1
00:00:00,903 --> 00:00:07,804
(Klik sesleri )

2
00:00:07,804 --> 00:00:12,420
Ben ikili retinoblastoma ile doğmuşum,

3
00:00:12,420 --> 00:00:14,353
yani retina kanseri.

4
00:00:15,313 --> 00:00:18,419
Sağ gözüm 7 aylık iken

5
00:00:18,419 --> 00:00:21,336
alınmış.

6
00:00:21,336 --> 00:00:25,053
Sol gözümü ise ben 13 aylık iken 
almışlar.

7
00:00:26,003 --> 00:00:31,148
Son ameliyatımdan uyandıktan sonra
yaptığım ilk şey

8
00:00:31,148 --> 00:00:34,780
beşiğimden çıkıp,
yoğun bakım ünitesinde

9
00:00:34,780 --> 00:00:38,889
dolanıp muhtemelen bana


10
00:00:39,829 --> 00:00:43,208
bunu yapan kişiyi bulmaya çalışmak
olmuş.

11
00:00:43,208 --> 00:00:45,066
(Kahkaha)

12
00:00:46,966 --> 00:00:50,127
Görünen o ki; sorun, ünitenin 
içinde göremeden

13
00:00:50,127 --> 00:00:53,702
dolanmam değildi.

14
00:00:53,702 --> 00:00:56,337
Sorun yakalanmamdi.

15
00:00:57,557 --> 00:01:00,731
Kör insanlar için tehdit teşkil eden
şeyler

16
00:01:00,731 --> 00:01:04,221
körlükten ziyade 
daha çok insanların

17
00:01:04,221 --> 00:01:07,753
körlük hakkında önyargıları.

18
00:01:09,283 --> 00:01:13,230
Körlük hakkındaki
kendi düşüncelerinizi bir gözden geçirin.

19
00:01:13,230 --> 00:01:17,296
Ben sahneye ilk çıktığımda verdiğiniz
tepkileri,

20
00:01:17,296 --> 00:01:21,347
kendinizin kör kalma ihtimalini

21
00:01:21,347 --> 00:01:25,264
ve hatta değer verdiğiniz birinin 
kör kaldığını düşünün.

22
00:01:25,264 --> 00:01:30,704
Bu ihtimalin korkunçluğu çoğumuzun
anlayabileceği bir şey değil;

23
00:01:30,704 --> 00:01:33,159
çünkü körlük cahilliği

24
00:01:33,159 --> 00:01:38,829
ve bilinçsizliği,

25
00:01:38,829 --> 00:01:46,630
bilinmeyen karanlıkların gazabına
mağruz kalmayı temsil eder.

26
00:01:46,630 --> 00:01:48,460
Ne kadar da şairane!

27
00:01:49,440 --> 00:01:52,801
Şansıma benim ailem şairane değildi.

28
00:01:52,801 --> 00:01:54,676
Pragmatiklerdi.

29
00:01:54,676 --> 00:02:01,293
Korkunun ve cahilliğin 
aklımızın ürünleri olduğunu

30
00:02:01,293 --> 00:02:05,282
ve aklımızın da uyarlanabilir olduğunu biliyorlardı.

31
00:02:05,282 --> 00:02:08,983
Diğer herkesin sahip olduğu özgürlüklerin
ve sorumlulukların

32
00:02:08,983 --> 00:02:13,814
tadını çıkartarak büyümem gerektiğini
düşünüyorlardı.

33
00:02:13,814 --> 00:02:16,275
Kendi kelimeleri ile, 18 yaşında 
evden taşınmalıydım,

34
00:02:16,275 --> 00:02:19,062
ki taşındım.

35
00:02:19,062 --> 00:02:21,035
Vergi ödemeliydim.

36
00:02:21,035 --> 00:02:23,875
(Çok sağolun)
( Kahkaha)

37
00:02:25,605 --> 00:02:30,786
Onlar, sevgi ve korku arasındaki
farkı da biliyordu.

38
00:02:30,786 --> 00:02:35,710
Korku, zorlukların karşısında bizi
hareketsiz kılar.

39
00:02:35,710 --> 00:02:38,612
Körlüğün büyük bir engel olacağını
biliyorlardı.

40
00:02:38,612 --> 00:02:41,666
Ben korku ile yetiştirilmedim.

41
00:02:41,666 --> 00:02:45,415
Özgürlüğümü her şeyin önüne koydular,

42
00:02:45,415 --> 00:02:48,535
çünkü sevgi insanlara bunu yaptırır.

