Sonar ile yolumu nasıl buluyorum

Daniel Kish, 13 aylıkken kör olmuş fakat sesle yer bulma yöntemi ile "görmeyi"öğrenmiş . Dili ile klik sesi yapıyor ve ses dalgalarının çevredeki yüzeylere çarparak ona dönmesiyle etrafındaki alanı zihninde resmedebiliyor. Heyecan verici konuşmasında Kish, bunun nasıl mümkün olduğunu anlatırken bizim de"karanlık bilinmeyen"e karşı olan korkularımızdan kurtulmamızı öneriyor.

(Klik sesleri )

Ben ikili retinoblastoma ile doğmuşum,

yani retina kanseri.

Sağ gözüm 7 aylık iken

alınmış.

Sol gözümü ise ben 13 aylık iken
almışlar.

Son ameliyatımdan uyandıktan sonra
yaptığım ilk şey

beşiğimden çıkıp,
yoğun bakım ünitesinde

dolanıp muhtemelen bana

bunu yapan kişiyi bulmaya çalışmak
olmuş.

(Kahkaha)

Görünen o ki; sorun, ünitenin
içinde göremeden

dolanmam değildi.

Sorun yakalanmamdi.

Kör insanlar için tehdit teşkil eden
şeyler

körlükten ziyade
daha çok insanların

körlük hakkında önyargıları.

Körlük hakkındaki
kendi düşüncelerinizi bir gözden geçirin.

Ben sahneye ilk çıktığımda verdiğiniz
tepkileri,

kendinizin kör kalma ihtimalini

ve hatta değer verdiğiniz birinin
kör kaldığını düşünün.

Bu ihtimalin korkunçluğu çoğumuzun
anlayabileceği bir şey değil;

çünkü körlük cahilliği

ve bilinçsizliği,

bilinmeyen karanlıkların gazabına
mağruz kalmayı temsil eder.

Ne kadar da şairane!

Şansıma benim ailem şairane değildi.

Pragmatiklerdi.

Korkunun ve cahilliğin
aklımızın ürünleri olduğunu

ve aklımızın da uyarlanabilir olduğunu biliyorlardı.

Diğer herkesin sahip olduğu özgürlüklerin
ve sorumlulukların

tadını çıkartarak büyümem gerektiğini
düşünüyorlardı.

Kendi kelimeleri ile, 18 yaşında
evden taşınmalıydım,

ki taşındım.

Vergi ödemeliydim.

(Çok sağolun)
( Kahkaha)

Onlar, sevgi ve korku arasındaki
farkı da biliyordu.

Korku, zorlukların karşısında bizi
hareketsiz kılar.

Körlüğün büyük bir engel olacağını
biliyorlardı.

Ben korku ile yetiştirilmedim.

Özgürlüğümü her şeyin önüne koydular,

çünkü sevgi insanlara bunu yaptırır.

İleri saralım.
Şu an nasıl idare ediyorum kendimi ?

Dünya çok daha büyük bir bakım ünitesi.

Allahtan, uzun bastonum var

ki çoğu kör kişinin
kullandığından çok daha uzun.

Ona özgürlük çubuğum diyorum.

Mesela benim sahneden
beklenmedik

bir şekilde düşüp rezil olmami engelleyecektir. ( Kahkaha)

Tabi ki uçurumun ucunu
görebiliyorum.

Önceden bizi sahnede konuşmacıların
başına nelerin

geldiğine dair uyardılar.

Gerçi, rezil olsam bile aldırmam.

Ama bunun dışında,

çoğunuz sahneye çıkarken

( Klik sesleri)

dilim ile kliklediğimi duydunuz.

Bunlar çevremdeki tüm yüzeylerden
sekip yansıyan

ses parçacıkları.
Tıpkı bir

yarasanın sonarı gibi.

Bana şekiller ve bilgilerle

ışığın size döndüğü gibi
dönüyorlar.

