:04.734
"Aptal bir kızsın. İnatçı şey.

00:05:04.734 --> 00:05:12.001
Halkımızın, toplumumuzun geleneklerine
saygı göstermiyorsun."

NOTE Paragraph

00:05:12.001 --> 00:05:15.809
Hayır dedim, çünkü nereye
gideceğimi biliyordum.

00:05:15.809 --> 00:05:18.433
Yaşamda ne istediğimi biliyordum.

00:05:19.773 --> 00:05:22.738
Genç bir kız olarak birçok hayalim vardı.

00:05:24.238 --> 00:05:27.883
İyi bir eğitim almak istiyordum,

00:05:27.883 --> 00:05:30.363
gelecekte iyi bir iş bulmak için.

00:05:30.363 --> 00:05:32.122
Kendimi avukat
olarak hayal ediyordum,

00:05:32.122 --> 00:05:34.832
o büyük sandalyede oturarak.

00:05:34.832 --> 00:05:37.138
Bunlar, her gün

00:05:37.138 --> 00:05:40.468
kafamın içinde dolanan hayallerimdi.

00:05:40.468 --> 00:05:42.302
Ve biliyordum ki bir gün,

00:05:42.302 --> 00:05:46.876
toplumuma, bir şey;
küçük bir şey katacaktım.

00:05:46.876 --> 00:05:49.407
Fakat her günkü reddeşimden sonra,

00:05:49.407 --> 00:05:51.427
kadın bana,

00:05:51.427 --> 00:05:54.817
"Kendine bir bak, büyüdün artık.
Küçük kız kardeşinin bebeği var.

00:05:54.817 --> 00:05:56.303
Sen ne yapacaksın?"

00:05:56.303 --> 00:06:01.017
Bu, her gün
kulaklarımda dolanan sesti

00:06:01.017 --> 00:06:04.894
ve bu sesi; her kız, her gün

00:06:04.894 --> 00:06:09.043
toplumun yapmalarını istediği bir şeyi
yapmadıklarında duyuyordu.

NOTE Paragraph

00:06:11.524 --> 00:06:15.448
Kız kardeşimle benim
hikâyelerimizi kıyaslayınca

00:06:15.448 --> 00:06:20.185
dedim ki, "Neden bir şeyler yapamıyorum?

00:06:20.185 --> 00:06:25.246
Neden toplumumuzda
uzun süredir olan bir şeyi

00:06:25.246 --> 00:06:27.661
değiştiremiyorum?"

NOTE Paragraph

00:06:27.661 --> 00:06:30.169
İşte o zaman diğer kızları;

00:06:30.169 --> 00:06:32.723
kız kardeşim gibi çocuğu olan,

00:06:32.723 --> 00:06:36.187
okula gitmiş ama okumayı ve yazmayı
unutmuş olan kızları aradım.

00:06:36.187 --> 00:06:38.297
Dedim ki, "Haydi, birbirimize

00:06:38.297 --> 00:06:40.432
okumayı ve yazmayı;

00:06:40.432 --> 00:06:44.240
kalemi tutmayı, okumayı,
kitabı tutmayı yeniden hatırlatabiliriz.

00:06:44.240 --> 00:06:47.885
Onlarla çok güzel
vakit geçirdiğim zamanlardı.

00:06:47.885 --> 00:06:52.157
Onlar hakkında yalnızca
azıcık bir şeyler öğrenmedim,

00:06:52.157 --> 00:06:55.594
bana kendi hikâyelerini
anlatma fırsatı buldular,

00:06:55.594 --> 00:06:57.405
her gün anne olarak

00:06:57.405 --> 00:07:00.075
karşılaştıkları zorlukları.

00:07:00.075 --> 00:07:02.072
Tam o sırada,

00:07:02.072 --> 00:07:05.996
"Neden başımıza gelen
her şeyi bir araya toplayıp

00:07:05.996 --> 00:07:09.873
annelerimize, geleneğimizin
büyüklerine sunarak

00:07:09.873 --> 00:07:11.870
bunların yanlış olduğunu anlatmıyoruz?"

00:07:11.870 --> 00:07:13.937
Bunu yapmak çok korkutucuydu,

00:07:13.937 --> 00:07:15.910
çünkü geleneğimizin büyükleri,

00:07:15.910 --> 00:07:18.114
zaten uzun zamandır bulunan şeylere

00:07:18.114 --> 00:07:20.554
alışmış durumdaydılar.

