Jak psy „widzą” za pomocą nosów? - Alexandra Horowitz
-
0:07 - 0:08"Cześć Bob".
-
0:08 - 0:11"Dzień dobry Kelly. Piękne tulipany".
-
0:11 - 0:15Zastanawialiście się kiedyś,
jak pies postrzega świat? -
0:15 - 0:17Oto, co widzi.
-
0:17 - 0:19Nic ciekawego.
-
0:19 - 0:22Ale zapach to inna historia.
-
0:22 - 0:25Wszystko zaczyna się
od doskonale rozwiniętego nosa. -
0:25 - 0:28Z każdym powiewem
pies otrzymuje mnóstwo informacji. -
0:28 - 0:35Mokry nabłonek wychwytuje
zapachy przenoszone przez wiatr. -
0:35 - 0:37Zdolność wąchania
oddzielnie każdym z nozdrzy, -
0:37 - 0:39jak stereo,
-
0:39 - 0:42pozwala mu ustalić źródło zapachu.
-
0:42 - 0:44Dzięki temu pies
-
0:44 - 0:48nie tylko szybko poznaje,
co jest tym źródłem, -
0:48 - 0:51ale też, gdzie się ono znajduje.
-
0:51 - 0:52Kiedy powietrze wchodzi do nosa,
-
0:52 - 0:56błona śluzowa dzieli się na dwa fałdy.
-
0:56 - 0:59Jeden do oddychania i jeden do wąchania.
-
0:59 - 1:01Ten drugi to obszar pełen
-
1:01 - 1:04wyspecjalizowanych komórek węchowych.
-
1:04 - 1:09Są ich setki milionów.
My mamy ich tylko 5 milionów. -
1:09 - 1:12Wdychanie i wydychanie u ludzi,
odbywa się tymi samymi kanałami. -
1:12 - 1:15Psy wydychają powietrze
przez szczeliny z boku nosa. -
1:15 - 1:19Tworzą zawirowania powietrza,
które pomagają wciągać nowe zapachy. -
1:19 - 1:24Dzięki wielu pociągnięciom
koncentrują wonie. -
1:24 - 1:28Imponująca budowa nosa byłaby bezużyteczna
-
1:28 - 1:33bez narządu przetwarzającego informacje.
-
1:33 - 1:37System węchowy w mózgu psów
-
1:37 - 1:43zajmuje większy obszar niż u ludzi.
-
1:43 - 1:44Pozwala im to odróżnić i zapamiętać,
-
1:44 - 1:48ogromną liczbę konkretnych zapachów
-
1:48 - 1:53o stężeniu do 100 milionów mniejszym,
niż to, które wyczuje człowiek. -
1:53 - 1:56Jesteśmy w stanie
poczuć psiknięcie perfum w pokoju, -
1:56 - 2:00pies bez problemu,
wyczuje je na krytym stadionie -
2:00 - 2:03i na dodatek rozróżni składniki.
-
2:03 - 2:06Wszystko na ulicy,
każdy przejeżdżający samochód, -
2:06 - 2:08zawartość worka na śmieci sąsiadów,
-
2:08 - 2:10każdy rodzaj drzewa,
-
2:10 - 2:12siedzące na nim ptaki i insekty,
-
2:12 - 2:16mają charakterystyczny zapach,
który informuje psa o ich położeniu -
2:16 - 2:19i kierunku poruszania się.
-
2:19 - 2:21Psy mają nie tylko silniejszy węch,
-
2:21 - 2:26potrafią także wyczuć zapachy,
o których istnieniu nie mamy pojęcia. -
2:26 - 2:28System olfaktoryczny,
-
2:28 - 2:32zwany lemieszowo-nosowym,
to organ nad podniebieniem. -
2:32 - 2:36Odbiera hormony zwierząt i ludzi.
-
2:36 - 2:38Psy identyfikują tak
potencjalnych partnerów -
2:38 - 2:42i odróżniają przyjaciół od wrogów.
-
2:42 - 2:44Rozróżniają stany emocjonalne u ludzi,
-
2:44 - 2:48a nawet rozpoznają,
czy ktoś jest w ciąży lub choruje. -
2:48 - 2:51Ponieważ węch jest bardziej
prymitywny niż inne zmysły, -
2:51 - 2:54pomija on wzgórze i dociera
bezpośrednio do części mózgu, -
2:54 - 2:57odpowiedzialnej za emocje i instynkt.
-
2:57 - 3:02Psy dostrzegają wszystko bardziej
bezpośrednio i instynktownie niż ludzie. -
3:02 - 3:04Niesamowitą zdolnością psiego nosa
-
3:04 - 3:06jest odczytywanie zapachów w czasie.
-
3:06 - 3:09Przeszłość wygląda, jak ślady
zostawione przez przechodniów -
3:09 - 3:12czy ciepło niedawno zaparkowanego auta,
-
3:12 - 3:17w postaci cząstek zapachowych
wcześniejszych wydarzeń. -
3:17 - 3:19Hydranty i drzewa
-
3:19 - 3:22to tablice informacyjne o tym, kto tu był,
-
3:22 - 3:23co jadł,
-
3:23 - 3:25jak się czuł.
-
3:25 - 3:27Przyszłość też jest w powietrzu,
-
3:27 - 3:31ostrzegając o tym, co lub kto
nadchodzi, zanim go widać. -
3:31 - 3:34Ludzie słyszą albo czują
tylko w danej chwili. -
3:34 - 3:38Pies wyczuwa całą historię
od początku do końca. -
3:38 - 3:41Dobrym przykładem
ludzko-psiej współpracy -
3:41 - 3:44jest dzielenie się z nami tą historią.
-
3:44 - 3:47Psy są łagodne dla osób zmartwionych
-
3:47 - 3:49albo agresywne wobec zagrożenia.
-
3:49 - 3:52Stres i gniew produkują masę hormonów
-
3:52 - 3:55rozpoznawalnych przez nos psa.
-
3:55 - 3:56Po właściwym treningu,
-
3:56 - 3:58psy potrafią ostrzec
o niewidocznych zagrożeniach, -
3:58 - 4:01od bomb do nowotworu.
-
4:01 - 4:03Czyli najlepszy przyjaciel człowieka,
-
4:03 - 4:07to nie ktoś, z kim dzielimy doświadczenia,
-
4:07 - 4:12ale ktoś, czyj nos odkrywa
przed nami kompletnie nowy świat.
- Title:
- Jak psy „widzą” za pomocą nosów? - Alexandra Horowitz
- Speaker:
- Alexandra Horowitz
- Description:
-
Być może słyszeliście powiedzenie, że psy „widzą za pomocą nosa”. To tylko część niebywałych zdolności tych zwierząt. Dzięki niesamowitej budowie nosa potrafią one odkryć zupełnie inny świat, niedostępny ludzkim zmysłom. Alexandra Horowitz wyjaśnia, w jaki sposób pies potrafi wyczuć przeszłość, przyszłość, a także rzeczy, których nawet nie widać.
Lekcja: Alexandra Horowitz, animacja: Província Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:28
Rysia Wand approved Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz | ||
Jolanta Dohrmann edited Polish subtitles for How do dogs "see" with their noses? - Alexandra Horowitz |