Τέχνη του δρόμου με ένα μήνυμα ελπίδας και ειρήνης

Γεννημένος στη Γαλλία από Τυνήσιους γονείς, ο Ελ Σιντ παίζει με διάφορες κουλτούρες, γλώσσες και ταυτότητες. Το ίδιο και στο καλλιτεχνικό του έργο, όπου προβάλλει την Αραβική ποίηση σε μια μορφή εμπνευσμένη από την τέχνη του δρόμου και τα γκράφιτι. Σε αυτή την ήρεμη αλλά παθιασμένη ομιλία του, ο καλλιτέχνης και υπότροφος TED περιγράφει τη βασική του φιλοδοξία: να δημιουργεί τέχνη τόσο όμορφη ώστε να μην χρειάζεται μετάφραση.

Το 2012, όταν ζωγράφισα
το μιναρέ του τεμένους Τζάρα

στην πατρίδα μου την Γκαμπές,
στα νότια της Τυνησίας,

Δεν σκέφτηκα ποτέ ότι τα γκράφιτι
θα έφερναν τόση πολλή προσοχή σε μια πόλη.

Στην αρχή, έψαχνα απλά
έναν τοίχο στη πατρίδα μου,

και έτυχε αυτός ο μιναρές
να έχει χτιστεί το '94.

Για 18 χρόνια, αυτά τα 57 μέτρα
σκυροδέματος παρέμειναν γκρι.

Όταν συνάντησα τον ιμάμη για πρώτη φορά,
και του είπα τι ήθελα να κάνω,

είπε «Ευχαριστώ Θεέ μου, ήρθες επιτέλους,»

και μου ότι για χρόνια περίμενε κάποιον

για να κάνει κάτι πάνω σ' αυτό.

Το πιο τέλειο πράγμα με αυτόν τον ιμάμη
είναι ότι δεν μου ζήτησε τίποτα -

ούτε ένα σκίτσο, ή τι θα έγραφα.

Σε κάθε έργο που φτιάχνω, γράφω μηνύματα

με το στυλ της καλλιγραφίας μου -
μια μίξη καλλιγραφίας και γκράφιτι.

Χρησιμοποιώ αποφθέγματα ή ποίηση.

Για το μιναρέ σκέφτηκα
ότι το πιο σχετικό μήνυμα

για ένα τζαμί θα πρέπει
να προέρχεται από το Κοράνι,

έτσι διάλεξα αυτό το στίχο:

«Ω, ανθρωπότητα, σας έχουμε δημιουργήσει
από ένα αρσενικό και ένα θηλυκό,

και φτιάξαμε λαούς και φυλές,
έτσι ώστε να αναγνωρίζεστε.»

Ήταν μια παγκόσμια έκκληση για ειρήνη,
ανοχή και αποδοχή,

προερχόμενη από μια πλευρά που συνήθως
δεν απεικονίζεται με σωστό τρόπο στα ΜΜΕ.

Εξεπλάγην όταν είδα πώς η τοπική κοινότητα
αντέδρασε στη ζωγραφιά,

και πώς τους έκανε υπερήφανους που είδαν
το μιναρέ να τραβάει τόσο πολύ την προσοχή

από τον διεθνή τύπο ανά τον κόσμο.

Για τον ιμάμη, δεν ήταν μόνο η ζωγραφιά,

ήταν πραγματικά πιο βαθύ από αυτό.

Ήλπιζε ότι αυτός ο μιναρές
θα γίνει ένα μνημείο για την πόλη,

και θα προσελκύσει ανθρώπους
σε αυτό το ξεχασμένο μέρος της Τυνησίας.

Η οικουμενικότητα του μηνύματος,

το πολιτικό πλαίσιο της Τυνησίας
αυτή τη στιγμή,

και το γεγονός ότι έγραφα το Κοράνι
με έναν τρόπο γκράφιτι

δεν ήταν ασήμαντο.

Επανένωσε την κοινότητα.

Το να φέρνω τους ανθρώπους,
τις μελλοντικές γενιές,

σε επαφή με την αραβική καλλιγραφία,

είναι αυτό που κάνω.

Το να γράφω μηνύματα
είναι η ουσία της τέχνης μου.

Βέβαια τo αστείο είναι ότι,
ακόμη και άνθρωποι που μιλούν τα αραβικά,

πρέπει πραγματικά να εστιάσουν πολύ
για να αποκρυπτογραφήσουν τι γράφω.

Δεν χρειάζεται να ξέρεις το νόημα
για να νιώσεις τη γαλήνη.

Πιστεύω ότι η αραβική γραφή αγγίζει
την ψυχή σου πριν φτάσει στα μάτια σου.

