Jak lampki świąteczne pomogły partyzantom w złożeniu broni
-
0:27 - 0:29Lecz mamy parę problemów.
-
0:29 - 0:31O niektórych być może słyszeliście.
-
0:31 - 0:34Mamy najstarszą aktywną
partyzantkę na świecie. -
0:34 - 0:36Istnieje od ponad 50 lat,
-
0:36 - 0:39co oznacza, że w ciągu mojego życia
-
0:39 - 0:44nie było ani jednego dnia
pokoju w moim kraju. -
0:44 - 0:48Ta partyzantka, której największą grupą
jest guerrilla FARC, -
0:48 - 0:50Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii,
-
0:50 - 0:58finansuje swoją wojnę
porwaniami, szantażem, -
0:58 - 1:01handlem narkotykami,
nielegalnymi kopalniami. -
1:01 - 1:05Były przypadki terroru. Wybuchały bomby.
-
1:05 - 1:10Nie jest dobrze. Nie za dobrze.
-
1:10 - 1:14Ludzkie koszta tego konfliktu,
trwającego ponad 50 lat, -
1:14 - 1:19to ponad 5,7 miliona wysiedlonych.
-
1:19 - 1:22To jedna z największych grup
wysiedleńców na świecie. -
1:22 - 1:26Ten konflikt kosztował też życie
ponad 220 tysięcy osób. -
1:26 - 1:29To trochę jak wojny Bolivara.
-
1:29 - 1:33Mnóstwo ludzi zginęło niepotrzebnie.
-
1:33 - 1:36Toczą się teraz rozmowy pokojowe.
-
1:36 - 1:39Próbujemy rozwiązać ten konflikt pokojowo.
-
1:39 - 1:41W ramach tego
-
1:41 - 1:44postawiliśmy spróbować
czegoś zupełnie nowego: -
1:44 - 1:46lampek świątecznych.
-
1:46 - 1:49Myślicie pewnie:
-
1:49 - 1:52"O czym ten facet będzie gadać?".
-
1:52 - 1:57Opowiem wam o ogromnych drzewach,
-
1:57 - 2:02które ustawiamy przy dziewięciu
strategicznych ścieżkach w dżungli, -
2:02 - 2:04ozdabiając je lampkami świątecznymi.
-
2:04 - 2:11Pomogło nam to
w demobilizacji 331 partyzantów, -
2:11 - 2:15czyli koło 5% sił guerrilli.
-
2:15 - 2:18Drzewka były oświetlone całą noc,
-
2:18 - 2:20a obok nich ustawiliśmy
tabliczkę z napisem: -
2:20 - 2:25"Skoro Święta mogą przyjść do dżungli,
ty możesz wrócić do domu. -
2:25 - 2:26Zdemobilizuj się.
-
2:26 - 2:29W Święta wszystko jest możliwe".
-
2:29 - 2:32Skąd wiemy, że drzewka zadziałały?
-
2:32 - 2:34Mamy 331 osób, co jest dobre.
-
2:34 - 2:39Wiemy też jednak, że chociaż
niewielu partyzantów je widziało, -
2:39 - 2:42wielu o nich słyszało.
-
2:42 - 2:43Wiemy o tym z rozmów
-
2:43 - 2:46ze zdemobilizowanymi partyzantami.
-
2:46 - 2:49Cofnijmy się na cztery lata
przed akcją z drzewkami. -
2:49 - 2:53Zgłosił się do nas rząd
-
2:53 - 2:57z prośbą o pomoc w opracowaniu
strategii porozumienia, -
2:57 - 3:00mającej na celu wydostanie z dżungli
jak najwięcej partyzantów. -
3:00 - 3:03Rząd miał strategię militarną,
-
3:03 - 3:04strategię prawną,
-
3:04 - 3:07strategię polityczną, ale mówili:
-
3:07 - 3:09"Nie mamy strategii komunikacji,
-
3:09 - 3:12a chyba dobrze by było ją mieć".
