Return to Video

Không gian điêu khắc, bên trong và bên ngoài

  • 0:01 - 0:05
    Tôi sẽ kể cho các bạn nghe lý do vì sao
    tôi trở thành một nhà điêu khắc,
  • 0:05 - 0:07
    và bạn có thể nghĩ
    những nhà điêu khắc,
  • 0:07 - 0:12
    ừm, họ xử lý sự biến đổi,
    họ tiếp xúc với những vật thể,
  • 0:12 - 0:15
    họ làm việc với những cơ thể,
  • 0:15 - 0:20
    nhưng với tôi, thực sự mà nói,
    điều tôi quan tâm nhất chính là
  • 0:20 - 0:24
    tạo ra không gian tự do,
    chính là cái tên tôi đặt cho bài nói này:
  • 0:24 - 0:26
    Tạo ra Không Gian Tự Do.
  • 0:26 - 0:31
    Không gian tồn tại bên
    trong chúng ta,
  • 0:31 - 0:33
    và bên ngoài chúng ta.
  • 0:33 - 0:37
    Khi tôi còn nhỏ,
  • 0:37 - 0:39
    tôi không rõ có ai ở đây sống
    trong những năm 50,
  • 0:39 - 0:44
    nhưng tôi thì bị buộc phải lên gác
    để bắt-buộc-phải-ngủ-trưa .
    (Tiếng cười)
  • 0:44 - 0:48
    Nó thật sự rất nản. Ý tôi là, sau bữa trưa,
    nếu là bạn, bạn biết rồi đấy,
  • 0:48 - 0:51
    bạn lên 6 tuổi, và
    đang rất muốn đi chơi và trèo cây.
  • 0:51 - 0:53
    Nhưng tôi lại phải lên gác, chui vào
    căn phòng bé xíu này
  • 0:53 - 0:54
    mà thực ra từ một cái ban công cũ
    chuyển thành,
  • 0:54 - 1:00
    nên nó nóng kinh khủng, chật chội
    và chói mắt nữa,
  • 1:00 - 1:03
    và tôi phải nằm đó.
    Thật nực cười.
  • 1:03 - 1:06
    Nhưng dù sao thì, vì một lý do nào đó,
    tôi tự hứa
  • 1:06 - 1:08
    rằng tôi sẽ không trốn đi chơi,
  • 1:08 - 1:10
    rằng tôi sẽ làm chính xác cái điều mà Mẹ
  • 1:10 - 1:12
    muốn tôi làm.
  • 1:12 - 1:15
    Và tôi ở đó,
    nằm trong cái không gian nhỏ bé ấy,
  • 1:15 - 1:22
    nóng nực, tối tăm, chịu đựng nỗi sợ không gian hẹp,
    cỡ như hộp diêm, ẩn dưới đôi mắt tôi,
  • 1:22 - 1:26
    nhưng nó thực sự rất kỳ lạ,
    sau khi chuyện đó tiếp diễn
  • 1:26 - 1:33
    qua nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng,
    không gian đó như lớn hơn
  • 1:33 - 1:36
    tối hơn và mát hơn
  • 1:36 - 1:41
    cho đến khi tôi thực sự mong chờ đến
    khoảng thời gian nửa giờ
  • 1:41 - 1:45
    nằm bất động và nghỉ trưa bắt ép đó,
  • 1:45 - 1:50
    và tôi thực sự chờ mong được đến
  • 1:50 - 1:52
    nơi tối tăm đó.
  • 1:52 - 1:55
    Bạn có phiền không nếu chúng ta
    làm gì đó hoàn toàn khác?
  • 1:55 - 1:57
    Tất cả hãy cùng nhắm mắt
    trong vòng một phút
  • 1:57 - 1:59
    Giờ thì,
    việc này sẽ không quái đản đâu.
  • 1:59 - 2:00
    Đây không phải một việc cuồng tín đâu.
    (Tiếng cười)
  • 2:00 - 2:03
    Đó chỉ là, tôi muốn tất cả chúng ta
    cùng tới đó.
  • 2:03 - 2:06
    Nên tôi cũng sẽ làm việc này.
    Tất cả chúng ta sẽ đến đó cùng nhau.
  • 2:06 - 2:09
    Nên hãy nhắm mắt lại trong một phút.