43
00:02:48,535 --> 00:02:52,764
İleri saralım. 
Şu an nasıl idare ediyorum kendimi ?

44
00:02:54,044 --> 00:02:57,419
Dünya çok daha büyük bir bakım ünitesi.

45
00:02:57,419 --> 00:03:01,320
Allahtan, uzun bastonum var

46
00:03:01,320 --> 00:03:04,014
ki çoğu kör kişinin
kullandığından çok daha uzun.

47
00:03:04,014 --> 00:03:07,357
Ona özgürlük çubuğum diyorum.

48
00:03:07,357 --> 00:03:08,913
Mesela benim sahneden
beklenmedik

49
00:03:08,913 --> 00:03:14,529
bir şekilde düşüp rezil olmami engelleyecektir. ( Kahkaha)

50
00:03:15,279 --> 00:03:17,242
Tabi ki uçurumun ucunu
görebiliyorum.

51
00:03:18,282 --> 00:03:21,509
Önceden bizi sahnede konuşmacıların
başına nelerin

52
00:03:21,509 --> 00:03:25,100
geldiğine dair uyardılar.

53
00:03:25,100 --> 00:03:27,121
Gerçi, rezil olsam bile aldırmam.

54
00:03:28,491 --> 00:03:30,425
Ama bunun dışında,

55
00:03:30,425 --> 00:03:33,552
çoğunuz sahneye çıkarken 


56
00:03:33,552 --> 00:03:34,619
( Klik sesleri)

57
00:03:34,619 --> 00:03:36,488
dilim ile kliklediğimi duydunuz.

58
00:03:36,488 --> 00:03:39,666
Bunlar çevremdeki tüm yüzeylerden 
sekip yansıyan

59
00:03:39,666 --> 00:03:44,746
ses parçacıkları. 
Tıpkı bir

60
00:03:44,746 --> 00:03:46,118
yarasanın sonarı gibi.

61
00:03:46,118 --> 00:03:51,738
Bana şekiller ve bilgilerle

62
00:03:51,738 --> 00:03:54,225
ışığın size döndüğü gibi 
dönüyorlar.

63
00:03:55,135 --> 00:03:58,793
Ve ailem sağolsun, beynim
şu an imgeleme sistemi denilen

64
00:03:58,793 --> 00:04:04,098
görsel korteksimde,
sizin de beyninizin yaptığı gibi

65
00:04:04,098 --> 00:04:07,338
verilerden imgeler 


66
00:04:07,338 --> 00:04:11,288
oluşturabiliyor.

67
00:04:11,288 --> 00:04:13,854
Bu sürece flash sonar diyorum.

68
00:04:14,604 --> 00:04:20,322
Körlüğüme rağmen bu şekilde görmeyi,

69
00:04:20,322 --> 00:04:23,498
zorluklarımın 
bilinmeyen karanlıklarından

70
00:04:23,498 --> 00:04:27,538
geçerek yolumu bulmayı öğrendim.

71
00:04:27,538 --> 00:04:31,439
Haliyle bana

72
00:04:31,439 --> 00:04:35,154
" inanılmaz Batman" lakabını 
taktılar.

73
00:04:35,154 --> 00:04:37,708
Batman'i kabul edebilirim.

74
00:04:37,708 --> 00:04:41,098
Yarasalar havalıdır. Batman havalıdır.

75
00:04:41,098 --> 00:04:46,766
Fakat ben kendimi olağanüstü 
hissedecek bir şekilde yetiştirilmedim.

76
00:04:47,856 --> 00:04:51,884
Kendimi her zaman, kendi zorluklarının

77
00:04:51,884 --> 00:04:57,300
karanlıklarını aşan her insan gibi

78
00:04:57,300 --> 00:05:00,718
görmüşümdür. Bu gerçekten o kadar da 
olağanüstü bir şey mi ?

79
00:05:00,718 --> 00:05:04,014
Ben gözlerimi değil; beynimi 
kullanıyorum.

80
00:05:04,834 --> 00:05:07,317
Tabi ki bir yerlerde birileri bunu
olağanüstü buluyor olmalı,

81
00:05:07,317 --> 00:05:11,144
öbür türlü burada olmazdım.

82
00:05:11,144 --> 00:05:14,183
Fakat bir düşünelim.

