Return to Video

กระดาษดีกว่าพลาสติกจริงหรือ วิธีคิดเรื่องเล่าทางสิ่งแวดล้อมใหม่

  • 0:01 - 0:03
    ลองจินตนาการนะคะ คุณอยู่ในซุเปอร์มาร์เก็ต
  • 0:03 - 0:05
    คุณซื้อของมาจำนวนหนึ่ง
  • 0:05 - 0:07
    แล้วตุณมีทางเลือก
  • 0:07 - 0:10
    ระหว่างถุงพลาสติกกับถุงกระดาษ
  • 0:10 - 0:12
    คุณจะเลือกอันไหน ถ้าคุณต้องการ
  • 0:12 - 0:15
    ทำสิ่งที่ดีให้กับสิ่งแวดล้อม
  • 0:15 - 0:17
    คนส่วนใหญ่จะเลือกถุงกระดาษ
  • 0:17 - 0:18
    โอเค ทำไมเป็นอย่างนั้น
  • 0:18 - 0:20
    เริ่มจาก ถุงกระดาษสีน้ำตาล
  • 0:20 - 0:21
    ดังนั้น มันน่าจะดีต่อสิ่งแวดล้อม
  • 0:21 - 0:24
    มันย่อยสลายได้ มันนำกลับมาใช้ได้
  • 0:24 - 0:26
    ในบางกรณี มันนำไปรีไซเคิลได้
  • 0:26 - 0:28
    ดังนั้น เวลาที่ผู้คนมองมาที่ถุงพลาสติก
  • 0:28 - 0:31
    พวกเขามักจะคิดประมาณนี้
  • 0:31 - 0:34
    ซื่งเราทุกคนรู้ว่ามันแย่มาก
  • 0:34 - 0:36
    และเราควรหลีกเลี่ยงการทำลายสิ่งแวดล้อม
  • 0:36 - 0:38
    แบบนี้ให้ สุดความสามารถของเรา
  • 0:38 - 0:40
    แต่ ผู้คนมักจะไม่ได้คิด
  • 0:40 - 0:42
    ถึงสิ่งนี้
  • 0:42 - 0:45
    ว่าในอีกด้านหนึ่ง
  • 0:45 - 0:48
    เมื่อเราผลิตวัสดุต่าง ๆ
  • 0:48 - 0:49
    เราต้องดึงมันมาจากสิ่งแวดล้อม
  • 0:49 - 0:53
    และเราจำเป็นต้องอยู่กับการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม
  • 0:53 - 0:56
    คุณเห็นไหมว่า เมื่อเราต้องตัดสินใจในเรื่องที่ซับซ้อน
  • 0:56 - 0:57
    คุณเห็นไหมว่า เมื่อเราต้องตัดสินใจในเรื่องที่ซับซ้อน
  • 0:57 - 1:00
    คนเราชอบวิธีแก้ง่าย ๆ
  • 1:00 - 1:03
    ดังนั้นพวกเรามักจะถามหาวิธีแก้ง่าย ๆ
  • 1:03 - 1:04
    เพราะว่าฉันทำงานด้านการออกแบบ
  • 1:04 - 1:06
    ฉันให้คำปรึกษากับนักออกแบบ
  • 1:06 - 1:08
    และนักวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาที่ยั่งยืน
  • 1:08 - 1:09
    ทุกคนมักจะพูดกับฉันว่า "เลย์ล่า
  • 1:09 - 1:11
    ฉันเพียงต้องการวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม"
  • 1:11 - 1:14
    ฉันตอบไปว่า "อืม มันเป็นเรื่องที่ซับซ้อนมากนะ
  • 1:14 - 1:15
    และเราจะต้องใช้เวลาสี่ชั่วโมงมาคุยกันว่า
  • 1:15 - 1:17
    จริง ๆ แล้ว
    วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมหมายถึงอะไร
  • 1:17 - 1:19
    เพราะว่าทุกอย่างต้องมีจุด
  • 1:19 - 1:21
    ที่มันถูกนำมาจากสิ่งแวดล้อม
  • 1:21 - 1:23
    และวิธีที่คุณใช้วัสดุนั้นต่างหาก
  • 1:23 - 1:26
    ที่จะกำหนดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม"
  • 1:26 - 1:28
    สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ เราต้องพึ่งพา
  • 1:28 - 1:30
    กรอบความคิดจากสัญชาตญาณของเรา
  • 1:30 - 1:32
    เมื่อเราทำการตัดสินใจ
  • 1:32 - 1:34
    ดังนั้น ฉันขอเรียกกรอบความคิดนั้นว่า
  • 1:34 - 1:37
    ความเชือทางสิ่งแวดล้อม
  • 1:37 - 1:39
    มันอาจจะเป็นเสียงเล็ก ๆ ในหัวของคุณ
  • 1:39 - 1:42
    หรือเป็นลางสังหรณ์
  • 1:42 - 1:43
    เวลาที่คุณทำสิ่งที่ถูกต้อง
  • 1:43 - 1:45
    เช่น เมื่อคุณใช้ถุงกระดาษ
  • 1:45 - 1:48
    หรือซื้อรถที่ใช้น้ำมันอย่างคุ้มค่า
  • 1:48 - 1:51
    และความเชื่อทางสิ่งแวดล้อม
  • 1:51 - 1:53
    เพราะเราพยายามทำสิ่งที่ถูกต้อง
  • 1:53 - 1:56
    แต่เราจะรู้ได้ไง ว่าเรากำลัง
  • 1:56 - 1:58
    ลดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม
  • 1:58 - 2:01
    ที่เรา ทั้งในฐานะบุคคล องค์กร
  • 2:01 - 2:03
    และสังคมโดยรวม กำลังทำอยู่กับ
  • 2:03 - 2:06
    สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ
  • 2:06 - 2:08
    ปัญหาเกี่ยวกับ ความเชือทางสิ่งแวดล้อมก็คือ
  • 2:08 - 2:10
    มันมักจะมาจากประสบการณ์ของเรา
  • 2:10 - 2:12
    สิ่งที่เราได้ยินมาจากคนอื่น
  • 2:12 - 2:14
    มันมักจะไม่ได้มาจากแนวคิดทางวิทยาศาสตร์
  • 2:14 - 2:16
    และเรื่องนี่แก้ได้ยากมาก เพราะพวกเราอยู่ใน
