Bu bizim şehrimiz. Gelin düzeltelim

Çoğu zaman, insanlar politikadan kendilerini uzak görüyorlar - kendi şehirlerini ilgilendirse dahi. Ama kentsel eylemci Alessandra Orofino bunun, biraz teknoloji ve eski moda insan etkileşimiyle değişebileceğini düşünüyor. Kendi şehri olan Rio'dan örnekler verirken şunu söylüyor: "Okullar veya otoparklar, geri dönüşüm projeleri veya şantiyeler, arabalar veya otobüsler, yalnızlık veya dayanışma arasında seçim yapmak bize bağlı."

Dünya nüfusunun yüzde elli dördü

şehirlerimizde yaşıyor.

Gelişmekte olan ülkelerde,

bu nüfusun üçte biri

varoşlarda yaşıyor.

Küresel enerji tüketiminin
yüzde yetmiş beşi

şehirlerimizde oluyor

ve küresel ısınmaya sebep olan

gaz emisyonunun yüzde sekseni de

şehirlerimizden geliyor.

Yani sizin ve benim, küresel ısınma,
enerji krizi

ya da yoksulluk gibi

küresel sorun olarak
düşünebileceğimiz şey

aslında birçok yönden

şehir sorunları.

Bu sorunlar, birçoğumuz gibi

şehirlerde yaşayan insanlar

gerçekten daha iyi iş yapmaya

başlayana kadar çözülmeyecek.

Çünkü tam bu anda çok
iyi işler yapmıyoruz.

Şehir hayatının üç yönüne bakınca,

bu çok daha belirgin hale geliyor:

Birincisi, vatandaşlarımızın
demokratik kuruluşlarla

birlikte hareket etme isteği,

ikincisi, şehirlerimizin
bütün mensuplarını

gerçekten dahil edebilme becerisi,

sonuncusu ise, mutlu ve tatmin edici bir

hayat yaşamak için bizim kendi becerimiz.

Konu birlikte hareket
etmeye geldiğinde ise

elimizdeki veriler çok açık.

Dünya genelinde, oylamalara katılım oranı

seksenlerin sonunda zirvedeyken

bu oran, o zamandan beri

hiç görülmemiş bir şekilde düşüyor.

Eğer bu oranlar ulusal seviyede
düşük ve

şehir seviyesinde ise

durum gerçekten sıkıntılı.

Geçtiğimiz iki yılda

dünyanın en eski ve en sağlam
demokrasilerine

sahip olan iki ülke;
A.B.D ve Fransa

yurt genelinde yerel seçimler yaptı.

Fransa'da oylamaya katılım rekor
derecede düşüktü.

Neredeyse vatandaşların yüzde kırkı

sandıklara gitmemeye karar verdi.

A.B.D'de ise bu oran daha da ürkütücü.

Bazı Amerikan şehirlerinde

katılım oranı yüzde beş civarındaydı.

Bu durumu iyice anlamanızı istiyorum.

Burada, içinde yaşayan insanların

yüzde doksanbeşinin

kendi liderlerini seçmenin önemsiz
olduğunu düşündüğü

demokratik şehirlerden bahsediyoruz.

Dört milyon nüfuslu Los Angeles şehri,
belediye başkanını

sadece 200.000 biraz
aşkın oy ile seçti.

Bu, Los Angeles'ın son
100 yılda gördüğü

en düşük katılımcı sayısıydı.

Tam burada, benim şehrim Rio'da,

geçen belediye başkanı seçiminde

oy vermenin zorunlu olmasına rağmen,

seçmenlerin neredeyse yüzde 30'u

ya geçersiz oy verdi

ya da evlerinde kalıp ceza
ödemeyi tercih etti.

Konu kapsamlılık olduğu zaman

bizim şehirlerimiz de pek başarılı
sayılmazlar

ve bunun kanıtını bulmak için

çok uzağa bakmanıza gerek yok.

