Tôn vinh chiến thắng "hụt"

Với công việc đầu tiên tại bảo tàng của mình, nhà sử học nghệ thuật Sarah Lewis đã chú ý đến một vài điều quan trọng về các nghệ sĩ: Không phải kiệt tác nghệ thuật nào cũng là một kiệt tác. Từ đó, cô gợi ý việc xem xét vai trò của thất bại và chiến thắng "hụt", trong cuộc sống của chúng ta. Trên con đường theo đuổi thành công và sự thành thạo, liệu chiến thắng "hụt" có đẩy ta về phía trước?

Tôi cảm thấy rất may mắn
khi có công việc đầu tiên

tại Bảo tảng Nghệ thuật hiện đại

trong triễn lãm các tác phẩm về quá khứ
của họa sỹ Elizabeth Murray.

Tôi học được rất nhiều thứ từ bà.

Sau khi Robert Storr, người phụ trách,
chọn lựa các bức tranh

trong cuộc đời sự nghiệp của bà,

tôi thích nhìn ngắm những bức tranh
từ những năm 1970.

Một vài mô típ và yếu tố

có thể sẽ lặp lại
trong cuộc sống của bà sau này.

Tôi nhớ mình đã hỏi bà

nghĩ gì về
những tác phẩm đầu tiên này.

Nếu không biết chúng là tác phẩm của bà,
bạn sẽ không thể đoán.

Bà nói rằng một số tác phẩm
không đáp ứng được

những dấn ấn riêng
mà bà mong muốn.

Một trong số chúng,
thực tế không có dấu ấn riêng,

bà ấy đã cho chúng vào thùng rác,

và hàng xóm của bà
đã lấy chúng

vì cô ta thấy chúng có giá trị.

Vào thời điểm đó,
quan điểm của tôi về thành công

và sáng tạo đã thay đổi.

Tôi nhận ra rằng
thành công là một khoảnh khắc,

nhưng cái chúng ta luôn ăn mừng

là sự sáng tạo và thành thạo.

Vấn đề là: Cái gì
khiến ta chuyển từ thành công

sang thành thạo.

Câu hỏi mà tôi đã tự hỏi
trong một thời gian dài.

Tôi nghĩ nó xảy ra
khi ta bắt đầu coi trọng

món quà của chiến thắng "hụt".

Tôi bắt đầu hiểu điều này khi

đi ra ngoài vào một ngày lạnh tháng 5

để xem một nhóm cung thủ

ở mũi phía Bắc của Manhattan

tại đại hội thể thao phức hợp của Columbia.

Tôi muốn xem cái gọi là
nghịch lý của cung thủ,

ý tưởng thay vì
nhắm trúng mục tiêu,

bạn nhắm lệch đi một tí.

Tôi đứng xem như một huấn luyện viên

lái những người phụ nữ đó
theo ý tưởng này

và họ cảm thấy hứng thú
với kiểu tập trung thư giãn đó.

Một người cầm
cây kem đang ăn dở

và mũi tên trên tay trái.

Họ vượt qua tôi và cười,

nhưng họ đã đánh giá tôi giống như
cách họ bước vào sân đấu,

nói chuyện với nhau không bằng lời

mà bằng những con số,

vị trí mà họ lên kế hoạch
để ngắm bắn.

Tôi đứng sau 1 cung thủ
huấn luyện viên của cô ấy

đứng giữa chúng tôi
để đánh giá

ai cần hỗ trợ, và quan sát cô ấy,

tôi không hiểu nổi làm thế nào
chỉ cần 1 mũi tên có thể trúng vòng 10.

Vòng 10 chuẩn ở khoảng cách 75 dặm,

trông nhỏ như một đầu que diêm

được giữ ở khoảng cách một cánh tay.

Và đó là là khi giữ hơn 20kg
cân nặng

cho mỗi lần bắn.

Cô ấy bắn trúng vòng 7,
rồi vòng 9,

và sau đó là 2 vòng 10,

và mũi tên kế tiếp

thì không trúng mục tiêu.

Điều đó khiến cô ấy kiên trì hơn,

cô ấy làm lại lần nữa và lần nữa

trong 3 giờ.

Và cuối buổi tập,
một trong các cung thủ

kiệt sức và nằm lăn trên sàn
như một con sao biển,

ngẩng đầu nhìn lên trên bầu trời,

cố gắng tìm cái mà
T.S.Eliot gọi là

điểm đứng yên
trong thế giới quay cuồng.

Rất hiếm trong văn hóa Mỹ,

rất hiếm trong nghề nghiệp

việc ai đó nhìn vào
những gì gan góc

ở mức độ chính xác này,

điều đó có nghĩa lý gì
khi phải điều chỉnh tư thế

trong 3 giờ đồng hồ
để đạt được 1 mục tiêu,

mò mẫm để theo đuổi sự xuất sắc.