  • 2:16 - 2:18
    ระบบสังคมที่ซับซ้อนมาก
  • 2:18 - 2:20
    พวกเรามีระบบ
  • 2:20 - 2:22
    ของผู้คนที่สื่อสารและเชื่อมโยง
  • 2:22 - 2:24
    รวมทั้งมีสังคมที่สมบูรณ์และมีระเบียบ
  • 2:24 - 2:28
    เรามีระบบอุตสาหกรรม หรือก็คือระบบเศรษฐกิจทั้งหมด
  • 2:28 - 2:30
    แล้วทุกสิ่งในนั้นจะต้องทำงาน
  • 2:30 - 2:31
    อยู่ในระบบที่ใหญ่ที่สุด
  • 2:31 - 2:34
    และฉันขอพูดว่า ระบบสำคัญที่สุด
  • 2:34 - 2:35
    นั่นคือ ระบบนิเวศ
  • 2:35 - 2:37
    และอย่างที่คุณเห็น สิ่งที่พวกเราเลือก
  • 2:37 - 2:38
    ในฐานะคน ๆ หนึ่ง
  • 2:38 - 2:40
    แต่หนทางที่เราเลือก
  • 2:40 - 2:42
    ในปัญหาทุกอย่างที่เรามี
  • 2:42 - 2:45
    ไม่ว่าคุณจะอยู่สูงหรือต่ำแค่ไหนในระบบชนชั้น
  • 2:45 - 2:48
    ก็จะส่งผลกระทบต่อระบบเหล่านี้ทั้งหมด
  • 2:48 - 2:50
    และปัญหาคือ เราต้องหาหนทาง
  • 2:50 - 2:52
    ถ้าเราจะพูดถึงความยั่งยืน
  • 2:52 - 2:55
    ของระบบซับซ้อนเหล่านี้ที่เกี่ยวพันกัน
  • 2:55 - 2:58
    และเลือกสิ่งที่ดีกว่า
  • 2:58 - 3:01
    ที่จะส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อม
  • 3:01 - 3:02
    สิ่งที่เราต้องทำก็คือ เราต้องเรียนรู้ที่จะ
  • 3:02 - 3:04
    สร้างผลมากขึ้นด้วยต้นทุนน้อยลง
  • 3:04 - 3:06
    เรามีประชากรมากขึ้น
  • 3:06 - 3:08
    และทุกคนชอบมือถือของตัวเอง
  • 3:08 - 3:10
    โดยเฉพาะในสถานการณ์แบบนี้
  • 3:10 - 3:14
    ดังนั้น เราต้องประดิษฐ์หาทางแก้ไข
    ปัญหาบางอย่างที่เราเจอ
  • 3:14 - 3:17
    นั่นทำให้กระบวนการที่เรียกว่า
    ความคิดแบบวงจรชีวิต เข้ามา
  • 3:17 - 3:20
    นั่นก็คือ ทุกอย่างที่ถูกสร้างขึ้น
  • 3:20 - 3:23
    ผ่านช่วงชีวิตจำนวนหนึ่ง
  • 3:23 - 3:24
    และเราใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์นี้
  • 3:24 - 3:26
    ที่เรียกว่า การวิเคราะห์วงจรชีวิต
    (Life cycle assessment)
  • 3:26 - 3:29
    หรือในอเมริกา พวกคุณเรียกว่า
    Life cycle analysis
  • 3:29 - 3:32
    เพื่อที่จะเห็นภาพชัดขึ้นว่า
  • 3:32 - 3:36
    สิ่งที่เราทำในส่วนต่าง ๆ ของระบบพวกนี้
  • 3:36 - 3:38
    ส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมยังไง
  • 3:38 - 3:40
    ดังนั้น เราจึงมองย้อนกลับไปถึง
  • 3:40 - 3:42
    การดึงวัตถุดิบจากธรรมชาติ
  • 3:42 - 3:44
    แล้วเราก็ดูที่การผลิต
  • 3:44 - 3:46
    เราดูการทำหีบห่อและการขนส่ง
  • 3:46 - 3:48
    นำไปใช้ และการย่อยสลาย
  • 3:48 - 3:50
    และในทุกช่วงชีวิตเหล่านี้
  • 3:50 - 3:52
    สิ่งที่เราทำ
  • 3:52 - 3:54
    มีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ
  • 3:54 - 3:56
    และเราสามารถติดตามว่าความสัมพันธ์นั้น
  • 3:56 - 4:00
    ส่งผลต่อระบบและบริการ
  • 4:00 - 4:02
    ที่ทำให้เราอยู่บนโลกได้อย่างไร
  • 4:02 - 4:04
    และด้วยการทำเช่นนี้
  • 4:04 - 4:08
    เราได้เรียนรู้สิ่งที่น่าประทับใจหลายอย่าง
  • 4:08 - 4:10
    และเราได้ทำลายความเชื่อผิด ๆ หลายข้อ
  • 4:10 - 4:15
    ขอเริ่มด้วยเรื่องนี้ มีคำ ๆ หนึ่งที่ถูกใช้กันบ่อย
  • 4:15 - 4:16
    คำนี้ใช้กันบ่อยมากในการตลาด
  • 4:16 - 4:18
    และฉันคิดว่าคำนี้ใช้กันบ่อยเหมือนกันในการพูดคุย
  • 4:18 - 4:20
    เมื่อเราพูดถึงการพัฒนาอย่างยั่งยืน
  • 4:20 - 4:23
    คำนั้นก็คือ "ความสามารถในการย่อยสลาย"
  • 4:23 - 4:28
    "ความสามารถในการย่อยสลาย" คือสมบัติของวัตถุ
  • 4:28 - 4:31
    มันไม่ใช่คำนิยามของ ผลดีทางสิ่งแวดล้อม
  • 4:31 - 4:33
    ฉันขออธิบายจุดนี้ก่อน
  • 4:33 - 4:34
    เมื่อบางสิ่งที่เป็นธรรมชาติ
  • 4:34 - 4:36
    บางสิ่งที่ผลิตจากเส้นใยเซลลูโลส
  • 4:36 - 4:40
    เช่นขนมปังชิ้นหนึ่ง หรือ เศษอาหารสักอย่าง
  • 4:40 - 4:42
    หรือแม้กระทั่งกระดาษชิ้นหนึ่ง
  • 4:42 - 4:44
    เมื่ออะไรสักอย่างไปอยู่ใน
  • 4:44 - 4:47
    สิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ มันจะย่อยสลายตามปกติ
