Não của bạn có thể tự sửa chữa - Ralitsa Petrova
-
0:07 - 0:09Hãy tưởng tượng não bộ
có thể khởi động lại, -
0:09 - 0:14cập nhật những tế bào chết hay hư hỏng
bằng những tế bào tân tiến mới. -
0:14 - 0:17Điều này nghe như khoa học viễn tưởng,
-
0:17 - 0:21nhưng đó là một thực tế tiềm năng mà
các nhà khoa học hiện nay đang nghiên cứu. -
0:21 - 0:25Não của chúng ta một ngày kia
có thể tự sửa chữa được? -
0:25 - 0:28Ai cũng biết là tế bào phôi thai
trong bộ não đang phát triển -
0:28 - 0:30sản sinh ra những nơ tron mới,
chỉ nhìn thấy bằng kính hiển vi -
0:30 - 0:34chỉ được nhìn thấy qua kính hiểm vi,
hình thành nên tế bào thần kinh. -
0:34 - 0:39Những nơ tron mới tạo này di chuyển
khắp nơi trong não đang phát triển, -
0:39 - 0:43tự sắp xếp thành những cấu trúc khác nhau.
-
0:43 - 0:44Cho tới gần đây,
-
0:44 - 0:50khoa học còn cho rằng sự sản sinh tế bào
bị ngưng đột ngột sau sự phát triển ban đầu -
0:50 - 0:53làm họ đi đến kết luận rằng
những bệnh về thần kinh -
0:53 - 0:55như Alzheimer hay Parkinson,
-
0:55 - 1:00và những sự cố gây tổn hại, như tai biến
mạch máu não, là không thể phục hồi được. -
1:00 - 1:02Nhưng một loạt các khám phá mới đây
-
1:02 - 1:07đã hé mở ra rằng não của người lớn
thật sự tiếp tục sản sinh tế bào mới -
1:07 - 1:09trong ít nhất ba nơi chuyên biệt.
-
1:09 - 1:12Quá trình là sự sinh trưởng
và phát triển tế bào thần kinh, -
1:12 - 1:16liên quan đến những tế bào thần kinh
chuyên dụng gọi là tế bào thần kinh gốc -
1:16 - 1:18và tế bào mẹ nguyên sơ.
-
1:18 - 1:22để sản sinh ra nơ tron mới hay
thay những nơ tron cũ. -
1:22 - 1:25Sự phát triển cuả tế bào thần kinh
được phát hiện ở ba vùng -
1:25 - 1:29vùng dentate gyrus,
liên quan đến học hỏi và trí nhớ, -
1:29 - 1:34vùng subventricular, có thể cung cấp
tế bào thần kinh cho tuyến khứu giác -
1:34 - 1:37để có sự liên lạc giữa mũi và não,
-
1:37 - 1:40vùng striatum, giúp điều hành
sự di chuyển. -
1:40 - 1:44Các nhà khoa học chưa nắm được
chắc chắn chính xác vai trò -
1:44 - 1:48của sự sinh sản tế bào thần kinh trong
bất kỳ các vùng này là gì, -
1:48 - 1:52hay tại sao khả năng này lại không có
trong tất cả các cơ quan não bộ còn lại, -
1:52 - 1:57nhưng sự có mặt có giới hạn của cơ chế
sản sinh nơtron mới trong não trưởng thành -
1:57 - 2:00mở ra một khả năng không tưởng.
-
2:00 - 2:05Chúng ta có thể hướng cơ chế này
giúp não chữa lành những vết sẹo của nó -
2:05 - 2:08tương tự như cách lớp da mới phát triển
vá lại vết thương, -
2:08 - 2:12hay xương bị gãy liền lại với nhau?
-
2:12 - 2:14Sau đây là những gì chúng ta biết.
-
2:14 - 2:18Có những protein và những phân tử
nhỏ khác bắt chước những protein này -
2:18 - 2:20có thể được đưa vào não bộ
-
2:20 - 2:23để tạo tế bào thần kinh gốc và
tế bào mẹ nguyên sơ -
2:23 - 2:27và sinh nơtron nhiều hơn trong ba khu này.
-
2:27 - 2:29Kỹ thuật này vẫn còn cần sự cải tiến
-
2:29 - 2:31để các tế bào tái sinh một cách
hiệu quả hơn -
2:31 - 2:33và nhiều tế bào sống sót hơn.
-
2:33 - 2:36Nghiên cứu cho thấy rằng
những tế bào mẹ nguyên sơ từ những khu này -
2:36 - 2:40có thể du nhập đến
những chổ xảy ra tổn thương -
2:40 - 2:43và làm gia tăng những nơtron mới ở đó.
-
2:43 - 2:45Một bước tiến khác đầy hứa hẹn
-
2:45 - 2:48là cấy những tế bào thần kinh gốc
khỏe mạnh của con người, -
2:48 - 2:52mà đã được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm,
vào những tế bào bị tổn thương, -
2:52 - 2:54như chúng ta có thể làm trên da.
-
2:54 - 2:56Các nhà khoa học hiện đang thử nghiệm
-
2:56 - 3:01để quyết định liệu các tế bào cấy vào
có thể phân chia, tách biệt -
3:01 - 3:06và làm tăng lượng nơtron mới một cách
thành công trong não bộ bị tổn thương. -
3:06 - 3:07Họ cũng phát hiện
-
3:07 - 3:10rằng chúng ta có thể dạy
những loại tế bào thần kinh khác, -
3:10 - 3:14như là astrocytes hay oligodendrocytes
-
3:14 - 3:19làm việc như tế bào thần kinh gốc và
cũng bắt đầu tạo ra nơtron. -
3:19 - 3:23Vì vậy, sau một vài thập kỷ liệu não bộ
của chúng ta có thể tự sửa chữa? -
3:23 - 3:25Chúng ta không thể nói chắc chắn,
-
3:25 - 3:29nhưng đó là một trong những mục tiêu
của liều thuốc tái sinh, -
3:29 - 3:32Não bộ con người có 100 tỷ nơ tron
-
3:32 - 3:38và chúng ta vẫn đang tìm sự nối kết
đằng sau bản mạch chủ sinh học khổng lồ . -
3:38 - 3:44Mỗi ngày, nghiên cứu về sinh sản tế bào
làm chúng ta gần hơn nút bấm khởi động đó.
- Title:
- Não của bạn có thể tự sửa chữa - Ralitsa Petrova
- Speaker:
- Ralitsa Petrova
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/could-your-brain-repair-itself-ralitsa-petrova
Hãy tưởng tượng bộ não có thể khởi động lại , cập nhật các tế bào bị hư hại với các đơn vị mới được cải thiện . Điều đó nghe có vẻ như khoa học viễn tưởng - nhưng đó là một thực tế tiềm năng các nhà khoa học đang tìm hiểu ngay bây giờ. Ralitsa Petrova nói chi tiết về nền tảng khoa học đằng sau neurogenesis và giải thích như thế nào chúng ta có thể khai thác nó để đảo ngược bệnh như Alzheimer và Parkinson.Bài học của Ralitsa Petrova , hiệu ứng của Artrake Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:00
Vu-An Phan approved Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Vu-An Phan edited Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Vu-An Phan accepted Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Vu-An Phan edited Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Vu-An Phan edited Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? | ||
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Could your brain repair itself? |