Nhưng tôi đã ở lại
vì nhận ra

mình là nhân chứng
của điều rất hiếm thấy,

đó là sự khác biệt
giữa thành công và thành thạo.

Thành công là bắn trúng vòng 10,

thành thạo là hiểu được rằng
sẽ không là gì

nếu bạn không thể làm nó
lần nữa và lần nữa.

Mặc dù vậy, thành thạo
không giống như xuất sắc,

không giống với thành công,

thứ mà tôi thấy như 1 sự kiện,

1 khoảnh khắc,

và 1 danh hiệu
mà thế giới trao cho bạn.

Thành thạo không phải là
1 cam kết ghi bàn

mà là một sự theo đuổi
không ngừng nghỉ.

Điều khiến ta làm việc này,

khiến ta phải
nỗ lực nhiều hơn

đó là tôn vinh chiến thắng "hụt".

Đã bao lần
ta phải thiết kế thứ gì đó

cổ điển, thậm chí là kiệt tác,

trong khi người tạo ra nó
cho là không thể hoàn thành,

có đầy rẫy khó khăn và sai sót,

một từ khác, một chiến thắng "hụt"?

Elizabeth Murray khiến tôi ngạc nhiên

khi thú nhận về những tác phẩm
ban đầu của mình.

Họa sĩ Paul Cézanne thường nghĩ rằng
tác phẩm của ông chưa hoàn thành

rằng ông sẽ cố tình để chúng sang một bên
rồi bắt tay trở lại

nhưng kết quả là
đến cuối đời,

ông ấy chỉ kí tên

vào 10% tác phẩm của ông.

Tiểu thuyết yêu thích của ông là

"The [Unknown] Masterpiece"
của Honoré de Balzac,

ông cho rằng nhân vật chính
là người họa sĩ.

Franz Kafka không đồng tình

khi người khác chỉ thấy tác phẩm
để ca ngợi,

đến nỗi ông muốn
nhật ký,

bản thảo, thư từ
thậm chí cả bản thảo

sẽ bị thiêu hủy
khi ông qua đời.

Bạn của ông từ chối
lời đề nghị này,

và vì vậy, ngày nay, chúng ta
biết về tất cả những thứ mà Kafka làm:

"America," "The Trial" và "The Castle,"

một tác phẩm không hoàn chỉnh
thậm chí bị dừng giữa chừng.

Theo đuổi sự thành thạo,
nói cách khác,

gần như luôn hướng vế phía trước.

"Xin Chúa ban cho con
cái mà con muốn

nhiều hơn cái
mà con có thể thực hiện"

Michelangelo khẩn cầu,

như với Thiên Chúa Cựu Ước
(Old Testament God) tại nhà nguyện Sistine

và Adam

với ngón tay duỗi thẳng

không hoàn toàn
chạm vào tay Thiên Chúa.

Sự thành thạo là vươn tới,
chứ không phải đạt đến.

Luôn muốn lấp đầy khoảng cách

giữa nơi bạn ở
và nơi bạn đang muốn đến.

Thành thạo
là sự hy sinh cho nghề

và không phải cho lợi ích
tạo dựng sự nghiệp.

Có bao nhiêu nhà phát minh
và nhà đầu tư

sống được với sự phi thường này?

Ta thấy nó trong cuộc sống

của nhà thám hiểm Bắc cực bất khuất
Ben Saunders,

người nói với tôi rằng chiến thắng
của ông không đơn thuần là kết quả

của một thành tựu lớn,

mà là kết quả của lực đẩy từ hàng loạt
những chiến thắng "hụt".

Chúng ta lớn lên
khi kế cạnh sự dẫn đầu.

Sự khôn ngoan được hiểu bởi
Duke Ellington,

người đã nói rằng
bài hát yêu thích của ông

luôn luôn là bài hát kế tiếp,

luôn luôn là bài
mà ông chưa sáng tác.

Một phần lý do
mà chiến thắng "hụt"

gắn liền với sự thành thạo

là bởi vì khi trình độ lên cao,

ta sẽ thấy rõ hơn rằng

ta không biết tất cả những thứ
mà ta nghĩ rằng ta biết.

Nó được gọi là
hiệu ứng Dunning–Kruger.

Tờ Paris Review đã có nó
từ James Baldwin

khi họ hỏi ông:

"Bạn nghĩ cái gì sẽ tăng lên
cùng với sự hiểu biết?"

ông ấy trả lời: "Bạn biết được
bạn hiểu biết ít như thế nào".

Thành công thúc đẩy chúng ta,
nhưng chiến thắng "hụt"

tạo lực đẩy để chúng ta
không ngừng theo đuổi.

Một trong những ví dụ sinh động nhất

là khi nhìn vào sự khác nhau

giữa huy chương bạc Olympic

và huy chương đồng sau trận đấu.

