Η κραυγή ενός πολεμιστή κατά του παιδικού γάμου

Η ζωή της Μέμορι Μπάντα ακολούθησε διαφορετικό μονοπάτι από της αδελφής της. Όταν η αδελφή της έφτασε στην εφηβεία, εστάλη σε μια παραδοσιακή «κατασκήνωση μύησης» η οποία διδάσκει στα κορίτσια «πώς να ικανοποιήσουν σεξουαλικά έναν άνδρα». Έμεινε έγκυος εκεί, στην ηλικία των 11. Η Μπάντα, παρόλα αυτά, αρνήθηκε να πάει. Αντί αυτού, οργανώθηκε μαζί με άλλες και ζήτησε από τον ηγέτη της κοινότητας της να θεσπίσει ένα κανονισμό ο οποίος να λέει ότι κανένα κορίτσι δεν πρέπει να αναγκάζεται να παντρευτεί πριν από την ηλικία των 18. Ώθησε το θέμα σε εθνικό επίπεδο... με απίστευτα αποτελέσματα για τα κορίτσια σε όλο το Μαλάουι.

Θα ξεκινήσω σήμερα

με το να μοιραστώ μαζί σας ένα ποίημα

γραμμένο από την φίλη μου από το Μαλάουι,

την Αϊλίν Πίρι.

Η Αϊλίν είναι μόλις δεκατριών χρονών,

αλλά καθώς ξαναδιαβάζαμε
τη συλλογή ποιημάτων που γράψαμε,

βρήκα το ποίημα της τόσο ενδιαφέρον,

με τόση κινητήριο δύναμη.

Για αυτό θα σας το διαβάσω.

Ονόμασε το ποίημα της
«Θα Παντρευτώ Όταν Το Θελήσω».

(Γέλια)

«Θα παντρευτώ όταν το θελήσω.

Η μητέρα μου δεν μπορεί
να με αναγκάσει να παντρευτώ.

Ο πατέρας μου δεν μπορεί
να με αναγκάσει να παντρευτώ.

Ο θείος μου, η θεία μου,

ο αδελφός ή η αδελφή μου,

δεν μπορούν να με αναγκάσουν να παντρευτώ.

Κανένας στον κόσμο

δεν μπορεί να μ' αναγκάσει να παντρευτώ.

Θα παντρευτώ όταν το θελήσω.

Ακόμα κι αν με χτυπήσεις,

ακόμα κι αν με διώξεις μακριά,

ακόμα κι αν μου κάνεις οτιδήποτε κακό,

θα παντρευτώ όταν το θελήσω.

Θα παντρευτώ όταν το θελήσω,

αλλά όχι πριν λάβω την σωστή μόρφωση,

και όχι πριν ενηλικιωθώ.

Θα παντρευτώ όταν το θελήσω».

Το ποίημα αυτό μπορεί
να φαίνεται περίεργο,

γραμμένο από ένα δεκατριάχρονο κορίτσι,

αλλά από τον τόπο που προερχόμαστε
εγώ και η Αϊλίν,

αυτό το ποίημα που μόλις σας διάβασα,

είναι η κραυγή ενός πολεμιστή.

Κατάγομαι από το Μαλάουι.

Το Μαλάουι είναι μια
από τις φτωχότερες χώρες,

πολύ φτωχή,

όπου η ισότητα των δύο φύλων
είναι αμφισβητίσιμη.

Μεγαλώνοντας σε αυτή τη χώρα,

δεν μπορούσα να κάνω
τις δικές μου επιλογές στη ζωή.

Δεν μπορούσα καν να εξερευνήσω

τις προσωπικές μου δυνατότητες.

Θα σας πω μια ιστορία

δυο διαφορετικών κοριτσιών,

δυο όμορφων κοριτσιών.

Αυτά τα κορίτσια μεγάλωσαν

κάτω απο την ίδια στέγη.

Έτρωγαν το ίδιο φαγητό.

