Return to Video

Kopshti me i mire qe keni pare ndonjehere

  • 0:00 - 0:10
    Ky eshte nje kopesht per femije
    qe projektuam ne 2007.
  • 0:10 - 0:14
    E krijuam kete kopesht
    ne forme rrethi.
  • 0:14 - 0:17
    Eshte nje lloj qarkullimi pafund
    ne maje te catise.
  • 0:17 - 0:20
    Nese je prind,
  • 0:20 - 0:24
    e di se femijet kane qejf te vijne rrotull.
  • 0:25 - 0:28
    Kjo eshte pamja e catise.
  • 0:28 - 0:30
    Perse e projektuam keshtu?
  • 0:30 - 0:33
    Drejtori i kopshtit tha,
  • 0:33 - 0:35
    "Nuk dua parmake".
  • 0:35 - 0:37
    I thashe: "Kjo eshte e pamundur"
  • 0:37 - 0:44
    Por ai insistoi: "Po sikur te vendosni
    nje rrjete te varur nga ana e catise?
  • 0:44 - 0:46
    Qe ti mbaje femijet te mos bien poshte?"
  • 0:46 - 0:47
    (Te qeshura)
  • 0:47 - 0:50
    I thashe: "Eshte e pamundur."
  • 0:50 - 0:53
    Dhe natyrisht, inspektori tha,
  • 0:53 - 0:56
    "Patjeter ju duhen parmake."
  • 0:58 - 1:02
    Por e perdorem idene e tij perreth pemeve.
  • 1:02 - 1:05
    Tre peme dalin nga catia.
  • 1:05 - 1:11
    Na lejuan ta perdorim kete litarin si parmak.
  • 1:11 - 1:14
    Patjeter qe litari s'ka lidhje me to.
  • 1:14 - 1:17
    Ata bien ne rrjete.
  • 1:17 - 1:20
    Ndonjehere me shume,
  • 1:20 - 1:23
    akoma me shume,
  • 1:23 - 1:25
    me shume.
  • 1:25 - 1:26
    (Te qeshura)
  • 1:26 - 1:29
    Ndonjehere 40 femije
    jane perreth pemes.
  • 1:32 - 1:33
    Djali mbi dege,
  • 1:33 - 1:35
    e do kaq shume pemen,
    sa po e ha.
  • 1:35 - 1:38
    (Te qeshura)
  • 1:39 - 1:41
    Ne raste eventesh
  • 1:41 - 1:43
    ulen te anet.
  • 1:44 - 1:47
    Duket shume bukur nga poshte.
  • 1:47 - 1:49
    Majmune ne kopsht zoologjik.
  • 1:49 - 1:53
    (Te qeshura)
  • 1:53 - 1:54
    Koha per ushqim.
  • 1:54 - 1:59
    (Te qeshura)
    (Duartrokitje)
  • 2:01 - 2:03
    E beme kete cati sa me te ulet,
  • 2:03 - 2:08
    sepse donim te shikonim femijet mbi te,
  • 2:08 - 2:10
    dhe jo vetem nga poshte saj.
  • 2:10 - 2:14
    Nese catia eshte e larte
    shikon vetem tavanin.
  • 2:16 - 2:20
    Vendi per larjen e kembeve
    ka shume lloj cezmash.
  • 2:21 - 2:22
    Shikoni tuba fleksibel,
  • 2:22 - 2:25
    keshtu mund te lagni shoket,
  • 2:25 - 2:27
    dhe dushi,
  • 2:27 - 2:30
    njeri ne fillim eshte shume normal.
  • 2:30 - 2:31
    Por nese shihni kete tjetrin,
  • 2:31 - 2:33
    djali nuk po lan cizmet,
  • 2:33 - 2:35
    por po i mbush me uje ato.
  • 2:35 - 2:37
    (Te qeshura)
  • 2:41 - 2:46
    Ky kopesht eshte i hapur,
    shumicen e vitit.
  • 2:48 - 2:51
    Nuk ka kufij ndermjet jashte dhe brenda.
  • 2:51 - 2:56
    Kjo do te thote qe
    arkitektura eshte vetem catia.
  • 2:56 - 2:59
    Gjithashtu s'ka kufij ndermjet klasave.
  • 2:59 - 3:03
