The surprising thing I learned sailing solo around the world

Khi bạn còn là một đứa trẻ,

tất cả mọi thứ đều là có thể.

Thử thách dường như luôn còn đó
khi ta lớn lên.

Khi tôi lên 4 tuổi,

Tôi có cơ hội đi du thuyền lần đầu tiên.

Tôi sẽ không bao giờ quên cảm giác
thích thú khi chúng tôi sắp tới bờ biển.

Tôi sẽ không bao giờ quên

cái cảm giác thám hiểm khi tôi
trèo lên boong thuyền

và lần đầu tiên được thấy cái cabin
nhỏ xíu.

Nhưng cảm giác thú vị nhất
là cảm giác của sự tự do,

cái cảm giác mà tôi có được khi
chúng tôi kéo những mái chèo.

Với một đứa bé bốn tuổi,

nó là cảm giác tự do nhất mà tôi
có thể tưởng tượng nổi.

Tôi quyết định định rằng
một ngày, bằng cách nào đó,

tôi sẽ chèo thuyền đi khắp thế giới,

Vì vậy, tôi làm tất cả những gì có thể
trong cuộc đời để đạt được ước mơ ấy.

Lúc 10 tuổi, tôi tiết kiệm tiền lẻ
trong bữa ăn tối ở trường.

Trong tám năm, ngày nào tôi cũng nghiền
khoai tây và nướng đậu,

mỗi thứ chỉ tốn 4 xu,
và nước xốt miễn phí

Mỗi ngày tôi xếp những đồng tiền lẻ
lên mặt của ống tiết kiệm,

và khi chúng đủ một bảng,
tôi sẽ đút chúng vào trong

và gạch một trong 100 ô vuông
mà tôi đã vẽ trên một tờ giấy.

Cuối cùng, tôi mua được
một chiếc thuyền nhỏ.

Tôi dành hàng giờ ngồi trên nó
ở trong vườn, mơ về mục tiêu của mình.

Tôi đọc mọi cuốn sách
có thể về chèo thuyền,

và rồi cuối cùng,
bị nhà trường nói rằng

tôi không đủ thông minh
để trở thành bác sĩ thú y,

rời trường lúc 17 tuổi để bắt đầu
học về trèo thuyền.

Hãy tưởng tượng, cảm giác
mà 4 năm sau đó,

khi ngồi ở trong phòng họp

trước mặt một người mà tôi biết có thể
biến ước mơ của mình thành hiện thực.

Tôi cảm tưởng như cuộc đời mình
phụ thuộc vào giây phút ấy,

và không thể tin được, ông ấy đồng ý.

Tôi đã gần như không thể kím nén
sự thích thú khi ngồi trong phòng họp

thiết kế một chiếc thuyền
mà tôi sẽ lái nó

một mình, không ngừng nghỉ
đi khắp thế giới.

Từ buổi họp đầu tiên
đến lúc kết thục cuộc đua,

nó là tất cả những gì
tôi từng tưởng tượng ra.

Giống như trong giấc mơ của tôi,
có cả phần tuyệt vời lẫn khó khăn.

Chúng tôi né được 1 tảng băng
chỉ cách đó 20 feet

Chín lần, tôi đã trèo lên đỉnh của
cột buồm cao 90 feet .

Gió thổi theo hướng chúng tôi ở
biển phía Nam.

Nhưng mặt trời lặn, cuộc sống hoang giã,
và sự hẻo lánh

mới thật sự choáng ngợp.

Sau 3 tháng trên biển, chỉ mới ở tuổi 24,

tôi kết thúc ở vị trí thứ hai.

Tôi yêu những điều đó, nhiều đến nỗi
mà trong vòng 6 tháng

tôi quyết định đi khắp thế giới lần nữa,
nhưng lần này không phải là một cuộc đua:

cố gắng để trở thành người đi thuyền đơn
đi khắp thế giới liên tục nhanh nhất.

Lần này, tôi cần một chiếc thuyền khác:

lớn hơn, rộng hơn, nhanh hơn, và mạnh hơn.

