Engelliler için tasarladığımızda hepimiz faydalanıyoruz | Elise Roy | TEDxMidAtlantic
-
0:21 - 0:22Arkadaşlarımla gülüşme seslerimizi
-
0:23 - 0:25asla unutmayacağım.
-
0:26 - 0:29Annemin ben uykuya dalmadan
hemen önceki sesini -
0:30 - 0:31asla unutmayacağım.
-
0:34 - 0:38Su damlalarının o rahatlatıcı sesini
-
0:38 - 0:40asla unutmayacağım.
-
0:42 - 0:46Ben 10 yaşındayken
-
0:46 - 0:49işitme duyumu kaybedeceğimi
öğrendiğimdeki korkumu, -
0:49 - 0:51o saf korkumu bir düşünün
-
0:53 - 0:55ve sonraki beş yıl içinde,
-
0:55 - 1:00bu durum ben tam anlamıyla
sağır olana kadar ilerledi. -
1:02 - 1:05Ama şuna inanıyorum ki
duyma yetimi yitirmek, -
1:05 - 1:09benim için en büyük
hediyelerden biri oldu. -
1:10 - 1:14Görüyorsunuz, hayatı eşsiz
bir şekilde deneyimliyorum -
1:15 - 1:18ve yine şuna inanıyorum ki,
engelli insanların bu eşsiz deneyimleri -
1:19 - 1:21engelli ya da engelsiz herkes için
-
1:21 - 1:25daha iyi bir dünya tasarlamaya
-
1:26 - 1:31ve yaratmaya yardımcı oluyor.
-
1:34 - 1:35Eskiden engelli hakları avukatıydım
-
1:36 - 1:39ve vaktimin önemli bir kısmını
intibakın sağlanmasıyla ilgili -
1:39 - 1:41kanunun uygulanmasına ayırdım.
-
1:42 - 1:46Ve daha sonra acilen
uluslararası politikayı öğrenmem gerekti, -
1:47 - 1:50çünkü engelli bireylerin korunmasına
ilişkin bir Birleşmiş Milletler sözleşmesi -
1:50 - 1:53üzerine çalışmam istendi.
-
1:54 - 1:57Orada sivil toplum kuruluşunun
lideri olarak -
1:57 - 2:02enerjimin çoğunu insanları
engelli bireylerin kapasitelerine -
2:02 - 2:05ikna etmeye çalışmakla harcadım.
-
2:07 - 2:09Fakat bir noktada,
-
2:10 - 2:12ailemin çok da hoşnut olmadığı
-
2:12 - 2:14pek çok kariyer değişiminin de ardından
-
2:14 - 2:15(Kahkahalar)
-
2:16 - 2:18bir engellilik hâli olsun ya da olmasın
-
2:19 - 2:24dünyanın en büyük sorunlarından bazılarını
-
2:24 - 2:27çözmeye yarayacak,
çok da güçlü bir araç olabilecek -
2:28 - 2:30bir çözümle karşılaştım.
-
2:31 - 2:35Bu araca tasarım düşüncesi deniliyor.
-
2:37 - 2:42Tasarım düşüncesi, yeniliği
ve problem çözümünü içeren bir süreç -
2:43 - 2:44ve beş aşamadan oluşuyor.
-
2:44 - 2:47İlk aşama, problemi tanımlamak
-
2:48 - 2:50ve kısıtlamalarını kavramak.
-
2:50 - 2:55İkinci aşama, insanların gerçek
hayattaki durumlarını gözlemlemek -
2:55 - 2:57ve onlarla empati kurmak.
-
2:58 - 3:01Üçüncü aşama ortaya yüzlerce fikir atmak--
-
3:01 - 3:03ne kadar çok ve şaşırtıcıysa o kadar iyi.
