Robert Gupta: Tussen muziek en medicijnen

Toen Robert Gupta moest kiezen tussen een carrière als dokter en als violist, besefte hij dat zijn plek in het midden was, met een strijkstok in zijn hand en een gevoel voor sociale rechtvaardigheid in zijn hart. Hij vertelt een ontroerend verhaal over de mensen in de marge van de samenleving en de kracht van muzikale therapie, wat kan leiden tot succes waar gewone medicijnen falen.

(Muziek)

(Applaus)

Heel erg bedankt.

Dank je. Het is een groot voorrecht om hier te zijn.

Een paar weken geleden zag ik een video op YouTube

van Congreslid Gabrielle Giffords

in de eerste fase van haar herstel

van een van die verschrikkelijke kogels.

Eentje ging naar binnen via haar linkerhersenhelft en

verwoestte haar gebied van Broca,
het spraakcentrum van haar hersenen.

Gaby is aan het werk met een logopedist.

Ze heeft moeite met het bedenken

van heel simpele woorden, en je kunt zien

dat ze steeds uitgeputter geraakt,
totdat ze uiteindelijk

in tranen uitbarst,
en ze begint te huilen,

sprakeloos in de armen van haar logopedist.

Even later probeert haar logopedist
een andere aanpak.

Ze beginnen samen te zingen.

Gabby begint te zingen tussen haar tranen door,

en je kunt duidelijk horen dat ze

de woorden kan uitspreken van een lied
dat beschrijft hoe ze zich voelt,

en ze zingt, in dalende toonladder:

"Laat het schijnen, laat het schijnen,
laat het schijnen"

Het toont krachtig en sterk aan hoe

de schoonheid van muziek kan spreken

wanneer woorden dit niet kunnen,
in dit geval letterlijk.

Deze video van Gabby Giffords deed me denken

aan het werk van Dr. Gottfried Schlaug,

een vooraanstaande neurowetenschappers
die muziek en het brein bestudeert op Harvard.

Schlaug is een voorstander van de zogenaamde

Melodische Intonatietherapie,
heel populair in de hedendaagse muziektherapie.

Schlaug ontdekte dat slachtoffers
van een beroerte met afasie

geen zinnen van drie of vier woorden konden vormen,

maar nog steeds de songtekst van een lied konden zingen,

maakt niet uit of het 'Lang zal ze leven' was

of een van hun favoriete liedjes
van The Eagles of The Rolling Stones.

Hij ontdekte dat na 70 uur intensieve zangles

de muziek letterlijk de bedrading kon herstellen

in de hersenen van zijn patiënten en een gelijksoortig

spraakcentrum in de rechterhersenhelft kon creëren

ter compensatie voor de beschadiging
van de linkerhersenhelft.

Toen ik 17 was, bezocht ik Dr. Schlaugs laberatorium.
Op een namiddag

overliep hij met mij de belangrijkste onderzoeken

over muziek en de hersenen - hoe muzikanten

een fundamenteel andere hersenstructuur hebben
dan niet-muzikanten,

hoe muziek, en luisteren naar muziek,

het hele brein konden doen oplichten,

van onze prefrontale schors helemaal tot ons cerebellum,

hoe muziek neuropsychiatrische therapie werd

om kinderen met autisme te helpen,
mensen die lijden aan

stress, angst en depressie,

hoe Parkinsonpatiënten ondervonden dat hun tremor

en hun loop stabieler werden
als ze naar muziek luisterden,

en hoe vergevorderde Alzheimerpatiënten, wiens dementie

zo ver gevorderd was dat ze niet langer hun familie

herkenden, wel een pianomelodie
van Chopin herkenden

die ze hadden geleerd toen ze kinderen waren.

Maar ik bezocht Gottfried Schlaug om een andere reden.

Ik stond op een kruispunt in mijn leven,

ik probeerde te kiezen tussen muziek en medicijnen.

Ik had net mijn bachelor afgerond, en ik werkte

als onderzoekassistent op het laboratorium
van Dennis Selkoe.