-
3:12 - 3:16Od razu postanowiliśmy w to wejść,
-
3:16 - 3:22bo to szansa, aby wpłynąć
na rozwiązanie konfliktu -
3:22 - 3:26za pomocą tego, co posiadamy
i czym się zajmujemy. -
3:26 - 3:28Nie mieliśmy jednak zbyt wielu informacji.
-
3:28 - 3:32W Kolumbii mieszkańcy miast
-
3:32 - 3:35są bardzo daleko od miejsc,
w których toczy się wojna -
3:35 - 3:37i niezbyt dobrze ją rozumieją.
-
3:37 - 3:39Poprosiliśmy rząd o dostęp
-
3:39 - 3:42do jak największej liczby
byłych partyzantów. -
3:42 - 3:44Rozmawialiśmy z 60 z nich
-
3:44 - 3:49zanim w pełni zrozumieliśmy problem.
-
3:49 - 3:52Powiedzieli nam,
dlaczego zostali partyzantami, -
3:52 - 3:55dlaczego odeszli, jakie mieli marzenia,
-
3:55 - 3:57jakie zgryzoty.
-
3:57 - 4:01Dzięki tym rozmowom pojęliśmy fakt,
-
4:01 - 4:04na którym oparliśmy całą kampanię:
-
4:04 - 4:09partyzanci są więźniami swojej organizacji
-
4:09 - 4:12w tym samym stopniu, co ich zakładnicy.
-
4:12 - 4:14Tak nas poruszyły te historie,
-
4:14 - 4:17tak nas zdumiały,
-
4:17 - 4:20że pomyśleliśmy, że może
najlepszy sposób na dialog -
4:20 - 4:23to dać im rozmawiać ze sobą nawzajem.
-
4:23 - 4:27Przez pierwszy rok
nagraliśmy setkę różnych historii, -
4:27 - 4:30puściliśmy je w radiu i telewizji,
-
4:30 - 4:34aby partyzanci w dżungli wysłuchali
tych historii, własnych historii -
4:34 - 4:36lub do nich podobnych,
-
4:36 - 4:39i postanowili opuścić dżunglę.
-
4:39 - 4:42Chcę wam opowiedzieć
jedną z tych historii. -
4:42 - 4:44Osoba, którą tu widzicie
to Giovanni Andres. -
4:44 - 4:47Na tym zdjęciu ma 25 lat.
-
4:47 - 4:52Był w partyzantce przez siedem lat
i niedawno odszedł. -
4:52 - 4:55Oto jego historia:
-
4:55 - 4:58Zrekrutowano go w wieku 17 lat.
-
4:58 - 5:03Jakiś czas później do jego szwadronu
-
5:03 - 5:08wstąpiła piękna dziewczyna. Zakochali się.
-
5:08 - 5:12Rozmawiali o tym, jaką założą rodzinę,
-
5:12 - 5:14jakie imiona nadadzą dzieciom,
-
5:14 - 5:17jak będzie wyglądało ich życie
po opuszczeniu partyzantki. -
5:17 - 5:18Okazuje się jednak,
-
5:18 - 5:22że miłość jest surowo zabroniona
wśród partyzantów niższego szczebla. -
5:22 - 5:25Gdy ich romans wyszedł na jaw,
zostali rozdzieleni. -
5:25 - 5:29Wysłano go daleko, a ona została.
-
5:29 - 5:31Bardzo dobrze znała teren,
-
5:31 - 5:34więc pewnej nocy, gdy stała na straży,
-
5:34 - 5:36po prostu odeszła.
-
5:36 - 5:39Była w armii, zdemobilizowała się,
-
5:39 - 5:43była jedną z osób, z którymi
udało nam się porozmawiać. -
5:43 - 5:45Bardzo nas poruszyła ta historia,
-
5:45 - 5:48więc stworzyliśmy spot radiowy.
-
5:48 - 5:51Okazało się,
-
5:51 - 5:54że daleko, wiele kilometrów na północ,
-
5:54 - 5:57on usłyszał ją w radiu,
-
5:57 - 6:02i zadał sobie pytanie: "Co ja tu robię?
-
6:02 - 6:07Ona miała jaja, by stąd wyjść.