Μερικές φορές, μοιράζονταν ρούχα,

ακόμα και παπούτσια.

Αλλά οι ζωές τους κατέληξαν διαφορετικά,

σε δυο ξεχωριστούς δρόμους.

Το άλλο κορίτσι είναι η μικρή μου αδελφή.

Η μικρή μου αδελφή ήταν μόνο 11 χρονών

όταν έμεινε έγκυος.

Είναι μια οδυνηρή εμπειρία.

Δεν πλήγωσε μόνο εκείνη, αλλά και εμένα.

Πέρασα και εγώ μια δύσκολη περίοδο.

Όπως προβλέπεται στην κουλτούρα μου,

μόλις φτάσεις στην εφηβεία,

πρέπει να πας στις κατασκηνώσεις μύησης.

Σε αυτές τις κατασκηνώσεις μύησης,

διδάσκεσαι πώς να ικανοποιήσεις
σεξουαλικά έναν άνδρα.

Υπάρχει μια ξεχωριστή ημέρα,

την οποία και αποκαλούν
«Πολύ Ξεχωριστή Ημέρα»,

όπου ένας άνδρας που προσλαμβάνεται
από την κοινότητα

έρχεται στην κατασκήνωση

και κοιμάται με τα μικρά κορίτσια.

Φανταστείτε το τραύμα
που αυτά τα μικρά κορίτσια

περνούν κάθε μέρα.

Τα περισσότερα κορίτσια καταλήγουν έγκυες.

Προσβάλλονται ακόμα από HIV και AIDS

και άλλα σεξουαλικώς
μεταδιδόμενα νοσήματα.

'Οσον αφορά τη μικρή μου αδελφή,
κατέληξε έγκυος.

Σήμερα, είναι μόνο 16 ετών

και έχει τρία παιδιά.

Ο πρώτος της γάμος δεν επιβίωσε,

ούτε και ο δεύτερος.

Από την άλλη μεριά,
έχουμε το άλλο κορίτσι.

Είναι καταπληκτική.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Την αποκαλώ καταπληκτική γιατί είναι.

Είναι φανταστική.

Αυτό το κορίτσι είμαι εγώ.

(Γέλια)

Όταν ήμουν 13 χρονών,

μου είπαν, έχεις πια μεγαλώσει,

έχεις φτάσει στην κατάλληλη ηλικία,

πρέπει να πας στην κατασκήνωση μύησης.

Τότε είπα, «Τι;

Δεν πρόκειται να πάω
στις κατασκηνώσεις μύησης».

Ξέρετε τι μου είπαν τότε οι γυναίκες;

«Είσαι χαζό κορίτσι. Ξεροκέφαλο.

Δεν σέβεσαι τις παραδόσεις
της κοινωνίας μας, της κοινότητάς μας».

Απάντησα όχι επειδή ήξερα
ακριβώς πού ήθελα να πάω.

Ήξερα τι ήθελα στη ζωή.

Είχα πολλά όνειρα σαν μικρό κορίτσι.

Ήθελα να λάβω μια καλή μόρφωση,

να βρω μια αξιοπρεπή δουλειά στο μέλλον.

Φανταζόμουν τον εαυτό μου δικηγόρο,

καθισμένη στην μεγάλη καρέκλα.

Αυτές ήταν οι φαντασιώσεις
που περνούσαν από το μυαλό μου καθημερινά.

Ήξερα ότι κάποια μέρα,

θα συνείσφερα κάτι,
έστω και ελάχιστο, στην κοινότητά μου.

Αλλά κάθε μέρα μετά την άρνηση μου,

οι γυναίκες μου έλεγαν,

«Κοίτα τον εαυτό σου, έχεις πια μεγαλώσει.
Η μικρή σου αδελφή έχει μωρό.

Τι θα γίνει με εσένα;»

Αυτή ήταν η μουσική που άκουγα κάθε μέρα,

και αυτή είναι η μουσική
που ακούνε τα κορίτσια κάθε μέρα

όταν δεν κάνουν κάτι
που θέλει η κοινότητα.