  • 4:47 - 4:49
    โมเลกุลคาร์บอนชิ้นเล็ก ๆ ที่ถูกเก็บไว้
  • 4:49 - 4:51
    เมื่อที่มันเจริญเติบโตจะถูกปล่อยอย่างธรรมชาติ
  • 4:51 - 4:53
    กลับไปที่บรรยากาศในรูปคาร์บอนไดออกไซด์
  • 4:53 - 4:55
    แต่นี่คือสถาบการณ์โดยรวม
  • 4:55 - 4:57
    สิ่งของธรรมชาติส่วนใหญ่
  • 4:57 - 4:58
    มักจะไม่ได้จบลงในธรรมชาติ
  • 4:58 - 5:02
    ส่วนใหญ่แล้ว ขยะที่เราผลิตขึ้นมักจะจบลงในที่ถมขยะ
  • 5:02 - 5:04
    ที่ถมขยะเป็นสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน
  • 5:04 - 5:06
    ในที่ถมขยะ โมเลกุลคาร์บอนจะ
  • 5:06 - 5:08
    ย่อยสลายในอีกรูปแบบ
  • 5:08 - 5:10
    เพราะว่าที่ถมขยะเป็นสภาพแอนแอโรบิก (anaerobic)
  • 5:10 - 5:13
    มันไม่มีออกซิเจน มันบีบอัดกันแน่นและร้อน
  • 5:13 - 5:16
    โมเลกุลคาร์บอนนี้จะกลายเป็นก๊าซมีเทน
  • 5:16 - 5:19
    และมีเทนเป็นก๊าซเรือนกระจกที่รุนแรงกว่า
  • 5:19 - 5:21
    คาร์บอนไดออกไซด์ถึง 25 เท่า
  • 5:21 - 5:24
    ดังนั้นต่อให้ ผักกาดเก่า ๆ และสิ่งของของเรา
  • 5:24 - 5:26
    ที่เราทิ้งไปถูกผลิตมาจาก
  • 5:26 - 5:27
    วัสดุที่ย่อยสลายได้
  • 5:27 - 5:29
    ถ้ามันอยู่ในที่ถมขยะ
  • 5:29 - 5:31
    มันก็ยังส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
  • 5:31 - 5:32
    อย่างที่เห็น ตอนนี้มีโรงผลิตที่
  • 5:32 - 5:34
    สามารถดูดมีเทนพวกนั้น
  • 5:34 - 5:36
    แล้วนำมาผลิตไฟฟ้า
  • 5:36 - 5:38
    แทนความต้องการไฟฟ้าจากน้ำมัน
  • 5:38 - 5:40
    แต่เราด้องเริ่มฉลาดในเรื่องนี้
  • 5:40 - 5:43
    เราต้องค้นหาวิธี ที่พวกเราจะใช้ประโยชน์
  • 5:43 - 5:45
    จากสิ่งเหล่านี้ที่กำลังเกิดขึ้นอยู่
  • 5:45 - 5:47
    และเริ่มที่จะออกแบบระบบและบริการ
  • 5:47 - 5:49
    ที่แก้ไขปัญหาเหล่านั้น
  • 5:49 - 5:52
    เพราะว่าในตอนนี้
    สิ่งที่ผู้คนทำคือหันไปมาแล้วพูดว่า
  • 5:52 - 5:55
    "เรามาห้ามการใช้ถุงพลาสติกกัน มาใช้ถุงกระดาษแทน
  • 5:55 - 5:57
    เพราะมันจะดีกับสิ่งแวดล้อม"
  • 5:57 - 5:58
    แต่ถ้าคุณทิ้งมันลงในถัง
  • 5:58 - 6:00
    และไปยังที่ถมขยะในท้องที่
  • 6:00 - 6:02
    ผลก็จะเหมือนกัน
  • 6:02 - 6:07
    ดังนั้นเราจะมีสิ่งที่เรียกว่า
    การหักล้างกัน (double negative)
  • 6:07 - 6:10
    ฉันมีอาชีพเป็นนักออกแบบผลิตภัณฑ์ หลังจากนั้น
  • 6:10 - 6:11
    จึงศึกษาสังคมศาสตร์ (social science)
  • 6:11 - 6:13
    ฉันจึงสนใจอย่างมากกับ
  • 6:13 - 6:15
    ผลิตภัณฑ์และเรื่องที่ผลิตภัณฑ์
  • 6:15 - 6:17
    ที่เรามักจะไม่สนใจผลกระทบ
  • 6:17 - 6:18
    และทำให้เราอิ่มเอม
  • 6:18 - 6:20
    จะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
  • 6:20 - 6:23
    และพวกนี้ ประมาณว่า เป็นผู้กระทำผิดร้ายแรง
  • 6:23 - 6:24
    และฉันค่อนข้างมั่นใจว่าทุกคนในห้องนี้
  • 6:24 - 6:26
    มีตู้เย็นเครื่องหนึ่ง
  • 6:26 - 6:28
    เอาล่ะ อเมริกามีความสามารถสุดยอด
  • 6:28 - 6:30
    ในการผลิตตู้เย็นขนาดใหญ่ขึ้น
  • 6:30 - 6:32
    ไม่กี่ปีมานี้ พวกมันมีขนาดใหญ่ขึ้น 1 ลูกบาศก์ฟุต
  • 6:32 - 6:34
    โดยเฉลี่ย ในตู้เย็น
  • 6:34 - 6:35
    ขนาดปกติ
  • 6:35 - 6:38
    และปัญหาคือ มันใหญ่มากพอจนกระทั่ง
  • 6:38 - 6:40
    มันง่ายสำหรับเราที่จะซื้ออาหาร
  • 6:40 - 6:42
    ที่เรากินไม่ได้หรือหาไม่เจอมากขึ้น
  • 6:42 - 6:43
    ฉันหมายถึง ฉันมีของที่กองอยู่หลังตู้เย็น
  • 6:43 - 6:46
    ที่มันอยู่ตรงนั้นมาเป็นปี ๆ แล้ว นะคะ
  • 6:46 - 6:48
    และสิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ
    เราเสียอาหารไปเปล่า ๆ มากขึ้น
  • 6:48 - 6:52
    และอย่างที่ฉันเพิ่งอธิบายไป ว่าเศษอาหารเป็นปัญหา
  • 6:52 - 6:55
    ที่จริงแล้ว ในสหรัฐฯ ร้อยละ 40
  • 6:55 - 6:58
    ของอาหารที่ถูกซื้อจะเสียโดยไม่ได้ใช้ประโยชน์
  • 6:58 - 7:02
    อาหารครึ่งหนึ่งที่ผลิตในโลก เสียไปเปล่า ๆ
  • 7:02 - 7:05
    นั่นมาจากสถิติของสหประชาชาติ (U.N.)