Ja muszę zrobić to samo". -
6:07 - 6:09I to zrobił.
-
6:09 - 6:12Szedł przez dwa dni i dwie noce,
-
6:12 - 6:14wydostał się, ryzykując życie,
-
6:14 - 6:17a jedyne, czego pragnął, to ją zobaczyć.
-
6:17 - 6:20Myślał tylko o tym, żeby ją zobaczyć.
-
6:20 - 6:23Później się spotkali.
-
6:23 - 6:26Wiem, że byliście ciekawi,
czy się spotkali. -
6:26 - 6:27Spotkali się.
-
6:27 - 6:31Została partyzantką jako 15-latka,
a odeszła mając 17 lat, -
6:31 - 6:33więc pojawiło się dużo innych komplikacji,
-
6:33 - 6:35ale ostatecznie się spotkali.
-
6:35 - 6:40Nie wiem, czy obecnie są razem,
ale mogę się dowiedzieć. (Śmiech) -
6:40 - 6:48Mogę wam jednak powiedzieć,
że nasza strategia radiowa działała. -
6:48 - 6:52Problem w tym, że działała
na niższych szczeblach partyzantki. -
6:52 - 6:54Nie działała w przypadku dowódców,
-
6:54 - 6:56ludzi trudniejszych do zastąpienia.
-
6:56 - 7:02Łatwo jest zdobywać nowych rekrutów,
ale nie starszych dowódców. -
7:02 - 7:06Postanowiliśmy więc
użyć tej samej strategii. -
7:06 - 7:08Niech dowódcy mówią do dowódców.
-
7:08 - 7:12Poprosiliśmy nawet
byłych dowódców partyzantów, -
7:12 - 7:15żeby latali w helikopterach z megafonami,
-
7:15 - 7:18mówiąc dawnym towarzyszom broni:
-
7:18 - 7:20"Tam, na zewnątrz, jest lepsze życie",
-
7:20 - 7:23"Dobrze sobie radzę",
"To nie jest tego warte" itd. -
7:23 - 7:28Jednak, jak łatwo sobie wyobrazić,
kampanię bez trudu odparto. -
7:28 - 7:31Co mówiła partyzantka?
-
7:31 - 7:34"Jasne, jeśli tego nie powie,
to go zabiją". -
7:34 - 7:38Łatwo im poszło,
nagle zostaliśmy z niczym, -
7:38 - 7:40bo partyzantka rozsiewała plotki,
-
7:40 - 7:43że uczestnicy naszej kampanii
są zmuszani do współpracy -
7:43 - 7:48pod groźbą utraty życia.
-
7:48 - 7:52Wtedy pewna bystra osoba w zespole
-
7:52 - 7:55podzieliła się z nami spostrzeżeniem,
-
7:55 - 7:59że w okresie świąt Bożego Narodzenia
-
7:59 - 8:01jest najwięcej demobilizacji
-
8:01 - 8:04od początków tej wojny.
-
8:04 - 8:07To było niesamowite,
-
8:07 - 8:12bo zdaliśmy sobie sprawę,
że trzeba mówić do człowieka, -
8:12 - 8:14a nie do żołnierza.
-
8:14 - 8:16Trzeba było odejść od przemówień
-
8:16 - 8:21ze strony rządu do armii,
ze strony armii do armii. -
8:21 - 8:25Należało mówić
o uniwersalnych wartościach, -
8:25 - 8:27o tym, co ludzkie.
-
8:27 - 8:31Wtedy pojawiły się choinki.
-
8:31 - 8:33Na tym zdjęciu
-
8:33 - 8:36widzicie jak planowano
kampanię z choinkami, -
8:36 - 8:40a ten mężczyzna z trzema gwiazdkami
-
8:40 - 8:42to kapitan Juan Manuel Valdez.
-
8:42 - 8:47Kapitan Valdez to pierwszy
wysokiej rangi funkcjonariusz, -
8:47 - 8:51który zaopatrzył nas w helikoptery
i udzielił wsparcia -
8:51 - 8:53przy przygotowaniu choinek.
