Return to Video

ئەم شلەیە دەتوانێت دەست بەجێ خوێنبەربوون بوەستێنێت

  • 0:00 - 0:03
    دەمەوێت وا خەیاڵ بکەن کە ئێوە سەربازن
  • 0:03 - 0:05
    لە مەیدانی جەنگدا ڕادەکەیت.
  • 0:05 - 0:07
    ئێستا، فیشەکێک بەر لاقت کەوت،
  • 0:07 - 0:10
    کە دەبێتە هۆی بڕینی خوێنبەری ڕانت.
  • 0:10 - 0:12
    بوو بە هۆی خوێنبەربوونێکی زۆری بە ئازار
  • 0:12 - 0:15
    کە دەتوانێ بە ماوەی کەمتر لە سێ خولەک
    بتکوژێت.
  • 0:15 - 0:17
    بە داخەوە، تا ئەو کاتەی پزیشك
  • 0:17 - 0:18
    دەگاتە لات،
  • 0:18 - 0:21
    و پزیشک بە هۆی ئەو کەلوپەلانەی پێیەتی
  • 0:21 - 0:23
    پێنج خولەك یان زیاتری
    پێدەچێت تا دەگاتە لات،
  • 0:23 - 0:26
    بە بەکارهێنانی پەستان بۆ وەستاندنی
    ئەو جۆرە لە خوێنبەربوونە.
  • 0:26 - 0:28
    ئێستا، ئەو کێشەیە کێشە گەورەکە نییە
  • 0:28 - 0:31
    بۆ سوپا، بەڵام کێشەیەکی گەورەیە
  • 0:31 - 0:34
    بۆ تەواوی نەخۆشیە باوەکانی
    بواری پزیشکی،
  • 0:34 - 0:37
    کە لە ڕاستیدا ئێمە چۆن لە برینەکان
    دەڕوانین
  • 0:37 - 0:38
    چۆن بتوانین بە خێرایی ڕایان بگرین
  • 0:38 - 0:41
    بە شێوەیەک کە کار لەگەڵ لاشەدا بکات؟
  • 0:41 - 0:43
    لە ئێستادا، ئەوەی کە بۆ ماوەی چوار ساڵە
    ئیشی لەسەر دەکەم
  • 0:43 - 0:46
    بریتیە لە بەدەست هێنانی ماددەیەکی
    زیرەکی زیندەیی،
  • 0:46 - 0:48
    کە لە ڕاستیدا ئەو ماددانەن کە ئیش دەکەن
  • 0:48 - 0:51
    لەگەڵ لاشە، یارمەتی دەدەن بۆ چاك بوونەوە
  • 0:51 - 0:55
    و یارمەتی برینەکە دەدات بۆ ئەوەی
    بە شێوەیەکی ئاسایی چاک ببێتەوە.
  • 0:55 - 0:59
    لە ئێستادا، پێش ئەوەی ئەمە بکەین
    دەبێت لە نزیکەوە سەیر بکەین
  • 0:59 - 1:01
    تا بزانین لاشەی مرۆڤ چۆن ئیش دەکات.
  • 1:01 - 1:02
    هەموو ئەوانەی ئێرە دەزانن
  • 1:02 - 1:04
    کە لەشی مرۆڤ لە خانە دروست بووە.
  • 1:04 - 1:07
    کەواتە خانە بنچینەترین پێکهاتەی ژیانە.
  • 1:07 - 1:09
    بەڵام زۆر خەڵکی ھەیە زیاتر نازانن.
  • 1:09 - 1:12
    بەڵام لە ڕاستیدا دەرکەوت کە
    خانەکانی تۆ
  • 1:12 - 1:15
    دانراون لەسەر تۆڕێکی ئاڵۆزی ڕیشاڵی،
  • 1:15 - 1:16
    پڕۆتین و شەکر
  • 1:16 - 1:18
    کە ناسراون وەک قاڵبی شانەی پڕ لە خانە.
  • 1:18 - 1:20
    ئێستا، ئی سی ئێم
  • 1:20 - 1:23
    لە ڕاستیدا ئەو تۆڕەیە کە خانەکان بەیەکەوە
    ڕادەگرێت لە یەك شوێندا
  • 1:23 - 1:25
    پێکهاتەیەك بۆ شانەکان دابین دەکات،
  • 1:25 - 1:27
    بەڵام ماڵێکیش بە خانەکان دەبەخشێت.
  • 1:27 - 1:30
    ڕێدەدات هەست بەو شتانە بکەن
    کە ئەنجامی دەدەن،
  • 1:30 - 1:31
    لە کوێن، و پێیان دەڵێت
  • 1:31 - 1:34
    چۆن ڕەفتار بکەن.
  • 1:34 - 1:36
    کە دەرکەوتووە
    قاڵبی شانە پڕ لە خانەکان
  • 1:36 - 1:39
    جیاوازە لە هەر بەشێکی لەش.