    อาหารครึ่งหนึ่งเลย
  • 7:05 - 7:09
    มันบ้ามาก มันหมายถึงอาหาร 1.3 พันล้านตันต่อปี
  • 7:09 - 7:11
    และฉันโทษตู้เย็นสำหรับเรื่องนั้น
  • 7:11 - 7:13
    โดยเฉพาะในวัฒนธรรมทางตะวันตก
  • 7:13 - 7:14
    เพราะมันทำให้เสียอาหารไปง่ายขึ้น
  • 7:14 - 7:17
    ฉันหมายถึง มันมีระบบซับซ้อนหลายอย่างในนี้
  • 7:17 - 7:19
    ฉันไม่อยากจะทำให้มันดูเรียบง่าย
  • 7:19 - 7:22
    แต่ตู้เย็นเป็นตัวการหลักกับการเสียอาหาร
  • 7:22 - 7:24
    และระบบของมันอันหนึ่งก็คือ
  • 7:24 - 7:26
    กล่องเก้บผัก
  • 7:26 - 7:27
    พวกคุณทุกคนมีกล่องเก็บผักกันอยู่ใช่ไหม
  • 7:27 - 7:29
    กล่องเก็บผักที่คุณใส่พวกผักกาดลงไป
  • 7:29 - 7:31
    ผักกาดมักจะแฉะ
  • 7:31 - 7:33
    เวลาอยู่ในกล่องเก็บผัก ใช่ไหม
  • 7:33 - 7:34
    จริงไหม ผักกาดแฉะ ๆ
  • 7:34 - 7:36
    ในสหราชอาณาจักร นี่เป็นปัญหา
  • 7:36 - 7:38
    ที่ทางการได้เผยแพร่รายงานเมื่อไม่กี่ปีก่อน
  • 7:38 - 7:41
    ที่กล่าวว่า ตัวการใหญ่ที่สุดอันดับสอง
  • 7:41 - 7:43
    ของอาหารเสียในสหราชอาณาจักร คือผักกาดแฉะ
  • 7:43 - 7:46
    มันถูกเรียกว่ารายงานผักกาดแฉะ
  • 7:46 - 7:48
    โอเค ดังนั้นนี้เป็นปัญหา
  • 7:48 - 7:50
    ผักกาดพวกนี้ถูกโยนทิ้งจากทาง
  • 7:50 - 7:52
    ซ้าย ขวา และตรงกลางเพราะว่ากล่องใส่ผัก
  • 7:52 - 7:55
    ไม่ได้ถูกออกแบบมาให้ผักสด
  • 7:55 - 7:57
    โอเค คุณต้องการสภาพแวดล้อมที่แน่น
  • 7:57 - 7:59
    คุณต้องการ แบบ ที่ ๆ ไม่มีอากาศเข้า
  • 7:59 - 8:02
    เพื่อป้องกันการเน่าเสียที่จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติ
  • 8:02 - 8:04
    แต่กล่องเก็บผัก มันก็เป็นแค่ลิ้นชัก
  • 8:04 - 8:05
    ที่ปิดได้แน่นกว่านิดหน่อย
  • 8:05 - 8:07
    อย่างไรก็ตาม ฉันหมกมุ่นกับเรื่องนี้
  • 8:07 - 8:10
    อย่าเชิญฉันไปที่บ้าน เพราะฉันเพิ่งแค่พูดถึงตู้เย็น
  • 8:10 - 8:12
    และฉันจะมองหาทุกอย่างที่คล้าย ๆ มัน
  • 8:12 - 8:14
    แต่โดยหลักแล้ว นี่เป็นปัญหาใหญ่
  • 8:14 - 8:17
    เพราะว่า เมื่อเราสูญเสียบางอย่าง
    เช่นผักกาดออกจากระบบ
  • 8:17 - 8:20
    ไม่เพียงแต่ เรามีผลที่ฉันอธิบายเรื่องตอนท้ายของชีวิต
  • 8:20 - 8:23
    แต่เราต้องปลูกผักกาดนั่นก่อน
  • 8:23 - 8:26
    ผลกระทบต่อวงจรชีวิตของผักกาดหอมเป็นเริ่องใหญ่
  • 8:26 - 8:27
    เราต้องถางที่
  • 8:27 - 8:30
    เราต้องปลูกเมล็ดพืช ฟอสฟอรัส
  • 8:30 - 8:32
    ปุ๋ย สารอาหาร น้ำ แสงแดด
  • 8:32 - 8:34
    ทั้งหมดนี้ส่งผลกระทบอญุ่ในผักกาดหอมที่
  • 8:34 - 8:36
    หายไปจากระบบ
  • 8:36 - 8:38
    ซึ่งทำให้มันสร้างผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมใหญ่กว่า
  • 8:38 - 8:42
    กว่าการสูญเสียพลังงานจากตู้เย็น
  • 8:42 - 8:45
    ดังนั้น เราจำเป็นต้องออกแบบสิ่งนี้ให้ดีขึ้น
  • 8:45 - 8:48
    ถ้าเราจะเริ่มจัดการกับปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจัง
  • 8:48 - 8:50
    เราอาจเริ่มต้น ด้วยกล่องเก็บผักและขนาด
  • 8:50 - 8:52
    สำหรับพวกคุณในห้องนี้ที่ได้ออกแบบตู้เย็น
  • 8:52 - 8:53
    นั่นคงจะดีมาก
  • 8:53 - 8:56
    ปัญหาคืิอ ลองนึกภาพว่าถ้าเราได้มาเริ่มคิดใหม่
  • 8:56 - 8:59
    ว่าเราออกแบบสิ่งต่าง ๆ ยังไง
  • 8:59 - 9:03
    ดังนั้น ฉันจึงดูตู้เย็นเหมือนศัญลักษณ์ของสมัยใหม่
  • 9:03 - 9:05
    แต่เราจะไม่ได้เปลี่ยนการออกแบบของตู้เย็น
  • 9:05 - 9:07
    อย่างจริงจังตั้งแต่ทศวรรษที 1950
  • 9:07 - 9:11
    แค่เล็กน้อย แต่จริง ๆ
    แล้วมันก็ยังเป็นกล่องใหญ่ ๆ