  • 2:09 - 2:13
    Ta đang ở đây, trong một không gian,
  • 2:13 - 2:20
    không gian chủ quan, tập hợp từ
    nơi sâu thẳm trong chúng ta.
  • 2:20 - 2:24
    Tôi coi nó như một nơi tưởng tượng
  • 2:24 - 2:27
    của tiềm năng,
  • 2:27 - 2:30
    nhưng những đặc tính của nó là gì?
  • 2:30 - 2:36
    Nó phi vật thể.
    Không có bất cứ vật chất trong đó.
  • 2:36 - 2:42
    Đó là phi không gian. Đó là phi giới hạn.
  • 2:42 - 2:46
    Đó là vô tận.
  • 2:46 - 2:49
    Được rồi, hãy mở mắt ra.
  • 2:49 - 2:53
    Đó là không gian mà tôi nghĩ
    điêu khắc --
  • 2:53 - 2:56
    nghịch lý một chút nhé,
    điêu khắc là về
  • 2:56 - 2:59
    tiến hành những nhiệm vụ cụ thể
  • 2:59 - 3:01
    nhưng điều tôi thực sự nghĩ là về không gian
  • 3:01 - 3:06
    mà điêu khắc có thể kết nối chúng ta
    với nó.
  • 3:06 - 3:10
    Vậy thì, hãy tưởng tượng chúng ta
    đang ở Hoa Kỳ
  • 3:10 - 3:13
    Bạn đang ngủ rồi bạn tỉnh dậy,
  • 3:13 - 3:16
    và không nâng đầu dậy
  • 3:16 - 3:22
    Trong túi ngủ của mình, bạn có thể
    quan sát tới 70 dặm
  • 3:22 - 3:25
    Đây là một đáy hồ khô hạn.
  • 3:25 - 3:29
    Hồi tôi còn trẻ. Tôi vừa học xong tại
    trường nghệ thuật.
  • 3:29 - 3:32
    Tôi muốn làm một việc gì đó mà
    được tiếp xúc
  • 3:32 - 3:37
    trực tiếp với thế giới, trực tiếp
    với những địa điểm
  • 3:37 - 3:40
    Đó là một nơi tuyệt với, bởi vì đó là nơi
  • 3:40 - 3:42
    bạn có thể tưởng tượng bạn chính là
  • 3:42 - 3:44
    người đầu tiên đặt chân tới.
  • 3:44 - 3:49
    Đó là nơi mà không nhiều thứ đã diễn ra.
  • 3:49 - 3:52
    Dù gì thì, hãy kiên nhẫn với tôi,
  • 3:52 - 3:56
    Tôi nhặt một viên đá kích cỡ bằng bàn tay
  • 3:56 - 3:58
    ném xa nhất có thể,
  • 3:58 - 4:00
    được khoảng 22 mét.
  • 4:00 - 4:07
    Sau đó tôi gạt đi tất cả số đá
    trong bán kính đó
  • 4:07 - 4:11
    và xếp vào thành một chồng.
  • 4:11 - 4:13
    Và đó là đống đá, tiện thể.
  • 4:13 - 4:16
    Và rồi, tôi đứng trên đống đá,
  • 4:16 - 4:20
    và ném tất cả số đá ra lại lần nữa,
  • 4:20 - 4:26
    và đây là sa mạc được xếp đặt lại.
  • 4:26 - 4:28
    Bạn có thể nói rằng, Ừm
    nó chả khác gì
  • 4:28 - 4:30
    lúc anh ta bắt đầu
  • 4:30 - 4:31
    (Tiếng cười)
  • 4:31 - 4:32
    Vậy thì làm quá lên làm gì?
  • 4:32 - 4:34
    Thực ra, Chris đã lo lắng và nói,
  • 4:34 - 4:35
    "Này, đừng cho họ xem cái slide đó,
  • 4:35 - 4:37
    vì họ sẽ chỉ nghĩ rằng ông chỉ là một trong
  • 4:37 - 4:40
    những tên nghệ sĩ hiện đại điên rồ
    chẳng làm được gì nhiều
  • 4:40 - 4:42
    (Tiếng cười)
  • 4:42 - 4:49
    Nhưng sự thực là, đây là bằng chứng
  • 4:49 - 4:52
    của một thực thể sống
    trên những thực thể khác,
  • 4:52 - 4:58
    những viên đá là đối tượng của
    sự hình thành địa chất,
  • 4:58 - 5:03
    sự xói mòn,
    sự tác động của thời gian lên vật chất.
