Thiên nhiên ở mọi nơi -- ta chỉ cần thấy nó

Bạn định nghĩa thiên nhiên thế nào? Emma Marris nói nếu ta định nghĩa thiên nhiên là những gì chưa bị đụng đến, ta sẽ không còn gì. Cô muốn chúng ta có một khái niệm mới về thiên nhiên-- là bao gồm không chỉ hoang dã mà luôn cả những loài thực vật trong thành phố -- và khuyến khích ta để trẻ em đến gần thiên nhiên.

Chúng ta đáng đánh cắp thiên nhiên của trẻ em

Tôi không nói ta huỷ hoại thiên nhiên

mà ta đáng lẽ phải bảo vệ

mặc dù đó cũng là một vấn đề

Ý tôi là ta đã định nghĩa thiên nhiên theo một cách

quá khắc khe và nông cạn

đến nỗi những khái niệm đó

không giúp trẻ em hiểu về thiên nhiên

khi chúng lớn lên

Nhưng có cách khắc phục

Để tôi diễn giải

Con người đang dùng một nửa trái đất

để sống và trồng trọt

và chăn nuôi

Toàn thể loài người chúng ta

nặng hơn các sinh vật khác 10 lần

Ta làm đường xuyên rừng

Ta làm ô nhiễm cát và biển

Ta làm ô nhiễm đất bởi thuốc hoá học

và làm ô nhiễm cả không khí

Khi bạn thở

bạn hấp thụ CO2 nhiều hơn 42%

so với lúc năm 1750

Và những thay đổi này

xảy ra cùng với nhau trong Kỷ Nhân Sinh

Các nhà địa chất học đưa ra khái niệm này

cho thấy thời đại hiện tại của con người

và mức ảnh hưởng của ta với thiên nhiên

Đó chỉ là một đề xuất, nhưng lại có ích

để nghĩ vầ ảnh hưởng lớn của ta với trái đất

Vậy, điều này đặt thiên nhiên ở đâu?

Thiên nhiên là gì khi mọi thứ đều nhân tạo

25 năm trước, Bill McKbben có viết

vì thiên nhiên không bị ảnh hưởng bởi con người

và vì biển đổi khí hậu cho thấy

mọi thứ đều bị con gười thay đổi

nên thiên nhiên không còn nữa

Cuốn sách của ông tên " Cái Kết Của Thiên Nhiên"

Tôi không đồng tình

Tôi không đồng ý vì ta cũng là động vật

Ta có mặt trên hành tinh

cùng với mọi loài động vật khác

và thực vật cũng như vi sinh vật

Cho nên tôi nghĩ rằng thiên nhiên

không là những gì không bị con người tác động

Mà thiên nhiên ở mọi nơi có sự sống

mọi nơi có nhiều loài chung sống

mọi nơi có cây lá, bầu trời và sự sống

và phát triển

Với khái niệm trên

mọi thứ có vẻ khác

Giờ tôi biết thiên nhiên có nhiều phần

và giao tiếp với ta theo nhiều cách

ví dụ như Yellowstone

hay Mongollian

hay Great Barrier Reef

hay Serengeti

Nơi mà ta cho là vườn địa đàng

trước khi ta làm xáo trộn

Và ít bị tác động bởi hoạt động loài người

Những nơi này ít có đường sá

và nhiều thứ giống vậy

nhưng vẫn bị ảnh hưởng mạnh bởi con người

Hãy lấy Bắc Mỹ làm vì dụ

vì ta đang họp nahu tại đây

15000 năm trước, khi con người mới đến

họ bắt đầu biến đổi thiên nhiên

dẫn đến diệt chủng nhiều sinh vật lớn

từ voi răng mấu đến lười đất khổng lồ

và loài mèo cổ

những sinh vật này không còn tồn tại nữa

Và khi chúng diệt chủng

hệ sinh thái bị ảnh hưởng

Hiệu ứng va chạm biến đồng cỏ thành rừng

biền rừng của loài này sang loài khác

và những vườn địa đàng này cũng vậy

thậm chí trông hoàn hảo

như gợi nhớ về quá khứ trước loài người

nhưng ta đang thực sự thấy những gì con người làm.

Không chỉ từ thuỷ tổ, nhưng cả dân bản địa

và đến những kẻ xâm chiếm thuộc địa

Và những lục địa khác cũng tương tự

Con người có ảnh hưởng đến thiên nhiên

suốt thời gian dài

Gần đây, có người nói với tôi

"Oh, vẫn còn những nơi hoang dã."

và tôi nói," Đâu, tôi muốn xem"

và họ nói: "Amazon"

Tôi nói: "À, tôi đã đến Amazon"