Rio, inanılmaz derecede
bir eşitsizlikler şehri.

Burası Leblon.

Leblon, Rio'nun en zengin semti.

Burası da Complexo do Alemão.

Burası, şehrin 70.000'den fazla

en fakir sakininin yaşadığı yer.

Leblon'daki İGİ, İnsani
Gelişmişlik Endeksi

0.967.

Bu değer Norveç'ten, İsviçre'den

veya İsveç'ten daha yüksek.

Complexo do Alemão'nun İnsanı Gelişmişlik
Endeksi 0.711.

Bu miktar ise Cezayir ve Gabon'un

İnsani Gelişim Endeksleri'nin
arasında bir yerde.

Yani Rio, bir çok Güney şehrinde
olduğu gibi

Avrupa'nın Kuzeyinden

Sahra Çölü'nün ortasına

yarım saate gidebileceğiniz bir yer.

Tabi kendi aracınızla giderseniz.

Eğer toplu taşıma kullanırsanız,
bu süre iki saat civarında.

Son olarak, belki de en önemlisi

sağladıkları inanılmaz
ilişki zenginliğiyle şehirler,

insan mutluluğunun geliştiği

ideal yerler haline

gelebilir.

İnsanlar arasında olmayı severiz.

Bizler sosyal hayvanlarız.

Gelin görün ki, şehirleşmenin
zirve yaptığı

ülkelerdeki şehirler bizi artık

mutlu edemiyor gibi görünüyor.

ABD nüfusu geçtiğimiz 30 yılda

mutlulukta genel bir düşüşe

maruz kaldı.

Bunun temel sebebi ise şu:

Amerikan tarzı şehirleşme,

kaliteli halka açık yerlerin

birçok Amerikan şehrinde

yok olmasına neden oldu.

Sonuç olarak, bizi mutlu eden

sosyal ilişkilerde

bir düşüş yaşandığı gözlendi.

Bir çok araştırma,
yalnızlığın arttığını,

dayanışmanın, dürüstlüğün, sosyal ve
kentsel katılımın ise

azaldığını gösteriyor.

Peki önem vermemizi sağlayacak şehirleri

kurmaya nasıl başlayacağız?

En önemli varlıkları olan,

olağanüstü çeşitliliğe değer veren

insanların yaşadığı şehirleri
nasıl kuracağız?

Bizi mutlu eden şehirleri...

Şehirlerimizin şuanki halini

değiştirmek istiyorsak,

bizim de kesinlikle,

elimizdeki sonuçları veren
karar verme süreçlerimizi

değiştirmek zorunda
olduğumuza inanıyorum.

Bizim bir katılım devrimine
ihtiyacımız var.

Hem de acilen.

Vatandaşlık görevi olarak sadece
oy verme düşüncesi

pek bir anlam ifade etmiyor artık.

İnsanlar kendilerine bir kaç senede bir,

başkalarına yetkilerini devretme
zamanı geldiğinde,

güçlü bireylermiş gibi davranılmasından

sıkılmış durumdalar.

Eğer Haziran 2013'te Brezilya'yı

kasıp kavuran protestolar bize
herhangi bir şey öğretmiş ise,

o da; ne zaman gücümüzü

sandığın dışında kullanmaya çalışsak

dayak yiyoruz,

aşağılanıyoruz ya da tutuklanıyoruz.

Artık bunun değişmesi gerek.

Çünkü değiştiğinde,

insanlar sadece temsil yapıları
ile tekrar etkileşmeyle kalmayıp

aynı zamanda bu yapıları

doğrudan, işlevsel ve topluca karar
verilecek şekilde

tamamlayıcı olacaklardır.

Kapsayıcı doğası gereği

eşitsizliğe saldıran

bu karar verme şekli

şehirlerimizi değiştirebilir,

yaşamamız için daha iyi yerlere

dönüştürebilir.