  • 5:03 - 5:06
    Đây là nơi, ở một mức độ nào đó,
    mà tôi
  • 5:06 - 5:09
    muốn các bạn, đến mức độ nào đó,
    nhìn theo một cách khác
  • 5:09 - 5:13
    bởi vì sự kiện đã diễn ra trong nó,
  • 5:13 - 5:15
    một sự kiện có con người hiện diện,
  • 5:15 - 5:19
    và nói chung, nó yêu cầu chúng ta nhìn lại
  • 5:19 - 5:21
    thế giới tự sáng tạo ra, ở mức độ nào đó thật khác so với,
  • 5:21 - 5:24
    thế giới mà chúng ta đang chia sẻ
    với nhau,
  • 5:24 - 5:27
    - thế giới có tính kỹ thuật ,
  • 5:27 - 5:32
    Quay lại thế giới nền tảng.
  • 5:32 - 5:37
    Thế giới nền tảng mà chúng ta cùng sống
    là không gian
  • 5:37 - 5:42
    mà chúng ta cùng nhau đến,
    nơi sâu thẳm của thực thể.
  • 5:42 - 5:45
    Tôi muốn bắt đầu lại với môi trường đó,
  • 5:45 - 5:49
    môi trường của không gian gần gũi,
    chủ quan
  • 5:49 - 5:53
    mà mỗi chúng ta sống, nhưng từ
    góc nhìn khác nhau
  • 5:53 - 5:55
    về biểu hiện bên ngoài
  • 5:55 - 5:58
    Đây là một hoạt động thường ngày
    của xưởng điêu khắc.
  • 5:58 - 6:02
    Bạn có thể thấy tôi không làm gì nhiều.
    Tôi chỉ đứng đó,
  • 6:02 - 6:04
    lại nhắm mắt, còn những người khác
  • 6:04 - 6:09
    đang nặn khuôn tôi,
    để làm bằng chứng.
  • 6:09 - 6:12
    Đây là sự ghi chép lại thứ tự
    một khoảnh khắc sống
  • 6:12 - 6:16
    của một thực thể trong thời gian.
  • 6:16 - 6:21
    Liệu ta có thể vẽ ra không gian đó,
    sử dụng ngôn ngữ của hạt sơ cấp
  • 6:21 - 6:23
    hay tia vũ trụ, giả thiết sức chịu đựng
    của cơ thể
  • 6:26 - 6:29
    bị giới hạn, nhưng
    đi ngược hoàn toàn với
  • 6:32 - 6:32
    ý tưởng cũ cho công việc trát vữa
  • 6:34 - 6:38
    Trong quá khứ họ dùng cẩm thạch Pentelic
  • 6:38 - 6:43
    và khoan từ bề mặt
    với mục đích nhận dạng lớp bề mặt,
  • 6:43 - 6:44
    bề ngoài,
  • 6:44 - 6:47
    những gì triết gia Aristotle định nghĩa về
    sự phân biệt
  • 6:47 - 6:49
    giữa bản chất và hình thức,
  • 6:49 - 6:52
    thứ làm cho mọi vật hữu hình,
  • 6:52 - 6:56
    nhưng ở đây ta đang hoạt động
    từ một khía cạnh khác.
  • 6:56 - 7:00
    Hay ta có thể làm điều đó
    như một màng chắn riêng biệt?
  • 7:00 - 7:06
    Đây là một khối chì được làm nên
    quanh khoảng không gian mà
  • 7:06 - 7:09
    cơ thể tôi chiếm giữ, nhưng giờ đây
    nó là khoảng trống.
  • 7:09 - 7:13
    Đây là một công trình với cái tên
    "Học Cách Quan Sát."
  • 7:13 - 7:19
    Nó có một chút như là, ừm, ta có thể
    gọi nó là sự tối tăm,
  • 7:19 - 7:24
    ta có thể gọi nó là 96% của trọng lực
  • 7:24 - 7:27
    mà ta không hề biết tới, vùng tối,
  • 7:27 - 7:31
    đặt trong không gian, dù sao đi nữa,
    một phiên bản khác của khoảng không con người
  • 7:31 - 7:34
    trong vũ trụ rộng lớn, nhưng
    tôi không biết bạn có thể thấy không
  • 7:34 - 7:40
    đôi mắt được chỉ ra rằng là đang khép.
