Return to Video

Leymah Gbowee: Ontgrendel de intelligentie, passie, grootsheid van meisjes

  • 0:00 - 0:02
    Vaak ga ik
  • 0:02 - 0:05
    de wereld rond om te spreken,
  • 0:05 - 0:07
    en mensen stellen me vragen
  • 0:07 - 0:09
    over de uitdagingen,
  • 0:09 - 0:12
    mijn momenten,
  • 0:12 - 0:14
    en dingen die ik betreur.
  • 0:14 - 0:17
    1998.
  • 0:17 - 0:19
    Ik was een alleenstaande moeder van vier.
  • 0:19 - 0:23
    Drie maanden na de geboorte van mijn vierde kind
  • 0:23 - 0:26
    kreeg ik een baan
  • 0:26 - 0:30
    als onderzoeksassistent.
  • 0:30 - 0:33
    Ik ging naar Noord-Liberia.
  • 0:33 - 0:36
    Als onderdeel van het werk
  • 0:36 - 0:39
    bood het dorp je onderdak.
  • 0:39 - 0:42
    Ik logeerde bij een jonge moeder
  • 0:42 - 0:44
    en haar dochter.
  • 0:44 - 0:47
    Dit meisje bleek het enige meisje
  • 0:47 - 0:49
    te zijn in het hele dorp
  • 0:49 - 0:51
    dat de middelbare school
  • 0:51 - 0:53
    had gehaald.
  • 0:53 - 0:56
    Ze was de risee van de hele gemeenschap.
  • 0:56 - 0:59
    Haar moeder hoorde vaak van andere vrouwen:
  • 0:59 - 1:01
    "Jij en je kind
  • 1:01 - 1:04
    gaan arm sterven."
  • 1:04 - 1:07
    Na twee weken werk in dat dorp,
  • 1:07 - 1:09
    was het tijd om terug te gaan.
  • 1:09 - 1:13
    De moeder kwam naar me toe, knielde
  • 1:13 - 1:17
    en zei: "Leymah, neem mijn dochter mee.
  • 1:17 - 1:19
    Mijn wens is dat ze
  • 1:19 - 1:22
    verpleegster wordt."
  • 1:22 - 1:26
    Ik was straatarm en woonde bij mijn ouders.
  • 1:26 - 1:29
    Ik kon dat niet bekostigen.
  • 1:29 - 1:31
    Met tranen in mijn ogen
  • 1:31 - 1:34
    zei ik: "Nee."
  • 1:34 - 1:36
    Twee maanden later
  • 1:36 - 1:38
    ga ik naar een ander dorp
  • 1:38 - 1:40
    voor hetzelfde onderzoek,
  • 1:40 - 1:44
    en ze vroegen me bij het dorpshoofd te logeren.
  • 1:44 - 1:47
    Het vrouwelijke dorpshoofd heeft een klein meisje,
  • 1:47 - 1:49
    licht gekleurd zoals ik,
  • 1:49 - 1:51
    en helemaal vies.
  • 1:51 - 1:53
    De hele dag liep ze rond
  • 1:53 - 1:55
    in slechts haar ondergoed.
  • 1:55 - 1:58
    Toen ik vroeg: "Wie is dat?"
  • 1:58 - 2:00
    zei ze: "Dat is Wei."
  • 2:00 - 2:03
    Die naam betekent: varken.
  • 2:03 - 2:06
    Haar moeder stierf toen ze haar baarde,
  • 2:06 - 2:09
    en niemand wist wie haar vader was.
  • 2:09 - 2:12
    Twee weken lang was ze mijn gezelschap,
  • 2:12 - 2:14
    sliep bij me.
  • 2:14 - 2:16
    Ik kocht tweedehands kleren
  • 2:16 - 2:18
    en een pop voor haar.
  • 2:18 - 2:21
    De avond voordat ik vertrok,
  • 2:21 - 2:23
    kwam ze de kamer binnen
  • 2:23 - 2:25
    en zei: "Leymah, laat me hier niet achter.
  • 2:25 - 2:27
    Ik wil met je meegaan.
  • 2:27 - 2:29
    Ik wil naar school gaan."
