Εξομολογήσεις μιας κακής φεμινίστριας

Όταν η συγγραφέας Ροξάν Γκέι έβγαλε στον εαυτό της το παρατσούκλι «κακή φεμινίστρια», θέλησε να κάνει ένα αστείο, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του φεμινιστικού κινήματος για τελειότητα. Συνειδητοποίησε, όμως, ότι το αστείο της ακούστηκε κάπως κούφιο. Σε μια εμπεριστατωμένη και προκλητική ομιλία, μάς ζητά να αποδεχτούμε όλες τις «γεύσεις» του φεμινισμού — και να κάνουμε μικρές επιλογές που, συλλογικά, μπορεί να επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή.

Αποτυγχάνω ως γυναίκα,

αποτυγχάνω ως φεμινίστρια.

Έχω παθιασμένες απόψεις
για την ισότητα των φύλων,

αλλά φοβάμαι πως αν αποδεχθώ
την ταμπέλα της «φεμινίστριας»,

δεν θα είναι δίκαιο
για τις καλές φεμινίστριες.

Είμαι φεμινίστρια, αλλά είμαι μάλλον κακή.

Γι' αυτό αποκαλώ τον εαυτό μου
Κακή Φεμινίστρια.

Ή τουλάχιστον έγραψα ένα δοκίμιο

και μετά ένα βιβλίο με τίτλο
«Κακή Φεμινίστρια»,

κι έπειτα στις συνεντεύξεις
με αποκαλούσαν «Η Κακή Φεμινίστρια».

(Γέλια)

Έτσι, αυτό που ξεκίνησε
ως εσωτερικό αστείο

και ηθελημένη πρόκληση,

απέκτησε υπόσταση.

Ας κάνω ένα βήμα πίσω.

Όταν ήμουν νεότερη,

κυρίως στην εφηβεία και στα είκοσί μου,

είχα περίεργες ιδέες για τις φεμινίστριες

ως τριχωτές, θυμωμένες γυναίκες
που μισούν τους άντρες και το σεξ --

λες και είναι κακά πράγματα αυτά.

(Γέλια)

Τελευταία, παρακολουθώ πώς αντιμετωπίζουν
τις γυναίκες ανά τον κόσμο

και, συγκεκριμένα, ο θυμός μοιάζει
ως μια δικαιολογημένη αντίδραση.

Παλαιότερα, όμως,

ανησυχούσα για τον τόνο
που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι

όταν υπονοούσαν ότι μπορεί
και να ήμουν φεμινίστρια.

Η ταμπέλα της φεμινίστριας
αποτελούσε μομφή.

Ήταν ακατάλληλη λέξη και όχι πολύ καλή.

Θεωρήθηκα γυναίκα
που δεν παίζει με τους κανόνες,

που περιμένει πολλά,

που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό της,

επειδή τόλμησα να πιστέψω πως είμαι ίση --
(Βήχει) --ανώτερη από έναν άντρα.

Δεν θέλεις να είσαι αυτή η επαναστάτρια

μέχρι που καταλαβαίνεις
πως είσαι αυτή η γυναίκα

και δεν μπορείς να είσαι καμία άλλη.

Καθώς μεγάλωσα, άρχισα να αποδέχομαι

πως είμαι στ' αλήθεια μια φεμινίστρια
και είμαι περήφανη γι' αυτό.

Θεωρώ κάποιες αλήθειες προφανείς:

Οι γυναίκες είναι ίσες με τους άνδρες.

Αξίζουμε ίση αμοιβή για την ίδια εργασία.

Έχουμε το δικαίωμα να γυρνάμε
τον κόσμο όπως επιθυμούμε,

ελεύθερες από παρενόχληση ή βία.

Έχουμε το δικαίωμα σε εύκολη
και οικονομική πρόσβαση σε αντισύλληψη

και σε υπηρεσίες αναπαραγωγής.

Έχουμε δικαίωμα να κάνουμε
επιλογές για τα σώματά μας,

ελεύθερες από νομοθετική εποπτεία
ή ευαγγελικά δόγματα.

Έχουμε δικαίωμα στον σεβασμό.

Υπάρχει και συνέχεια.

Όταν μιλάμε για τις ανάγκες των γυναικών,

πρέπει να σκεφτόμαστε
και τις υπόλοιπες ιδιότητές μας.

Δεν είμαστε απλώς γυναίκες.

Είμαστε άτομα με διαφορετικό σώμα,

ταυτότητα φύλου, πίστη, σεξουαλικότητα,

κοινωνικό υπόβαθρο, ικανότητες
και άλλα τόσα πολλά.

Πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη

αυτές τις διαφορές
και το πώς μας επηρεάζουν,

στον ίδιο βαθμό που αναφερόμαστε
και σε όσα κοινά έχουμε.