Ve ailem sağolsun, beynim
şu an imgeleme sistemi denilen

görsel korteksimde,
sizin de beyninizin yaptığı gibi

verilerden imgeler

oluşturabiliyor.

Bu sürece flash sonar diyorum.

Körlüğüme rağmen bu şekilde görmeyi,

zorluklarımın
bilinmeyen karanlıklarından

geçerek yolumu bulmayı öğrendim.

Haliyle bana

" inanılmaz Batman" lakabını
taktılar.

Batman'i kabul edebilirim.

Yarasalar havalıdır. Batman havalıdır.

Fakat ben kendimi olağanüstü
hissedecek bir şekilde yetiştirilmedim.

Kendimi her zaman, kendi zorluklarının

karanlıklarını aşan her insan gibi

görmüşümdür. Bu gerçekten o kadar da
olağanüstü bir şey mi ?

Ben gözlerimi değil; beynimi
kullanıyorum.

Tabi ki bir yerlerde birileri bunu
olağanüstü buluyor olmalı,

öbür türlü burada olmazdım.

Fakat bir düşünelim.

Hayatında zorluklarla karşılaşmış ve ya
karşı karşıya

kalmış olanlar

ellerini kaldırsın.

Vaaay. Peki.

Şu an kalkan bir sürü el var.
İzniniz ile bir sayayım.

( Klik sesleri )

Bu biraz uzun sürebilir.
( Klik sesleri) ( Kahkaha)

Peki. Kalkmış bir çok el var.

Ellerinizi indirmeyin.
Bir fikrim var.

Sorunlarını çözmek için
beyinlerini kullananlar

ellerini indirsinler.

Hala eli havada olanların

muhtemelen kendine özel
engelleri var. ( Kahkaha)

Demek ki hepimiz
sorunlar ile karşılaşıyoruz

ve bilinmeyen karanlıklarla yüzleşiyoruz

ki bu çoğu sorunun en temel öğesidir
ve biz en çok bundan korkarız. Değil mi?

Ama hepimizin bu zorlukların üstünden
gelmesini sağlayan

beyinleri var.

Tamam mı ?

Mesela, ben buraya klikleyerek

geldim ve bana kürsünün

yerini söylemediler.

Yani bu TED tayfasına güven olmuyor.

" Kendin bul dediler"

Yani- ( Kahkaha).

Üstüne ses sisteminden gelen cızırtı da
pek yardımcı olmuyor.

Şimdi sizi bir teste tabi tutacağım.

Kısa bir süreliğine gözlerinizi
kapatabilir misiniz ?

Birazcık flash sonar öğreneceksiniz.

Ben bir ses çıkartacağım.

Bu paneli önümde sabit tutacağım.

Bir sesi dinleyin.

Shhhhhhhh.

Tamam, çok ilginç bir şey yok.

Şimdi aynı sesi
paneli oynattığımda

dinleyin.

Shhhhhh.
( Ton kalınlaşıp incelir)

Karanlık tarafın gücünü bilmiyorsun.

(Kahkaha)

Kendimi tutamadım.

Tamam, şimdi gözlerinizi kapalı tutun

farkı duyabildiniz mi ?

Tamam şimdi emin olalım.

Testiniz için bana panelin
oynadığını

duyduğunuzda "şimdi" deyin.

Tamam mı ? Rahatça yapacağız bunu.

Shhhhhhhh.

Seyirciler: Şimdi.
Daniel Kish: Güzel. Mükemmel.

Gözlerinizi açın.

Peki. Sadece bir kaç santimetre

ve farkı anlayabiliyorsunuz.

Sonarı deneyimlediniz.

Hepinizden harika kör insanlar olurmuş.
( Kahkaha)

Bu aktif deneyime zaman ve

çaba harcandığında

neler olabileceğine bir bakalım.

( Video) Juan Ruiz: Sanki şöyle, siz
gözlerinizle

biz de kulaklarımızla görebiliyoruz.

