0:00:00.903,0:00:07.804
(Klik sesleri )

0:00:07.804,0:00:12.420
Ben ikili retinoblastoma ile doğmuşum,

0:00:12.420,0:00:14.353
yani retina kanseri.

0:00:15.313,0:00:18.419
Sağ gözüm 7 aylık iken

0:00:18.419,0:00:21.336
alınmış.

0:00:21.336,0:00:25.053
Sol gözümü ise ben 13 aylık iken [br]almışlar.

0:00:26.003,0:00:31.148
Son ameliyatımdan uyandıktan sonra[br]yaptığım ilk şey

0:00:31.148,0:00:34.780
beşiğimden çıkıp,[br]yoğun bakım ünitesinde

0:00:34.780,0:00:38.889
dolanıp muhtemelen bana[br]

0:00:39.829,0:00:43.208
bunu yapan kişiyi bulmaya çalışmak[br]olmuş.

0:00:43.208,0:00:45.066
(Kahkaha)

0:00:46.966,0:00:50.127
Görünen o ki; sorun, ünitenin [br]içinde göremeden

0:00:50.127,0:00:53.702
dolanmam değildi.

0:00:53.702,0:00:56.337
Sorun yakalanmamdi.

0:00:57.557,0:01:00.731
Kör insanlar için tehdit teşkil eden[br]şeyler

0:01:00.731,0:01:04.221
körlükten ziyade [br]daha çok insanların

0:01:04.221,0:01:07.753
körlük hakkında önyargıları.

0:01:09.283,0:01:13.230
Körlük hakkındaki[br]kendi düşüncelerinizi bir gözden geçirin.

0:01:13.230,0:01:17.296
Ben sahneye ilk çıktığımda verdiğiniz[br]tepkileri,

0:01:17.296,0:01:21.347
kendinizin kör kalma ihtimalini

0:01:21.347,0:01:25.264
ve hatta değer verdiğiniz birinin [br]kör kaldığını düşünün.

0:01:25.264,0:01:30.704
Bu ihtimalin korkunçluğu çoğumuzun[br]anlayabileceği bir şey değil;

0:01:30.704,0:01:33.159
çünkü körlük cahilliği

0:01:33.159,0:01:38.829
ve bilinçsizliği,

0:01:38.829,0:01:46.630
bilinmeyen karanlıkların gazabına[br]mağruz kalmayı temsil eder.

0:01:46.630,0:01:48.460
Ne kadar da şairane!

0:01:49.440,0:01:52.801
Şansıma benim ailem şairane değildi.

0:01:52.801,0:01:54.676
Pragmatiklerdi.

0:01:54.676,0:02:01.293
Korkunun ve cahilliğin [br]aklımızın ürünleri olduğunu

0:02:01.293,0:02:05.282
ve aklımızın da uyarlanabilir olduğunu biliyorlardı.

0:02:05.282,0:02:08.983
Diğer herkesin sahip olduğu özgürlüklerin[br]ve sorumlulukların

0:02:08.983,0:02:13.814
tadını çıkartarak büyümem gerektiğini[br]düşünüyorlardı.

0:02:13.814,0:02:16.275
Kendi kelimeleri ile, 18 yaşında [br]evden taşınmalıydım,

0:02:16.275,0:02:19.062
ki taşındım.

0:02:19.062,0:02:21.035
Vergi ödemeliydim.

0:02:21.035,0:02:23.875
(Çok sağolun)[br]( Kahkaha)

0:02:25.605,0:02:30.786
Onlar, sevgi ve korku arasındaki[br]farkı da biliyordu.

0:02:30.786,0:02:35.710
Korku, zorlukların karşısında bizi[br]hareketsiz kılar.

0:02:35.710,0:02:38.612
Körlüğün büyük bir engel olacağını[br]biliyorlardı.

0:02:38.612,0:02:41.666
Ben korku ile yetiştirilmedim.

0:02:41.666,0:02:45.415
Özgürlüğümü her şeyin önüne koydular,

0:02:45.415,0:02:48.535
çünkü sevgi insanlara bunu yaptırır.