  • 1:39 - 1:41
    ئی سی ئێم لەناو پێستم
  • 1:41 - 1:43
    جیاوازە لە ئی سی ئێمی ناو جگەرم
  • 1:43 - 1:46
    و ئی سی ئێم لە ناو بەشە
    جیاوازەکانی هەمان ئەندام
  • 1:46 - 1:48
    لە ڕاستیدا دەگۆڕێن، لەبەر ئەوە زۆر زەحمەتە
  • 1:48 - 1:50
    بتوانیت بەرهەمێکت هەبێت
  • 1:50 - 1:52
    کاردانەوەی ھەبێت بۆ قاڵبی
    شانەی خانە ناوخۆییەکان،
  • 1:52 - 1:54
    کە هەمان ئەو شتەیە
    کە ئێمە دەمانەوێت بیکەین
  • 1:54 - 1:57
    ئێستا، بۆ نموونە، بیر لە
    دارستانی باراناوی بکەوە.
  • 1:57 - 1:59
    تۆ ساباتێکت هەیە، و بەشی ژێرەوە
  • 1:59 - 2:01
    و زەوی دارستانەکەش.
  • 2:01 - 2:03
    ئێستا، هەموو ئەو بەشانەی دارستانەکە
  • 2:03 - 2:04
    لە ڕووەکی جیاواز پێک دێن،
  • 2:04 - 2:07
    و ئاژەڵی جیاواز کە بە ماڵی
    خۆیانیان دادەنێن.
  • 2:07 - 2:09
    بەم شێوەیە، قاڵبی شانە پڕ لە خانەکان
  • 2:09 - 2:12
    بە شێوەیەکی سەرسوڕ‌ھێنەر جۆراوجۆرە
    لە سێ دووریدا.
  • 2:12 - 2:15
    لەسەرەوەی ئەوە، قاڵبی شانە پڕ لە خانەکان
  • 2:15 - 2:17
    بەرپرسە لە چاکبوونەوەی گشت برینەکان،
  • 2:17 - 2:19
    بۆیە ئەگەر وایدابنێیت بڕینی لاشە،
  • 2:19 - 2:21
    لە ڕاستیدا دەبێت قاڵبی شانەی
  • 2:21 - 2:23
    پڕ لە خانەی ئاڵۆز بنیاد بنێیتەوە
  • 2:23 - 2:25
    بۆ ئەوەی دووبارە دروستی بکاتەوە.
  • 2:25 - 2:27
    کە لە ڕاستیدا برینێك
  • 2:27 - 2:30
    قاڵبی خانەی شێواوی پڕ خانەیە.
  • 2:30 - 2:32
    ئێستا، لە دوای منەوە وێنەی جوڵاوی
  • 2:32 - 2:34
    قاڵبی شانە پڕ لە خانەکانە.
  • 2:34 - 2:37
    وەك دەیبینن، خانەکانتان لەسەر ئەو
    تۆڕە ئاڵۆزە دانراون
  • 2:37 - 2:39
    کاتێک دەجوڵێی بەناو شانەکاندا،
  • 2:39 - 2:41
    قاڵبی شانە پڕ لە خانەکان دەگۆڕێن.
  • 2:41 - 2:44
    ئێستا هەموو پارچەکانی تری تەکنەلۆژیا
    لە بازاڕەکاندا
  • 2:44 - 2:47
    دەتوانن بە نزیکەیی تەنها دوو دووری
    بەڕێوە ببەن
  • 2:47 - 2:49
    بۆ قاڵبی شانە پڕ لە خانەکان،
  • 2:49 - 2:51
    ئەمەش مانای وایە کە ناگونجێت
  • 2:51 - 2:52
    لەگەڵ شانەکە خۆیدا.
  • 2:52 - 2:54
    کاتێک لە قۆناغی یەک بووم
    لە ئێن وای یو،
  • 2:54 - 2:56
    توانیم بگەمە ئەو ئەجامەی کە
  • 2:56 - 2:59
    پارچەیەکی بچوک لە پۆلیمەرێکی
    وەرگیراو لە ڕووەك
  • 2:59 - 3:02
    و مامەڵە کردن لەگەڵی وەک برینێک.
  • 3:02 - 3:04
    گەر خوێنبەربوونێکت هەبوو
    لە برینێک وەك لە دواوە دیارە،
  • 3:04 - 3:07
    بە تەواوی دەتوانی ئەو ماددەیەی
    ئێمەی لەسەر دابنێیت،
  • 3:07 - 3:09
    بە هەمان شێوەی خشتی لێگۆ،
  • 3:09 - 3:11
    دەبێت بە لێکچووی شانە ناوخۆییەکە.
  • 3:11 - 3:13
    ئەوە دەگەیەنێت ئەگەر بیخەیتە
    سەر جگەر،
  • 3:13 - 3:15
    دەگۆڕێت بۆ شتێک کە وەك جگەر بێت،
  • 3:15 - 3:16
    و ئەگەر بیخەیتە سەر پێست،
  • 3:16 - 3:18
    دەگۆڕێت بۆ شتێک کە هەمان شێوەی پێست بێت.