Chỉ cần đưa cho nói một số đo,
tôi có thể trèo bên trong cột buồm

đến tận đỉnh của nó.

Dài 75 feet, rộng 60 feet.

Tôi trìu mến gọi nó là Moby,

Nó là một chiếc thuyền
nhiều thân.

Khi chúng tôi làm nó, chưa ai từng
thực hiện được chuyến đi đơn, liên tục

xung quanh thế giới,
dù nhiều người đã thử,

nhưng khi chúng tôi làm nó, một người Pháp
đã dùng chiếc thuyền lớn hơn 25%

và ông ấy không những làm được,
mà còn vượt qua kỷ lục từ 93 ngày

xuống còn 72.

Và kỷ lục ấy
giờ đã cao hơn rất, rất nhiều.

Và những chiếc thuyền thật thú vị để lái.

Nó là một buổi chèo thuyền luyện tập
ở bờ biển Pháp.

Tôi biết rõ bởi vì tôi đã từng là một
trong năm thành viên trên tàu.

5 giấy là tất cả những gì nó
cần để biến mọi thứ tốt đẹp

thành 1 thế giới mù mịt khi
những cánh cửa bị đẩy mạnh dưới nước,

và 5 giây đó trôi đi thật nhanh.

Cứ tưởng tượng rằng dưới chân họ
biển sâu như thế nào.

Hãy tưởng tượng bạn đơn độc
ở vùng biển phía Nam

chìm xuống dưới dòng nước lạnh,
cách bờ hàng ngàn dặm

Hôm đó là Giáng sinh.

Tôi đang tiến về biển phía Nam
phía dưới Australia.

Nó thật khủng khiếp.

Tôi đang tiếp cận một vùng biển khác

cách đó 2000 dặm từ thị trấn gần nhất.

Nơi gần đó nhất là Nam cực,
và những người ở gần nhất

là những người đang điều hành
trạm vũ trụ châu Âu phía trên.

(Cười)

Bạn thực sự đang ở một nơi rất xa xôi.

Nếu bạn cần sự giúp đỡ,

và vẫn còn sống,

sẽ mất bốn ngày để một
chiếc tàu đến chỗ bạn

và sau đó là bốn ngày nữa để
nó đưa bạn về cảng.

Không một chiếc trực thăng nào
có thể bay tới đó,

và máy bay cũng không thể hạ cánh.

Chúng tôi đang tiến phía một cơn bão lớn.

Ở đó, gió đang thổi 80 dặm trên giờ,

quá mức cho chiếc thuyền và tôi
để có thể đối phó.

Sống đã cao tới 40 - 50 feet,

và bụi nước tư các đỉnh sóng

đang thổi ngang giống như tuyết
trong một trận bão tuyết.

Nếu chúng tôi không chèo đủ nhanh,
chúng tôi sẽ bị nhấn chìm bởi cơn bão,

bị lật úp và nghiền nát thành từng mảnh.

Chúng tôi thực sự đang cố
giữ lấy cuộc sống của mình

và làm điều đó trong sự mong manh.

Tốc độ mà chúng tôi cần trong tuyệt vọng
cũng mang đến mối nguy hiểm.

Chúng ta đều biết rằng nó giống như
lái một chiếc xe 20 dặm/giờ, 30, 40.

Nó không quá áp lực.
Chúng ta có thể tập trung.

Ta có thể bật đài lên.

Nếu lái 50, 60, 70, tăng tốc
lên 80, 90, 100 dặm/giờ.

Và giờ bạn đang rất áp lực
và nắm chặt vào tay lái.

Giờ lái chiếc xe đó ra ngoài
vào buổi tối

và loại bỏ thanh gạt nước,
kính chắn gió,

đèn pha và phanh.

Mọi thứ ở biển Nam là như vậy.

(Cười) (Vỗ tay)

Bạn có thể nghĩ

sẽ khá khó khăn để ngủ
trong điều kiện đó,

kể cả đối với hành khác.