Ama burada açık bir aldatmaca var:

Geniş kitlelerin katılımını

ve gücün yeniden dağılımını sağlamak

lojistik bir kabusa dönüşebilir.

İşte tam da bu noktada teknoloji

imdadımıza yetişip insanların aynı odada

bulunmasına gerek kalmadan,

organize olmasını, iletişime geçmesini ve

kararlar almasını

kolaylaştırabilir.

Ne yazık ki,

konu demokratik süreçleri
teşvik etmek olduğunda

mülki idareler teknolojiyi

tam anlamıyla kullanmıyorlar.

Şu ana kadar, bir çok
mülki idare teknolojiyi,

vatandaşlarını idari birimlere bilgi
sağlayan aygıtlara dönüştürme

konusunda etkili bir şekilde
kullandı:

Yoldaki çukurlar, devrilmiş ağaçlar
ya da kırık lambalar.

Daha küçük boyutta, idareciler
şehirlerdeki insanları

çoktan kendileri adına verilmiş olan
kararların sonuçlarını

geliştirmek adına

davet ettiler.

Tıpkı 8 yaşındayken annemin bana

bir seçeneğim olduğunu söylediği gibi:

8'den önce yatmış olmalıydım

ama pembe ya da mavi
pijamamı seçebilirdim.

Bu katılım değil.

Aslında yöneticiler

önemli konularda katılımı sağlamak için

teknoloji kullanımında iyi değiller.

Bütçeyi nasıl pay ettiğimiz,

arazilerimizi nasıl kullandığımız

ve doğal kaynaklarımız
nasıl idare ettiğimiz.

Bunlar, kendilerini şehirlerimizde
gösteren

küresel sorunları gerçekten

etkileyebilecek kararlar.

İyi haber ise,

evet sizinle paylaşabileceğim
iyi haberlerim de var,

bunları yapmak için idarecilerden
medet ummaya gerek yok.

Vatandaşların kendi katılım yapılarını

oluşturabileceklerine inanmam için

haklı sebeplerim var.

3 yıl önce, Meu Rio adında bir

organizasyonun kuruluşunda yer aldım.

Rio şehrinde yaşayan insanların

önemsedikleri sebepleri ve yerleri

organize etmelerini ve

ve o sebep ve yerleri hergün

etkilemelerini kolaylaştırdık.

Geçtiğimiz üç yıl içinde, Meu Rio,
Rio şehrinde

160.000 kişilik bir iletişim ağına ulaştı.

Bu üyelerin yaklaşık yüzde 40'ı

yaşları 20 ile 29 arasında olan gençler.

Bu, bugün Rio şehrinde bu yaştaki

her 15 gençten biri demek.

Üyelerimiz arasından bu küçük sevimli kız,

Bia, sağ tarafta olan.

Bia, henüz 11 yaşındayken

bizim araçlarımızdan birini kullanarak
başladığı mücadele ile

gittiği devlet okulunun yıkılmasını
engelledi.

Bia'nın okulu aslında ülkedeki

en iyi devlet okullarından biri

ama bu okul, Rio De Janerio hükumeti

tarafından yıkılacaktı.

Hem de, gayet ciddiyim,

Dünya Kupası için bir otopark

yapılmak üzere.

Bia, bir mücadele başlattı,

bizler de okulunu 7/24
kamera ile takip ediyorduk.

Aylar sonra,

hükumet fikrini değiştirdi.

Bia'nın okulu yıkılmadı.

Bir de Jovita var.

Kendisi inanılmaz bir kadın.

Kızı 10 yıl önce kaybolmuş.

O günden beri,

kızını arıyordu.

Bu arayışında ilk önce

yalnız olmadığını gördü.

Sadece geçtiğimiz 2013 yılında,

Rio eyaletinde 6.000 kişi

kayboldu.

Buna rağmen,

kayıp vakalarıyla ilgilenen merkezileşmiş

bir istihbarat sisteminin
olmadığını farketti.