  • 7:40 - 7:43
    Nó được gọi là "Học Cách Quan Sát"
    bởi nó nói về một vật thể
  • 7:43 - 7:47
    mà hi vọng sẽ hoạt động phản thân
    và nói về
  • 7:47 - 7:51
    tầm nhìn hay sự kết nối với
    góc tối của cơ thể
  • 7:51 - 7:56
    mà tôi coi như không gian tiềm năng.
  • 7:56 - 7:59
    Liệu chúng ta có thể làm theo cách khác,
    sử dụng ngôn ngữ
  • 7:59 - 8:03
    của phân tử xung quanh một hạt nhân, và
    nói về cơ thể
  • 8:03 - 8:04
    như một trung tâm năng lượng?
  • 8:04 - 8:08
    Không còn về những bức tượng,
    không còn phải thực hiện
  • 8:08 - 8:11
    nghĩa vụ đứng trụ, sự đứng trụ
    của cơ thể người,
  • 8:11 - 8:14
    hay sự đứng trụ của một bức tượng,
    giải phóng cho nó,
  • 8:14 - 8:18
    công nhận nó là một trường năng lượng,
    một không gian trong vũ trụ
  • 8:18 - 8:25
    nói về cuộc sống con người, giữa việc trở thành một đơn vị đo nhiệt năng phát tán
  • 8:25 - 8:30
    như một loại tập trung của sự chú ý,
  • 8:30 - 8:35
    một nơi của sự khả thi của con người
    trong vũ trụ nói chung.
  • 8:35 - 8:39
    Còn cách nào khác không?
  • 8:39 - 8:45
    Vật chất tối giờ đây được đặt dựa vào
    đường chân trời
  • 8:45 - 8:49
    Nếu như trí óc tồn tại trong cơ thể,
    nếu cơ thể tồn tại trong quần áo,
  • 8:49 - 8:52
    và trong những căn phòng,
    trong những toà nhà,
  • 8:52 - 8:58
    và sau đó trong những thành phố,
    liệu chúng cũng có lớp da cuối cùng
  • 8:58 - 9:00
    và lớp da đó có giác cảm?
  • 9:00 - 9:03
    Đường chân trời.
  • 9:03 - 9:05
    Và nghệ thuật có là
  • 9:05 - 9:11
    cố gắng tưởng tượng có điều gì
    phía bên kia chân trời?
  • 9:11 - 9:20
    Liệu ta có thể dùng, tới mức độ nhất định,
    một cơ thể như chất xúc tác rỗng
  • 9:20 - 9:25
    cho một loại cảm thông với trải nghiệm
  • 9:25 - 9:30
    của không gian-thời gian như nó đang
    sống, như tôi đang đứng đây
  • 9:30 - 9:35
    trước các bạn cố để cảm thấy và tạo ra
    một sự kết nối
  • 9:35 - 9:39
    trong không gian-thời gian mà chúng ta
    đang sẻ chia,
  • 9:39 - 9:42
    liệu ta có thể dùng trí nhớ của một cơ thể
  • 9:42 - 9:45
    của khoảng không con người trong vũ trụ
    để xúc tác
  • 9:45 - 9:49
    một trải nghiệm, một lần nữa,
    trải nghiệm trực tiếp
  • 9:49 - 9:52
    của thời gian cơ bản.
  • 9:52 - 9:56
    Thời gian con người, thời gian
    công nghiệp, thử nghiệm dựa trên
  • 9:56 - 9:59
    thời gian thủy triều, trong đó
    những ký ức này
  • 9:59 - 10:04
    của một thực thể riêng biệt, có thể là
    bất cứ cơ thể nào
  • 10:04 - 10:09
    nhân bội lên như trong thời gian
    sản sinh cơ khí,
  • 10:09 - 10:14
    rất nhiều lần, đặt trên 3 dặm vuông,
  • 10:14 - 10:17
    một dặm ra ngoài đại dương,
  • 10:17 - 10:22
    biến mất, trong các điều kiện khác nhau
    của ngày và đêm.