Χωρίς αυτή τη συγκατάταξη,
ο φεμινισμός μας δεν έχει αξία.

Θεωρώ αυτές τις αλήθειες προφανείς,
αλλά ας είμαι ειλικρινής:

Τα κάνω άνω κάτω.

Είμαι γεμάτη αντιφάσεις.

Είναι πολλοί οι τρόποι
με τους οποίους προδίδω τον φεμινισμό.

Έχω να εξομολογηθώ κάτι ακόμη.

Όταν οδηγώ προς τη δουλειά,
ακούω βίαιη ραπ στο τέρμα.

(Γέλια)

Παρόλο που οι στίχοι
μειώνουν τις γυναίκες --

αυτοί οι στίχοι με προσβάλλουν τελείως --

το κλασικό τραγούδι
των Yin Yang Twins, «Salt Shaker» --

είναι καταπληκτικό.

(Γέλια)

«Κουνήσου με το βρεγμένο το μπλουζάκι σου.

Κουνήσου, σκύλα,
ώσπου να πονέσει το γατάκι σου!»

(Γέλια)

Σκεφτείτε το λίγο.

(Γέλια)

Ποίηση, σωστά;

Ντρέπομαι απίστευτα
για τις μουσικές επιλογές μου.

(Γέλια)

Πιστεύω ότι υπάρχουν όντως
δουλειές για άντρες,

δηλαδή ό,τι δεν μου αρέσει,
συμπεριλαμβανομένων --

(Γέλια) --

όλων των οικιακών εργασιών,

αλλά και η εξόντωση εντόμων, τα σκουπίδια,
το γρασίδι κι η συντήρηση του αυτοκινήτου.

Δεν θέλω καμία συμμετοχή σε αυτά.

(Γέλια)

Το αγαπημένο μου χρώμα είναι το ροζ.

Μου αρέσουν τα περιοδικά μόδας
και τα όμορφα πράγματα.

Βλέπω το «The Bachelor»
και ρομαντικές κομεντί,

φαντάζομαι τα παραμύθια
να γίνονται πραγματικότητα.

Κάποια αμαρτήματά μου
είναι πιο ξεδιάντροπα.

Αν μια γυναίκα πάρει
το όνομα του άντρα της,

αυτό είναι επιλογή της
και δεν μπορώ να την κρίνω.

Αν μια γυναίκα επιλέξει να μείνει σπίτι
να μεγαλώσει τα παιδιά,

αποδέχομαι, επίσης, αυτήν την επιλογή.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι γίνεται
οικονομικά αδύναμη με αυτήν την επιλογή.

Το πρόβλημα είναι
ότι η κοινωνία έχει στηθεί

έτσι ώστε να κάνει τις γυναίκες
αδύναμες με τέτοιες επιλογές.

Ας το αντιμετωπίσουμε αυτό.

(Χειροκρότημα)

Απορρίπτω το κυρίαρχο ρεύμα φεμινισμού

το οποίο μέσα στην ιστορία
έχει αγνοήσει τις ανάγκες

των έγχρωμων, των εργαζόμενων,
των κουήρ και των τρανς γυναικών,

για να υποστηρίξει τις λευκές, στρέιτ
γυναίκες μεσαίας ή υψηλής τάξης.

Αν τότε μιλάμε για καλό φεμινισμό --
είμαι μια πολύ κακή φεμινίστρια.

(Γέλια)

Υπάρχει και κάτι ακόμα:

Ως φεμινίστρια, αισθάνομαι μεγάλη πίεση.

Έχουμε την τάση να θεοποιούμε
τις φεμινίστριες που έχουν φανερή δράση.

Περιμένουμε να δείχνουν τέλειες.

Όταν μας απογοητεύουν,

με χαρά τις ρίχνουμε από το βάθρο
πάνω στο οποίο τις είχαμε τοποθετήσει.

Όπως είπα, τα κάνω άνω κάτω --

θεωρήστε πως θα έχω πέσει
από το βάθρο

προτού καν με τοποθετήσετε πάνω του.

(Γέλια)

Πάρα πολλές γυναίκες,

κυρίως πρωτοποριακές γυναίκες
και ηγέτιδες στη βιομηχανία,

φοβούνται να χαρακτηριστούν
ως φεμινίστριες.

Φοβούνται να σηκωθούν και να πουν,
«Ναι, είμαι φεμινίστρια»,

από φόβο του τι σημαίνει ο χαρακτηρισμός,

από φόβο ότι δεν θα μπορέσουν να
ανταποκριθούν σε ιδεαλιστικές προσδοκίες.

Πάρτε, για παράδειγμα, την Μπιγιόνσε,
ή όπως την αποκαλώ, τη Θεά.