  • 9:11 - 9:12
    กล่องเย็น ๆ ที่เราเก็บของข้างใน
  • 9:12 - 9:14
    ดังนั้น สมมติว่าถ้าเราเริ่มต้น
  • 9:14 - 9:17
    มองหาปัญหาเหล่านี้ และใช้มัน
  • 9:17 - 9:21
    เป็นรากฐานสำหรับการหาทางออกแบบ
  • 9:21 - 9:24
    ทางแก้ที่แปลกใหม่และสวยงามสำหรับปัญหาเหล่านี้
  • 9:24 - 9:27
    นี่คือการเปลี่ยนระบบที่นำจากการออกแบบ
  • 9:27 - 9:30
    ซื่งทำให้เกิดทางที่ทำให้ระบบ
  • 9:30 - 9:33
    ยั่งยืนมากยิ่งขึ้น
  • 9:33 - 9:35
    การสูญเสียอาหาร 40 เปอร์เซนต์เป็นปัญหาใหญ่
  • 9:35 - 9:39
    ลองนึกภาพถ้าเราออกแบบตู้เย็นที่ลดผลเสียไปครึ่งหนึ่ง
  • 9:39 - 9:42
    ของอีกชิ้นที่ฉันสนใจ
  • 9:42 - 9:43
    คือกาชงชาไฟฟ้า
  • 9:43 - 9:44
    ซื่งฉันรู้มาว่า
  • 9:44 - 9:47
    คุณไม่ค่อยใช้มันในประเทศนี้ ใช่ไหมคะ
  • 9:47 - 9:49
    แต่มันมีมากในอังกฤษ
  • 9:49 - 9:52
    ร้อยละ 97 ของครัวเรือน
  • 9:52 - 9:55
    ในสหราชอาณาจักรมีกาชงชาไฟฟ้า
  • 9:55 - 9:56
    ดังนั้น ถือได้ว่ามันเป็นที่นิยมมาก
  • 9:56 - 9:59
    และ ฉันหมายถึง ถ้าฉันทำงานกับบริษัทออกแบบ
  • 9:59 - 10:01
    หรือนักออกแบบ และพวกเขาออกแบบของพวกนี้
  • 10:01 - 10:03
    และพวกเขาอยากทำเพื่อสิ่งแวดล้อม
  • 10:03 - 10:04
    พวกเขาจะมักจะฉันสองสิ่ง
  • 10:04 - 10:08
    พวกเขาจะถามว่า "เลย์ล่า
    ทำอย่างไรจึงมีประสิทธิภาพในทางเทคนิค"
  • 10:08 - 10:11
    เพราะ เห็นได้ชัดว่า
    พลังงานเป็นปัญหาของผลิตภัณฑ์นี้
  • 10:11 - 10:14
    หรือ "ทำอย่างไรถึงสร้างมันจากวัสดุรักษ์โลก
  • 10:14 - 10:17
    ทำอย่างไรวัตถุถึงจะดีต่อสิ่งแวดล้อม
  • 10:17 - 10:19
    ในการผลิต"
  • 10:19 - 10:20
    คุณจะถามคำถามพวกนี้กับฉันไหม
  • 10:20 - 10:23
    มันฟังดูมีเหตุผล ใช่ไหม
  • 10:23 - 10:26
    ฉันจะตอบว่า "คุณกำลังมองปัญหาผิด"
  • 10:26 - 10:28
    เนื่องจากปัญหาเกิดจากการใช้
  • 10:28 - 10:31
    มันขึ้นอยู่กับว่าผู้คนใช้มันยังไง
  • 10:31 - 10:32
    65 เปอร์เซนต์ของคนอังกฤษ
  • 10:32 - 10:35
    ยอมรับว่าใส่น้ำในกามากเกินไป
  • 10:35 - 10:37
    เวลาที่เขาอยากได้ชาเพียงแก้วเดียว
  • 10:37 - 10:40
    น้ำที่เหลือทั้งหมดที่ถูกต้ม
  • 10:40 - 10:44
    ต้องใช้พลังงาน และเคยมีการคำนวณไว้
  • 10:44 - 10:47
    ว่าพลังงานที่ใช้ต้มน้ำที่เกินมาจากกาต้มน้ำ
  • 10:47 - 10:49
    ในหนึ่งวัน
  • 10:49 - 10:51
    เพียงพอสำหรับไฟถนนทั้งหมด
  • 10:51 - 10:54
    ในประเทศอังกฤษในหนึ่งคืน
  • 10:54 - 10:56
    แต่นี่คือปัญหา
  • 10:56 - 10:58
    นี่คือสิ่งที่ฉันเรียกว่าความล้มเหลว
    ระหว่างบุคคลกับผลิตภัณฑ์
  • 10:58 - 11:01
    แต่เรามีความล้มเหลวระหว่าง
    ผลิตภัณฑ์กับระบบเกิดกับของชิ้นนี้
  • 11:01 - 11:04
    และมันแพร่หลายมากจนคุณไม่รู้ว่ามันมีอยู่
  • 11:04 - 11:07
    แต่คน ๆ นี้ เขารู้ เขาชื่อว่า ไซม่อน
  • 11:07 - 11:10
    ไซม่อนทำงานให้บริษัทไฟฟ้าแห่งชาติในอังกฤษ
  • 11:10 - 11:12
    เขามีงานที่สำคัญมากในการตรวจสอบ
  • 11:12 - 11:15
    ไฟฟ้าทั้งหมดที่เข้ามาในระบบ
  • 11:15 - 11:16
    ให้แน่ใจว่ามันมีเพียงพอ
  • 11:16 - 11:18
    สำหรับบ้านของทุกคน
  • 11:18 - 11:20
    นอกจากนี้เขาจะดูโทรทัศน์
  • 11:20 - 11:22
    เหตุผลคือมันมีปรากฎการณ์ที่
  • 11:22 - 11:24
    ไม่เหมือนใครในสหราขอาณาจักร
  • 11:24 - 11:28
    ชั่วขณะหนึ่งที่รายการทีวีที่คนดูมากจบลง
  • 11:28 - 11:30
    ในนาทีทีโฆษณาตัดเข้ามา
  • 11:30 - 11:32
    คนนี้ต้องรีบ
  • 11:32 - 11:35