-
8:53 - 8:56Na tamtym spotkaniu powiedział coś,
czego nigdy nie zapomnę. -
8:56 - 9:03Powiedział: "Chcę to robić,
bo hojność mnie wzmacnia, -
9:03 - 9:06dzięki niej moi ludzie
czują się silniejsi". -
9:06 - 9:08Bardzo się wzruszam wspominając go,
-
9:08 - 9:13bo zginął później w walce
i bardzo nam go brak. -
9:13 - 9:19Chciałem, byście go zobaczyli,
bo był bardzo, bardzo ważną osobą. -
9:19 - 9:23Udzielił nam wsparcia
przy pierwszych choinkach. -
9:23 - 9:26Później partyzanci,
którzy wrócili do cywila -
9:26 - 9:30podczas akcji choinkowej
-
9:30 - 9:33powiedzieli: "To jest dobre,
drzewka są świetne, -
9:33 - 9:36ale wiecie co? My już nie maszerujemy.
-
9:36 - 9:37Korzystamy z rzek".
-
9:37 - 9:41Rzeki to autostrady dżungli.
-
9:41 - 9:43Dowiedzieliśmy się,
-
9:43 - 9:48że rekrutowanie odbywa się
w nadrzecznych wioskach. -
9:48 - 9:51Udaliśmy się tam,
-
9:51 - 9:52rozpytując wśród ludzi.
-
9:52 - 9:56Niektórzy z nich byli pewnie
znajomymi partyzantów. -
9:56 - 10:00Pytaliśmy: "Możecie przekazać
partyzantom wiadomość?". -
10:00 - 10:03Zebraliśmy 6 000 wiadomości.
-
10:03 - 10:06Część z nich to były kartki
z prośbą, by wrócili. -
10:06 - 10:09Część z nich to były zabawki,
a część słodycze. -
10:09 - 10:13Ludzie zdejmowali nawet biżuterię,
małe krzyżyki i dewocjonalia, -
10:13 - 10:18i wkładali je do niezatapialnych kulek,
które puszczaliśmy z prądem, -
10:18 - 10:21aby można je było wyłowić w nocy.
-
10:21 - 10:23Puściliśmy ich tysiące z prądem rzeki,
-
10:23 - 10:26wyławiając je z powrotem,
jeżeli nikt tego zrobił. -
10:26 - 10:28Ale mnóstwo ktoś wyłowił.
-
10:28 - 10:32Średnio dało to jedną demobilizację
na każde sześć godzin. -
10:32 - 10:36Chodziło o hasło: Wróć do domu na Święta.
-
10:37 - 10:41Później rozpoczął się proces pokojowy.
-
10:41 - 10:43Gdy rozpoczął się ten proces,
-
10:43 - 10:46zmieniła się mentalność partyzantów.
-
10:46 - 10:48Stało się tak, bo pomyśleli:
-
10:48 - 10:51"Skoro zaczął się proces pokojowy,
-
10:51 - 10:53wojna chyba się skończy.
-
10:53 - 10:55I tak w końcu stąd wyjdę".
-
10:55 - 10:57I zaczęli bać się zupełnie innych rzeczy.
-
10:57 - 11:00Nie bali się tego, że zginą,
-
11:00 - 11:04ale tego, że zostaną odrzuceni.
-
11:04 - 11:07Czy odrzucą mnie, gdy stąd wyjdę?
-
11:07 - 11:10Więc w ostatnie święta
-
11:10 - 11:14odnaleźliśmy 27 matek partyzantów
-
11:14 - 11:18i poprosiliśmy je o zdjęcia dzieci,
-
11:18 - 11:22takie, na których mogły się rozpoznać
tylko one same, aby nie narażać ich życia. -
11:22 - 11:26Poprosiliśmy o przekazanie
najbardziej matczynej wiadomości: -
11:26 - 11:31"Zanim zostałeś partyzantem,
byłeś moim dzieckiem. -
11:31 - 11:33Więc wróć do domu, czekam na ciebie".
-
11:33 - 11:36Widzicie te zdjęcia tutaj.