(Γέλια)

Τα τελευταία χρόνια, έχει αναδυθεί
ως μια φεμινίστρια με φανερή δράση.

Στα μουσικά βραβεία MTV του 2014,

ανέβηκε στη σκηνή μπροστά στη λέξη
«φεμινίστρια» - τρία μέτρα σε ύψος.

Ήταν μεγαλειώδες θέαμα να βλέπεις

αυτή την ποπ σταρ να ενστερνίζεται
ανοιχτά τον φεμινισμό

και να δείχνει σε γυναίκες και άντρες

ότι το να είσαι φεμινιστής
είναι κάτι που πρέπει να γιορτάζεται.

Καθώς η στιγμή έσβηνε, οι κριτικοί
κουλτούρας άρχισαν να συζητούν ασταμάτητα

αν η Μπιγιόνσε ήταν ή δεν ήταν
όντως φεμινίστρια.

Βαθμολόγησαν τον φεμινισμό της,

αντί να εμπιστευτούν απλώς
μια επιτυχημένη γυναίκα.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Απαιτούμε την τελειότητα
από τις φεμινίστριες,

γιατί εξακολουθούμε
να μαχόμαστε για τόσα πολλά,

θέλουμε τόσα πολλά,

χρειαζόμαστε τόσα πολλά.

Ξεπερνάμε τη συνετή,
εποικοδομητική κριτική,

αναλύουμε τον φεμινισμό κάθε γυναίκας,

τον κάνουμε κομμάτια
ώσπου να μη μείνει τίποτα.

Δεν χρειάζεται αυτό.

Ο κακός φεμινισμός -- ο μη αποκλειστικός
φεμινισμός -- είναι ένα σημείο εκκίνησης.

Τι συμβαίνει στη συνέχεια;

Από την αναγνώριση των ατελειών μας
περνάμε στην ανάληψη ευθυνών,

ή στο να προχωρήσουμε
και να γίνουμε λίγο γενναίες.

Όταν ακούω υποτιμητική μουσική,

δημιουργώ ζήτηση, στην οποία
οι καλλιτέχνες θα χαρούν

να συνεισφέρουν απεριόριστα.

Δεν θα αλλάξουν το πώς μιλούν

για τις γυναίκες στα τραγούδια τους

ώσπου να απαιτήσουμε την αλλαγή
επηρεάζοντας τα καθαρά τους κέρδη.

Σίγουρα, είναι δύσκολο.

Γιατί να είναι τόσο πιασάρικα;

(Γέλια)

Είναι δύσκολο να πάρεις τη σωστή απόφαση,

αλλά είναι εύκολο να δικαιολογήσεις
μια λιγότερο σωστή.

Όμως --

όταν δικαιολογώ τις κακές επιλογές,

δυσκολεύω τις γυναίκες
στο να πετύχουν την ισότητα,

την ισότητα που όλοι μας αξίζουμε

και οφείλω να το παραδεχτώ.

Σκέφτομαι τις ανηψιές μου,
τριών και τεσσάρων ετών.

Είναι πανέμορφα, πεισματάρικα,
πανέξυπνα κορίτσια,

τα οποία είναι πολύ γενναία.

Θέλω να αναπτυχθούν
σε έναν κόσμο όπου τις εκτιμούν,

επειδή είναι τόσο δυναμικά πλάσματα.

Τις σκέφτομαι

και ξαφνικά, η σωστή επιλογή
γίνεται πολύ πιο εύκολη.

Όλοι μπορούμε
να κάνουμε καλύτερες επιλογές.

Μπορούμε να αλλάξουμε το κανάλι,
όταν μια εκπομπή

αντιμετωπίζει τη σεξουαλική βία
κατά των γυναικών ως σπορ

ή στο Game of Thrones.

Μπορούμε να αλλάξουμε σταθμό,

όταν ακούμε τραγούδια που παρουσιάζουν
τις γυναίκες ως ένα τίποτα.

Μπορούμε να πληρώσουμε
για άλλη κινηματογραφική ταινία,

όταν αντιμετωπίζουν τις γυναίκες

ως διακοσμητικά αντικείμενα.

Μπορούμε να σταματήσουμε
να στηρίζουμε αθλήματα

όπου οι αθλητές φέρονται
στους συντρόφους τους ως σάκους του μποξ.

(Χειροκρότημα)

Οι άντρες -- και κυρίως
οι στρέιτ λευκοί άντρες --

μπορούν να πουν, «Αρνούμαι
να δημοσιευtώ στο περιοδικό σας,

ή να συμμετέχω στο πρότζεκτ σας,
ή γενικά να δουλέψω μαζί σας,

ώσπου να συμπεριλάβετε
έναν καλό αριθμό γυναικών,

ως συμμετέχουσες, αλλά
και ως υπεύθυνες για αποφάσεις.