    ซื้อพลังงานนิวเคลียร์จากฝรั่งเศส
  • 11:35 - 11:38
    เนื่องจากทุกคนเปิดกาไฟฟ้าของพวกเขา
  • 11:38 - 11:40
    ในเวลาเดียวกัน
  • 11:40 - 11:42
    (เสียงหัวเราะ)
  • 11:42 - 11:48
    กา 1.5 ล้านกาเป็นปัญหาอย่างจริงจัง
  • 11:48 - 11:52
    ลองจินตนาการว่าถ้าคุณออกแบบกา
  • 11:52 - 11:55
    และคุณพบวิธีการแก้ความล้มเหลวของระบบเหล่านี้
  • 11:55 - 11:57
    เนื่องจากปัญหาส่งผลอย่างใหญ่หลวง
  • 11:57 - 11:59
    ต่อระบบ
  • 11:59 - 12:02
    เพียงเพราะผลิตภัณฑ์ไม่เคยคิดถึงปัญหาพวกนี้
  • 12:02 - 12:04
    ที่มันอาจมีเมื่อมันอยู่ในโลกแห่งความจริง
  • 12:04 - 12:07
    ตอนนี้ ฉันดูที่กาบางส่วนในตลาด
  • 12:07 - 12:09
    และพบเส้นเติมน้ำขั้นต่ำ
  • 12:09 - 12:10
    ดังนั้นมีข้อมูลชิ้นเล็ก ๆ ที่บอกคุณว่า
  • 12:10 - 12:12
    คุณควรใส่น้ำในกา
  • 12:12 - 12:15
    ระหว่างสองถ้วยถึงห้าถ้วยครึ่ง
  • 12:15 - 12:18
    เพื่อให้ได้ชาถ้วยหนึ่ง
  • 12:18 - 12:21
    ดังนั้น กาต้มน้ำนี้ที่นี่เป็นตัวอย่างหนึ่ง
  • 12:21 - 12:23
    มันมีที่เก็บน้ำสองที่
  • 12:23 - 12:25
    อันหนึ่งคือหอเดือด และอีกอันคือใส่น้ำ
  • 12:25 - 12:28
    ผู้ใช้ต้องกดที่ปุ่มนั้น
  • 12:28 - 12:29
    เพื่อที่จะต้มน้ำร้อน
  • 12:29 - 12:31
    ซึ่งหมายความว่า เพราะเราทุกคนขี้เกียจ
  • 12:31 - 12:33
    คุณก็เพียงแค่เติมน้ำเท่าที่คุณต้องการ
  • 12:33 - 12:35
    และนี่คือสิ่งที่ฉันเรียกว่าผลิตภัณฑ์
    ที่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม:
  • 12:35 - 12:37
    ผลิตภัณฑ์ ระบบ หรือบริการ
  • 12:37 - 12:41
    ที่แทรกแซง และแก้ปัญหาเหล่านี้
  • 12:41 - 12:44
    เอาล่ะ นี่คือเวทีของเทคโนโลยี
  • 12:44 - 12:46
    ดังนั้นแน่นอนสิ่งเหล่านี้เป็นที่นิยมมาก
  • 12:46 - 12:48
    แต่ฉันคิดว่าถ้าเราจะ
  • 12:48 - 12:50
    ออกแบบ ซื้อ ใช้ และทิ้ง
  • 12:50 - 12:52
    ผลิตภัณฑ์พวกนี้ในอัตราเดียวกับที่พวกเราทำอยู่
  • 12:52 - 12:55
    ซึ่งสูงมาก
  • 12:55 - 12:56
    มีคนเจ็ดพันล้านคน
  • 12:56 - 12:58
    ที่อาศัยอยู่ในโลกขณะนี้
  • 12:58 - 13:00
    มีการสมัครสมาชิกโทรศัพท์มือถือ 6 พันล้าน ครั้ง
  • 13:00 - 13:04
    ในปีที่แล้ว
  • 13:04 - 13:07
    ทุก ๆ ปี โทรศัพท์มือถือ 1.5 พันล้านเครื่อง
  • 13:07 - 13:08
    ออกมาจากสายการผลิต
  • 13:08 - 13:11
    และบางบริษัทรายงานอัตราการผลิตของพวกเขา
  • 13:11 - 13:13
    มากกว่าอัตราการเกิดมนุษย์
  • 13:13 - 13:16
    โทรศัพท์ 152 ล้านเครื่อง
    ถูกโยนทิ้งในสหรัฐอเมริกาในปีที่แล้ว
  • 13:16 - 13:18
    เพียง 11 เปอร์เซ็นต์นำมารีไซเคิลได้
  • 13:18 - 13:21
    ฉันมาจากออสเตรเลีย
    เรามีประชากร 22 ล้านคน -อย่าหัวเราะ-
  • 13:21 - 13:24
    และมีรายงานว่ามีโทรศัพท์ 22 ล้านเครื่อง
  • 13:24 - 13:27
    อยู่ในลิ้นชักของผู้คน
  • 13:27 - 13:31
    เราต้องหาวิธีแก้ปัญหานี้
  • 13:31 - 13:34
    เนื่องจากเครื่องนี้ซับซ้อนมาก
  • 13:34 - 13:37
    มันมีหลายอย่างอยู่ในนี้
  • 13:37 - 13:41
    ทอง คุณทราบหรือไม่ว่าเดี๋ยวนี้มันราคาถูกกว่า
  • 13:41 - 13:44
    ที่จะเอาทองออกจากกองโทรศัพท์มือถือเก่า ๆ
  • 13:44 - 13:47
    เทียบกับการเอาทองออกจากแร่ทอง
  • 13:47 - 13:50
    มันมีวัสดุหลายอย่างที่ซับซ้อนและมีค่า
  • 13:50 - 13:51
    ฝังตัวอยู่ในเครื่อง ๆ นี้
  • 13:51 - 13:54
    ดังนั้นเราต้องหาวิธีที่ส่งเสริมการถอดชิ้นส่วน
  • 13:54 - 13:56
    ไม่เช่นนั้นสิ่งนี้จะเกิดขึ้น
  • 13:56 - 13:58
    นี้เป็นชุมชนในประเทศกานา