Thomas Gilovich và đội của ông
từ Cornell

đã nghiên cứu sự khác nhau này
và tìm ra rằng

người được huy chương bạc
cảm thấy thất vọng

khi so sánh với
huy chương đồng, người thường

hạnh phúc hơn
khi không phải ở vị trí thứ 4

hay không nhận được
huy chương nào cả,

cho phép họ
tập trung

theo đuổi cuộc thi hơn.

Ta thấy được điều này ngay cả trong
bài bạc

rằng chiến thắng "hụt"

và việc tạo ra những thẻ cào

có tỷ lệ chiến thắng cao hơn
trung bình của chiến thắng "hụt"

sẽ khuyến khích mọi người
mua nhiều vé hơn

điều mà người ta gọi là
sự kích động,

và nó được lợi dụng để tạo nên
ngành công nghiệp cờ bạc

ở Anh, thập niên 1970.

Lý do khiến chiến thắng "hụt"
có lực đẩy

là bởi vì nó thay đổi
cách nhìn của chúng ta

đặt ra mục tiêu

cách nơi ta đứng

một khoảng gần hơn.

Được yêu cầu hình dung
về ngày tuyệt vời trong tuần tới,

bạn có lẽ sẽ mô tả nó
một cách chung chung.

Nhưng nếu được yêu cầumô tả
ngày tuyệt vời tại TED, ngày mai,

bạn sẽ mô tả nó cụ thể, rõ ràng.

Đó là điều chiến thắng "hụt" làm.

Nó khiến ta tập trung vào thứ,
mà ngay bây giờ,

chúng ta dự định vươn tới.

Đó là Jackie Joyner-Kersee,
người vào năm 1984

đã lỡ mất huy chương vàng
điền kinh nữ

chỉ bởi 1 phần 3 giây,

và chồng cô ấy dự đoán
điều đó

sẽ cho cô sự kiên cường
trong cuộc đấu tiếp theo.

Năm 1988, cô đã đoạt
huy chương vàng

và lập kỷ lục với 7291 điểm,

điểm số mà không vận động viên nào
có thể đạt được cho đến bây giờ.

Chúng ta lớn mạnh
khi còn thiếu sót,

chứ không phải là khi
đã trở nên hoàn hảo.

Tôi đứng đây và tự hỏi

về tất cả những cách

tạo ra một chiến thắng "hụt"

trong căn phòng này,

Cuộc sống sẽ
vận dụng nó như thế nào,

vì tôi nghĩ rằng đó là về cảm tính
ở một mức độ nào đó.

Chúng ta biết rằng
ta lớn mạnh khi

ở ngay cạnh sự dẫn đầu,

và đó là tại sao
việc cố tình không hoàn thành

thường gắn liền với
những huyền thoại sáng tạo.

Trong văn hóa Navajo,
thợ thủ công và phụ nữ

cố tình đặt ra
một sự không hoàn hảo

trong hàng dệt may và đồ gốm.

thứ được gọi là
đường dây tinh thần,

một lỗ hổng cố ý
trong mô hình

để cho nhà dệt, nhà sản xuất
lối ra,

và cũng là lý do để tiếp tục làm việc.

Những bậc thầy không phải
là chuyên gia,

họ không chỉ hướng
đến điểm đến cuối cùng.

Họ là những bậc thầy
vì họ nhận ra

rằng không chỉ có một điểm đến.

Nó xảy ra với tôi,
vì tôi nghĩ ,

tại sao huấn luyện viên bắn cung

nói với tôi vào cuối buổi tập,

ở ngoài tầm nghe
của các cung thủ khác,

rằng anh và đồng đội
chưa bao giờ

cảm thấy
mình cống hiến đủ cho đội,

chưa bao giờ cảm thấy
đủ thiết bị nghe nhìn,

các thế tập
để giúp các cung thủ vượt qua

những chiến thắng "hụt"
nối tiếp.

Nghe như một lời phàn nàn,
chính xác là vậy,

nhưng đó là cách để tôi biết,

một dạng thức thừa nhận,

rằng anh ấy biết
đang để bản thân vượt qua

một con đường chưa hoàn thành
đầy khao khát

luôn đòi hỏi nhiều hơn, cao hơn.

Chúng ta xây dựng dựa trên
những ý tưởng chưa hoàn tất

ngay cả khi chúng
trước đây là của chúng ta.

Đó là động lực
của sự thành thạo.

Đến gần hơn thứ
bạn nghĩ bạn muốn

giúp bạn đạt được
nhiều hơn

là chỉ ngồi đó và mơ mộng.

Đó là thứ tôi cho là
Elizabeth Murray đã nghĩ

khi nhìn thấy nụ cười của bà

trước một bức tranh
trước đây của mình

tại triển lãm tranh.

Ngay cả khi tạo ra
những tác phẩm không tưởng,

tôi tin, ta vẫn có thứ
chưa hoàn thành.

Sự hoàn thành là đích đến,

nhưng ta hy vọng
nó sẽ không bao giờ là kết thúc.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)