Όταν συνέκρινα τις δυο ιστορίες,
την δικιά μου και της αδελφής μου,

είπα, «Γιατί δεν μπορώ εγώ να κάνω κάτι;

Γιατί δεν μπορώ να αλλάξω κάτι
που συμβαίνει για πολύ καιρό

στην κοινότητα μας;»

Τότε ήταν που κάλεσα και άλλα κορίτσια

σαν την αδελφή μου, που είχαν παιδιά,

που είχαν πάει σχολείο, αλλά είχαν ξεχάσει
να γράφουν και να διαβάζουν.

Είπα, «Μπορούμε να ξαναθυμήσουμε
η μία στην άλλη

πώς να διαβάζουμε και να γράφουμε,

πώς να κρατάμε το στυλό,
πώς να διαβάζουμε,

πώς να κρατάμε το βιβλίο».

Πέρασα πολύ όμορφα μαζί τους.

Δεν τις γνώρισα απλά επιφανειακά,

αλλά μου διηγήθηκαν
τις προσωπικές τους ιστορίες,

τι αντιμετώπιζαν καθημερινά
ως νέες μητέρες.

Τότε σκέφτηκα,

«Γιατί δεν μπορούμε να πάρουμε
όλα αυτά που μας συμβαίνουν

και να τα παρουσιάσουμε και να πούμε
στις μητέρες μας, στους αρχηγούς μας,

ότι όλα αυτά είναι λάθος;»

Ήταν κάτι πολύ τρομακτικό,

επειδή οι παραδοσιακοί αρχηγοί μας

είναι ήδη συνηθισμένοι σε πράγματα

που παραμένουν παγιωμένα εδώ και αιώνες.

Η αλλαγή είναι δύσκολη,

αλλά είναι καλό να προσπαθεί κανείς.

Οπότε προσπαθήσαμε.

Ήταν πολύ δύσκολο, αλλά πιέσαμε.

Και βρίσκομαι εδώ για να πω
ότι η κοινότητά μου,

ήταν η πρώτη κοινότητα που τα κορίτσια

πίεσαν τόσο σκληρά τον παραδοσιακό αρχηγό,

ώστε να μας υποστηρίξει και να πει ότι
κανένα κορίτσι δεν πρέπει να παντρεύεται

πριν την ηλικία των 18.

(Χειροκρότημα)

Στην κοινότητά μου,

ήταν η πρώτη φορά που σε μια κοινότητα,

αναγκάστηκαν να ανακηρύξουν
τοπικούς νόμους,

και δημιουργήθηκε ο πρώτος τοπικός νόμος
που προστάτευε τα κορίτσια

στην κοινότητά μας.

Δεν σταματήσαμε εκεί.

Προχωρήσαμε μπροστά.

Ήμασταν αποφασισμένες να παλέψουμε,

όχι μόνο για τα κορίτσια
στην κοινότητα μου,

αλλά και σε άλλες κοινότητες.

Όταν παρουσιάστηκε το νομοσχέδιο
για τον γάμο ανήλικων τον Φεβρουάριο,

ήμασταν εκεί στο Κοινοβούλιο.

Κάθε μέρα, όταν τα μέλη του Κοινοβουλίου
έμπαιναν μέσα

τους λέγαμε, «Θα μπορούσατε
να στηρίξετε το νομοσχέδιο;»

Δεν έχουμε την τεχνολογία
που υπάρχει εδώ,

αλλά έχουμε τα μικρά μας κινητά τηλέφωνα.

Οπότε είπαμε,
«Γιατί να μην τους στείλουμε μήνυμα;»

Το κάναμε. Και ήταν κάτι πολύ καλό.

(Χειροκρότημα)

Όταν το νομοσχέδιο πέρασε,
τους στείλαμε και πάλι μήνυμα,

«Σας ευχαριστούμε για την στήριξη».