  • 13:58 - 14:00
    และขยะอิเล็กทรอนิกส์
  • 14:00 - 14:02
    ถูกรายงานโดย U.N. ว่า
  • 14:02 - 14:05
    มีปริมาณถึง 50 ล้านตัน
  • 14:05 - 14:06
    นี่คือวิธีที่พวกเขาได้รับทอง
  • 14:06 - 14:08
    และวัสดุสำคัญอื่น ๆ ออกมา
  • 14:08 - 14:10
    พวกเขาเผาขยะอิเล็กทรอนิกส์
  • 14:10 - 14:12
    ในพื้นที่เปิด
  • 14:12 - 14:15
    นี่คือมีชุมชน และสิ่งนี้เกิดขึ้นทั่วโลก
  • 14:15 - 14:17
    และเนื่องจากเราไม่เห็นผลเสีย
  • 14:17 - 14:19
    ในทางเลือกในฐานะนักออกแบบ
  • 14:19 - 14:22
    นักธุรกิจ ผู้บริโภค
  • 14:22 - 14:23
    แล้วมลภาวะเหล่านี้ก็เกิดขึ้น
  • 14:23 - 14:26
    และนี่คือชีวิตของผู้คน
  • 14:26 - 14:30
    ดังนั้นเราต้องค้นหาอย่างชาญฉลาด
    มีนวัตกรรมใหม่ ๆ
  • 14:30 - 14:33
    ที่คิดถึงระบบ เพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้
  • 14:33 - 14:37
    ถ้าเรากำลังเริ่มอยู่อย่างยั่งยืนในโลกนี้
  • 14:37 - 14:41
    จินตนาการนะคะ
    ถ้าคุณซื้อโทรศัพท์มือถือเครื่องใหม่ของคุณ
  • 14:41 - 14:43
    เพื่อแทนโทรศัพท์เครื่องเก่า
  • 14:43 - 14:45
    ซื่งโดยเฉลี่ยแล้วใช้เวลา 15 - 18 เดือนต่อครั้ง
  • 14:45 - 14:47
    ที่ผู้คนเปลี่ยนโทรศัพท์
  • 14:47 - 14:50
    ดังนั้นถ้าเรายังจะใช้มือถืออย่างฟุ่มเฟือย
  • 14:50 - 14:52
    อย่างที่เป็นอยู่นี้ เราควรจะหาหนทาง
  • 14:52 - 14:54
    ที่จะหยุดวังวนของระบบนี้
  • 14:54 - 14:56
    ผู้ผลิตโทรศัพท์มือถือเหล่านี้
  • 14:56 - 14:58
    ที่ฉันแน่ใจว่าบางคนอยู่ในห้องนี้
  • 14:58 - 15:01
    อาจจะดูในระบบวังวนนี้
  • 15:01 - 15:02
    หรือผลิตภัณฑ์ ระบบ บริการ
  • 15:02 - 15:05
    ดังนั้นระบุว่า มีอุปสงค์ตลาด
  • 15:05 - 15:06
    และอุปสงค์ตลาดจะไม่ไปไหน
  • 15:06 - 15:09
    ดังนั้น คุณออกแบบผลิตภัณฑ์เพื่อแก้ปัญหา
  • 15:09 - 15:12
    ออกแบบสำหรับถอดชิ้นส่วน ออกแบบให้น้ำหนักเบา
  • 15:12 - 15:14
    เราได้ยินบางกลยุทธ์ต่าง ๆ เหล่านั้น
  • 15:14 - 15:17
    ใช้ในรถยนต์ของเทสล่า มอร์เตอร์
    (Tesla Motors) ในทุกวันนี้
  • 15:17 - 15:19
    วิธีต่าง ๆ เหล่านี้ไม่ยาก
  • 15:19 - 15:21
    แต่ความเข้าใจของระบบ
  • 15:21 - 15:24
    และจากนั้น ค้นหาได้ ขับ เคลื่อนตลาด
  • 15:24 - 15:26
    ทางเลือกความต้องการของผู้บริโภค
  • 15:26 - 15:29
    คือว่าเราสามารถเริ่มต้นเปลี่ยน
  • 15:29 - 15:31
    นโยบายความยั่งยืน
  • 15:31 - 15:33
    เพราะฉันเกลียดแบ่งให้คุณทั้งหมด:
  • 15:33 - 15:35
    การใช้เป็นปัญหาที่ใหญ่ที่สุด
  • 15:35 - 15:41
    แต่การออกแบบเป็นหนึ่งในทางออกที่ดีที่สุด
  • 15:41 - 15:43
    ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ แบบนี้มีอยู่ทุกที่
  • 15:43 - 15:46
    การระบุทางเลือกวิธีการทำ
  • 15:46 - 15:47
    เราสามารถเริ่มสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ จริง ๆ
  • 15:47 - 15:49
    และฉันบอกว่าเริ่มต้นสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ จริง ๆ
  • 15:49 - 15:51
    ผมมั่นใจว่า ทุกคนในห้องนี้เป็นเป็นคนที่สร้างสรรค์
  • 15:51 - 15:53
    แต่ในการใช้อย่างยั่งยืน
  • 15:53 - 15:56
    เป็นตัวแปร เป็นเกณฑ์
  • 15:56 - 16:00
    สำหรับเติมไฟให้ทางออกที่อิงกับระบบ
  • 16:00 - 16:03
    เนื่องจากฉันแสดงให้เห็นเพิ่งแค่ผลิตภัณฑ์ที่เรียบง่าย
  • 16:03 - 16:07
    พวกเขากำลังเข้าร่วมในปัญหาเหล่านี้สำคัญ
  • 16:07 - 16:09
    ดังนั้น เราต้องมองผ่านวงจรชีวิตทั้งชีวิต
  • 16:09 - 16:10