Nhưng bạn không là hành khách.

Bạn đang một mình trên con tàu
cố đứng cho vững,

và bạn phải đưa ra mọi quyết định
trên boong tàu.

Tôi đã hoàn toàn kiệt sức,
cả về thể lực lẫn tinh thần.

Tám cánh buồm thay trong 12 giờ.

Cánh buồm chính nặng gấp 3 lần
trọng lượng của tôi,

và sau mỗi lần thay,

tôi gục xuống sàn
ướt đẫm mồ hôi

và không khí lạnh gia của biển Nam
như đốt cháy phía sau cổ họng tôi.

Nhưng ngoài đó, cái thấp nhất của cái thấp

thường trái ngược với
cái cao nhất của cái cao.

Vài ngày sau, chúng tôi ra khỏi
được vùng áp thấp.

Đối đầu với những thứ khó khăn, chúng tôi
lại có thể lái về phía cuộc đua

dưới áp lực đó.

Trời trong xanh, mưa ngừng,

và nhịp tim của chúng tôi, đại dương
hung tợn quanh tôi đã chuyển thành

những ngọn núi dưới trăng đẹp nhất.

Thật khó để giải thích, nhưng bạn như rơi
vào trạng thái khác khi bạn ra ngoài đó.

Chiếc thuyền là toàn bộ thế giới của bạn,

và thứ bạn mang theo khi ra đi
là tất cả những gì bạn có.

Nếu bây giờ tôi nói với tất cả các bạn
"Đi vào Vancouver

và tìm tất cả những gì bạn cần cho
sự sống còn của mình trong ba tháng tới,"

đó có thể là một nhiệm vụ.

Đó là thức ăn, nhiên liệu, quần áo,

kể cả giấy vệ sinh và kem đánh răng.

Đó là những gì chúng ta làm,

và khi chúng ta đi ta dùng đến

những giọt dầu diesel cuối cùng
và gói thức ăn cuối cùng.

Không có kinh nghiệm nào trong đời

có thể giúp tôi hiểu rõ hơn về
định nghĩa của từ "có hạn."

Những gì ngoài đó là tất cả
những gì ta có.

Không có nhiều hơn.

và tôi chưa bao giờ
liên hệ được khái niệm về sự hữu hạn

mà tôi cảm nhận được trên thuyền
với bất kì thứ gì khác.

cho tới khi tôi bước xuống thuyền
ở vạch về đích, phá vỡ kỉ lục.

(Vỗ tay)

Đột nhiên, tôi xâu chuỗi lại các sự kiện.

Nền kinh tế toàn cầu
cũng không khác biệt.

Nó hoàn toàn phụ thuộc vào
nguồn nguyên liệu có hạn

thứ mà chúng ta chỉ có một lần
trong lịch sử nhân loại.

Và nó gần giống như nhìn một thứ gì đó
mà bạn không kì vọng dưới một hòn đá

và có hai sự lựa chọn:

Tôi có thể để hòn đá qua một bên

và xem xét về thứ đó,
hoặc tôi đặt hòn đá lại

và thực hiện ước mơ chèo thuyền
đi khắp thế giới của mình.

Tôi đã chọn cách thứ nhất.

Tôi đặt nó qua một bên và bắt đầu
một hành trình mới của sự học hỏi,

nói chuyện với các giám đốc,
các chuyên gia, nhà khoa học, nhà kinh tế

để cố gắng hiểu cách mà nền
kinh tế toàn cầu hoạt động.

Và sự tò mò của tôi đưa tôi đến
những nơi khác thường.

Đây là bức ảnh được được chụp
trong lò đốt ở một nhà máy nhiệt điện.

Tôi bị thu hút bởi than, thứ căn bản
cho nhu cầu năng lượng toàn cầu,

những cũng rất gần gũi với gia đình tôi.

Ông cố tôi là một thợ mỏ,

và ông dành 50 năm
cuộc đời mình dưới lòng đất.

Đây là bức ảnh của ông,
và khi bạn nhìn vào bức ảnh,

bạn thấy ai đó từ một thời đại trước.