Δεν θα δουλέψω μαζί σας
ώσπου οι εκδόσεις σας

ή ο οργανισμός σας να γίνει
πιο ανεκτικός στη διαφορετικότητα».

Εμείς που δεν εκπροσωπούμαστε αρκετά

και δεν μας καλούν σε τέτοια πρότζεκτ,

μπορούμε να αρνηθούμε
να μας συμπεριλάβουν

ώσπου να προσκαλούν περισσότερους
ξεπερνώντας τη «γυάλινη οροφή»

και παύοντας να έχουμε
συμβολική παρουσία.

Χωρίς αυτές τις προσπάθειες,

χωρίς να πάρουμε θέση,

τα επιτεύγματά μας
θα έχουν πολύ μικρή σημασία.

Μπορούμε να κάνουμε
αυτές τις γενναίες, μικρές πράξεις

και να ελπίζουμε ότι οι επιλογές μας
θα φτάσουν ως τα άτομα στην εξουσία --

εκδότες, κινηματογραφικοί
και μουσικοί παραγωγοί,

διευθύνοντες σύμβουλοι, νομοθέτες --

αυτοί που παίρνουν
μεγάλες, γενναίες αποφάσεις

για να επιφέρουν αλλαγές
με σημασία και διάρκεια.

Μπορούμε να στηρίξουμε με θάρρος
τον φεμινισμό μας --

καλός, κακός, ή οπουδήποτε ενδιάμεσα.

Η τελευταία σειρά
του «Κακή Φεμινίστρια» λέει,

«Θα προτιμούσα να είμαι κακή
φεμινίστρια παρά καθόλου.»

Αυτό ισχύει για πολλούς λόγους,

αλλά, πρώτα απ' όλα,
το υποστηρίζω, επειδή κάποτε

μου είχαν κλέψει τη φωνή μου

και ο φεμινισμός με βοήθησε
να την ξαναβρώ.

Συνέβη ένα περιστατικό.

Το αποκαλώ περιστατικό,
ώστε να κουβαλάω το βάρος του τι συνέβη.

Κάποια αγόρια με διέλυσαν,

όταν ήμουν τόσο μικρή που δεν ήξερα

τι μπορούν να κάνουν
τα αγόρια σε ένα κορίτσι.

Μου φέρθηκαν σαν να είμαι ένα τίποτα.

Άρχισα να πιστεύω ότι είμαι ένα τίποτα.

Έκλεψαν τη φωνή μου κι έπειτα

δεν τολμούσα να πιστέψω

πως ό,τι και να έλεγα
θα μπορούσε να έχει σημασία.

Όμως --

είχα τη συγγραφή.

Εκεί, ξαναέγραψα τον εαυτό μου.

Με έγραψα ως μια πιο δυναμική
εκδοχή του εαυτού μου.

Διάβασα τα λόγια γυναικών

που θα καταλάβαιναν
μια ιστορία σαν τη δική μου

και γυναικών που μου έμοιαζαν

και καταλάβαιναν πώς είναι να ζεις
σε αυτόν τον κόσμο με σκούρα επιδερμίδα.

Διάβασα τα λόγια γυναικών
που μου έδειξαν ότι δεν είμαι ένα τίποτα.

Έμαθα να γράφω σαν κι αυτές

και μετά έμαθα να γράφω σαν τον εαυτό μου.

Ξαναβρήκα τη φωνή μου

και ξεκίνησα να πιστεύω ότι η φωνή μου
έχει υπέρμετρη δύναμη.

Μέσω γραφής και φεμινισμού

έμαθα ότι με λίγη γενναιότητα

κάποια γυναίκα μπορεί να με ακούσει
και να με δει και να αναγνωρίσει

ότι καμιά μας δεν είναι το τίποτα
που ο κόσμος προσπαθεί να πει ότι είμαστε.

Από τη μία,

έχω τη δύναμη να καταφέρω τα πάντα.

Από την άλλη,

γνωρίζω την ταπεινή πραγματικότητα
ότι είμαι απλώς μία γυναίκα.

Είμαι κακή φεμινίστρια,

είμαι καλή γυναίκα,

προσπαθώ να γίνω καλύτερη
στον τρόπο που σκέφτομαι

και σε αυτά που λέω και κάνω,

χωρίς να εγκαταλείπω όλα
όσα με κάνουν άνθρωπο.

Ελπίζω να μπορέσουμε
να κάνουμε όλοι μας το ίδιο.

Ελπίζω να μπορέσουμε
να φανούμε λίγο γενναίοι,

όταν κυρίως χρειαστεί
τέτοια γενναιότητα.

(Χειροκρότημα)