  • 3:18 - 3:20
    کاتێك شلەکە دەخەیتە سەری،
  • 3:20 - 3:23
    لە ڕاستیدا دەبێت بە لێکچووی
    شانە ناوخۆییەکە.
  • 3:23 - 3:27
    بۆیە ئێستا، ئەمە کۆمەڵێک بەکارهێنانی هەیە،
  • 3:27 - 3:30
    بەڵام لەبنەڕەتدا بیرۆکەکە ئەوەیە،
    لە هەرجێیەك بەرهەمەکە دابنێیت،
  • 3:30 - 3:32
    دەتوانێت دەست بەجێ ببێ بە لێکچووی شوێنەکە.
  • 3:32 - 3:35
    ئێستا، ئەوە دەمارێکی خوێنبەربووی
    وێنە کراوە-
  • 3:35 - 3:36
    ئاگادارکردنەوەی
    خوێنبەربوون —
  • 3:36 - 3:38
    دوو ئەوەندەی پەستانی دەماری مرۆڤە.
  • 3:38 - 3:40
    ئێستا، خوێنبەربوونی وا
    زۆر بە ئازارە،
  • 3:40 - 3:42
    هەر وەك پێشتر وتم کە لە ڕاستیدا
  • 3:42 - 3:44
    پێنج خولەک یان زیاتری بە پەستانەوە
  • 3:44 - 3:46
    پێویستە بۆ وەستاندنی.
  • 3:46 - 3:49
    ئێستا، ئەو کاتەی کە پێویستمە بۆ ناساندنی
    خوێنبەربوونەکە،
  • 3:49 - 3:51
    ماددەکەمان دەتوانێت
    خوێنبەربوونەکە ڕابگرێت،
  • 3:51 - 3:53
    لەبەر ئەوەی کە کار لەگەڵ جەستە دەکات
  • 3:53 - 3:55
    بۆ چارەسەر،
  • 3:55 - 3:57
    بۆیە دەبێتە لێکچووی ئەم پارچە گۆشتە،
  • 3:57 - 4:00
    دوای ئەوە خوێنەکە بەتەواوی دەیناسێتەوە
  • 4:00 - 4:03
    کە ئەمە ڕوودەدات، و فایبرین بەرھەم دێنێت،
  • 4:03 - 4:06
    دەبێتە هۆی دروست بوونی مەیاندنی خوێن
    لە ماوەی کەمتر لە ١٠ چرکەدا.
  • 4:06 - 4:08
    ئێستا ئەم تەکنەلۆژیایە — سوپاس.
  • 4:08 - 4:13
    (چەپڵە)
  • 4:17 - 4:20
    ئەم تەکنەلۆژیایە، کانوونی دووەم
    بۆ پزیشکە ڤێتەرنەریەکان بەردەست دەبێت،
  • 4:20 - 4:24
    زۆر بە پەرۆشەوە کار دەکەین بۆ ئەوەی
    بگاتە دەستی پزیشکەکانمان،
  • 4:24 - 4:26
    لە چەند ساڵی ئایندەدا.
  • 4:26 - 4:28
    بەڵام بەڕاستی، جاڕێکی تر، دەمەوێت
    ئێوە خەیاڵ بکەن
  • 4:28 - 4:30
    کە سەربازن لە مەیدانی جەنگدا ڕادەکەن.
  • 4:30 - 4:32
    ئێستا، فیشەكێك بەر لاقت کەوت،
  • 4:32 - 4:35
    لەجیاتی خوێنبەربوون بۆ ماوەی سێ خولەك،
  • 4:35 - 4:37
    پارچەیەك لە شلە دەهێنیت
    لەناو پشتێنەکەتدا،
  • 4:37 - 4:39
    بە دەست داگرتن بەسەریدا،
  • 4:39 - 4:40
    خوێنبەربوونی خۆت دەوەستێنیت
  • 4:40 - 4:42
    بەرەو چاکبونەوە هەنگاو دەنێیت.
  • 4:42 - 4:44
    زۆر سوپاس.
  • 4:44 - 4:48
    (چەپڵە)
Title:
ئەم شلەیە دەتوانێت دەست بەجێ خوێنبەربوون بوەستێنێت
Speaker:
جۆ لاندۆلینا
Description:

دوورینەوە لە بیر بکە- ڕێگەیەکی باشتر هەیە بۆ داخستنی برینەکان. لەم ئاخاوتنەدا، ھاوەڵی TED جۆ لاندۆلینا باسی دا‌هێنانەکەیمان بۆ دەکات- شلەیەکی پزیشکیە کە دەتوانێت دەست بەجێ خوێنبەر بوونی زۆر بە ئازار بوەستێنێت بەبێ ئەوەی پەستانی بخەیتە سەر. (وێنەی پزیشکی لەگەڵدایە.)
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:01

Kurdish (Central) subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.