  • 2:29 - 2:32
    Ik was straatarm, had geen geld,
  • 2:32 - 2:34
    woonde bij mijn ouders.
  • 2:34 - 2:36
    Ik zei weer : "Nee."
  • 2:36 - 2:38
    Twee maanden later
  • 2:38 - 2:41
    bevonden beide dorpen zich in een nieuwe oorlog.
  • 2:41 - 2:45
    Tot vandaag weet ik niet
  • 2:45 - 2:47
    waar die twee meisjes zijn.
  • 2:47 - 2:51
    Snel vooruit naar 2004.
  • 2:51 - 2:54
    Op de top van ons activisme,
  • 2:54 - 2:56
    belde de minister van vrouwenzaken
  • 2:56 - 2:59
    en zei: "Leymah, ik heb een negenjarig meisje voor je.
  • 2:59 - 3:01
    Ik wil dat je haar meeneemt naar huis
  • 3:01 - 3:03
    want we hebben geen vluchthuizen meer."
  • 3:03 - 3:05
    Het verhaal van dit kleine meisje:
  • 3:05 - 3:07
    ze werd 6 maanden lang
  • 3:07 - 3:09
    iedere dag verkracht
  • 3:09 - 3:11
    door de vader van haar vader.
  • 3:11 - 3:14
    Ze kwam opgezwollen bij me,
  • 3:14 - 3:16
    heel bleek.
  • 3:16 - 3:19
    Elke avond na het werk ga ik op de koude vloer liggen.
  • 3:19 - 3:21
    Zij lag dan naast me
  • 3:21 - 3:24
    en zei: "Tante, ik wil gezond zijn.
  • 3:24 - 3:27
    Ik wil naar school gaan."
  • 3:27 - 3:29
    2010.
  • 3:29 - 3:32
    Een jonge vrouw staat voor president Sirleaf
  • 3:32 - 3:34
    en getuigt
  • 3:34 - 3:37
    hoe zij en haar broers en zussen samenleven.
  • 3:37 - 3:40
    Hun ouders stierven tijdens de oorlog.
  • 3:40 - 3:43
    Ze is 19. Haar droom is naar de universiteit te gaan
  • 3:43 - 3:45
    om hen te kunnen onderhouden.
  • 3:45 - 3:47
    Ze is zeer atletisch.
  • 3:47 - 3:49
    Een van de dingen die gebeuren,
  • 3:49 - 3:51
    is dat zij een studiebeurs aanvraagt.
  • 3:51 - 3:53
    Een sport-studiebeurs. Die krijgt ze.
  • 3:53 - 3:55
    Haar droom van naar school gaan
  • 3:55 - 3:57
    en een opleiding krijgen,
  • 3:57 - 3:59
    is eindelijk daar.
  • 3:59 - 4:02
    Ze gaat naar school op de eerste dag.
  • 4:02 - 4:04
    De directeur van sport,
  • 4:04 - 4:06
    die haar toeliet in het programma,
  • 4:06 - 4:08
    vraagt of ze uit de klas komt.
  • 4:08 - 4:10
    De komende 3 jaar
  • 4:10 - 4:12
    is haar lot
  • 4:12 - 4:15
    om dagelijks seks met hem te hebben
  • 4:15 - 4:18
    als wederdienst voor de toelating.
  • 4:18 - 4:22
    Wereldwijd hebben we beleid,
  • 4:22 - 4:24
    internationale instrumenten,
  • 4:24 - 4:26
    werkleiders.
  • 4:26 - 4:28
    Belangrijke mensen hebben zich geëngageerd:
  • 4:28 - 4:31
    we zullen onze kinderen beschermen
  • 4:31 - 4:33
    tegen behoeftigheid en angst.
  • 4:33 - 4:37
    De VN heeft het Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
  • 4:37 - 4:41
    In Amerika zien we "No child left behind" (Geen kind achtergelaten).
  • 4:41 - 4:44
    Andere landen komen met andere dingen.
  • 4:44 - 4:46
    Milleniumdoelstelling nummer drie
  • 4:46 - 4:50
    richt zich op meisjes.
  • 4:50 - 4:52
    Al dit geweldige werk door geweldige mensen,
  • 4:52 - 4:54
    dat erop gericht is om
  • 4:54 - 4:57
    jonge mensen wereldwijd te helpen,
  • 4:57 - 4:59
    heeft volgens mij gefaald.