0:02:48.535,0:02:52.764
İleri saralım. [br]Şu an nasıl idare ediyorum kendimi ?

0:02:54.044,0:02:57.419
Dünya çok daha büyük bir bakım ünitesi.

0:02:57.419,0:03:01.320
Allahtan, uzun bastonum var

0:03:01.320,0:03:04.014
ki çoğu kör kişinin[br]kullandığından çok daha uzun.

0:03:04.014,0:03:07.357
Ona özgürlük çubuğum diyorum.

0:03:07.357,0:03:08.913
Mesela benim sahneden[br]beklenmedik

0:03:08.913,0:03:14.529
bir şekilde düşüp rezil olmami engelleyecektir. ( Kahkaha)

0:03:15.279,0:03:17.242
Tabi ki uçurumun ucunu[br]görebiliyorum.

0:03:18.282,0:03:21.509
Önceden bizi sahnede konuşmacıların[br]başına nelerin

0:03:21.509,0:03:25.100
geldiğine dair uyardılar.

0:03:25.100,0:03:27.121
Gerçi, rezil olsam bile aldırmam.

0:03:28.491,0:03:30.425
Ama bunun dışında,

0:03:30.425,0:03:33.552
çoğunuz sahneye çıkarken [br]

0:03:33.552,0:03:34.619
( Klik sesleri)

0:03:34.619,0:03:36.488
dilim ile kliklediğimi duydunuz.

0:03:36.488,0:03:39.666
Bunlar çevremdeki tüm yüzeylerden [br]sekip yansıyan

0:03:39.666,0:03:44.746
ses parçacıkları. [br]Tıpkı bir

0:03:44.746,0:03:46.118
yarasanın sonarı gibi.

0:03:46.118,0:03:51.738
Bana şekiller ve bilgilerle

0:03:51.738,0:03:54.225
ışığın size döndüğü gibi [br]dönüyorlar.

0:03:55.135,0:03:58.793
Ve ailem sağolsun, beynim[br]şu an imgeleme sistemi denilen

0:03:58.793,0:04:04.098
görsel korteksimde,[br]sizin de beyninizin yaptığı gibi

0:04:04.098,0:04:07.338
verilerden imgeler [br]

0:04:07.338,0:04:11.288
oluşturabiliyor.

0:04:11.288,0:04:13.854
Bu sürece flash sonar diyorum.

0:04:14.604,0:04:20.322
Körlüğüme rağmen bu şekilde görmeyi,

0:04:20.322,0:04:23.498
zorluklarımın [br]bilinmeyen karanlıklarından

0:04:23.498,0:04:27.538
geçerek yolumu bulmayı öğrendim.

0:04:27.538,0:04:31.439
Haliyle bana

0:04:31.439,0:04:35.154
" inanılmaz Batman" lakabını [br]taktılar.

0:04:35.154,0:04:37.708
Batman'i kabul edebilirim.

0:04:37.708,0:04:41.098
Yarasalar havalıdır. Batman havalıdır.

0:04:41.098,0:04:46.766
Fakat ben kendimi olağanüstü [br]hissedecek bir şekilde yetiştirilmedim.

0:04:47.856,0:04:51.884
Kendimi her zaman, kendi zorluklarının

0:04:51.884,0:04:57.300
karanlıklarını aşan her insan gibi

0:04:57.300,0:05:00.718
görmüşümdür. Bu gerçekten o kadar da [br]olağanüstü bir şey mi ?

0:05:00.718,0:05:04.014
Ben gözlerimi değil; beynimi [br]kullanıyorum.

0:05:04.834,0:05:07.317
Tabi ki bir yerlerde birileri bunu[br]olağanüstü buluyor olmalı,

0:05:07.317,0:05:11.144
öbür türlü burada olmazdım.

0:05:11.144,0:05:14.183
Fakat bir düşünelim.