83
00:05:15,013 --> 00:05:17,739
Hayatında zorluklarla karşılaşmış ve ya
karşı karşıya

84
00:05:17,739 --> 00:05:22,428
kalmış olanlar

85
00:05:22,428 --> 00:05:24,160
ellerini kaldırsın.

86
00:05:25,470 --> 00:05:27,490
Vaaay. Peki.

87
00:05:27,490 --> 00:05:30,462
Şu an kalkan bir sürü el var. 
İzniniz ile bir sayayım.

88
00:05:30,462 --> 00:05:32,503
( Klik sesleri )

89
00:05:33,713 --> 00:05:36,731
Bu biraz uzun sürebilir. 
( Klik sesleri) ( Kahkaha)

90
00:05:36,731 --> 00:05:38,205
Peki. Kalkmış bir çok el var.

91
00:05:38,205 --> 00:05:40,609
Ellerinizi indirmeyin. 
Bir fikrim var.

92
00:05:40,609 --> 00:05:46,302
Sorunlarını çözmek için 
beyinlerini kullananlar

93
00:05:46,302 --> 00:05:49,243
ellerini indirsinler.

94
00:05:50,423 --> 00:05:53,024
Hala eli havada olanların

95
00:05:53,024 --> 00:05:58,262
muhtemelen kendine özel 
engelleri var. ( Kahkaha)

96
00:05:58,262 --> 00:06:00,839
Demek ki hepimiz 
sorunlar ile karşılaşıyoruz

97
00:06:00,839 --> 00:06:04,577
ve bilinmeyen karanlıklarla yüzleşiyoruz

98
00:06:04,577 --> 00:06:08,920
ki bu çoğu sorunun en temel öğesidir
ve biz en çok bundan korkarız. Değil mi?

99
00:06:08,920 --> 00:06:12,773
Ama hepimizin bu zorlukların üstünden 
gelmesini sağlayan

100
00:06:12,773 --> 00:06:17,069
beyinleri var.

101
00:06:17,069 --> 00:06:23,456
Tamam mı ?

102
00:06:24,151 --> 00:06:28,284
Mesela, ben buraya klikleyerek

103
00:06:28,284 --> 00:06:35,254
geldim ve bana kürsünün

104
00:06:35,254 --> 00:06:38,152
yerini söylemediler.

105
00:06:38,152 --> 00:06:41,066
Yani bu TED tayfasına güven olmuyor.

106
00:06:42,796 --> 00:06:44,653
" Kendin bul dediler"

107
00:06:44,653 --> 00:06:48,063
Yani- ( Kahkaha).

108
00:06:49,413 --> 00:06:52,525
Üstüne ses sisteminden gelen cızırtı da
pek yardımcı olmuyor.

109
00:06:52,525 --> 00:06:55,934
Şimdi sizi bir teste tabi tutacağım.

110
00:06:55,934 --> 00:06:59,850
Kısa bir süreliğine gözlerinizi 
kapatabilir misiniz ?

111
00:06:59,850 --> 00:07:03,507
Birazcık flash sonar öğreneceksiniz.

112
00:07:03,507 --> 00:07:05,017
Ben bir ses çıkartacağım.

113
00:07:05,017 --> 00:07:08,562
Bu paneli önümde sabit tutacağım.

114
00:07:08,562 --> 00:07:11,486
Bir sesi dinleyin.

115
00:07:13,236 --> 00:07:19,228
Shhhhhhhh.

116
00:07:19,228 --> 00:07:21,293
Tamam, çok ilginç bir şey yok.

117
00:07:21,293 --> 00:07:24,032
Şimdi aynı sesi
paneli oynattığımda

118
00:07:24,032 --> 00:07:25,816
dinleyin.

119
00:07:27,146 --> 00:07:33,111
Shhhhhh.
( Ton kalınlaşıp incelir)

120
00:07:38,266 --> 00:07:41,609
Karanlık tarafın gücünü bilmiyorsun.

121
00:07:41,609 --> 00:07:43,421
(Kahkaha)

122
00:07:43,421 --> 00:07:45,812
Kendimi tutamadım.

123
00:07:47,832 --> 00:07:50,479
Tamam, şimdi gözlerinizi kapalı tutun

124
00:07:50,479 --> 00:07:52,327
farkı duyabildiniz mi ?

125
00:07:52,327 --> 00:07:55,425
Tamam şimdi emin olalım.

