Sự biến mất của loài ếch - Kerry M. Kriger

Xem bài đầy đủ tại http://ed.ted.com/lessons/disappearing-frogs-kerry-m-kriger

Ếch( và các loài lưỡng cư nói chung) đang gặp nguy hiểm - trên toàn thế giới, gần một phần ba loài lưỡng cư trên thế giới đang có nguy cơ bị tuyệt chủng. Và loài ếch đóng góp cho chúng ta nhiều thứ quan trọng. Kerry M.Friger miêu tả tại sao loại ếch lại gặp nguy hiểm và bằng cách nào chúng ta có thể cứu chúng.

Bài học: Kerry M. Kriger, Đồ hoạ: Simon Ampel.

Bạn đã bao giờ nghe thấy tiếng của ếch

kêu vào ban đêm?

Trong hàng trăm ngàn năm qua,

tiếng ru ộp ộp này
đã lấp đầy bầu không khí về đêm.

Nhưng gần đây
những nghiên cứu cho rằng

những loài ếch này đang gặp nguy hiểm

trong việc chơi những nốt cuối của chúng.

Qua một vài thập kỷ,

quần thể động vật lưỡng cư
đã biến mất nhanh chóng trên toàn thế giới.

Gần một phần ba
loài động vật lưỡng cư trên thế giới

đang có nguy cơ tuyệt chủng,

và hơn 100 loài đang dần biến mất.

Nhưng đừng lo lắng,
chúng ta vẫn còn có cơ hội.

Trước khi tìm ra làm thế nào
để bảo vệ loài ếch,

hãy bắt đầu bằng việc xem qua

tại sao chúng lại đang biến mất dần

và tại sao việc giữ chúng tồn tại
lại quan trọng đến vậy.

Sự tàn phá môi trường sống
là vấn đề số một

đối với dân cư loài ếch trên toàn thế giới.

Có 7 tỉ người trên hành tinh này,

và chúng ta đang đấu tranh
giành môi trường sống với loài ếch.

Chúng ta xây dựng những thành phố,
ngoại ô và nông trại

trên môi trường sống của chúng

và chặt phá rừng

và làm tiêu hao nước
từ những vùng ngập nước

vốn là nơi cư ngụ

của hàng ngàn loài lưỡng cư.

Biến đổi khí hậu làm thay đổi lượng mưa,

làm bốc hơi ao, suối và rừng sương mù.

Vì dân số thế giới tiếp tục tăng,

đó là mối đe doạ cho loài lưỡng cư.

Có nhiều yếu tố khác nhau

góp phần tạo nên sự suy giảm của loài ếch.

Khai thác quá mức
trong việc vận chuyển vật nuôi và thực phẩm

dẩn đến kết quả
là hàng nghìn con ếch

bị đưa ra khỏi tự nhiên mỗi năm.

Các loài xâm lân,

như cá hồi phi bản địa và các loài tôm

ăn thịt ếch bản địa.

Con người đang tạo điều kiện
cho sự lây lan

của các căn bệnh truyền nhiễm

bằng cách vận chuyển hơn
100 nghìn loài lưỡng cư

vòng quanh thế giới mỗi năm

để dùng làm thức ăn, thú nuôi, mồi

và dùng trong các phòng thí nghiệm và vườn thú,

với ít quy định hay sự cách ly.

Một trong những loại bệnh,

nấm chytridiomycosis,

đã khiến số lượng loài lưỡng cư ở suối

bị tuyệt chủng

tại Châu Phi,

Úc,

Châu Âu,

và miền Bắc, trung tâm và miền Nam châu Mỹ.

Trên tất cả những vấn đề này,

chúng ta đã sử dụng
hơn trăm nghìn kilogram thuốc trừ sâu

cho hệ sinh thái mỗi năm.

Và các hoá chất này
dễ dàng bị hấp thụ

qua da của động vật lưỡng cư,

gây suy giảm miễn dịch,

hoặc làm suy yếu hệ thống miễn dịch,

và dị tật phát triển.

Đúng vậy, thế thì tại sao
những anh chàng màu xanh nhỏ bé này

vẫn có giá trị tồn tại?

Những chú ếch rất quan trọng vì vô số lý do.

Chúng là một phần của mạng lưới thức ăn,

chúng ăn ruồi, bọ gậy, muỗi,

và những loài gây bệnh khác,

vì thế, bảo vệ chúng ta khỏi bệnh sốt rét,

sốt xuất huyết,

và những loại bệnh khác.

Nòng nọc giữ sạch nước

bằng cách ăn tảo,

giảm nhu cầu

về hệ thống lọc của cộng đồng chúng ta

và giúp giữ giá nước thấp.

Ếch như nguồn thức ăn

của chim, cá, rắn, chuồn chuồn
và thậm chí là khỉ.

Khi loài ếch biến mất,

mạng lưới thức ăn sẽ bị rối loạn,

và những loài động vật khác
cũng có thể biến mất.

Những loài lưỡng cư
thực sự rất quan trọng

trong việc điều chế thuốc cho người.

Hơn mười phần trăm giải Noben

về sinh lý học và y học

được trao cho những nhà khoa học

nghiên cứu về loài lưỡng cư.

Một số các peptit kháng khuẩn

ở da ếch có thể giết HIV,

một số lại có tác dụng giảm đau,

và một số là thuốc chống muỗi tự nhiên.

Nhiều khám phá đang chờ đợi chúng ta

nếu chúng ta có thể cứu loài ếch,

nhưng khi loài ếch biến mất,

không có lời hứa nào trên đây
có thể được giữ cả

trong việc cải thiện sức khoẻ con người.

May mắn thay, có rất nhiều cách
mà bạn có thể trợ giúp,

và địa điểm tuyệt vời để bắt đầu

bằng cách cải thiện
dấu chân sinh thái của mình

và các hoạt động hàng ngày.

Lần tới nếu bạn nghe thấy
những tiếng ru ban đêm,

đừng nghĩ nó chỉ là
những tiếng ồn ào ngoài kia,

hãy nghe nó như một lời cầu xin sự giúp đỡ,

được cất lên trong sự hài hoà hoàn hảo
của tiếng ộp ộp.