  • 4:59 - 5:02
    In Liberia bijvoorbeeld,
  • 5:02 - 5:04
    zie je tienerzwangerschappen
  • 5:04 - 5:08
    bij 3 van de 10 meisjes.
  • 5:08 - 5:11
    Tienerprostitutie is ongekend hoog.
  • 5:11 - 5:13
    In één gemeenschap, zo hoorden we,
  • 5:13 - 5:15
    word je 's ochtends wakker
  • 5:15 - 5:19
    en ziet condooms als gebruikt kauwgompapier.
  • 5:19 - 5:22
    Meisjes van 12 worden geprostitueerd
  • 5:22 - 5:26
    voor minder dan een dollar per nacht.
  • 5:26 - 5:29
    Het is ontmoedigend, het is triest.
  • 5:29 - 5:31
    Iemand vroeg me
  • 5:31 - 5:33
    vlak voor mijn TEDTalk, enkele dagen geleden:
  • 5:33 - 5:35
    "Waar is de hoop?"
  • 5:35 - 5:38
    Een paar jaar geleden besloot ik met wat vrienden
  • 5:38 - 5:40
    dat we de kloof moesten overbruggen
  • 5:40 - 5:42
    tussen onze generatie
  • 5:42 - 5:44
    en de generatie jonge vrouwen.
  • 5:44 - 5:46
    Het is niet genoeg om te zeggen
  • 5:46 - 5:49
    dat je twee Nobelprijswinnaars hebt uit Liberia,
  • 5:49 - 5:52
    als je meisjes er alleen voor staan,
  • 5:52 - 5:55
    zonder hoop, of schijnbaar zonder hoop.
  • 5:55 - 5:57
    We creëerden een ruimte
  • 5:57 - 6:00
    genaamd het "Transformatieproject voor Jonge Meisjes".
  • 6:00 - 6:03
    We gaan naar landelijke gemeenschappen
  • 6:03 - 6:06
    en al wat we doen, net als in deze zaal,
  • 6:06 - 6:09
    is ruimte creëren.
  • 6:09 - 6:11
    Als deze meisjes gaan zitten,
  • 6:11 - 6:14
    ontgrendel je intelligentie,
  • 6:14 - 6:17
    ontgrendel je passie,
  • 6:17 - 6:19
    ontgrendel je toewijding,
  • 6:19 - 6:21
    ontgrendel je focus,
  • 6:21 - 6:23
    en ontgrendel je grote leiders.
  • 6:23 - 6:26
    Vandaag hebben we met ruim 300 meisjes gewerkt.
  • 6:26 - 6:28
    Sommigen van hen
  • 6:28 - 6:30
    die heel verlegen binnenkwamen,
  • 6:30 - 6:33
    zijn, als jonge moeders,
  • 6:33 - 6:36
    op de barricaden gaan staan
  • 6:36 - 6:39
    voor de rechten van andere jonge vrouwen.
  • 6:39 - 6:41
    Eén jonge vrouw die ik ontmoette,
  • 6:41 - 6:43
    een tienermoeder van vier,
  • 6:43 - 6:45
    -- nooit van plan om school af te maken,
  • 6:45 - 6:48
    maar ze slaagde voor haar examen;
  • 6:48 - 6:50
    -- nooit van plan te gaan studeren,
  • 6:50 - 6:52
    maar ze ging naar de universiteit.
  • 6:52 - 6:54
    Op een dag zei ze tegen me:
  • 6:54 - 6:56
    "Mij wens is om af te studeren
  • 6:56 - 6:58
    zodat ik mijn kinderen kan onderhouden."
  • 6:58 - 7:00
    Ze kan het geld niet vinden
  • 7:00 - 7:02
    om naar school te gaan.
  • 7:02 - 7:05
    Ze verkoopt water, frisdranken,
  • 7:05 - 7:09
    en oplaadkaarten voor mobiele telefoons.
  • 7:09 - 7:11
    Je zou denken dat ze het geld
  • 7:11 - 7:14
    in haar opleiding stopt.
  • 7:14 - 7:16
    Juanita is haar naam.