Pokażę wam kilka. -
11:36 - 11:38(Brawa)
-
11:38 - 11:40Dziękuję.
-
11:44 - 11:49Rozmieszczono te zdjęcia
w różnych miejscach. -
11:49 - 11:53Wiele z tych osób wróciło
-
11:53 - 11:56i to było naprawdę bardzo piękne.
-
11:56 - 11:59Wtedy postanowiliśmy
współpracować ze społeczeństwem. -
11:59 - 12:02W okresie świąt były to matki.
-
12:02 - 12:05Teraz pomówmy o reszcie ludzi.
-
12:05 - 12:10Może wiecie lub nie, ale w tym roku
odbyły się Mistrzostwa Świata. -
12:10 - 12:18Kolumbia grała naprawdę dobrze,
była to dla niej jednocząca chwila. -
12:18 - 12:21Mówiliśmy partyzantom:
-
12:21 - 12:26"Wyjdźcie z dżungli,
trzymamy dla was miejsce". -
12:26 - 12:31Było to w telewizji
i w różnych innych mediach. -
12:31 - 12:33Mówiliśmy: "Trzymamy dla was miejsce".
-
12:33 - 12:36Żołnierz w spocie mówi:
-
12:36 - 12:39"Trzymam dla ciebie
miejsce w tym helikopterze, -
12:39 - 12:43abyś mógł wyjść z dżungli
i cieszyć się Mistrzostwami Świata". -
12:43 - 12:46Byli piłkarze, prezenterzy radiowi,
-
12:46 - 12:48każdy trzymał miejsce dla partyzantów.
-
12:48 - 12:53Odkąd rozpoczęliśmy pracę,
trochę ponad osiem lat temu, -
12:53 - 12:5617 000 partyzantów wróciło do cywila.
-
12:56 - 13:00Nie chcę... (Brawa)
-
13:00 - 13:03Dziękuję.
-
13:03 - 13:12Nie chcę mówić, że jedyną przyczyną
jest nasza działalność. -
13:12 - 13:18Wiem jednak, że nasza praca
-
13:18 - 13:23mogła pomóc wielu z nich
w myśleniu o demobilizacji -
13:23 - 13:27i chyba pomogła wielu z nich
podjąć ostateczną decyzję. -
13:27 - 13:33Jeśli to prawda, spoty w mediach
to nadal najpotężniejsze narzędzia zmian, -
13:33 - 13:36jakimi dysponujemy.
-
13:36 - 13:38Mówię nie tylko w swoim imieniu,
-
13:38 - 13:41ale w imieniu wszystkich
moich kolegów, których tu widzę, -
13:41 - 13:43pracujących przy spotach,
-
13:43 - 13:47oraz w imieniu całego zespołu,
który ze mną współpracował: -
13:47 - 13:50Jeśli chcecie zmienić świat,
-
13:50 - 13:52jeśli chcecie, by zapanował pokój,
wezwijcie nas. -
13:52 - 13:54Z radością pomożemy.
-
13:54 - 13:55Dziękuję.
-
13:55 - 14:09(Brawa)
- Title:
- Jak lampki świąteczne pomogły partyzantom w złożeniu broni
- Speaker:
- Jose Miguel Sokoloff
- Description:
-
Kolumbia to kraj niezwykłego piękna i obietnicy. Jest to także kraj, w którym, partyzantka F.A.R.C od 50 lat wznieca wybuchy przemocy. „W ciągu mojego życia nie było ani jednego dnia pokoju w moim kraju” - mówi specjalista od reklamy Jose Miguel Sokoloff. Pracując ze swoim zespołem, wpadł na pomysł, że serca i umysły partyzantów można poruszyć za pomocą bożonarodzeniowych drzewek i spersonalizowanych wiadomości umieszczonych w strategicznych miejscach dżungli. Przyjrzyjmy się kreatywnym wiadomościom, dzięki którym tysiące partyzantów porzuciło wojnę oraz kluczowym spostrzeżeniom, które doprowadziły do powstania tej zaskakującej taktyki.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:22
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta approved Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How Christmas lights helped guerrillas put down their guns |