1
00:00:06,615 --> 00:00:09,796
Cukrzyca jest plagą krajów rozwiniętych,

2
00:00:09,796 --> 00:00:14,466
gdzie 400 milionów ludzi
cierpi na tę chorobę,

3
00:00:14,466 --> 00:00:17,755
i przewiduje się, że w ciągu 20 lat
zachorowalność wzrośnie o 50%.

4
00:00:17,755 --> 00:00:22,222
Wczesne objawy wzmożonego pragnienia
i częstego oddawania moczu

5
00:00:22,222 --> 00:00:26,168
rozpoznano już 1500 lat p.n.e. w Egipcie.

6
00:00:26,168 --> 00:00:29,733
Łacińska nazwa cukrzycy, "diabetes", 
oznacza "przelewanie".

7
00:00:29,733 --> 00:00:35,335
W 250 roku p.n.e. po raz pierwszy użył jej
grecki medyk Apoloniusz z Memfis.

8
00:00:35,335 --> 00:00:37,654
Cukrzyce typu 1 i typu 2,

9
00:00:37,654 --> 00:00:40,894
jedna kojarzona z młodym wiekiem,
druga z otyłością,

10
00:00:40,894 --> 00:00:42,987
zostały rozróżnione
jako oddzielne schorzenia

11
00:00:42,987 --> 00:00:46,420
przez hinduskich medyków około V w. n.e.

12
00:00:46,420 --> 00:00:51,090
Pomimo znajomości choroby, 
diagnoza cukrzycy u ludzi,

13
00:00:51,090 --> 00:00:54,925
aż do XX w. była wyrokiem śmierci,

14
00:00:54,925 --> 00:00:57,030
gdyż jej przyczyny pozostawały nieznane.

15
00:00:57,030 --> 00:01:01,457
Sytuacja zmieniła się dzięki pomocy 
najwierniejszego kompana człowieka:

16
00:01:01,457 --> 00:01:03,506
canis lupus familiaris,

17
00:01:03,506 --> 00:01:07,116
udomowiony tysiące lat temu 
gatunek wilka szarego.

18
00:01:07,116 --> 00:01:11,679
W 1890 roku niemieccy naukowcy
Von Mering i Minkowski wykazali,

19
00:01:11,679 --> 00:01:13,584
że wycięcie trzustki u psa

20
00:01:13,584 --> 00:01:16,615
powoduje pojawienie się 
wszystkich objawów cukrzycy,

21
00:01:16,615 --> 00:01:19,059
ustalając główne źródło choroby.

22
00:01:19,749 --> 00:01:24,500
Jednak dokładny jej mechanizm 
pozostał nieznany do 1920 roku,

23
00:01:24,500 --> 00:01:27,495
gdy młody kanadyjski fizjolog 
Frederick Banting

24
00:01:27,495 --> 00:01:31,470
i jego student Charles Best
rozwinęli odkrycie Niemców.

25
00:01:31,470 --> 00:01:35,027
Pracując na Uniwersytecie w Toronto
pod kierownictwem profesora Macleod'a


26
00:01:35,027 --> 00:01:39,048
potwierdzili, że trzustka reguluje
poziom glukozy we krwi

27
00:01:39,048 --> 00:01:43,230
leczeniem psów - cukrzyków 
przy pomocy zastrzyków z ekstraktu,

28
00:01:43,230 --> 00:01:45,572
który spreparowali z tkanki trzustki.

29
00:01:45,572 --> 00:01:49,274
W 1922 we współpracy 
z biochemikiem Jamesem Collipem

30
00:01:49,274 --> 00:01:52,291
badacze uzyskali podobną 
substancję z krowiej trzustki,

31
00:01:52,291 --> 00:01:56,152
którą zaczęli leczyć 14-letniego chłopca,

32
00:01:56,152 --> 00:01:58,483
a później sześciu innych pacjentów.

33
00:01:58,483 --> 00:02:02,091
Produkcja tego ekstraktu, 
nazwanego insuliną,

34
00:02:02,091 --> 00:02:04,889
została przekazana firmie farmaceutycznej,

35
00:02:04,889 --> 00:02:07,898
która do dzisiaj produkuje
różne rodzaje insuliny.

36
00:02:07,898 --> 00:02:10,329
Banting i Macleod otrzymali
za swoje odkrycie

37
00:02:10,329 --> 00:02:13,403
nagrodę Nobla w z medycyny w 1923 roku.

38
00:02:13,403 --> 00:02:16,137
Banting zdecydował 
podzielić się nagrodą z Bestem

39
00:02:16,137 --> 00:02:19,282
za pomoc przy pierwszych 
badaniach nad psami.

40
00:02:19,282 --> 00:02:23,682
Podczas gdy medyczne eksperymenty 
na zwierzętach pozostają kontrowersyjne,

41
00:02:23,682 --> 00:02:27,602
w tym przypadku nie chodziło tylko
o wykorzystanie psów dla ludzkich potrzeb.

42
00:02:27,602 --> 00:02:32,914
Dwa na 1000 psów chorują na cukrzycę,

43
00:02:32,914 --> 00:02:35,386
prawie tyle samo, 
co u ludzi poniżej 20 lat.

44
00:02:35,386 --> 00:02:38,290
Większość psich przypadków
to cukrzyca typu 1,

45
00:02:38,290 --> 00:02:40,554
podobna do typu 1 u dzieci,

46
00:02:40,554 --> 00:02:43,448
powodowana autoimmunologicznym 
zniszczeniem trzustki;

47
00:02:43,448 --> 00:02:45,636
ponadto badania genetyczne pokazują,

48
00:02:45,636 --> 00:02:49,544
że choroba u psów 
ma podobne cechy jak u człowieka.

49
00:02:49,544 --> 00:02:52,637
To pozwoliło weterynarzom
odwrócić sytuację

50
00:02:52,637 --> 00:02:57,320
używając insuliny do leczenia psów
już od ponad 60 lat.

51
00:02:57,320 --> 00:03:00,134
Wielu właścicieli z poświęceniem
leczy chore psy,

52
00:03:00,134 --> 00:03:03,181
aplikując 2 razy dziennie insulinę,
ściśle kontrolując karmienie

53
00:03:03,181 --> 00:03:04,969
oraz robiąc regularne badania krwi

54
00:03:04,969 --> 00:03:08,549
używając tych samych domowych glukometrów,
co ludzie chorzy na cukrzycę.

55
00:03:08,549 --> 00:03:13,277
Natomiast, jeśli insulina wieprzowa
powszechnie stosowana u psów,

56
00:03:13,277 --> 00:03:15,107
w danym przypadku nie działa,

57
00:03:15,107 --> 00:03:17,658
weterynarz może zastosować 
preparat z ludzką insuliną

58
00:03:17,658 --> 00:03:20,209
i historia zatacza koło.

59
00:03:20,209 --> 00:03:23,292
Psy służyły nam wiernie przez wieki,

60
00:03:23,292 --> 00:03:27,732
włącznie z rolą w odkryciach medycyny, 
które ocaliły wiele ludzkich istnień,

61
00:03:27,732 --> 00:03:31,610
więc możemy przynajmniej
użyć tych odkryć, by im pomóc.