Return to Video

Czego na temat cukrzycy nauczyły nas psy? - Duncan C. Ferguson

  • 0:07 - 0:10
    Cukrzyca jest plagą krajów rozwiniętych,
  • 0:10 - 0:14
    gdzie 400 milionów ludzi
    cierpi na tę chorobę,
  • 0:14 - 0:18
    i przewiduje się, że w ciągu 20 lat
    zachorowalność wzrośnie o 50%.
  • 0:18 - 0:22
    Wczesne objawy wzmożonego pragnienia
    i częstego oddawania moczu
  • 0:22 - 0:26
    rozpoznano już 1500 lat p.n.e. w Egipcie.
  • 0:26 - 0:30
    Łacińska nazwa cukrzycy, "diabetes",
    oznacza "przelewanie".
  • 0:30 - 0:35
    W 250 roku p.n.e. po raz pierwszy użył jej
    grecki medyk Apoloniusz z Memfis.
  • 0:35 - 0:38
    Cukrzyce typu 1 i typu 2,
  • 0:38 - 0:41
    jedna kojarzona z młodym wiekiem,
    druga z otyłością,
  • 0:41 - 0:43
    zostały rozróżnione
    jako oddzielne schorzenia
  • 0:43 - 0:46
    przez hinduskich medyków około V w. n.e.
  • 0:46 - 0:51
    Pomimo znajomości choroby,
    diagnoza cukrzycy u ludzi,
  • 0:51 - 0:55
    aż do XX w. była wyrokiem śmierci,
  • 0:55 - 0:57
    gdyż jej przyczyny pozostawały nieznane.
  • 0:57 - 1:01
    Sytuacja zmieniła się dzięki pomocy
    najwierniejszego kompana człowieka:
  • 1:01 - 1:04
    canis lupus familiaris,
  • 1:04 - 1:07
    udomowiony tysiące lat temu
    gatunek wilka szarego.
  • 1:07 - 1:12
    W 1890 roku niemieccy naukowcy
    Von Mering i Minkowski wykazali,
  • 1:12 - 1:14
    że wycięcie trzustki u psa
  • 1:14 - 1:17
    powoduje pojawienie się
    wszystkich objawów cukrzycy,
  • 1:17 - 1:19
    ustalając główne źródło choroby.
  • 1:20 - 1:24
    Jednak dokładny jej mechanizm
    pozostał nieznany do 1920 roku,
  • 1:24 - 1:27
    gdy młody kanadyjski fizjolog
    Frederick Banting
  • 1:27 - 1:31
    i jego student Charles Best
    rozwinęli odkrycie Niemców.
  • 1:31 - 1:35
    Pracując na Uniwersytecie w Toronto
    pod kierownictwem profesora Macleod'a
  • 1:35 - 1:39
    potwierdzili, że trzustka reguluje
    poziom glukozy we krwi
  • 1:39 - 1:43
    leczeniem psów - cukrzyków
    przy pomocy zastrzyków z ekstraktu,
  • 1:43 - 1:46
    który spreparowali z tkanki trzustki.
  • 1:46 - 1:49
    W 1922 we współpracy
    z biochemikiem Jamesem Collipem
  • 1:49 - 1:52
    badacze uzyskali podobną
    substancję z krowiej trzustki,
  • 1:52 - 1:56
    którą zaczęli leczyć 14-letniego chłopca,
  • 1:56 - 1:58
    a później sześciu innych pacjentów.
  • 1:58 - 2:02
    Produkcja tego ekstraktu,
    nazwanego insuliną,
  • 2:02 - 2:05
    została przekazana firmie farmaceutycznej,
  • 2:05 - 2:08
    która do dzisiaj produkuje
    różne rodzaje insuliny.
  • 2:08 - 2:10
    Banting i Macleod otrzymali
    za swoje odkrycie
  • 2:10 - 2:13
    nagrodę Nobla w z medycyny w 1923 roku.
  • 2:13 - 2:16
    Banting zdecydował
    podzielić się nagrodą z Bestem
  • 2:16 - 2:19
    za pomoc przy pierwszych
    badaniach nad psami.
  • 2:19 - 2:24
    Podczas gdy medyczne eksperymenty
    na zwierzętach pozostają kontrowersyjne,
  • 2:24 - 2:28
    w tym przypadku nie chodziło tylko
    o wykorzystanie psów dla ludzkich potrzeb.
  • 2:28 - 2:33
    Dwa na 1000 psów chorują na cukrzycę,
  • 2:33 - 2:35
    prawie tyle samo,
    co u ludzi poniżej 20 lat.
  • 2:35 - 2:38
    Większość psich przypadków
    to cukrzyca typu 1,
  • 2:38 - 2:41
    podobna do typu 1 u dzieci,
  • 2:41 - 2:43
    powodowana autoimmunologicznym
    zniszczeniem trzustki;
  • 2:43 - 2:46
    ponadto badania genetyczne pokazują,
  • 2:46 - 2:50
    że choroba u psów
    ma podobne cechy jak u człowieka.
  • 2:50 - 2:53
    To pozwoliło weterynarzom
    odwrócić sytuację
  • 2:53 - 2:57
    używając insuliny do leczenia psów
    już od ponad 60 lat.
  • 2:57 - 3:00
    Wielu właścicieli z poświęceniem
    leczy chore psy,
  • 3:00 - 3:03
    aplikując 2 razy dziennie insulinę,
    ściśle kontrolując karmienie
  • 3:03 - 3:05
    oraz robiąc regularne badania krwi
  • 3:05 - 3:09
    używając tych samych domowych glukometrów,
    co ludzie chorzy na cukrzycę.
  • 3:09 - 3:13
    Natomiast, jeśli insulina wieprzowa
    powszechnie stosowana u psów,
  • 3:13 - 3:15
    w danym przypadku nie działa,
  • 3:15 - 3:18
    weterynarz może zastosować
    preparat z ludzką insuliną
  • 3:18 - 3:20
    i historia zatacza koło.
  • 3:20 - 3:23
    Psy służyły nam wiernie przez wieki,
  • 3:23 - 3:28
    włącznie z rolą w odkryciach medycyny,
    które ocaliły wiele ludzkich istnień,
  • 3:28 - 3:32
    więc możemy przynajmniej
    użyć tych odkryć, by im pomóc.
Title:
Czego na temat cukrzycy nauczyły nas psy? - Duncan C. Ferguson
Description:

Zobacz całą lekcję tutaj: http://ed.ted.com/lessons/what-did-dogs-teach-humans-about-diabetes-duncan-c-ferguson

Cukrzyca została odkryta w starożytnej Grecji. Jednakże lekarstwo na nią wynaleziono stosunkowo niedawno dzięki pomocy najlepszego przyjaciela człowieka - psa. Psy przyczyniły się do ocalenia niezliczonych istnień ludzkich, ponieważ ich fizjologia jest podobna do ludzkiej, dzięki czemu odkryto insulinę. Duncan C.Ferguson opowiada historię największej przysługi oddanej nam przez psy oraz jakie płyną z tego korzyści dla medycyny.

Lekcja: Duncan C. Ferguson, animacja: Augenblick Studios.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:48

  • Rysia Wand

    Finished review.
    ===
    Tytuł TED-Ed
    Uwaga - opis trzeba przesunąć suwakiem, żeby nic się nie schowało. W TED-Ed na końcu opisu zawsze jest "lesson by" i "animation by". Utarło się, żeby po polsku dawać lekcja: (z dwukropkiem), bo wtedy można dać nazwisko bez odmieniania przez przypadki.

    ====
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu".

    ===
    Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.

    Przykłady:
    1. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o, do), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).

    2. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.

    3. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”.

    Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na
    ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji.

    Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    ===
    Apostrof w końcówkach fleksyjnych
    Błąd wynikający z przeświadczenia, że polskie końcówki fleksyjne należy oddzielać od wszystkich nazwisk i imion obcojęzycznych apostrofem, tymczasem dodaje się go tylko wtedy, gdy ostatnie litery zanikają w czasie wymowy, np. Jacques (żak) – Jacques’a (żaka), Harry – Harry’ego (harego)[21].
    Wyjątek: Chociaż pisze się „remake'u” i „Mike'a”, to w narzędniku „k” ulega zmiękczeniu przez „i”, przez co nie można ich rozdzielać apostrofem[5], przez co otrzymamy “remakiem, Mikiem”.
    pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Powszechne_błędy_językowe#B.C5.82.C4.99dy_interpunkcyjne_i_typograficzne
    ===
    2:23.68
    it was not just a matter of - "nie chodziło tylko o...".

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.