  • 10:22 - 10:25
    Bạn có thể thấy tác phẩm này. Nó nằm
    trên cửa sông Mersey,
  • 10:25 - 10:28
    ngay ngoài Liverpool.
  • 10:28 - 10:31
    Và bạn có thể thấy một vùng biển
    Liverpool trông như thế nào
  • 10:31 - 10:34
    vào một buổi chiều đặc trưng.
  • 10:34 - 10:37
    Những mảnh xuất hiện và biến mất
  • 10:37 - 10:39
    nhưng có lẽ quan trọng hơn --
  • 10:39 - 10:43
    đó đơn giản là nhìn theo hướng bắc
    từ trung tâm xếp đặt --
  • 10:43 - 10:47
    họ tạo ra một lĩnh vực, một lĩnh vực
    liên quan tới
  • 10:47 - 10:53
    sự sống và những cơ thể thay thế
    trong một mối liên hệ,
  • 10:53 - 10:58
    một mối liên hệ với người khác và
    một mối liên hệ với giới hạn,
  • 10:58 - 10:59
    bờ rìa, chân trời.
  • 10:59 - 11:02
    Hãy tiếp tục nào, có khả thi không nếu,
  • 11:04 - 11:09
    dùng cái ý tưởng của trí óc, cơ thể,
    rèn luyện cơ thể đó
  • 11:09 - 11:12
    để loại bỏ thực thể đầu tiên,
  • 11:12 - 11:14
    thực thể sinh học, cùng với số giây,
  • 11:14 - 11:17
    thực thể của kiến trúc và môi trường
    được xây dựng.
  • 11:17 - 11:22
    Đây là tác phẩm mang tên "Khoảng trống cho Sa mạc Úc Rộng lớn."
  • 11:22 - 11:23
    Đó là một địa danh không xác định
  • 11:23 - 11:27
    và tôi sẽ không bao giờ công bố
    nó ở đâu.
  • 11:27 - 11:28
    Nó là một vật thể trong tâm trí.
  • 11:28 - 11:32
    Tôi coi nó như là một vị Đức Phật của
    thế kỉ 21.
  • 11:32 - 11:34
    Một lần nữa, bóng tối của cơ thể,
  • 11:34 - 11:37
    giờ đây được chứa đựng trong
    hình dáng boongke này
  • 11:37 - 11:40
    của vị trí nhỏ nhất mà cơ thể cần
    chiếm giữ,
  • 11:40 - 11:42
    một cơ thể cúi thấp.
  • 11:42 - 11:45
    Có một cái lỗ ở hậu môn,
  • 11:45 - 11:48
    Có những cái lỗ ở đôi tai.
    Không có lỗ nào trong mắt.
  • 11:48 - 11:52
    Có một khe trong miệng.
    Nó dày 2.5 inch,
  • 11:52 - 11:55
    với một khoảng trống bên trong.
  • 11:55 - 11:59
    Một lần nữa, một địa điểm được
    tìm thấy cùng với
  • 11:59 - 12:04
    đường chân trời 360 độ phẳng hoàn toàn.
  • 12:04 - 12:08
    Đây đơn giản chỉ là hỏi thôi, một lần nữa,
  • 12:08 - 12:13
    nếu như chúng ta không đến lần đầu tiên,
  • 12:13 - 12:17
    thì cái gì là mối quan hệ của dự án
    con người
  • 12:17 - 12:21
    tới thời gian và không gian?
  • 12:21 - 12:24
    Sử dụng thành ngữ đó của,
    theo bản chất của nó,
  • 12:24 - 12:29
    bóng tối của cơ thể chuyển giao đến
    kiến trúc,
  • 12:29 - 12:33
    liệu bạn có thể dùng không gian kiến trúc
    không phải cho sự sống
  • 12:33 - 12:35
    mà như một phép ẩn dụ,
  • 12:35 - 12:38
    và sử dụng
    không gian tâm thu, tâm trương,
  • 12:38 - 12:43
    nhỏ hơn và rộng hơn để đưa đến một kiểu
  • 12:43 - 12:49
    tự truyện trực tiếp cho
    một chuyến du hành xuyên không,
  • 12:49 - 12:52
    ánh sáng và bóng tối?