  • 7:16 - 7:18
    Ze neemt het geld
  • 7:18 - 7:21
    en zoekt alleenstaande moeders,
  • 7:21 - 7:23
    om ze terug te sturen naar school.
  • 7:23 - 7:25
    Ze zegt: " Leymah, mijn wens is
  • 7:25 - 7:27
    een opleiding.
  • 7:27 - 7:29
    Als ik geen opleiding kan krijgen,
  • 7:29 - 7:32
    maar mijn zusters wel,
  • 7:32 - 7:34
    dan is mijn wens vervuld.
  • 7:34 - 7:36
    Ik wens een beter leven.
  • 7:36 - 7:38
    Ik wens eten voor mijn kinderen.
  • 7:38 - 7:43
    Ik wens dat seksueel misbruik en uitbuiting in scholen ophoudt."
  • 7:43 - 7:45
    Dat is de droom van het Afrikaanse meisje.
  • 7:45 - 7:47
    Vele jaren geleden
  • 7:47 - 7:49
    was er een Afrikaans meisje.
  • 7:49 - 7:51
    Dit meisje had een zoon
  • 7:51 - 7:54
    die een stuk donut wilde,
  • 7:54 - 7:57
    want hij had grote honger.
  • 7:57 - 8:00
    Boos, gefrustreerd,
  • 8:00 - 8:02
    erg overstuur
  • 8:02 - 8:05
    vanwege de staat van haar samenleving
  • 8:05 - 8:07
    en de staat van haar kinderen,
  • 8:07 - 8:09
    begon dit meisje een beweging.
  • 8:09 - 8:11
    Een beweging van gewone vrouwen
  • 8:11 - 8:13
    die samenwerken
  • 8:13 - 8:15
    aan vrede.
  • 8:15 - 8:17
    Ik zal de wens vervullen.
  • 8:17 - 8:19
    Dit is de wens van een ander Afrikaans meisje.
  • 8:19 - 8:21
    Ik kon de wens van die twee meisjes niet vervullen.
  • 8:21 - 8:23
    Ik faalde...
  • 8:23 - 8:26
    Dat ging door het hoofd van die andere jonge vrouw.
  • 8:26 - 8:29
    Ik faalde, ik faalde, ik faalde...
  • 8:29 - 8:33
    Dus ik ga dit doen.
  • 8:33 - 8:35
    Vrouwen kwamen naar voren
  • 8:35 - 8:38
    in protest tegen een brutale dictator.
  • 8:38 - 8:41
    Ze spraken zonder angst.
  • 8:41 - 8:45
    Niet alleen kwam de wens van een stuk donut uit,
  • 8:45 - 8:47
    maar de wens van vrede kwam uit.
  • 8:47 - 8:49
    Deze jonge vrouw
  • 8:49 - 8:51
    wilde ook naar school gaan.
  • 8:51 - 8:53
    Ze ging naar school.
  • 8:53 - 8:55
    Deze jonge vrouw wenste nog andere dingen.
  • 8:55 - 8:57
    Die wensen kwamen uit.
  • 8:57 - 9:01
    Die jonge vrouw, dat ben ik,
  • 9:01 - 9:03
    een Nobelprijswinnaar.
  • 9:03 - 9:05
    Nu ben ik op reis, om
  • 9:05 - 9:07
    als klein radertje
  • 9:07 - 9:09
    de wensen te vervullen
  • 9:09 - 9:11
    van kleine Afrikaanse meisjes --
  • 9:11 - 9:13
    de wens om een opleiding te krijgen.
  • 9:13 - 9:15
    We zetten een stichting op.
  • 9:15 - 9:17
    We geven vierjarige studiebeurzen
  • 9:17 - 9:20
    aan dorpsmeisjes met potentieel.
  • 9:20 - 9:23
    Ik heb niet veel vragen aan jullie.
  • 9:23 - 9:25
    Ik ben ook op plekken geweest in de VS.
  • 9:25 - 9:27
    Ik weet dat meisjes in dit land
  • 9:27 - 9:29
    ook wensen hebben.