    Keshtu s'ka barriera akustike.
  • 3:04 - 3:09
    Kur vendos shume femije
    ne nje kuti qetesie,
  • 3:09 - 3:13
    disa prej tyre nervozohen shume.
  • 3:13 - 3:15
    Por ne kete kopesht,
  • 3:15 - 3:18
    nuk kane arsye te nervozohen.
  • 3:18 - 3:21
    Sepse ky kopesht s'ka kufij.
  • 3:21 - 3:23
    Drejtori thote
  • 3:23 - 3:27
    nese djali qe eshte ne cep
    s'do te qendroje ne dhome
  • 3:27 - 3:29
    e leme te dale.
  • 3:29 - 3:32
    Ai do te kthehet, s'ka nga shkon
    eshte rreth.
  • 3:32 - 3:34
    (Te qeshura)
  • 3:37 - 3:40
    Por qellimi eshte se,
    ne te tilla raste,
  • 3:40 - 3:42
    femijet duan te fshihen diku.
  • 3:42 - 3:47
    Ketu, ata ikin dhe rikthehen.
  • 3:47 - 3:49
    Eshte nje proces natyral.
  • 3:49 - 3:54
    Se dyti, ne mendojme se
    zhurma eshte e rendesishme.
  • 3:56 - 4:02
    E dini se femijet flene me mire
    me zhurme.
  • 4:02 - 4:06
    Ata nuk flene ne vende te qeta.
  • 4:06 - 4:08
    Ne kete kopesht,
  • 4:08 - 4:13
    keta femije shfaqin
    perqendrim mahnites ne klase.
  • 4:15 - 4:22
    Dhe si e dini, specia jone
    rritej ne xhungel me zhurma.
  • 4:22 - 4:24
    Ata kane nevoje per zhurma.
  • 4:24 - 4:28
    Dhe e dini, se ju arrini te flisni
    me shoket ne nje bar me zhurme.
  • 4:28 - 4:32
    Nuk jemi programuar per qetesi.
  • 4:32 - 4:34
    Dhe si e dini, keto kohe
  • 4:34 - 4:39
    perpiqemi te mbajme gjithshka ne kontroll.
  • 4:40 - 4:42
    Gjithshka eshte e hapur.
  • 4:42 - 4:45
    Duhet ta dini se
  • 4:45 - 4:51
    ne shkojme per ski ne -20 grade ne dimer
  • 4:51 - 4:54
    Ne vere ju shkoni ne det.
  • 4:54 - 4:56
    Rera eshte 50 grade.
  • 4:57 - 5:00
    Dhe gjithashtu ju jeni i papershkueshem nga uji.
  • 5:00 - 5:03
    Ju nuk shkrini ne shi.
  • 5:03 - 5:07
    Keshtu, femijet duhet te rrine jashte.
  • 5:07 - 5:10
    Keshtu duhen trajtuar ata.
  • 5:10 - 5:13
    Kjo eshte menyra si ndajne klasat.
  • 5:13 - 5:15
    Duhet te ndihmonin mesuesit.
  • 5:15 - 5:18
    Por nuk e bejne!
  • 5:18 - 5:19
    (Te qeshura)
  • 5:23 - 5:25
    S'e futa une aty.
  • 5:28 - 5:30
    Nje klase.
  • 5:30 - 5:32
    Nje lavaman.
  • 5:33 - 5:36
    Ata flasin me njeri-tjetrin perreth tij.
  • 5:37 - 5:41
    Ka ndonje peme brenda klases.
  • 5:44 - 5:47
    Nje majmun qe perpiqet te peshkoje
    nje tjeter majmun nga siper.
  • 5:47 - 5:49
    (Te qeshura)
  • 5:49 - 5:51
    Majmune.
  • 5:51 - 5:52
    (Te qeshura)
  • 5:52 - 5:57
    Cdo klase ka te pakten
    nje dritare qiellore.
  • 5:57 - 6:01
    Nga kjo zbret babagjyshi ne Krishtlindje.
  • 6:07 - 6:10
    Kjo eshte ndertese perbri,
  • 6:10 - 6:14
    afer kopeshtit vezak.
  • 6:14 - 6:20
    Ndertesa eshte vetem 5 metra e larte,
    me shtate kate.
  • 6:20 - 6:22
    Patjeter, lartesia e tavanit eshte e ulet.
