WEBVTT

00:00:06.760 --> 00:00:09.236
Hãy tưởng tượng não bộ 
có thể khởi động lại,

00:00:09.236 --> 00:00:14.414
cập nhật những tế bào chết hay hư hỏng 
bằng những tế bào tân tiến mới.

00:00:14.414 --> 00:00:16.657
Điều này nghe như khoa học viễn tưởng,

00:00:16.657 --> 00:00:20.936
nhưng đó là một thực tế tiềm năng mà 
các nhà khoa học hiện nay đang nghiên cứu.

00:00:20.936 --> 00:00:24.504
Não của chúng ta một ngày kia 
có thể tự sửa chữa được?

00:00:24.504 --> 00:00:28.319
Ai cũng biết là tế bào phôi thai 
trong bộ não đang phát triển

00:00:28.319 --> 00:00:30.335
sản sinh ra những nơ tron mới,
chỉ nhìn thấy bằng kính hiển vi

00:00:30.335 --> 00:00:33.777
chỉ được nhìn thấy qua kính hiểm vi, 
hình thành nên tế bào thần kinh.

00:00:33.777 --> 00:00:39.242
Những nơ tron mới tạo này di chuyển 
khắp nơi trong não đang phát triển,

00:00:39.242 --> 00:00:43.132
tự sắp xếp thành những cấu trúc khác nhau.

00:00:43.132 --> 00:00:44.445
Cho tới gần đây,

00:00:44.445 --> 00:00:50.037
khoa học còn cho rằng sự sản sinh tế bào 
bị ngưng đột ngột sau sự phát triển ban đầu

00:00:50.037 --> 00:00:52.793
làm họ đi đến kết luận rằng 
những bệnh về thần kinh

00:00:52.793 --> 00:00:54.977
như Alzheimer hay Parkinson,

00:00:54.977 --> 00:00:59.760
và những sự cố gây tổn hại, như tai biến 
mạch máu não, là không thể phục hồi được.

00:00:59.760 --> 00:01:01.623
Nhưng một loạt các khám phá mới đây

00:01:01.623 --> 00:01:06.604
đã hé mở ra rằng não của người lớn 
thật sự tiếp tục sản sinh tế bào mới

00:01:06.604 --> 00:01:09.465
trong ít nhất ba nơi chuyên biệt.

00:01:09.465 --> 00:01:12.421
Quá trình là sự sinh trưởng 
và phát triển tế bào thần kinh,

00:01:12.421 --> 00:01:16.083
liên quan đến những tế bào thần kinh 
chuyên dụng gọi là tế bào thần kinh gốc

00:01:16.083 --> 00:01:17.915
và tế bào mẹ nguyên sơ.

00:01:17.915 --> 00:01:22.250
để sản sinh ra nơ tron mới hay 
thay những nơ tron cũ.

00:01:22.250 --> 00:01:25.209
Sự phát triển cuả tế bào thần kinh
được phát hiện ở ba vùng

00:01:25.209 --> 00:01:29.351
vùng dentate gyrus, 
liên quan đến học hỏi và trí nhớ,

00:01:29.351 --> 00:01:33.936
vùng subventricular, có thể cung cấp 
tế bào thần kinh cho tuyến khứu giác

00:01:33.936 --> 00:01:36.856
để có sự liên lạc giữa mũi và não,

00:01:36.856 --> 00:01:40.170
vùng striatum, giúp điều hành 
sự di chuyển.

00:01:40.170 --> 00:01:43.992
Các nhà khoa học chưa nắm được 
chắc chắn chính xác vai trò

00:01:43.992 --> 00:01:47.622
của sự sinh sản tế bào thần kinh trong 
bất kỳ các vùng này là gì,

00:01:47.622 --> 00:01:51.989
hay tại sao khả năng này lại không có 
trong tất cả các cơ quan não bộ còn lại,

00:01:51.989 --> 00:01:56.739
nhưng sự có mặt có giới hạn của cơ chế 
sản sinh nơtron mới trong não trưởng thành

00:01:56.739 --> 00:01:59.596
mở ra một khả năng không tưởng.