Tuyệt vời. Tôi đến Manú National Park

là Peruvian Amazon

nhưng đó là một khu rừng mưa lớn

trong một công viên quốc gia

một trong những công viêng đa dạnh sinh học

Và khi tôi đến đó, tôi thấy con người

Người ta sống ở đó hàng trăm năm

Họ sống, và không chỉ đi rừng

mà còn có quan hệ với cả mọi thứ

Họ săn bắn, trồn trọt

thuần giống

dùng vật liệu thiên nhiên để xậy nhà

và lợp nhà

thậm chí coi động vật hoang dã là thú cưng

Con người ở đó

và tác động môi trường

một cách có ý nghĩa tích cực như bạn thấy

Tôi đã đi cùng với một nhà nhân loại học

và ông kể tôi nghe khi đang trên sông

rằng không có nơi bỏ hoang ở Amazon

Câu nói này ám ảnh tôi

bởi vì nó có nghĩa rằng

con người ở khắp nơi

Và nhiều khu rừng nhiệt đới khác cũng vậy

và không chỉ riêng chúng.

Con người ảnh hưởng thiên nhiên trong quá khứ

và tiếp tục trong hiện tại

thậm chí những nơi ít ai để ý đến

Vậy, nếu định nghĩa thiên nhiên

là những gì chưa bị tác động bởi con người

hoặc không có con người

nếu tất cả cho rằng ta không có thiên nhiên

thì có lẽ chúng đã sai

Có lẽ ta nên định nghĩa theo sự tồn tại của nhiều loài

theo sự có mặt của sự sống

Nếu ta làm vậy

ta sẽ có gì?

một phép lạ

Ngay lập tức, thiên nhiên ở xung quanh ta

Ngay lập tức, ta thấy con tằm này

ăn lá cây

và ta nhận biết nó

và nó ở Chattanooga

Và nhìn vào chỗ trống đó

Ý tôi là

ít nhất cả tá thực vật sinh sống

hỗ trợ sự sống của côn trùng

và đây hoàn toàn là thiên nhiên, không nhân tạo

Đây là thiên nhiên ngay dưới mũi chúng ta

mà ta không để ý

và cũng có một nghịch lý.

Vậy thiên nhiên

phần hoang dã, không nhân tạo

của khu đô thị, hay vùng ngoại ô nông nghiệp

bay dưới radar

nó bắt đầu hơn hẳn vườn quốc gia

bởi vì vườn quốc gia là nhân tạo

trong thế kỷ 21

Hồ Crater ở Nam Oregon, vườn quốc gia gần tôi nhất

là vùng đất có vẻ từ quá khứ

nhưng lại được quy hoạch kỹ lưỡng

Vấn đề họ gặp phải là white bark pine

White bark pine là loài thực vật khổng lồ

rất đẹp

mọc ở nơi rất cao

và đang gặp vài vấn đề về dịch bệnh

những nốt phồng xuất hiện

những con bọ

Để đối phó, công viên đã trồng

vỏ cây trắng xung quanh

họ đang quản lý thiên nhiên hoang dã

và dùng chất chống bọ nữa

tôi đã thấy khi đang leo núi

những điều này rất đỗi bình thường

Công viên quốc gia bị quản lý

Hoang dã được giữ ở một cấu trúc nhất định

Lửa bị dập tắt

Lửa được bắt đầu

loài không bản địa bị dời đi

loài bản địa được bảo vệ

Và thật ra, theo tôi thấy

Công Viên Baff làm những điều trên

dập lửa, tạo lửa

quản lý chó sói và bò rừng bison

Sẽ rất khó để nơi này hoang dã

(cười)

(vỗ tay)

Nực cười hơn, nơi mà ta yêu nhất

là nơi đôi khi ta ghét nhất

Nhiều người thích tới đó

và bởi vì ta muốn chúng ổn định

trong một thế giới thay đổi

chúng trở nên mỏng manh hơn bao giờ

Nghĩa là đó là nơi tệ nhất

để đi nghỉ mát

bởi vì bạn không làm gì được hết

Bạn không thể leo cây

Bạn không được câu cá

bạn không thể làm lửa trại

Bạn không được nhặt trái thông

Có rất nhiều luật lệ

mà một đứa trẻ

sẽ nghĩ đây là thiên nhiên tệ nhất

Bởi vì trẻ em không thích leo núi

trong vòng 5 tiếng

rồi ngắm cảnh đẹp

Đó là những gì người lớn làm

nhưng trẻ em thì kiếm một chỗ

và chỉ một chỗ đó

dọc đất, xây nhà,....