Υπάρχει μια ομορφιά σ' αυτήν
που δεν χρειάζεται μετάφραση.

Η αραβική γραφή μιλάει σε όλους, πιστεύω,

σε σένα, σε σένα, σε σένα,
σε οποιονδήποτε,

και μετά όταν καταλάβετε το νόημα,

νιώθετε συνδεδεμένοι με αυτό.

Φροντίζω πάντα να γράφω μηνύματα

που είναι σχετικά
με το μέρος που ζωγραφίζω,

αλλά μηνύματα με μια καθολική διάσταση,

έτσι ώστε ο καθένας στον κόσμο
να μπορεί να συνδεθεί μ' αυτό.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα
στη Γαλλία, στο Παρίσι,

και άρχισα να μαθαίνω να γράφω
και να διαβάζω αραβικά όταν ήμουν 18.

Σήμερα γράφω μηνύματα μόνο στα αραβικά.

Ένας από τους λόγους που αυτό
είναι τόσο σημαντικό για μένα,

είναι λόγω της όλης αντίδρασης
που έχω βιώσει σε όλο τον κόσμο.

Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, μετέφρασα
αυτό το Πορτογαλικό ποίημα

από την Γκαμπριέλα Τόρες Μπαρμπόσα,

που αφορούσε τους φτωχούς στις φαβέλες,

και έτσι το ζωγράφισα στην ταράτσα.

Η τοπική κοινωνία πραγματικά
εντυπωσιάστηκε με αυτό που έκανα,

αλλά μόλις τους έδωσα
το νόημα της καλλιγραφίας,

με ευχαρίστησαν, καθώς αισθάνθηκαν
συνδεδεμένοι με το κομμάτι.

Στη Νότια Αφρική, στο Κέιπ Τάουν,

η τοπική κοινότητα των Φιλίππι

μου πρόσφερε τον μοναδικό
τσιμεντένιο τοίχο της παραγκούπολης.

Ήταν ένα σχολείο, και έγραψα πάνω του

ένα απόσπασμα του Νέλσον Μαντέλα,

που έλεγε, «[στα αραβικά]»,

που σημαίνει,
«Φαίνεται αδύνατο μέχρι να γίνει».

Τότε ήρθε αυτός ο τύπος και μου είπε,
«Φίλε, γιατί δεν γράφεις στα αγγλικά;»

και του απάντησα, «Θα θεωρούσα λογική
την ανησυχία σου αν με ρωτούσες

γιατί δεν γράφω στη γλώσσα των Ζουλού».

Κάποτε στο Παρίσι έγινε μια εκδήλωση,

και κάποιος έδωσε τον τοίχο του
για να ζωγραφιστεί.

Και όταν είδε ότι ζωγραφίζω στα αραβικά,

νευρίασε τόσο πολύ, σε σημείο υστερίας,
και ζήτησε να διαγραφεί ο τοίχος.

Θύμωσα και απογοητεύτηκα.

Αλλά μια βδομάδα μετά, ο διοργανωτής
της εκδήλωσης μου ζήτησε να επιστρέψω,

και μου είπε ότι υπήρχε ένας τοίχος
μπροστά από το σπίτι αυτού του τύπου.

Έτσι, αυτός ο τύπος -

(Γέλια)

μάλλον αναγκαζόταν να το βλέπει κάθε μέρα.

Αρχικά θα έγραφα, "[στα αραβικά],"

που σημαίνει, «στα μούτρα σου» αλλά -

(Γέλια)

αποφάσισα να είμαι πιο έξυπνος
και έγραψα, "[στα αραβικά],"

που σημαίνει «Άνοιξε την καρδιά σου».

Είμαι πραγματικά περήφανος
για την κουλτούρα μου,

και προσπαθώ να είμαι πρεσβευτής της
μέσω της τέχνης μου.

Ελπίζω ότι μπορώ να σπάσω
τα στερεότυπα που όλοι γνωρίζουμε,

με την ομορφιά της αραβικής γραφής.

Σήμερα, δεν γράφω πια τη μετάφραση
του μηνύματος στον τοίχο.

Δεν θέλω η ποίηση της καλλιγραφίας
να καταστραφεί,

καθώς είναι τέχνη που μπορείς
να εκτιμήσεις χωρίς να ξέρεις το νόημα,

όπως μπορείς να απολαύσεις
μουσική από διαφορετικές χώρες.

Μερικοί άνθρωποι το βλέπουν
ως απόρριψη ή μια κλειστή πόρτα,

αλλά για μένα,
είναι περισσότερο μια πρόσκληση

στη γλώσσα μου, στη κουλτούρα μου,
και στη τέχνη μου.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)