Diğer Brezilya şehirlerinde

bu sistem kayıp kişi vakalarının

yüzde 80'inin çözümüne katkı sağlamıştı.

Bir kampanya başlattı,

İçişleri Bakanı, kayıp şahıslar

konusuna yoğunlaşmasını talep eden
16.000 e-posta aldıktan sonra

harekete geçti ve bu konuda uzmanlaşmış

bir emniyet birimi kurmaya başladı.

Geçen ay bu birim halka açıldığında

Jovita oradaydı ve

süslenmiş röportaj veriyordu.

Sonra Leandro var.

Leandro kenar mahallelerde yaşayan

inanılmaz biri.

Varoşlarda geri dönüşüm
projesini başlattı.

Geçen yılın sonu, 16 Aralık'ta

Rio de Janerio Eyaletin'den

bir tahliye emri aldı.

Kendisine iki yıldır kullandığı alanı

boşaltması için iki hafta veriliyordu.

Düşünce, yeri bir inşaat
alanına çevirmeyi

planlayan bir imarcıya devretmekti.

Leandro bizim araçlarımızdan birini
kullanarak mücadelesine başladı,

"Düdüklü Tencere"

Bia ve Jovita'nın kullandığının aynısı.

Hükümet Noel Arifesinde

fikrini değiştirdi.

Bu yaşananlar beni mutlu ediyor,

ama sadece mutlu sonları
oldukları için değil.

Beni mutlu ediyor çünkü hepsinin

mutlu bir başlangıcı var.

Bia'nın okulundaki Okul Aile Birliği

şimdi okulun alanını daha da
genişletmek için

projeler geliştiriyor.

Leandro'nun projesini Rio'daki

diğer az gelirli topluluklara
taşımakla ilgili hırslı planları var.

Jovita ise kurulmasına önayak olduğu

emniyet biriminde gönüllü
olarak çalışıyor.

Bia, Jovita ve Leandro

vatandaşların ve dünyadaki
mülki idarelerin

görmesi gereken bir gerçeğin

yaşayan örnekleri:

Biz hazırız.

Vatandaşlar olarak, kendi
ortak kaderlerimize

karar vermeye hazırız.

Çünkü biliyoruz ki, gücü dağıtma şeklimiz,

herkese ne kadar değer verdiğimize
dair çok şey anlatmakta.

Çünkü biliyoruz ki,

bu tetikleme ve yerel politikaya katılım

bizim bir başkasıyla olan ilişkimize

gerçekten değer verdiğimizin bir kanıtı

ve biz bunu dünya çapında,

her şehirde yapmaya hazırız.

"Bizim Şehrimiz" isimli ağ ile,

Meu Rio takımı olarak

öğrendiklerimizi

kendi şehirlerinde de benzer
girişimlerde bulunmak isteyen

kişilerle paylaşmayı umuyoruz.

Biz bunu zaten inanılmaz sonuçlarla

Sao Paulo'da yapmaya başladık.

Bunu tüm dünyadaki şehirlere

vatandaş odaklı ağ yoluyla götürmek,

bizi teşvik eden,

mücadele etmemizi sağlayan ve

bize şehir hayatına gerçekten
dahil olmayı hatırlatan

vatandaşlar tarafından yönlendirilen
kuruluşlar ile yaymak istiyoruz.

Karar vermek bize kalmış

okul isteyip istemediğimiz ya da

otopark yerleri,

toplum odaklı geri dönüşüm proeleri

ya da şantiyeler,

birbaşınalık veya dayanışma,
araba veya otobüsler

ve bunu şimdi yapmak
bizim sorumluluğumuz

kendimiz için, ailelerimiz için,

hayatlarımızı değerli kılan kişiler için,

inanılmaz yaratıcılık için,

şehirlerimizi oluşturan güzellikler için,

tüm problemlerine rağmen

zamanımızın en büyük buluşu bu.

Obrigado. Teşekkürler.

(Alkışlar)