-
3:04 - 3:08Dördüncüsüyse prototip çalışması:
Çözümü taklit edip onu test edebilmek -
3:09 - 3:11ve iyileştirebilmek için
-
3:11 - 3:13her ne bulabiliyorsan toplamak
-
3:13 - 3:16ve son olarak hayata geçirme aşaması:
-
3:16 - 3:20Bulduğun çözüm yolunun
sürdürülebilir olduğundan emin olmak. -
3:22 - 3:28Warren Berger tasarım düşüncesinin
bize şüpheci olmayı, -
3:29 - 3:33farklı açıdan bakabilmeyi, ince eleyip
sık dokumayı, deney yapmayı -
3:34 - 3:36ve belki de en önemlisi,
saçma sorular sormayı -
3:36 - 3:38öğrettiğini söylüyor.
-
3:39 - 3:43Tasarım düşünürleri herkesin
aslında yaratıcı olduğunu savunuyor. -
3:45 - 3:49Farklı disiplinlerden insanları
aynı çatı altında toplama kanısındalar, -
3:49 - 3:53çünkü çeşitli bakış açılarını birbirleri
ile paylaşmak, bir araya getirmek -
3:53 - 3:55ve en nihayetinde de
yeni bir şey yaratmak için -
3:55 - 3:57onları birleştirmek istiyorlar.
-
4:00 - 4:03Tasarım düşüncesi öylesine
başarılı ve çok yönlü bir araç ki -
4:04 - 4:07neredeyse tüm sektörlerde uygulanmakta.
-
4:08 - 4:13Karşılaştığım sorunlara dair
bir potansiyeli olduğunu da gördüm, -
4:13 - 4:16bu yüzden okula geri dönmeye
-
4:16 - 4:19ve eğitimimi sosyal bir tasarım
dâhilinde almaya karar verdim. -
4:20 - 4:25Bu, dünyada olumlu değişiklikler yapmakta
tasarımın payını gözler önüne seriyor. -
4:26 - 4:27Oradayken,
-
4:28 - 4:29ahşap işçiliğine merak sardım.
-
4:30 - 4:32Ama çok geçmeden
-
4:33 - 4:36bir şeyi kaçırdığımın farkına vardım.
-
4:38 - 4:40Bir aletle çalışırken
-
4:41 - 4:43sana karşı bir reaksiyon göstermeden,
-
4:43 - 4:47yani bir parça ya da alet
üstüne fırlamadan hemen önce, -
4:47 - 4:48bir ses çıkarıyor
-
4:49 - 4:51ve ben bu sesi duyamıyordum.
-
4:51 - 4:53Neden uğraşıp
-
4:54 - 4:56bu problemi çözmüyorum ki dedim.
-
4:56 - 5:00Benim çözümüm kulağımıza
o ses gelmeden önce -
5:00 - 5:03kullanıcıyı alette bir değişim
olduğu takdirde -
5:04 - 5:06görsel olarak uyarması için tasarlanmış
-
5:06 - 5:09birtakım güvenlik düzeneğiydi.
-
5:10 - 5:14Niçin bu düzenek takım tasarımcıları
tarafından daha önce düşünülmemişti ki? -
5:14 - 5:15(Kahkahalar)
-
5:16 - 5:20İki sebebi var: İlki, ben bir acemiydim.
-
5:20 - 5:25Bir uzmanlık alanından ya da
genel-geçer bilgilerden faydalanmadım. -
5:26 - 5:28İkincisiyse, işitme engelliydim.
-
5:29 - 5:34Dünyaya dair bu eşsiz deneyimlerim
sayesinde bu çözüme ulaştım -
5:35 - 5:39ve zaman geçtikçe de,
aslında engelli bireyler için yapılmış -
5:39 - 5:42ama daha sonra herkes tarafından
kullanılmaya başlanmış, -
5:43 - 5:46sahiplenilmiş ve sevilmiş
-
5:46 - 5:50birçok çözüm önerisiyle karşılaştım.
-
5:51 - 5:53Bu bir patates soyacağı.