  • 9:29 - 9:32
    Een wens voor een beter leven ergens in de Bronx,
  • 9:32 - 9:34
    een wens voor een beter leven
  • 9:34 - 9:36
    ergens in de binnenstad van L.A.,
  • 9:36 - 9:39
    een wens voor een beter leven ergens in Texas,
  • 9:39 - 9:42
    een beter leven ergens in New York,
  • 9:42 - 9:44
    een wens voor een beter leven
  • 9:44 - 9:46
    ergens in New Jersey.
  • 9:46 - 9:48
    Wil je met mij op reis
  • 9:48 - 9:51
    om dat meisje te helpen?
  • 9:51 - 9:54
    Zij het een Afrikaans of een Amerikaans meisje,
  • 9:54 - 9:56
    of een Japans meisje.
  • 9:56 - 9:58
    Haar wens vervullen,
  • 9:58 - 10:00
    haar droom doen uitkomen,
  • 10:00 - 10:02
    die droom waarmaken.
  • 10:02 - 10:04
    Want al deze
  • 10:04 - 10:07
    grote innovators en uitvinders
  • 10:07 - 10:09
    die we gesproken en gezien hebben
  • 10:09 - 10:11
    de afgelopen dagen,
  • 10:11 - 10:14
    zitten ook in kleine hoekjes
  • 10:14 - 10:16
    in verschillende hoeken van de wereld.
  • 10:16 - 10:18
    Zij vragen ons om
  • 10:18 - 10:20
    die ruimte te scheppen,
  • 10:20 - 10:22
    die intelligentie te ontgrendelen,
  • 10:22 - 10:24
    die passie te ontgrendelen,
  • 10:24 - 10:26
    alle grootse dingen te ontgrendelen
  • 10:26 - 10:29
    dat zij in zichzelf dragen.
  • 10:29 - 10:32
    Laten we samen die reis maken.
  • 10:32 - 10:34
    Dank je wel.
  • 10:34 - 10:57
    (Applaus)
  • 10:57 - 10:59
    Chris Anderson: Heel hartelijk bedankt.
  • 10:59 - 11:01
    Wat zie je momenteel in Liberia
  • 11:01 - 11:03
    als het belangrijkste punt
  • 11:03 - 11:06
    dat je zorgen baart?
  • 11:06 - 11:08
    LG: Mij werd gevraagd om
  • 11:08 - 11:11
    het Liberiaans Verzoeningsinitiatief te leiden.
  • 11:11 - 11:13
    Als deel van mijn werk
  • 11:13 - 11:16
    ga ik rondreizen
  • 11:16 - 11:18
    langs diverse dorpen en steden --
  • 11:18 - 11:22
    13, 15 uur op zandwegen --
  • 11:22 - 11:25
    en ik heb geen enkele gemeenschap gezien
  • 11:25 - 11:29
    zonder intelligente meisjes.
  • 11:29 - 11:31
    Maar helaas
  • 11:31 - 11:34
    is de visie van een mooie toekomst,
  • 11:34 - 11:36
    de droom van een mooie toekomst,
  • 11:36 - 11:38
    slechts een droom,
  • 11:38 - 11:40
    want je hebt al die gebreken.
  • 11:40 - 11:43
    Tienerzwangerschappen zijn een epidemie.
  • 11:43 - 11:45
    Dus wat mij bedrukt
  • 11:45 - 11:49
    is dat ik ooit daar was,
  • 11:49 - 11:52
    en nu ben ik opeens hier,
  • 11:52 - 11:54
    en ik wil niet de enige zijn die
  • 11:54 - 11:56
    hier aanbelandt.
  • 11:56 - 11:58
    Ik zoek manieren waarop
  • 11:58 - 12:00
    andere meisjes zich bij me kunnen voegen.
  • 12:00 - 12:03
    Ik wil over 20 jaar terugkijken
  • 12:03 - 12:05
    en zien dat er een ander Liberiaans meisje,
  • 12:05 - 12:08
    Ghanees meisje, Nigeriaans meisje, Ethiopisch meisje
  • 12:08 - 12:11
    op dit TED-podium staat.
  • 12:11 - 12:13
    En misschien, misschien zegt ze:
  • 12:13 - 12:15
    "Door die Nobelprijswinnares
  • 12:15 - 12:17
    ben ik nu hier."