Chẳng ai lại mặc quần với
thắt lưng cao như vậy

ở thời đại này. (Cười)

Nhưng không, đó là tôi
với ông cố,

và nhân tiện, đó không phải
là tai thật của ông ấy. (Cười)

Chúng tôi đã rất thân thiết. Tôi thường
nhớ trong lòng ông nghe chuyện đào mỏ.

Ông nói về tình bạn ở dưới mỏ,

và việc những người thợ mở thường
để dành những mẩu bánh sandwich

cho những con ngựa làm việc cùng
họ ở dưới lòng đất.

Đó giống như chỉ mới ngày hôm qua.

Và trong cuộc hành trình học hỏi,

Tôi vào trang web của
Hiệp hội than thế giới,

và ở giữa trang chủ, nó nói,

"Chúng ta còn than cho khoảng 118 năm."

Và tôi nói với mình,
rằng nó nằm ngoài cuộc đời mình,

và nó còn lớn hơn nhiều
so với những dự đoán về dầu.

Nhưng tôi đã làm một phép tính, và
tôi nhận ra rằng ông cố của tôi

đã sinh ra trước đó đúng 118 năm,

và tôi ngồi trong lòng ông cho đến khi
tôi 11 tuổi,

và tôi nhận ra số đó chẳng là gì

so với thời gian, hay lịch sử

Nó làm tôi đưa ra quyết định
mà tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ làm:

là từ bỏ môn trèo thuyền đơn

và tập trung vào thử thách lớn nhất
mà tôi từng gặp phải:

tương lai của nền kinh tế toàn cầu.

Và tôi nhanh chóng nhận ra
nó không chỉ là năng lượng.

Nó còn là vật liệu.

Năm 2008, tôi tìm được
một nghiên cứu khoa học

xem xét về việc chúng ta có bao nhiêu năm

chúng ta có để tiếp tục khai thác
vật liệu từ lòng đất:

Đồng, 61; thiếc, kém, 40; bạc, 29.

Những con số này không thể chính xác,
nhưng ta được rằng vật liệu kia là có hạn.

Ta chỉ có chúng một lần.

Thế nhưng, tốc độ mà ta đang tiêu thụ
chúng thì đang tăng lên nhanh chóng,

theo hàm luỹ thừa.

Với càng nhiều người trên thế giới
với nhiều vật dụng hơn,

chúng ta đã chứng kiến
việc giá cả giảm trong 100 năm

ở các hàng hoá cơ bản
bị xoá bỏ chỉ trong 10 năm.

Và nó ảnh hưởng tới tất cả chúng ta.

Nó tạo ra sự biến động vô cùng lớn về giá.

lớn đến nỗi mà vào năm 2011,

các hãng sản xuất ô tô trung bình

đã chứng kiến giá vật liệu tăng

500 triệu Euros,

tiêu hao một nửa giá trị sản xuất của họ

bởi vì những thứ mà họ hoàn toàn
không thể kiểm soát được.

Và khi tôi càng hiểu, tôi càng thay đổi
cuộc sống của mình nhiều hơn.

Tôi bắt đầu đi ít hơn,
làm việc, sử dụng ít hơn.

Nó như thể thực sự thì
làm ít là những gì chúng ta phải làm.

Nhưng nó không hề dễ dàng với tôi.

Nó không đúng cho lắm.

Như thể chúng ta đang
đánh đổi lấy thời gian.

Chúng ta đang níu kéo mọi việc lâu hơn.

Kể vả khi mọi người thay đổi,
nó cũng không giải quyết được vấn đề.

Nó không thể sửa được một hệ thống.

Nó rất quan trọng trong sự chuyển đổi,
nhưng thứ thu hút tôi là,

trong sự chuyển đổi tới cái gì?
liệu nó có thực sự hiệu quả.