126
00:07:55,425 --> 00:07:57,224
Testiniz için bana panelin
oynadığını

127
00:07:57,224 --> 00:08:02,308
duyduğunuzda "şimdi" deyin.

128
00:08:02,308 --> 00:08:05,300
Tamam mı ? Rahatça yapacağız bunu.

129
00:08:08,160 --> 00:08:11,823
Shhhhhhhh.

130
00:08:11,823 --> 00:08:13,888
Seyirciler: Şimdi.
Daniel Kish: Güzel. Mükemmel.

131
00:08:13,888 --> 00:08:15,381
Gözlerinizi açın.

132
00:08:15,381 --> 00:08:19,915
Peki. Sadece bir kaç santimetre 


133
00:08:19,915 --> 00:08:22,045
ve farkı anlayabiliyorsunuz.

134
00:08:22,045 --> 00:08:24,488
Sonarı deneyimlediniz.

135
00:08:25,528 --> 00:08:28,547
Hepinizden harika kör insanlar olurmuş.
( Kahkaha)

136
00:08:28,547 --> 00:08:31,240
Bu aktif deneyime zaman ve 


137
00:08:31,240 --> 00:08:34,584
çaba harcandığında

138
00:08:34,584 --> 00:08:39,111
neler olabileceğine bir bakalım.

139
00:08:39,111 --> 00:08:42,292
( Video) Juan Ruiz: Sanki şöyle, siz 
gözlerinizle

140
00:08:42,292 --> 00:08:45,497
biz de kulaklarımızla görebiliyoruz.

141
00:08:45,497 --> 00:08:48,561
Brian Bushway: Olay durumun tadını daha 
fazla ya da daha az

142
00:08:48,561 --> 00:08:51,487
çıkarmakta değil, değişik bir şekilde 
deneyimlemekte.

143
00:08:51,487 --> 00:08:54,529
Shawn Marsolais: Düz gidiyor.
DK: Evet.

144
00:08:54,529 --> 00:08:58,337
SM: Sonra yine alçalmaya başlıyor.

145
00:08:58,337 --> 00:08:59,950
DK: Evet !
SM : Bu inanılmaz.

146
00:08:59,950 --> 00:09:04,246
Yani, arabayı bildiğin görebiliyorum.
Vay anasını !

147
00:09:09,981 --> 00:09:12,048
J.Louchart: Kör olmayı seviyorum.

148
00:09:12,048 --> 00:09:15,716
Açıkcası şansım olsaydı
görebilme yetimi istemezdim.

149
00:09:15,716 --> 00:09:19,176
JR: Hedef büyüdükçe, daha fazla
engeller ile karşılaşırsınız

150
00:09:19,176 --> 00:09:21,777
ve o hedefin diğer tarafında

151
00:09:21,777 --> 00:09:23,425
zafer vardır.

152
00:09:23,425 --> 00:09:28,580
( İtalyancada)

153
00:09:28,580 --> 00:09:38,355
( Alkış)

154
00:09:38,355 --> 00:09:42,245
DK: Şimdi sizce bu insanlar 
korkmuşa benziyor mu ?

155
00:09:42,245 --> 00:09:44,067
Pek değil.

156
00:09:44,067 --> 00:09:46,853
Bu eğitimi binlerce kör ve 
görebilen, değişik geçmişlere

157
00:09:46,853 --> 00:09:50,382
sahip neredeyse 40 değişik ülkeden

158
00:09:50,382 --> 00:09:52,820
insana verdik.

159
00:09:52,820 --> 00:09:57,302
Kör insanlar görebilmeyi öğrendiklerinde,
görebilen insanlar da

160
00:09:57,302 --> 00:10:00,320
kendi yollarını daha net ve korkusuzca

161
00:10:00,320 --> 00:10:05,377
görmek için bizden ilham alıyorlar.

162
00:10:06,627 --> 00:10:12,533
Çünkü bu hepimizin içinde bulunan
herhangi bir zorluğu yenme,

163
00:10:12,533 --> 00:10:19,046
her türlü karanlığı yenme

164
00:10:19,046 --> 00:10:22,332
ve yeniliklere yelken açma

165
00:10:22,332 --> 00:10:27,695
yetimizi temsil ediyor.

166
00:10:27,695 --> 00:10:33,709
Hepinize sizi harekete geçirecek bir yolculuk diliyorum.

167
00:10:33,709 --> 00:10:35,474
Çok teşekkürler.