  • 12:52 - 12:58
    Đây là một công trình của một phần nhỏ
    và một sức nặng nào đó
  • 12:58 - 13:03
    làm thực thể trở thành một thành phố,
    một mối quan hệ kết tập của tế bào
  • 13:03 - 13:05
    mà tất cả liên kết với nhau
  • 13:05 - 13:10
    và cho phép thâm nhập bằng
    thị giác
  • 13:10 - 13:13
    ở những địa điểm nhất định.
  • 13:13 - 13:19
    Công trình cuối cùng mà tôi muốn chia sẻ
    với các bạn
  • 13:19 - 13:23
    là "Ánh Sáng Mù," có lẽ là
  • 13:23 - 13:26
    công trình công khai nhất,
  • 13:26 - 13:29
    và trong hội thảo của sự công khai
    căn bản.
  • 13:29 - 13:33
    Tôi nghĩ có lẽ đây là thứ căn bản nhất
    tôi tới được
  • 13:33 - 13:37
    sử dụng ánh sáng và hơi nước
    làm công cụ.
  • 13:37 - 13:39
    Đây là một chiếc hộp
  • 13:39 - 13:43
    bên trong có áp suất là 1,5 atm
  • 13:43 - 13:47
    với đám mây và với ánh sáng mạnh.
  • 13:47 - 13:50
    Khi bạn bước tới ngưỡng cửa luôn mở,
  • 13:50 - 13:58
    bạn biến mất, cả với chính bạn và
    với người khác.
  • 13:58 - 14:00
    Nếu bạn đưa tay ra phía trước,
  • 14:00 - 14:02
    bạn không thể thấy được nó.
  • 14:02 - 14:05
    Nếu bạn nhìn xuống, bạn không thể thấy
    chân mình.
  • 14:05 - 14:12
    Bạn giờ đây là vẫn có ý thức mà
    phi vật thể,
  • 14:12 - 14:16
    giải thoát khỏi
  • 14:16 - 14:22
    cách cuộc sống đa chiều và giới hạn
    kết nối chúng ta
  • 14:22 - 14:25
    tới sự ràng buộc.
  • 14:25 - 14:30
    Nhưng đây là không gian thực sự lấp đầy
    bởi con người,
  • 14:30 - 14:32
    những giọng nói không hồn,
  • 14:32 - 14:36
    và ra khỏi môi trường xung quanh,
  • 14:36 - 14:40
    khi con người đến gần hơn khu vực
    cơ thể của chính họ,
  • 14:40 - 14:44
    rất gần, họ xuất hiện với bạn như
    những sự biểu trưng.
  • 14:44 - 14:47
    Khi họ xuất hiện gần rìa hơn,
  • 14:47 - 14:51
    họ là những biểu trưng,
    những biểu trưng mà
  • 14:51 - 14:55
    những người quan sát trở thành
    người bị quan sát.
  • 14:55 - 15:01
    Đối với tôi, nghệ thuật không phải là về
    những vật thể quy đổi tiền tệ.
  • 15:01 - 15:06
    Nó là về tái xác nhận trải nghiệm
    trực tiếp của chúng ta
  • 15:06 - 15:09
    ở thời điểm hiện tại.
  • 15:09 - 15:13
    Như John Cage đã từng nói,
  • 15:13 - 15:18
    "Chúng ta không di chuyển tới
    một mục tiêu nào đó.
  • 15:18 - 15:22
    Chúng ta đang ở mục tiêu, và nó đang
    thay đổi cùng chúng ta.
  • 15:22 - 15:29
    Nếu nghệ thuật có bất cứ mục đích nào,
    đó là cho chúng ta nhận thấy sự thật đó."
  • 15:29 - 15:31
    Cảm ơn rất nhiều.
  • 15:31 - 15:35
    (Tiếng vỗ tay)
Title:
Không gian điêu khắc, bên trong và bên ngoài
Speaker:
Antony Gormley
Description:

Nhà điêu khắc huyền thoại Antony Gormley ứng biến về không gian và định dạng con người. Những tác phẩm của ông khám phá không gian bên trong mà chúng ta cảm thấy đang tồn tại bên trong chính cơ thể mình -- và không gian bên ngoài ta cảm thấy nó đang tồn tại quanh ta, nhận thức được chúng ta chỉ là những chấm nhỏ trong không gian và thời gian.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
15:56

Vietnamese subtitles

Revisions