-
Af hverju er fasteignaverð svona hátt?
-
Síðustu tíu árin í aðdraganda fjármálakrísunnar hækkaði fasteignaverð um yfir 200%. Af hverju?
-
Það er algeng trú að það sé of margt fólk,
of mikið af innflytjendum,
-
og of fáar fasteignir til skiptana.
-
Þetta er goðsögn.
-
Raunin er að yfir þetta tímabil voru byggðar
3 nýjar íbúðir fyrir hverja 4 nýja íbúa.
-
En á sama tíma jókst veiting fasteignalána um yfir 370%!
-
Þannig að, hvar fundum við alla þessa peninga
til þess að fjárfesta í íbúðum?
-
Þegar þú tekur fasteignalán koma peningarnir
ekki af sparnaði einhvers annars.
-
Þess í stað eru þeir búnir til, rafrænt,
þegar bankinn þinn skráir tölur í tölvukerfið sitt.
-
Og það eru þessar nýsköpuðu tölur, eða nýju peningar,
sem þú notar til þess að greiða
-
fyrir nýju fasteignina þína.
-
Þar sem öll fasteignalán eru veitt með þessum hætti, sköpuðu hinar miklu lánveitingar í aðdraganda kreppunnar hundruði
-
milljarða í nýjum peningum.
Og þessir nýju peningar flæddu inn á fasteignamarkaðinn...
-
... og ýttu fasteignaverðinu svona hátt upp.
-
Allir greiða meira fyrir íverustaði sína
sem þýðir að
-
eftir að hafa greitt af fasteignaláninu eða leigunni
er minna til skiptana til að greiða reikninga
-
og minna sem fer í neyslu og verslun í heimabyggð.
-
Þannig að hátt fasteignaverð gerir okkur ekki ríkari
- það gerir okkur fátækari.
-
Reyndar ekki okkur öll.
-
Hátt fasteignaverð og há fasteignalán
auka hagnað bankanna.
-
Og þar sem þeir hafa leyfi til þess að prenta peninga
tryggir þetta að þeir munu lána of mikið.
-
Þannig að ef við viljum halda húsnæðisverði viðráðanlegu
fyrir venjulegt fólk verðum við að líta til bankanna
-
og saman fjarlægja rétt þeirra til þess að búa til peninga
fyrir fullt og allt.