  • 12:17 - 12:19
    Dus het bedrukt me
  • 12:19 - 12:22
    als ik ze zonder hoop zie.
  • 12:22 - 12:25
    Maar ik ben niet pessimistisch,
  • 12:25 - 12:27
    want ik weet dat er niet veel nodig is
  • 12:27 - 12:29
    om ze op te laden.
  • 12:29 - 12:31
    CA: Vertel ons één hoopvol ding
  • 12:31 - 12:33
    dat je het afgelopen jaar
  • 12:33 - 12:35
    zag gebeuren.
  • 12:35 - 12:38
    LG: Ik kan je vele hoopvolle dingen vertellen die ik gezien heb.
  • 12:38 - 12:40
    Maar in het afgelopen jaar
  • 12:40 - 12:42
    gingen we werken met meisjes
  • 12:42 - 12:44
    in het dorp waar president Sirleaf vandaan komt.
  • 12:44 - 12:46
    We vonden nog geen 25 meisjes
  • 12:46 - 12:48
    op de middelbare school.
  • 12:48 - 12:51
    Alle meisjes gingen naar de goudmijn,
  • 12:51 - 12:53
    waar ze voornamelijk prostituees waren
  • 12:53 - 12:55
    en ze deden nog andere dingen.
  • 12:55 - 12:57
    We namen 50 meisjes
  • 12:57 - 12:59
    en werkten met ze.
  • 12:59 - 13:02
    Dit was aan het begin van de verkiezingen.
  • 13:02 - 13:04
    Dit is een plek waar de vrouwen nooit --
  • 13:04 - 13:06
    zelfs de oudere vrouwen
  • 13:06 - 13:09
    zaten amper in de kring met de mannen.
  • 13:09 - 13:12
    Deze meisjes vormden een groep
  • 13:12 - 13:14
    en lanceerden een campagne
  • 13:14 - 13:16
    voor kiezersregistratie.
  • 13:16 - 13:18
    Dit is een plattelandsdorp.
  • 13:18 - 13:20
    Hun lijfspreuk was:
  • 13:20 - 13:22
    "Zelfs mooie meisjes stemmen".
  • 13:22 - 13:24
    Ze mobiliseerden jonge vrouwen.
  • 13:24 - 13:27
    Maar niet alleen dat.
  • 13:27 - 13:29
    Ze gingen naar de politici
  • 13:29 - 13:31
    om hen te vragen: "Wat gaat u
  • 13:31 - 13:33
    de meisjes van deze gemeenschap geven
  • 13:33 - 13:35
    als u wint?"
  • 13:35 - 13:37
    Eén van de mannen
  • 13:37 - 13:40
    die al een zetel hadden, was erg --
  • 13:40 - 13:42
    Liberia heeft sterke anti-verkrachtingswetten,
  • 13:42 - 13:45
    en hij vocht hard in het parlement
  • 13:45 - 13:47
    om die wet af te schaffen.
  • 13:47 - 13:49
    Hij noemde de wet barbaars.
  • 13:49 - 13:53
    Verkrachting is niet barbaars, maar de wet was barbaars.
  • 13:53 - 13:55
    Toen de meisjes hem benaderden,
  • 13:55 - 13:57
    was hij erg vijandig jegens hen.
  • 13:57 - 13:59
    Die kleine meisjes vertelden hem:
  • 13:59 - 14:01
    "Wij gaan je wegstemmen."
  • 14:01 - 14:03
    Hij heeft nu geen zetel meer.
  • 14:03 - 14:09
    (Applaus)
  • 14:09 - 14:12
    CA: Leymah, dank je wel. Dank je dat je naar TED kwam.
  • 14:12 - 14:14
    LG: Graag gedaan. (CA: Dank je)
  • 14:14 - 14:18
    (Applaus)
Title:
Leymah Gbowee: Ontgrendel de intelligentie, passie, grootsheid van meisjes
Speaker:
Leymah Gbowee
Description:

Nobelprijswinnares Leymah Gbowee heeft twee indrukwekkende verhalen voor ons -- van de transformatie van haar eigen leven, en van het onbenutte potentieel van meisjes over de hele wereld. Kunnen we de wereld transformeren door de grootsheid van meisjes te ontgrendelen?
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:19

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.