00:01:59.596 --> 00:02:04.657
Chúng ta có thể hướng cơ chế này 
giúp não chữa lành những vết sẹo của nó

00:02:04.657 --> 00:02:07.876
tương tự như cách lớp da mới phát triển 
vá lại vết thương,

00:02:07.876 --> 00:02:11.889
hay xương bị gãy liền lại với nhau?

00:02:11.889 --> 00:02:13.779
Sau đây là những gì chúng ta biết.

00:02:13.779 --> 00:02:18.050
Có những protein và những phân tử 
nhỏ khác bắt chước những protein này

00:02:18.050 --> 00:02:20.136
có thể được đưa vào não bộ

00:02:20.136 --> 00:02:22.934
để tạo tế bào thần kinh gốc và 
tế bào mẹ nguyên sơ

00:02:22.934 --> 00:02:26.595
và sinh nơtron nhiều hơn trong ba khu này.

00:02:26.595 --> 00:02:28.742
Kỹ thuật này vẫn còn cần sự cải tiến

00:02:28.742 --> 00:02:31.156
để các tế bào tái sinh một cách 
hiệu quả hơn

00:02:31.156 --> 00:02:33.077
và nhiều tế bào sống sót hơn.

00:02:33.077 --> 00:02:36.416
Nghiên cứu cho thấy rằng 
những tế bào mẹ nguyên sơ từ những khu này

00:02:36.416 --> 00:02:40.019
có thể du nhập đến 
những chổ xảy ra tổn thương

00:02:40.019 --> 00:02:43.195
và làm gia tăng những nơtron mới ở đó.

00:02:43.195 --> 00:02:45.313
Một bước tiến khác đầy hứa hẹn

00:02:45.313 --> 00:02:48.307
là cấy những tế bào thần kinh gốc 
khỏe mạnh của con người,

00:02:48.307 --> 00:02:51.842
mà đã được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm,
vào những tế bào bị tổn thương,

00:02:51.842 --> 00:02:53.760
như chúng ta có thể làm trên da.

00:02:53.760 --> 00:02:55.668
Các nhà khoa học hiện đang thử nghiệm

00:02:55.668 --> 00:03:00.820
để quyết định liệu các tế bào cấy vào 
có thể phân chia, tách biệt

00:03:00.820 --> 00:03:06.153
và làm tăng lượng nơtron mới một cách 
thành công trong não bộ bị tổn thương.

00:03:06.153 --> 00:03:07.345
Họ cũng phát hiện

00:03:07.345 --> 00:03:10.397
rằng chúng ta có thể dạy 
những loại tế bào thần kinh khác,

00:03:10.397 --> 00:03:13.738
như là astrocytes hay oligodendrocytes

00:03:13.738 --> 00:03:18.653
làm việc như tế bào thần kinh gốc và 
cũng bắt đầu tạo ra nơtron.

00:03:18.653 --> 00:03:22.990
Vì vậy, sau một vài thập kỷ liệu não bộ 
của chúng ta có thể tự sửa chữa?

00:03:22.990 --> 00:03:24.719
Chúng ta không thể nói chắc chắn,

00:03:24.719 --> 00:03:29.066
nhưng đó là một trong những mục tiêu 
của liều thuốc tái sinh,

00:03:29.066 --> 00:03:31.850
Não bộ con người có 100 tỷ nơ tron

00:03:31.850 --> 00:03:37.762
và chúng ta vẫn đang tìm sự nối kết 
đằng sau bản mạch chủ sinh học khổng lồ .

00:03:37.762 --> 00:03:44.476
Mỗi ngày, nghiên cứu về sinh sản tế bào 
làm chúng ta gần hơn nút bấm khởi động đó.