168
00:10:35,474 --> 00:10:42,695
( Kahkaha)

169
00:10:43,716 --> 00:10:46,162
Chris Anderson: Daniel, dostum.

170
00:10:46,162 --> 00:10:51,297
Gördüğün gibi herkes TED'de şu an
ayakta alkışlıyor.

171
00:10:51,297 --> 00:10:54,281
Olağanüstü bir konuşma için sana teşekkür
ederim.

172
00:10:54,281 --> 00:10:59,530
Dünyan hakkında, daha doğrusu 
kendin oluşturduğun iç dünya hakkında

173
00:10:59,530 --> 00:11:05,095
bir sorum daha var. Biz kendi dünyamızda
sizin sahip olmadığınız şeylere

174
00:11:05,095 --> 00:11:06,819
sahip olduğumuzu düşünüyoruz.
Fakat sizin dünyanız nasıl ?

175
00:11:06,819 --> 00:11:09,582
Sizin sahip olduğunuz ve bizim
olamadığımız neler var ?

176
00:11:09,582 --> 00:11:12,717
DK: 360 derecelik bir görüş,
yani benim sonarım

177
00:11:12,717 --> 00:11:16,618
önümdeki şeyler için olduğu kadar
arkamdaki şeyler için de çalışıyor.

178
00:11:16,618 --> 00:11:18,499
Köşelerden geçebiliyor.

179
00:11:18,499 --> 00:11:21,238
Yüzeylerden geçebiliyor.

180
00:11:22,448 --> 00:11:27,229
Kısaca, bulanık 3 boyutlu bir
geometrik şekil gibi.

181
00:11:27,229 --> 00:11:31,269
Şu an eğitmen olan bir öğrencim

182
00:11:31,269 --> 00:11:34,195
görme yetisini kaybettikten 
bir kaç ay sonra

183
00:11:34,195 --> 00:11:36,447
3 katlı evinde otururken

184
00:11:36,447 --> 00:11:40,464
evin içinde olan her şeyi duyabildiğini
farketmiş:

185
00:11:40,464 --> 00:11:44,643
konuşmalar, mutfaktaki insanlar,
tuvaletteki insanlar

186
00:11:44,643 --> 00:11:47,337
ki bunlar bir kaç duvar 
bir kaç kat ötede olan şeyler.

187
00:11:47,337 --> 00:11:50,889
X-Ray görüşe sahip olmak 
gibi bir şey olduğunu söyledi.

188
00:11:50,889 --> 00:11:54,511
CA: Şu an nasıl bir yerde 
olduğunu görüyorsun.

189
00:11:54,511 --> 00:11:57,530
Bu salonu nasıl hayal ediyorsun ?

190
00:11:57,530 --> 00:12:03,033
DK: Dürüst olmak gerekirse,
fazlasıyla hoparlör var.

191
00:12:04,453 --> 00:12:08,709
İlginç bir şey. 
İnsanlar ses çıkardığında,

192
00:12:08,709 --> 00:12:13,864
güldüklerinde, oynadıklarında,
bir şey içtiklerinde

193
00:12:13,864 --> 00:12:16,557
ya da sümkürdüklerinde her şeyi
duyabiliyorum.

194
00:12:16,557 --> 00:12:19,738
Her insanın yaptığı her küçük 
hareketi duyabiliyorum.

195
00:12:19,738 --> 00:12:22,501
Hiçbiri dikkatimden kaçmıyor,

196
00:12:22,501 --> 00:12:24,355
dahası sonar açısından bakınca,

197
00:12:24,355 --> 00:12:30,209
odanın boyutu, eğrimleri ve 
sahnenin çevresindeki seyirciler,

198
00:12:30,209 --> 00:12:33,847
odanın yüksekliği. Hepsinin farkındayım.

199
00:12:33,847 --> 00:12:37,127
Dediğim gibi etrafımda bulunan 3 boyutlu

200
00:12:37,127 --> 00:12:38,544
geometrik şekiller bunlar.

201
00:12:38,544 --> 00:12:40,830
CA: Bravo Daniel, Dünyayı daha değişik

202
00:12:40,830 --> 00:12:43,655
görebilmemiz için inanılmaz 
bir iş çıkardın.

203
00:12:43,655 --> 00:12:45,825
Bunun için kalpten çok teşekkürler.
DK: Teşekkür ederim.

204
00:12:45,825 --> 00:12:50,214
( Alkış)