Ik onderzocht de ziekte van Parkinson op Harvard.

Ik was dol op neurowetenschappen.
Ik wilde chirurg worden.

Ik wilde dokter worden
zoals Paul Farmer of Rick Hodes,

mannen zonder vrees die naar plaatsen gingen
als Haïti of Ethiopië,

en daar werkten met aidspatiënten met multiresistente

tuberculose, of met kinderen met verminkende kankers.

Ik wilde dat soort Rodekruisdokter worden,

arts zonder grenzen.

Maar ik speelde al mijn hele leven viool.

Muziek was meer dan een passie voor me.
Het was een obsessie.

Het was zuurstof. Ik had het geluk om te kunnen studeren

op de Juilliardschool in Manhatten, en had

gedebuteerd met Zubin Mehta
en het Israëlische filharmonisch orkest in Tel Aviv.

Het bleek dat Gottfried Schlaug

orgel had gestudeerd op het Weense Conservatorium

maar de muziek had opgegeven
om carrière te maken

in de geneeskunde.
Die middag moest ik hem vragen:

"Hoe was het voor jou om die beslissing te nemen?"

Hij antwoordde dat hij bij momenten nog steeds wenste

dat hij terug kon gaan
en orgel kon spelen zoals vroeger.

Voor mij kon de geneeskunde wachten, zei hij,

maar de viool niet.

Na nog eens twee jaar muziek studeren, besloot ik

om voor het onmogelijke te gaan,

voor ik het toelatingsexamen geneeskunde zou doen,
als goede Indiase zoon,

om de volgende Dr. Gupta te worden.

Ik besloot deel te nemen

aan een auditie voor het prestigieuze
Los Angeles Philharmonic.

Het was mijn eerste auditie.
Na drie dagen spelen

achter een scherm in de proefweek,
kreeg ik de job.

Het was een droom om te spelen

in een orkest, om op te treden
in de beroemde Walt Disney Concert Hall

in een orkest dat nu wordt geleid
door de beroemde Gustavo Dudamel,

maar veel belangrijker voor mij was om omringd

te worden door muzikanten en mentoren
die mijn familie werden,

mijn nieuwe muzikale thuis.

Een jaar later ontmoette ik een andere muzikant die ook

gestudeerd had op Juilliard,
en die me geholpen had met

het vinden van mijn stem
en mijn identiteit als muzikant.

Nathaniel Ayers was contrabassist op Juilliard,

maar had een paar psychotische episodes gehad
toen hij vooraan 20 was.

Hij was behandeld met thorazine in Bellevue.

Hij belandde als dakloze op Skid Row

in de binnenstad van Los Angeles 30 jaar later.

Nathaniels verhaal is een ijkpunt geworden
voor dakloosheid

en het pleidooi voor geestelijke gezondheidszorg in de VS,

via het boek en de film 'De solist'.

Ik werd zijn vriend en zijn vioolleraar.

Ik vertelde hem dat overal waar hij een viool had,

en ik de mijne had, ik hem een les zou geven.

De vele keren dat ik Nathaniel op Skid Row zag,

merkte ik hoe muziek hem terugbracht

uit zijn allerdonkerste momenten,

uit wat mijn ongetrainde ogen zagen als

de aanzet tot een schizofrene episode.

Als ik voor Nathaniel speelde,
kreeg de muziek een diepere betekenis

omdat het nu om een communicatie ging,

waar worden ontbraken,

van een bericht dat dieper ging dan woorden,

dat op een oerniveau
in Nathaniels psyche werd vastgelegd,

maar dat voor mij een waar muzikaal geschenk was.

Ik merkte dat ik boos werd dat iemand

zoals Nathaniel dakloos was op Skid Row

vanwege zijn mentale ziekte, terwijl tienduizenden

anderen er alleen voorstonden op Skid Row,

met even tragische verhalen,
die nooit een boek of film zouden halen

over wat hun van de straat afhaalde.