00:07:20.554 --> 00:07:22.481
Değiştirmesi zor bir şeydi,

00:07:22.481 --> 00:07:25.105
ama denemeye değerdi.

NOTE Paragraph

00:07:25.105 --> 00:07:27.357
Bu yüzden biz de denedik.

00:07:27.357 --> 00:07:29.865
Çok zordu, ama şansımızı zorladık.

00:07:30.245 --> 00:07:33.109
Ve benim halkımda, kızlar,
geleneksel büyüklerimize

00:07:33.109 --> 00:07:35.669
bu kadar baskı yaptıktan sonra,

00:07:35.669 --> 00:07:39.036
büyüklerimizin bizim haklarımızı savunup

00:07:39.036 --> 00:07:43.425
18'inden önce hiçbir kız evlenmek zorunda
değildir diyen ilk topluluk olduğunu

00:07:43.425 --> 00:07:45.654
söylemek için buradayım.

00:07:45.654 --> 00:07:49.507
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:07:53.502 --> 00:07:55.243
Benim halkımda,

00:07:55.243 --> 00:07:57.890
bir topluluğun

00:07:57.890 --> 00:08:00.351
yönetmelik çıkarmak,

00:08:00.351 --> 00:08:03.858
kızları koruyan ilk yönetmeliği
çıkarmak zorunda kaldığı

00:08:03.858 --> 00:08:06.052
ilk andı.

NOTE Paragraph

00:08:06.052 --> 00:08:07.840
Bununla yetinmedik.

00:08:07.840 --> 00:08:10.789
Daha da ileri gittik.

00:08:10.789 --> 00:08:14.643
Yalnızca topluluğumdaki kızlar için değil,
diğer küçük topluluklar için de

00:08:14.643 --> 00:08:17.429
mücadelede kararlıydık.

00:08:17.429 --> 00:08:21.562
Çocuk evliliğiyle ilgili
yasa önergesi Şubat'ta sunulduğunda

00:08:21.562 --> 00:08:25.208
biz de Meclis'teydik.

00:08:25.208 --> 00:08:29.294
Her gün, Meclis üyeleri içeri girerken,

00:08:29.294 --> 00:08:32.383
onlara "Lütfen önergeyi
destekler misiniz?" diyorduk.

00:08:32.383 --> 00:08:37.142
Ve buradaki gibi teknolojimiz yok,

00:08:37.142 --> 00:08:39.139
ama küçük telefonlarımız var.

00:08:39.139 --> 00:08:44.169
Biz de "Numaralarını bulup
telefonlarına ileti göndersek ya." dedik.

00:08:44.178 --> 00:08:47.428
Ve bunu yaptık. İyi de oldu.

00:08:47.428 --> 00:08:49.448
(Alkış)

00:08:49.448 --> 00:08:52.421
Yasa önergesi meclisten geçince,
yeniden ileti gönderdik,

00:08:52.421 --> 00:08:54.849
"Önergeyi desteklediğiniz
için teşekkürler."

00:08:54.849 --> 00:08:55.919
(Gülüşmeler)

00:08:55.919 --> 00:08:59.264
Ve önerge cumhurbaşkanı
tarafından imzalanıp

00:08:59.264 --> 00:09:02.630
yasalaştığında, bu
olumlu bir gelişmeydi.

00:09:02.630 --> 00:09:08.482
Artık, Malavi'de, evlenme yaşı
15'ten 18'e çıktı.

00:09:08.482 --> 00:09:12.127
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:09:14.495 --> 00:09:18.071
Önergenin yasalaştığını
bilmek güzel,

00:09:18.071 --> 00:09:21.113
ama size şunu diyeceğim:

00:09:21.113 --> 00:09:25.501
Yasal evlenme yaşının 18
olduğu ülkeler var,

00:09:25.501 --> 00:09:29.773
ama her gün kadınların ve kızların
çığlıklarını duymuyor muyuz?

00:09:29.773 --> 00:09:35.416
Her gün, kızların
yaşamları hiç ediliyor.

00:09:35.416 --> 00:09:41.870
Yöneticilerin sorumluluklarını
şereflendirmelerinin tam zamanı.