Brian Bushway: Olay durumun tadını daha
fazla ya da daha az

çıkarmakta değil, değişik bir şekilde
deneyimlemekte.

Shawn Marsolais: Düz gidiyor.
DK: Evet.

SM: Sonra yine alçalmaya başlıyor.

DK: Evet !
SM : Bu inanılmaz.

Yani, arabayı bildiğin görebiliyorum.
Vay anasını !

J.Louchart: Kör olmayı seviyorum.

Açıkcası şansım olsaydı
görebilme yetimi istemezdim.

JR: Hedef büyüdükçe, daha fazla
engeller ile karşılaşırsınız

ve o hedefin diğer tarafında

zafer vardır.

( İtalyancada)

( Alkış)

DK: Şimdi sizce bu insanlar
korkmuşa benziyor mu ?

Pek değil.

Bu eğitimi binlerce kör ve
görebilen, değişik geçmişlere

sahip neredeyse 40 değişik ülkeden

insana verdik.

Kör insanlar görebilmeyi öğrendiklerinde,
görebilen insanlar da

kendi yollarını daha net ve korkusuzca

görmek için bizden ilham alıyorlar.

Çünkü bu hepimizin içinde bulunan
herhangi bir zorluğu yenme,

her türlü karanlığı yenme

ve yeniliklere yelken açma

yetimizi temsil ediyor.

Hepinize sizi harekete geçirecek bir yolculuk diliyorum.

Çok teşekkürler.

( Kahkaha)

Chris Anderson: Daniel, dostum.

Gördüğün gibi herkes TED'de şu an
ayakta alkışlıyor.

Olağanüstü bir konuşma için sana teşekkür
ederim.

Dünyan hakkında, daha doğrusu
kendin oluşturduğun iç dünya hakkında

bir sorum daha var. Biz kendi dünyamızda
sizin sahip olmadığınız şeylere

sahip olduğumuzu düşünüyoruz.
Fakat sizin dünyanız nasıl ?

Sizin sahip olduğunuz ve bizim
olamadığımız neler var ?

DK: 360 derecelik bir görüş,
yani benim sonarım

önümdeki şeyler için olduğu kadar
arkamdaki şeyler için de çalışıyor.

Köşelerden geçebiliyor.

Yüzeylerden geçebiliyor.

Kısaca, bulanık 3 boyutlu bir
geometrik şekil gibi.

Şu an eğitmen olan bir öğrencim

görme yetisini kaybettikten
bir kaç ay sonra

3 katlı evinde otururken

evin içinde olan her şeyi duyabildiğini
farketmiş:

konuşmalar, mutfaktaki insanlar,
tuvaletteki insanlar

ki bunlar bir kaç duvar
bir kaç kat ötede olan şeyler.

X-Ray görüşe sahip olmak
gibi bir şey olduğunu söyledi.

CA: Şu an nasıl bir yerde
olduğunu görüyorsun.

Bu salonu nasıl hayal ediyorsun ?

DK: Dürüst olmak gerekirse,
fazlasıyla hoparlör var.

İlginç bir şey.
İnsanlar ses çıkardığında,

güldüklerinde, oynadıklarında,
bir şey içtiklerinde

ya da sümkürdüklerinde her şeyi
duyabiliyorum.

Her insanın yaptığı her küçük
hareketi duyabiliyorum.

Hiçbiri dikkatimden kaçmıyor,

dahası sonar açısından bakınca,

odanın boyutu, eğrimleri ve
sahnenin çevresindeki seyirciler,

odanın yüksekliği. Hepsinin farkındayım.

Dediğim gibi etrafımda bulunan 3 boyutlu

geometrik şekiller bunlar.

CA: Bravo Daniel, Dünyayı daha değişik

görebilmemiz için inanılmaz
bir iş çıkardın.

Bunun için kalpten çok teşekkürler.
DK: Teşekkür ederim.

( Alkış)