0:05:15.013,0:05:17.739
Hayatında zorluklarla karşılaşmış ve ya[br]karşı karşıya

0:05:17.739,0:05:22.428
kalmış olanlar

0:05:22.428,0:05:24.160
ellerini kaldırsın.

0:05:25.470,0:05:27.490
Vaaay. Peki.

0:05:27.490,0:05:30.462
Şu an kalkan bir sürü el var. [br]İzniniz ile bir sayayım.

0:05:30.462,0:05:32.503
( Klik sesleri )

0:05:33.713,0:05:36.731
Bu biraz uzun sürebilir. [br]( Klik sesleri) ( Kahkaha)

0:05:36.731,0:05:38.205
Peki. Kalkmış bir çok el var.

0:05:38.205,0:05:40.609
Ellerinizi indirmeyin. [br]Bir fikrim var.

0:05:40.609,0:05:46.302
Sorunlarını çözmek için [br]beyinlerini kullananlar

0:05:46.302,0:05:49.243
ellerini indirsinler.

0:05:50.423,0:05:53.024
Hala eli havada olanların

0:05:53.024,0:05:58.262
muhtemelen kendine özel [br]engelleri var. ( Kahkaha)

0:05:58.262,0:06:00.839
Demek ki hepimiz [br]sorunlar ile karşılaşıyoruz

0:06:00.839,0:06:04.577
ve bilinmeyen karanlıklarla yüzleşiyoruz

0:06:04.577,0:06:08.920
ki bu çoğu sorunun en temel öğesidir[br]ve biz en çok bundan korkarız. Değil mi?

0:06:08.920,0:06:12.773
Ama hepimizin bu zorlukların üstünden [br]gelmesini sağlayan

0:06:12.773,0:06:17.069
beyinleri var.

0:06:17.069,0:06:23.456
Tamam mı ?

0:06:24.151,0:06:28.284
Mesela, ben buraya klikleyerek

0:06:28.284,0:06:35.254
geldim ve bana kürsünün

0:06:35.254,0:06:38.152
yerini söylemediler.

0:06:38.152,0:06:41.066
Yani bu TED tayfasına güven olmuyor.

0:06:42.796,0:06:44.653
" Kendin bul dediler"

0:06:44.653,0:06:48.063
Yani- ( Kahkaha).

0:06:49.413,0:06:52.525
Üstüne ses sisteminden gelen cızırtı da[br]pek yardımcı olmuyor.

0:06:52.525,0:06:55.934
Şimdi sizi bir teste tabi tutacağım.

0:06:55.934,0:06:59.850
Kısa bir süreliğine gözlerinizi [br]kapatabilir misiniz ?

0:06:59.850,0:07:03.507
Birazcık flash sonar öğreneceksiniz.

0:07:03.507,0:07:05.017
Ben bir ses çıkartacağım.

0:07:05.017,0:07:08.562
Bu paneli önümde sabit tutacağım.

0:07:08.562,0:07:11.486
Bir sesi dinleyin.

0:07:13.236,0:07:19.228
Shhhhhhhh.

0:07:19.228,0:07:21.293
Tamam, çok ilginç bir şey yok.

0:07:21.293,0:07:24.032
Şimdi aynı sesi[br]paneli oynattığımda

0:07:24.032,0:07:25.816
dinleyin.

0:07:27.146,0:07:33.111
Shhhhhh.[br]( Ton kalınlaşıp incelir)

0:07:38.266,0:07:41.609
Karanlık tarafın gücünü bilmiyorsun.

0:07:41.609,0:07:43.421
(Kahkaha)

0:07:43.421,0:07:45.812
Kendimi tutamadım.

0:07:47.832,0:07:50.479
Tamam, şimdi gözlerinizi kapalı tutun

0:07:50.479,0:07:52.327
farkı duyabildiniz mi ?

0:07:52.327,0:07:55.425
Tamam şimdi emin olalım.

0:07:55.425,0:07:57.224
Testiniz için bana panelin[br]oynadığını

0:07:57.224,0:08:02.308
duyduğunuzda "şimdi" deyin.