Nó làm tôi cảm thấy bản thân hệ thống, mà
ta đang sống trong các khuôn khổ của nó,

là sai một cách căn bản,

và cuối cùng tôi nhận ra

rằng hệ thống của chúng ta,
cách mà nền kinh tế hoạt động,

cách nền kinh tế được xây dựng,
là một hệ thống trong chính nó.

Lúc ở biển, tôi phải hiểu
những hệ thống phức tạp.

Tôi phải lấy rất nhiều nguồn thông tin,

tôi phải xử lý chúng,

và tôi phải hiểu hệ thống đó
để chiến thắng.

Tôi phải cố hiểu được nó.

Và khi tôi nhìn vào nền kinh tế thế giới,
tôi nhận ra nó cũng là một hệ thống,

nhưng nó là một hệ thống mà thực sự
không lâu bền.

Và tôi nhận ra ta đã và đang hoàn thiện
hoá nền kinh tế theo đường thẳng

trong 150 năm,

nơi ta lấy các vật liệu
ra khỏi lòng đất,

chúng ta làm ra cái gì đó từ nó,
và cuối cùng

sản phẩm đó bị vứt đi, và đúng,
chúng ta có tái chế một số,

nhưng cuối cùng lại có nỗ lực hơn để từ bỏ
những gì ta có thể,

chứ không phải là thiết kế.

Nó là một nền kinh tế mà về bản chất
không thể hoạt động lâu dài,

và ta biết rằng ta chỉ có nguồn
vật liệu có hạn,

tại sao chúng ta lại tạo ra một
nền kinh tế mà sẽ sử dụng hết mọi thứ,

sẽ tạo ra rác thải?

Bản thân cuộc sống đã tồn tại
hàng tỉ năm

và sẽ liên tục thích nghi
để sử dụng vật liệu một cách có hiệu quả.

Nó là một hệ thống phức tạp,
nhưng bên trong nó, không hề có rác.

Mọi thứ được chuyển hoá.

Nó là không phải là nên kinh tế theo đường
thẳng, mà là theo vòng tròn.

Và tôi thấy giống như
một đứa trẻ trong một khu vườn.

Lần đầu tiên trong hành trình mới này, tôi
có thể thực sự thấy được mục đích.

Nếu chúng ta có thể tạo nên nền kinh tế
mà sử dụng mọi thứ thay vì tiêu thụ hết,

chúng ta có thể tạo nên một tương lai
mà có thể tồn tại lâu dài.

Tôi đã rất thích thú.

Đây là thứ ta cần để hướng đến.

Chúng ta biết mình đang hướng đến cái gì.
Ta chỉ cần tìm ra cách để đến được đó,

và đó chính là suy nghĩ trong tôi

khi chúng tôi lập lên tổ chức
Ellen MacArthur vào tháng chín năm 2010.

Rất nhiều luồng ý tưởng nuôi dưỡng suy nghĩ
của chúng tôi và chỉ về một hình mẫu:

cộng sinh trong công nghiệp, kinh tế
hiệu quả, kinh tế chia sẻ, phỏng sinh,

và tất nhiên, 'thiết kế tái sinh'.

Vật liệu sẽ được định nghĩa
cả về kĩ thuật và sinh học,

thiết kế sẽ loại bỏ hoàn toàn nguồn thải.

và chúng ta sẽ có một hệ thống
có thể vận hành

về lâu dài.

Vậy nền kinh tế đó sẽ như thế nào?

Có lẽ chúng ta sẽ không mua các vật dụng
chiếu sáng, mà sẽ trả tiền cho dịch vụ này

và các nhà sản xuất sẽ
thu lại được các vật liệu

và thay thế các loại đèn khi họ
có những sản phẩm hiệu quả hơn.

Nếu như bao bì không còn độc hại
nó có thể phân huỷ trong nước

và cuối cùng ta lại có thể uống?
Nó sẽ không bao giờ trở thành rác.

Nếu như các động cơ có thể
sản xuất lại,

và chúng ta có thể thu lại
được các nguyên liệu

và giảm thiểu được đáng kể
nhu cầu năng lượng.