(Γέλια)

Όταν το νομοσχέδιο υπεγράφει
από τον Πρόεδρο,

κάνοντας το νόμο, ήταν κάτι θετικό.

Σήμερα στο Μαλάουι
τα 18 είναι η νόμιμη ηλικία γάμου.

Από τα 15 στα 18.

(Χειροκρότημα)

Είναι πολύ καλό πράγμα
που πέρασε το νομοσχέδιο,

αλλά αφήστε με να σας πω κι αυτό:

Υπάρχουν χώρες
που τα 18 είναι το νόμιμο όριο γάμου,

αλλά μήπως δεν ακούμε τις κραυγές
γυναικών και κοριτσιών κάθε μέρα;

Κάθε μέρα ζωές κοριτσιών χαραμίζονται.

Έχει έρθει πια η ώρα οι ηγέτες
να τηρήσουν την υπόσχεσή τους.

Για να το κάνουν αυτό,

πρέπει να έχουν μόνιμα στην καρδιά τους

τα προβλήματα των κοριτσιών.

Δεν θα πρέπει να μας αντιμετωπίζουν
σαν δευτερεύον θέμα,

αλλά πρέπει να γνωρίζουν ότι οι γυναίκες,
όπως είμαστε όλες εδώ μέσα,

δεν είμαστε μόνο γυναίκες,
δεν είμαστε μόνο κορίτσια,

είμαστε αξιοσημείωτες.

Μπορούμε να κάνουμε περισσότερα.

Και κάτι ακόμα για το Μαλάουι,

και όχι μόνο για το Μαλάουι,
αλλά και για άλλες χώρες:

Σχετικά με τους ισχύοντες νόμους.

Γνωρίζετε ότι ένας νόμος δεν είναι νόμος
μέχρι να εφαρμοστεί.

Ο νόμος που μόλις ψηφίστηκε,

αλλά και αυτοί
που υπήρχαν ήδη σε άλλες χώρες,

πρέπει να γίνουν ευρέως γνωστοί
σε τοπικό επίπεδο,

σε κοινοτικό επίπεδο,

εκεί που τα προβλήματα των κοριτσιών
είναι πολύ σοβαρά.

Τα κορίτσια αντιμετωπίζουν
σοβαρά προβλήματα καθημερινά.

Οπότε εάν αυτά τα κορίτσια γνωρίζουν
ότι υπάρχουν νόμοι που τις προστατεύουν,

θα μπορέσουν να υπερασπιστούν
τους εαυτούς τους,

επειδή θα ξέρουν ότι υπάρχει
κάποιος νόμος που τα προστατεύει.

Και κάτι ακόμα που θέλω να πω είναι ότι,

οι κοριτσίστικες φωνές
και οι γυναικείες φωνές

είναι όμορφες και υπάρχουν εκεί έξω,

αλλά δεν μπορούμε
να το κάνουμε όλο αυτό μόνες μας.

Θα πρέπει να συμμετάσχουν
και άνδρες υποστηρικτές,

να συνεργαστούμε όλοι μαζί.

Είναι συλλογική δουλειά.

Χρειαζόμαστε αυτό που χρειάζονται
όλα τα κορίτσια παντού:

καλή μόρφωση, και πάνω απ' όλα,
να μην παντρευόμαστε από 11 χρονών.

Επιπρόσθετα,

ξέρω ότι μαζί,

μπορούμε να μεταμορφώσουμε το νομικό,

το πολιτιστικό και πολιτικό πλαίσιο

το οποίο στερεί από τα κορίτσια
τα δικαιώματά τους.

Στέκομαι εδώ σήμερα

και δηλώνω ότι μπορούμε να σταματήσουμε
τον παιδικό γάμο εντός μιας γενιάς.

Αυτή είναι η στιγμή,

όπου ένα κορίτσι, κι άλλο ένα,
και εκατομμύρια κορίτσια στον κόσμο,

θα μπορούν να πουν,

«Θα παντρευτώ όταν το θελήσω».

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)