-
5:53 - 5:57Aslında kireçlenme sorunu olan
bireyler için tasarlanmıştı -
5:57 - 5:59ama o kadar kullanışlı ki
herkes tarafından sevildi. -
6:01 - 6:06Kısa mesaj özelliği: Esasen işitme
engelli bireyler için geliştirilmişti. -
6:07 - 6:10Bildiğiniz üzere, bu da herkes
tarafından seviliyor. -
6:10 - 6:11(Kahkahalar)
-
6:13 - 6:15Şunu düşünmeye başladım:
-
6:15 - 6:19Zihniyetimizi değiştirdiğimizde ne olur?
-
6:19 - 6:24Standartlara yönelik değil de
engelliler için tasarlamaya başladığımızda -
6:25 - 6:26ne olur?
-
6:27 - 6:30Gördüğünüz gibi, önceliğimiz
engelliler için tasarlamak olduğunda -
6:30 - 6:35bulunan çözümler sadece kapsamlı
olmakla kalmıyor, aynı zamanda -
6:36 - 6:41standart tasarımlara nazaran
genellikle çok daha iyi oluyor -
6:42 - 6:44ve tüm bunlar beni heyecanlandırıyor,
-
6:44 - 6:50çünkü bu engelli bireylerin adaptasyonunda
harcanan enerjinin geliştirilebileceği, -
6:50 - 6:52şekillendirilebileceği,
-
6:52 - 6:56yaratıcılık ve yenilik adına
bir güç olarak -
6:57 - 7:01kullanılabileceği anlamına geliyor.
-
7:02 - 7:07Bu da bizi vicdanımızı rahatlatma ve
-
7:07 - 7:10tolerans eksikliğimizi giderme
düşüncesinden, -
7:10 - 7:13en büyük sorunların çözülmesi adına
-
7:13 - 7:17dünyanın çaresizce ihtiyaç duyduğu,
-
7:17 - 7:20bir çeşit büyücü olan bir simyacı
hâline getiriyor. -
7:22 - 7:24Artık engelli bireylerin
-
7:24 - 7:28bu tasarım düşüncesi sürecinde
oldukça etkili bir tasarımcı -
7:28 - 7:31olabileceğine inanıyorum.
-
7:32 - 7:35Ben de tüm bunlardan habersiz,
çok küçük yaştan beri -
7:36 - 7:38yeteneklerini kontrol eden
ve onları iyileştirmeye çalışan -
7:40 - 7:42bir tasarım düşünürüyüm.
-
7:43 - 7:49Tasarım düşünürleri doğuştan
problem çözme odaklıdır. -
7:49 - 7:53Bir konuşmayı dinlediğinizi
-
7:53 - 7:57ve söylenenin yalnızca yarısını
anlayabildiğinizi bir hayal edin. -
7:59 - 8:02Her bir kelimenin tekrar
edilmesini isteyemezsiniz. -
8:02 - 8:05Bu şekilde onlara sadece
engel olacaksınız. -
8:06 - 8:08Ben de çözüm olarak
-
8:09 - 8:13farkına bile varmadan, duyduğum boğuk sesi
-
8:13 - 8:15yani tempoyu,
-
8:15 - 8:19bir ritme dönüştürüyor ve bunu da
okuduğum dudaklarla bağdaştırıyordum. -
8:20 - 8:26Yıllar sonra, biri yazılarımın bir ritme
sahip olduğunu söyledi, -
8:26 - 8:31çünkü konuşmaları bir ritim
dâhilinde anlıyordum. -
8:33 - 8:38Başarısızlık konusunda da
gerçekten çok iyiydim. -
8:38 - 8:39(Kahkahalar)
-
8:39 - 8:40Abartmıyorum.
-
8:41 - 8:45İlk dönemimde İspanyolca
dersinden D almıştım. -
8:45 - 8:49Ama şunu öğrendim ki,
kendime çeki düzen verip -
8:49 - 8:51etraftaki birkaç şeyi değiştirdiğimde
-
8:51 - 8:54nihayet başarıyorum.