Hơn nữa, những vườn địa đàng này

thường xa khu dân cư

và rất khó để tham quan

và chỉ dành cho người giàu

và đó là một vấn đề thực tế

Tờ Bảo Tồn Thiên Nhiên khảo sát người trẻ

và hỏi họ có thường ra ngoài không

2 trong số 5 người nói có

ít nhất một lần một tuần

số còn lại ở trong nhà

và họ hỏi trở ngại là gì

61% cho biết là

không có thiên nhiên xung quanh

Điều này thật điên rồ

71% người Mỹ

chỉ mất 10 phút đi bộ tới công viên

và tui chắc là những nước khác cũng vậy

không tính sân sau nhà bạn

mấy con lạch hay khu đất trống

mọi người sống gần thiên nhiên

và mọi đứ trẻ cũng vậy

Ta chỉ quên nhận thức thiên nhiên

Ta coi quá nhiều David Attenborough

thiên nhiên rất quyến rũ

(cười)

Ta quên rằng thiên nhiên ngay trước cửa

thiên nhiên là cái cây bên đường

ví dụ: Philadenphia

chiếc tàu điện này

bạn thấy ở chỗ bị bỏ hoang

Giờ đây giống như bắt đầu của High Line

nó rất giống, trừ việc chưa bị thành công viên

mặc dù người ta đang biến nó

nên, nó vẫn còn một chút thiên nhiên

giữa lòng Philadelphia

và nếu bạn biết lỗ trống ở đâu

bạn có thể lên đến đỉnh

và thấy nó hoàn toàn hoang dã

trên thành phố Philadelphia

cây cỏ đều lên từ hạt

và từ sinh trưởng

hoàn toàn thiên nhiên

Và nằm ngay giữa thành phố

Và họ đến đó làm những thăm dò

thấy có hơn 50 loài

Và không chỉ thực vật

mà đây là cả một hệ sinh thái

nó tạo đất và cô lập carbon

không có thụ phấn

nó thật sự là một hệ sinh thái

vậy hoa học gia gọi đó là những hệ sinh thái tiểu thuyết

bởi vì chúng có quá nhiều loài không thuần

và cũng vì chúng quá ngộ

Chúng chỉ không giống những gì ta thấy

Từ lâu ta từ bỏ những hệ sinh thái tiểu thuyết

Ta bàn về vùng nông nghiệp tái sinh

rừng không bị quản lý

rừng thế hệ 2, bờ đông

rừng phát triển sau khi nông nghiệp dời đi

và dĩ nhiên, có thể Hawaii

nơi hệ sinh thái cổ điển vẫn bình thường

nơi loài nhập cư ở nhiều

Rừng ở đây có cây phong Queensland

thuộc họ dương xỉ ở Đông Nam Á

Bạn cũng có thể tạo một hệ sinh thái cổ điển

rất đơn giản

chỉ cần ngưng cắt cỏ

(cười)

Ilkka Hanski là nhà sinh thái Phần Lan và làm một thí nghiệm

Ông chỉ ngưng cắt cỏ

sau vài năm, một số sinh viên đến

và họ làm kiểm tra khu vườn

và thấy có 375 loài thực vật

bao gồm 2 loài sắp tiệt chủng

Vậy khi bạn lên High Line of Philadelphia

đứng giữa hoang dã

giữa sự đa dạng và mầu mỡ

bạn có thể nhìn sang bên cạnh

và bạn sẽ thấy khu vui chơi trường học

và đó là như thế

những đứa trẻ có

theo tôi

nhiều hành tinh được xem là thiên nhiên

nhưng nơi đây sẽ không như vậy

Không có gì ngoài con người.

Và tôi muốn

bắt một cái thang

cho những đứa trẻ đến với nơi tuyệt vời này

Tôi thấy đây là một trách nhiệm

nếu ta cho thiên nhiên này là không thể chấp nhận

ta có thể san lấp

Và khi mọi thứ thay đổi

ta phải xem lại định nghĩa thiên nhiên

Để không đánh mất thiên nhiên cho trẻ em

ta phải làm 2 việc

Thứ nhất, thiên nhiên không phải những gì "ban đầu"

"ban đầu" không có lý

Thiên nhiên đã bị tác động ngàn năm

và định nghĩa đó loại trừ thiên nhiên

mà con người đang liên hệ

và thiên nhiên mà trẻ em không biết

Điều thứ 2

là ta phải để trẻ em tiế xúc với thiên nhiên

bởi vì không đụng đến là không yêu

(vỗ tay)

Ta có nhiều vấn đề về môi trường

khí hậu thay đổi

môi trường sống bị tàn phá là điều

mà tôi lo sợ

nhưng để giải quyết

ta cần con người khôn ngoan và tận tuỵ

và quan tâm thiên nhiên

Và cách duy nhất để phát triển thế hệ

yêu thiên nhiên

là để trẻ em tiếp xúc thiên nhiên

Thuyết sinh thái Fort

Thuyết bảo tồn Fort

mỗi nhà sinh thái, nhà sinh học tôi biết

mỗi chuyên gia bảo tồn tôi biết

xây lâu đài khi họ còn nhỏ

nếu một thế hệ không biết xây lâu đài

thì thế hệ đó không yêu thiên nhiên

Và tôi không muốn nói với đứa trẻ

trong một chương trình đặc biệt

cho trẻ nghèo ở Philadelphia

và dắt chúng đến công viên

Tôi không muốn nói rằng bông hoa chúng cầm

là loài nhập cư và phải bỏ đi

tôi nghỉ tôi phải học từ đứa trẻ này

bất kể thực vật từ nơi nào

chúng đều đẹp và đáng giá

Cám ơn

(vỗ tay)