00:09:41.870 --> 00:09:44.239
Bu sorumluluğu şereflendirmek demek,

00:09:44.239 --> 00:09:49.951
kızların sorunlarını her zaman
en öncelikli sorun olarak görmek demektir.

00:09:49.951 --> 00:09:53.712
İkincil olarak görülmemeliyiz,

00:09:53.712 --> 00:09:57.950
bilmeleri gerekiyor ki, bu odada
olduğumuz gibi, biz kadınlar

00:09:57.950 --> 00:10:01.000
yalnızca kadın değiliz,
yalnızca kız değiliz,

00:10:01.000 --> 00:10:02.980
biz sıradışıyız.

00:10:02.980 --> 00:10:04.893
Daha fazlasını yapabiliriz.

NOTE Paragraph

00:10:04.893 --> 00:10:07.888
Ve Malavi'ye,

00:10:07.888 --> 00:10:10.790
yalnızca Malavi'ye değil,
diğer ülkelere de:

00:10:10.790 --> 00:10:14.575
Var olan yasalarla ilgili olarak,

00:10:14.575 --> 00:10:20.426
bir yasa uygulanana kadar yasa değildir.

00:10:20.426 --> 00:10:23.839
Daha yeni meclisten geçen yasamızın

00:10:23.839 --> 00:10:26.463
ve diğer ülkelerde uzun
süredir bulunan yasaların;

00:10:26.463 --> 00:10:30.387
yerel çapta ve kızların
sorunlarının çok çarpıcı olduğu

00:10:30.387 --> 00:10:32.570
topluluk çapında

00:10:32.570 --> 00:10:37.956
halka duyurusu yapılmalıdır.

00:10:37.956 --> 00:10:42.716
Kızlar sorunlarla, büyük sorunlarla
topluluk çapında her gün karşılaşıyor.

00:10:43.274 --> 00:10:48.359
Eğer bu genç kızlar yasaların onları
koruduğunu bilirlerse,

00:10:48.359 --> 00:10:51.145
kendilerini savunabilecekler,

00:10:51.145 --> 00:10:54.816
çünkü onları koruyan
bir yasanın olduğunu bilecekler.

NOTE Paragraph

00:10:57.254 --> 00:11:01.363
Ve söyleyeceğim diğer bir şey olarak,

00:11:01.363 --> 00:11:05.961
kızların ve kadın sesini çıkarması

00:11:05.961 --> 00:11:08.724
güzel, varlıklarını gösteriyorlar,

00:11:08.724 --> 00:11:11.905
ama bunu tek başımıza yapamayız.

00:11:11.905 --> 00:11:14.575
Erkek destekçilerin dahil olması,

00:11:14.575 --> 00:11:16.525
adım atması ve
birlikte çalışması gerekiyor.

00:11:16.525 --> 00:11:19.103
Bu işbirliği gerektiren bir iş.

00:11:19.103 --> 00:11:21.843
İstediğimiz, her yerdeki
kızların istediğiyle aynı:

00:11:21.843 --> 00:11:27.601
iyi eğitim ve her şey bir yana,
11'indeyken evlenmemek.

NOTE Paragraph

00:11:30.085 --> 00:11:32.953
Ve daha da ötesi,

00:11:32.953 --> 00:11:36.018
biliyorum ki birlikte,

00:11:36.018 --> 00:11:39.966
kızları haklarından alıkoyan

00:11:39.966 --> 00:11:43.135
yasal, kültürel ve siyasî yapıyı

00:11:43.135 --> 00:11:47.906
değiştirebiliriz.

00:11:47.906 --> 00:11:52.964
Bugün burada dikiliyorum

00:11:52.964 --> 00:12:00.004
ve çocuk evliliklerini bir nesilde
bitirebileceğimizi söylüyorum.

00:12:00.677 --> 00:12:02.860
Tam şu an,

00:12:02.860 --> 00:12:07.294
bir kızın, bir kızın daha,
dünya genelindeki milyonlarca kızın

00:12:07.294 --> 00:12:09.895
şunu diyebileceği an:

00:12:09.895 --> 00:12:13.099
"Ne zaman istersem o zaman evlenirim."

NOTE Paragraph

00:12:13.099 --> 00:12:16.144
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:12:23.284 --> 00:12:25.219
Teşekkür ederim. (Alkış)