-
8:56 - 9:00Aynı şekilde, tasarım düşüncesi insanları
-
9:01 - 9:02sık sık başarısız olmaya sürüklüyor,
-
9:02 - 9:05çünkü sonunda başarıyorsunuz.
-
9:06 - 9:10Yeryüzündeki büyük icatların çok azı
-
9:10 - 9:14ilk denemede elde edilen
başarıdan meydana gelmiştir. -
9:16 - 9:19Ben bunu spor konusunda da yaşayıp gördüm.
-
9:20 - 9:24Antrenörümün anneme "Eğer kızınız
duyma yetisini kaybetmemiş olsaydı, -
9:25 - 9:28şu an millî takımda olurdu."
-
9:28 - 9:29deyişini asla unutmayacağım.
-
9:32 - 9:36Ama o zamanlarda antrenörümün ve hatta
benim bile bilmediğim şey şuydu ki -
9:36 - 9:41işitme kaybım aslında sporda
başarılı olmama yardımcı olmuştu. -
9:42 - 9:47Görüyorsunuz duyma yetinizi yitirdiğinizde
yalnızca davranışlarınızı değil, -
9:47 - 9:50ayrıca fiziksel duyularınızı da
uyarlıyorsunuz. -
9:51 - 9:53Görsel dikkat süremin artması
-
9:53 - 9:57buna bir örnek olarak gösterilebilir.
-
9:59 - 10:03Sol taraftan gelen bir futbolcu düşünün.
-
10:03 - 10:05Tıpkı benim olduğum gibi,
bir kaleci olduğunuzu -
10:06 - 10:08ve topun sol taraftan geldiğini düşünün.
-
10:08 - 10:13Normal bir işitmeye sahip biri
bunu görsel olarak algılayacaktır. -
10:14 - 10:18Şu alanda bir avantaja sahiptim.
-
10:18 - 10:20Bu yüzden dolanıp duran ve
-
10:21 - 10:23sahaya giren oyuncuları buraya toplardım
-
10:23 - 10:27ve top geldiğinde kendimi ayarlayabilmek,
şuta hazır olabilmek için -
10:27 - 10:30oyuncuları oldukça hızlı bir şekilde
toplamaya çalışırdım. -
10:32 - 10:33Gördüğünüz gibi,
-
10:34 - 10:36neredeyse tüm hayatım boyunca
bir tasarım düşünürüydüm. -
10:38 - 10:42Gözlem yeteneğim öylesine gelişti ki
başkalarının asla fark edemeyeceği şeyleri -
10:43 - 10:44fark edebiliyorum.
-
10:46 - 10:50Kendimi sürekli bir şeylere adapte etme
ihtiyacım beni büyük bir fikir üreticisi -
10:50 - 10:52ve problem çözücü hâline getirdi.
-
10:53 - 10:57Bunu genellikle limitler ve engeller
dâhilinde yapmak zorunda kalıyorum. -
10:57 - 11:01Bu, tasarımcıların çoğunlukla uğraşmak
zorunda kaldıkları bir mesele. -
11:04 - 11:07Görevim için son zamanlarda
Haiti'ye gittim. -
11:08 - 11:12Tasarım düşünürleri sık sık
olağanüstü durumlar arıyorlar, -
11:13 - 11:17çünkü bu, en iyi tasarımlarına
genellikle katkı sağlıyor. -
11:17 - 11:20Ve Haiti...