    ถึงทุกสิ่งที่เราทำ
  • 16:10 - 16:12
    ถ้าคุณมีเพียงกระดาษหรือพลาสติก-
  • 16:12 - 16:15
    เห็นได้ชัดว่าการนำกลับมาใช้เป็นประโยชน์กว่า -
  • 16:15 - 16:18
    ดังนั้นกระดาษจะแย่กว่า
  • 16:18 - 16:20
    และกระดาษก็ไม่ดี เพราะมันมีน้ำหนัก
  • 16:20 - 16:22
    ถึง 4 ถึง 10 เท่ามากกว่าพลาสติก
  • 16:22 - 16:25
    และเมื่อเราจะเปรียบเทียบ จากมุมมองวงจรชีวิต
  • 16:25 - 16:28
    กระดาษและพลาสติกหนึ่งกิโลกรับ
  • 16:28 - 16:29
    กระดาษจะดีกว่ามาก
  • 16:29 - 16:32
    แต่การใช้งานของถุงพลาสติกหรือถุงกระดาษ
  • 16:32 - 16:35
    เพื่อขนของชำกลับบ้านไม่ได้ใช้วัสดุอย่างละหนึ่งกิโลกรัม
  • 16:35 - 16:37
    มันใช้พลาสติกน้อยมาก
  • 16:37 - 16:39
    และกระดาษที่มากกว่า
  • 16:39 - 16:42
    เนื่องจากการใช้งานกำหนดผลต่อสิ่งแวดล้อม
  • 16:42 - 16:45
    และอย่างที่กล่าวก่อนหน้านี้ว่า
    นักออกแบบมักจะถามฉันเกี่ยวกับวัสดุสิ่งแวดล้อม
  • 16:45 - 16:48
    ฉันตอบ มีเพียงวัสดุบางอย่าง
    ที่คุณควรหลีกเลี่ยงอย่างสิ้นเชิง
  • 16:48 - 16:50
    ส่วนที่เหลือ ขึ้นอยู่กับการใช้งาน
  • 16:50 - 16:53
    และสุดท้ายแล้ว
    ทุกอย่างที่เราออกแบบ และผลิตในเศรษฐกิจ
  • 16:53 - 16:55
    หรือซื้อในฐานะผู้บริโภคล้วนเกิดขึ้นมาเพื่อใช้งาน
  • 16:55 - 16:57
    เราต้องการบางอย่าง ดังนั้น เราซื้อมัน
  • 16:57 - 17:00
    ดังนั้นลองมาแยกแยะและมาสร้าง
  • 17:00 - 17:04
    ทางออกที่ฉลาด หรูหรา ซับซ้อน
  • 17:04 - 17:07
    ที่คิดถึงระบบทั้งระบบ
  • 17:07 - 17:10
    และวงจรชีวิตทั้งหมดของทุกสิ่งทุกอย่าง
  • 17:10 - 17:13
    ตั้งแต่การสกัดจนกระทั่งมันสูญสลาย
  • 17:13 - 17:16
    เราสามารถเริ่มค้นหานวัตกรรมที่ใหม่จริง ๆ
  • 17:16 - 17:18
    และฉันจะจบด้วยคำพูดสั้น ๆ
  • 17:18 - 17:22
    ที่นักออกแบบระดับสูง
    ที่ทำงานกับฉันบอกฉันเมื่อเร็ว ๆ นี้
  • 17:22 - 17:25
    ฉันถามว่า "ทำไมไม่ทำเพื่อความยั่งยืน
    ฉันรู้ว่าคุณรู้อย่างนี้"
  • 17:25 - 17:29
    และเขาตอบว่า "เมื่อเร็ว ๆ
    นี้ฉันคิดโครงการพัฒนาอย่างยั่งยืนให้ลูกค้า
  • 17:29 - 17:31
    เสนอเขา เขาตอบกลับมาว่า
  • 17:31 - 17:33
    'ฉันรู้ว่าต้นทุนมันน้อยกว่า
  • 17:33 - 17:34
    ฉันรู้ว่ามันจะขายได้เพิ่มขึ้น
  • 17:34 - 17:39
    แต่เราจะไม่บุกเบิก
    เนื่องจากผู้บุกเบิกจะได้ลูกธนูบนหลังของพวกเขา"
  • 17:39 - 17:41
    ฉันคิดว่า เราได้ผู้บุกเบิกเต็มห้องนี้
  • 17:41 - 17:44
    และฉันหวังว่า จะมีผู้บุกเบิกมากกว่านี้อีกเยอะ
    เพราะเราต้องแก้ปัญหาพวกนี้
  • 17:44 - 17:45
    ขอบคุณค่ะ
  • 17:45 - 17:50
    (เสียงปรบมือ)
Title:
กระดาษดีกว่าพลาสติกจริงหรือ วิธีคิดเรื่องเล่าทางสิ่งแวดล้อมใหม่
Speaker:
เลย์ล่า อาคาโรกลู (Leyla Acaroglu)
Description:

พวกเราส่วนใหญ่อยากจะทำสิ่งที่ถูกต้องให้กับสิ่งแวดล้อม แต่นักวางแผนทางสิ่งแวดล้อม เลย์ล่า อาคาโรกลู กล่าวว่ามันไม่ได้ง่ายดายแค่การเลือกถุงกระดาษ
นี่คือการเรียกร้องอย่างกล้าหาญที่ให้เราปล่อยความเชื่อผิดๆ ที่เรากอดไว้อย่างเหนียวแน่น และคิดให้มากขึ้นเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์และระบบที่ลดผลเสียต่อโลก
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:07

  • Kelwalin Dhanasarnsombut

    (applause) ให้แปลว่าเสียงปรบมือนะคะ
    (Laughter) ให้แปลว่าเสียงหัวเราะนะคะ
    อย่าลืมเว้นวรรคเมือใช้ไม้ยมกด้วยนะคะ

    ขอบคุณที่ช่วยกันแปลและรีวิวค่ะ
    โน้ต

Thai subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.