  • 6:22 - 6:26
    Na duhej te merrnim parasysh
    rrezikshmerine.
  • 6:26 - 6:30
    Per kete vendosem femijet tane,
    vajzen dhe djalin.
  • 6:32 - 6:34
    U perpoqen te kalojne.
  • 6:36 - 6:38
    Djali goditi koken.
  • 6:39 - 6:43
    Eshte mire! Kafka e tij eshte e forte!
  • 6:43 - 6:46
    Eshte elastik. Eshte biri im!
  • 6:46 - 6:48
    (Te qeshura)
  • 6:49 - 6:52
    Po kqyr nese eshte e sigurte hedhja.
  • 6:53 - 6:56
    Me pas vendosem femije te tjere.
  • 7:01 - 7:03
    Si e dini, gjendja e trafikut ne Tokio
    eshte e tmerrshme.
  • 7:03 - 7:05
    (Te qeshura)
  • 7:05 - 7:09
    Kjo shoferja para,
    duhet ende te mesoje te ngase.
  • 7:09 - 7:12
    Ne kohet e sotme,
  • 7:12 - 7:17
    femijet kane nevoje per pak rrezik.
  • 7:19 - 7:21
    Ne te tilla raste,
  • 7:21 - 7:25
    mesojne te ndihmojne njeri tjetrin
  • 7:25 - 7:30
    Kjo eshte shoqeria. Keto jane
    mundesite qe po humbasim tani.
  • 7:36 - 7:43
    Ky vizatim tregon levizjet e nje djali
  • 7:43 - 7:49
    nga ora 09:10 deri ne 9:30.
  • 7:49 - 7:56
    Perimetri i kesaj godine eshte 183 m.
  • 7:56 - 7:59
    Nuk eshte aspak e vogel.
  • 7:59 - 8:04
    Ky djale gjithe mengjesin beri
    6.000 metra.
  • 8:04 - 8:08
    Por surpriza nuk eshte ende kjo.
  • 8:08 - 8:14
    Femijet ne kete kopesht bejne
    mesatarisht 4.000 metra ne dite.
  • 8:15 - 8:22
    Keta femije kane aftesi atletike
    me te larta
  • 8:22 - 8:26
    ne krahasim me femije ne kopshte te tjera.
  • 8:31 - 8:33
    Drejtori thote,
  • 8:33 - 8:39
    "Nuk i stervis une.
    Thjesht i leme mbi cati.
  • 8:39 - 8:41
    Si delet."
  • 8:41 - 8:42
    (Te qeshura)
  • 8:42 - 8:44
    Ata vazhdojne vrapin.
  • 8:44 - 8:46
    (Te qeshura)
  • 8:47 - 8:52
    Dua te them se nuk duhet ti
    kontrollojme,
  • 8:52 - 8:55
    nuk duhet ti mbrojme shume,
  • 8:55 - 8:59
    kane nevoje te bien ndonjehere.
  • 8:59 - 9:02
    Kane nevoje te bejne ndonje plage.
  • 9:02 - 9:06
    Kjo u meson
  • 9:06 - 9:09
    si te jetojne ne kete bote.
  • 9:12 - 9:19
    Une mendoj se arkitektura
    mund te ndryshoje kete bote,
  • 9:19 - 9:21
    dhe jetet e njerezve.
  • 9:22 - 9:28
    Kjo eshte nje perpjekje
    per te ndryshuar jetet e femijeve.
  • 9:28 - 9:30
    Ju faleminderit shume.
  • 9:30 - 9:32
    (Duartrokitje)
Title:
Kopshti me i mire qe keni pare ndonjehere
Speaker:
Takaharu Tezuka
Description:

Ne kete shkolle te Tokios, pese-vjecaret bejne rremuje dhe dritaret jane per tu ngjitur babagjyshi i krishtlindjeve. Prezantohuni: kopshti me i lezecem ne bote i dizajnuar nga arkitekt Takaharu Tezuka. Ne kete fjalim terheqes, ai pershkruan procesin e dizajnit qe i lejon femijet te jene femije.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:47

Albanian subtitles

Revisions