Kusursuz bir fırtına etkisinde gibiydi. -
11:22 - 11:262010'daki depremin ardından
yerleri değiştirilmiş -
11:28 - 11:32300 işitme engelliyle beraber
yaşadım ve çalıştım. -
11:33 - 11:37Fakat beş buçuk yıl sonra,
-
11:37 - 11:39Haiti'de hâlâ elektrik yoktu,
-
11:39 - 11:41hâlâ temiz bir içme suyu yoktu,
-
11:42 - 11:44hâlâ hiçbir iş imkânı yoktu
-
11:45 - 11:48ve hâlâ etrafta kol gezen suçlar vardı
ama cezalandırılmamışlardı. -
11:48 - 11:52Uluslararası yardım kuruluşları
tek tek geldiler -
11:53 - 11:54ama önceden belirlenmiş
-
11:54 - 11:56çözüm önerileri sundular.
-
11:56 - 12:01Gözlemlemek ve halkın
ihtiyaçlarına yönelik bir şeyler -
12:02 - 12:05uyarlamak için gelmemişlerdi.
-
12:06 - 12:10Bir kuruluş onlara keçi ve tavuk dağıttı.
-
12:11 - 12:13Ama farkında olmadıkları bir şey vardı:
-
12:13 - 12:16Toplumda öyle bir kıtlık vardı ki
-
12:16 - 12:20işitme engelliler gece uyuduklarında
-
12:20 - 12:23insanlar onların bahçesine
ve evlerine girip -
12:23 - 12:26tavuklarını ve keçilerini çaldı
-
12:26 - 12:28ve en sonunda hiçbiri kalmamıştı.
-
12:30 - 12:34Eğer o kuruluş engelli bireyleri
-
12:35 - 12:39ve toplumu gözlemlemek
için zaman ayırsaydı, -
12:40 - 12:43problemin farkına varacaktı
-
12:43 - 12:47ve belki de insanların gece
hayvanları içine koyup -
12:47 - 12:50güvende tutabilecekleri
bir kümesi aydınlatan, -
12:50 - 12:54güneş ışığı tarzında
-
12:54 - 12:56bir çözüm bulabilirlerdi.
-
12:57 - 13:01Bugün sizlerle paylaştığım fikirler için
-
13:01 - 13:04bir tasarım düşünürü olmanıza gerek yok.
-
13:07 - 13:10Siz, yaratıcısınız.
-
13:10 - 13:13Siz birer tasarımcısınız,
-
13:13 - 13:14herkes öyle.
-
13:16 - 13:19Benim gibi insanların size
yardımcı olmasına izin verin. -
13:20 - 13:24Engelli bireylerin şüpheci yaklaşmanızda
-
13:25 - 13:26ve zamanla
-
13:26 - 13:29en büyük problemleri çözmenizde
yardımcı olmasına izin verin. -
13:29 - 13:30Teşekkür ederim.
-
13:30 - 13:34(Alkışlar)
- Title:
- Engelliler için tasarladığımızda hepimiz faydalanıyoruz | Elise Roy | TEDxMidAtlantic
- Speaker:
- Elise Roy
- Description:
-
Elise Roy "Şuna inanıyorum ki duyma yetimi yitirmek, benim için en büyük hediyelerden biri oldu." diyor. Bir engelli hakları avukatı ve tasarım düşünürü olarak biliyor ki işitme engelli olmak ona hayatı eşsiz bir şekilde deneyimleme ve en büyük sorunlarımızı çözebilecek farklı bir pencereden bakma fırsatı sunuyor. Kendisinin de dediği gibi: "Önceliğimiz engelliler için tasarlamak olduğunda, bulunan çözümler standart tasarımlara nazaran genellikle çok daha iyi oluyor."
Bu konuşma bir TEDx etkinliğinde yapılmış olup TED konferansları formatına sahiptir fakat yerel bir kuruluş tarafından bağımsız olarak organize edilmiştir. Daha fazlası için http://ted.com/tedx
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 13:38
Eren Gokce approved Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Eren Gokce accepted Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Aysu Uslu edited Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Sancak Gülgen declined Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic | ||
Aysu Uslu edited Turkish subtitles for When we design for disability, we all benefit | Elise Roy | TEDxMidAtlantic |