Nếu như ta có thể lấy lại được nguyên liệu
từ các bảng mạch, tái sử dụng,

sau đó phục hồi một cách căn bản
các vật liệu trong nó.

trong bước thứ hai?

Nếu như ta có thể thu gom
thức ăn thừa, rác thải?

Nếu như ta có thể biến chúng thành
phân bón, nhiệt, năng lượng,

cuối cùng liên kết lại hệ thống
các chất dinh dưỡng

và xây dựng lại nguồn lực tài nguyên
thiên nhiên?

Và ô tô -- thứ ta muốn
khi phải đi ra ngoài.

Chúng ta không cần sử hữu
vật liệu bên trong chúng.

Liệu ô tô có thể trở thành
một dịch vụ

và cung cấp cho ta
sự di động trong tương lai?

Tất cả chúng nghe thật tuyệt vời, nhưng nó
không chỉ là ý tưởng, chúng là có thực,

và nằm ở vi trí quan trọng nhất
của nền kinh tế xoay vòng.

Thứ chờ đợi phía trước ta là việc phải
mở rộng và nâng tầm quy mô của chúng.

Vậy làm cách nào để chuyển
từ dạng đường thẳng thành dạng vòng?

Đội của tôi ở tổ chức nghĩ rằng
bạn có thể làm việc

với những trường đại học
hàng đầu thế giới,

với những nhà lãnh đạo doanh nghiệp,

với những buổi triệu tập
lớn nhất trên thế giới,

và với các chính phủ.

Làm việc với những
nhà phân tích giỏi nhất

và đặt câu hỏi,

"Liệu nền kinh tế vòng tròn có thể
tránh lệ thuộc vào nhu cầu nguyên liệu?

Nhiệu kinh tế dạng vòng có thể
xây dựng lại tài nguyên?

Liệu nó có thể thay thế việc
dùng phân bón hoá học hiện tại?"

Có là câu trả lời cho việc tách rời,

và có, chúng ta có thể thay thế
việc dùng phân bón hiện tại

tới 2.7 lần.

Nhưng điều tôi hứng thú nhất
về nền kinh tế vòng tròn

là khả năng truyền cảm hứng
cho những người trẻ.

Khi thế hệ trẻ thấy nên kinh tế
qua thấu kính vòng tròn đó,

họ sẽ thấy những cơ hội hoàn toàn mới
ở cùng một tầm nhìn.

Họ có thể sử dụng sự sáng tạo
và kiến thứ của họ

để xây dựng lại hoàn toàn hệ thống,

và nó đang ở đó để chúng ta nắm bắt,

và chúng ta làm điều này càng nhanh,
nó sẽ càng tốt.

Vậy liệu ta có thể đạt được điều này
trong thế hệ nối tiếp?

Liệu nó thực sự có thể thực hiện được?

Tôi tin là có thể.

Khi tôi nhìn vào cuộc đời của ông cố mình,
mọi thứ là có thể.

Khi ông sinh ra, chỉ có 25
chiếc ô tô trên thế giới;

người ta mới chỉ vừa phát minh ra nó.

Khi ông 14 tuổi, lần đầu tiên
trong lịch sử người ta có thể bay.

Giờ đây có 100,00 chuyến bay

mỗi ngày.

Khi ông 45 tuổi, người ta
tạo ra chiếc máy tính đầu tiên.

Nhiều người nói nó sẽ không thể phổ biến,
nhưng có, chỉ 20 năm sau,

chúng ta biến nó thành một vi mạch

mà ngày hôm nay có tới hàng ngàn cái
trong căn phòng này.

10 năm trước khi ông mất, chúng ta
có chiếc điện thoại di động đầu tiên.

Nó không phải là điện thoại đi động,
nói đúng ra,

nhưng bây giờ thì đúng,

và khi ông cố tôi qua đời,
Internet đã xuất hiện.

Giờ đây ta có thể làm mọi việc,

nhưng quan trọng hơn,

bây giờ chúng ta có một kế hoạch.

Cảm ơn các bạn.

(Vỗ tay)