Diep in mijn eigen crisis, voelde ik aan

dat het leven van de muziek mij had gekozen.

Misschien heel naïef dacht ik dat Skid Row nood had

aan iemand als Paul Farmer,

en niet nog aan een klassieke muzikant
die speelt op Bunker Hill.

Uiteindelijk was het Nathaniel die mij liet inzien,

dat als ik echt een passie had voor verandering,

als ik het verschil wilde maken,
ik al het perfecte instrument in handen had.

Muziek was de brug tussen zijn en mijn wereld.

Er is een mooi citaat

van de romantische Duitse componist Robert Schumann:

"Licht te sturen naar de duisternis van het hart van mensen,

dat is de taak van een artiest."

Dit is een zeer pijnlijk citaat,

omdat Schumann zelf leed aan schizofrenie,

en stierf in een gekkenhuis.

Geïnspireerd door wat ik geleerd had van Nathaniel,

begon ik een organisatie op Skid Row met muzikanten,

de Straatsymfonie, om het licht van de muziek te brengen,

naar de donkerste plaatsen, door te spelen

voor de daklozen en geesteszieken
in opvanghuizen en klinieken

op Skid Row, voor veteranen

met post-traumatisch stress syndroom,
en voor gevangenen

en zogenaamd crimineel waanzinnigen.

Na een optreden
in het Patton State Hospital

in San Bernardino, kwam een vrouw op ons af.

De tranen stroomden langs haar gezicht.

Ze had een hersenverlamming,
ze schudde,

en ze had een prachtige glimlach.

Ze zei dat ze nog nooit klassieke muziek had gehoord,

dat ze geen hoge verwachting had,

maar dat muziek horen was als de zon horen schijnen,

dat niemand haar ooit bezocht,
en dat voor het eerst in 6 jaar,

toen ze ons hoorde spelen,
ze zonder medicijnen stopte met schudden.

Plots, bij deze concerten,

weg van het podium, weg van de schijnwerpers,

weg van de smokings,
werden de muzikanten de geleider

waarlangs de enorme therapeutische voordelen liepen

van muziek op de hersenen
voor een publiek dat nooit

toegang zou krijgen tot deze zaal,

of tot het soort muziek dat we maken.

Zoals medicijnen dienen de genezing van méér

dan enkel de bouwstenen van het lichaam,

zo overstijgt de kracht en schoonheid van muziek de "E"

in het midden van onze geliefd afkorting.

Muziek overstijgt de louter esthetische schoonheid.

De gelijkgestemde emoties die we ervaren

bij een opera van Wagner,
of een symfonie van Brahms,

of kamermuziek van Beethoven, herinneren ons

aan onze gemeenschappelijke menselijkheid,

ons verbonden bewustzijn, het emphatisch bewustzijn

dat volgens neurowetenschapper Iain McGilchrist

gebeiteld zit in onze rechterhersenhelft.

Voor wie in de ontmenselijkte omstandigheden leeft

van mentale ziekte in dakloosheid

en opsluiting, biedt de schoonheid van de muziek

een kans om de wereld rondom hen te overstijgen,

om te herinneren dat ze nog steeds

iets moois kunnen ervaren
en dat de mensheid hen niet is vergeten.

Die glimp van schoonheid en menselijkheid

verandert in hoop,

en we weten, of we nu de weg van muziek

of van medicijnen kiezen,
dat dat het eerste is dat we moeten geven

aan onze samenleving, aan ons publiek,

als we willen inspireren tot genezing van binnenuit.

Ik wil graag eindigen met een citaat van John Keats,

de romantische Engelse dichter,

een beroemd citaat dat jullie vast kennen.

Keats had zelf ook een carrière in medicijnen opgegeven

om dichter te worden, maar hij stierf
toen hij een jaar ouder was dan ik.

Hij zei: "Schoonheid is waarheid,
en waarheid is schoonheid.

Dat is alles wat we weten op aarde,
en alles wat je moet weten."

(Muziek)

(Applaus)