0:08:02.308,0:08:05.300
Tamam mı ? Rahatça yapacağız bunu.

0:08:08.160,0:08:11.823
Shhhhhhhh.

0:08:11.823,0:08:13.888
Seyirciler: Şimdi.[br]Daniel Kish: Güzel. Mükemmel.

0:08:13.888,0:08:15.381
Gözlerinizi açın.

0:08:15.381,0:08:19.915
Peki. Sadece bir kaç santimetre [br]

0:08:19.915,0:08:22.045
ve farkı anlayabiliyorsunuz.

0:08:22.045,0:08:24.488
Sonarı deneyimlediniz.

0:08:25.528,0:08:28.547
Hepinizden harika kör insanlar olurmuş.[br]( Kahkaha)

0:08:28.547,0:08:31.240
Bu aktif deneyime zaman ve [br]

0:08:31.240,0:08:34.584
çaba harcandığında

0:08:34.584,0:08:39.111
neler olabileceğine bir bakalım.

0:08:39.111,0:08:42.292
( Video) Juan Ruiz: Sanki şöyle, siz [br]gözlerinizle

0:08:42.292,0:08:45.497
biz de kulaklarımızla görebiliyoruz.

0:08:45.497,0:08:48.561
Brian Bushway: Olay durumun tadını daha [br]fazla ya da daha az

0:08:48.561,0:08:51.487
çıkarmakta değil, değişik bir şekilde [br]deneyimlemekte.

0:08:51.487,0:08:54.529
Shawn Marsolais: Düz gidiyor.[br]DK: Evet.

0:08:54.529,0:08:58.337
SM: Sonra yine alçalmaya başlıyor.

0:08:58.337,0:08:59.950
DK: Evet ![br]SM : Bu inanılmaz.

0:08:59.950,0:09:04.246
Yani, arabayı bildiğin görebiliyorum.[br]Vay anasını !

0:09:09.981,0:09:12.048
J.Louchart: Kör olmayı seviyorum.

0:09:12.048,0:09:15.716
Açıkcası şansım olsaydı[br]görebilme yetimi istemezdim.

0:09:15.716,0:09:19.176
JR: Hedef büyüdükçe, daha fazla[br]engeller ile karşılaşırsınız

0:09:19.176,0:09:21.777
ve o hedefin diğer tarafında

0:09:21.777,0:09:23.425
zafer vardır.

0:09:23.425,0:09:28.580
( İtalyancada)

0:09:28.580,0:09:38.355
( Alkış)

0:09:38.355,0:09:42.245
DK: Şimdi sizce bu insanlar [br]korkmuşa benziyor mu ?

0:09:42.245,0:09:44.067
Pek değil.

0:09:44.067,0:09:46.853
Bu eğitimi binlerce kör ve [br]görebilen, değişik geçmişlere

0:09:46.853,0:09:50.382
sahip neredeyse 40 değişik ülkeden

0:09:50.382,0:09:52.820
insana verdik.

0:09:52.820,0:09:57.302
Kör insanlar görebilmeyi öğrendiklerinde,[br]görebilen insanlar da

0:09:57.302,0:10:00.320
kendi yollarını daha net ve korkusuzca

0:10:00.320,0:10:05.377
görmek için bizden ilham alıyorlar.

0:10:06.627,0:10:12.533
Çünkü bu hepimizin içinde bulunan[br]herhangi bir zorluğu yenme,

0:10:12.533,0:10:19.046
her türlü karanlığı yenme

0:10:19.046,0:10:22.332
ve yeniliklere yelken açma

0:10:22.332,0:10:27.695
yetimizi temsil ediyor.

0:10:27.695,0:10:33.709
Hepinize sizi harekete geçirecek bir yolculuk diliyorum.

0:10:33.709,0:10:35.474
Çok teşekkürler.

0:10:35.474,0:10:42.695
( Kahkaha)

0:10:43.716,0:10:46.162
Chris Anderson: Daniel, dostum.

0:10:46.162,0:10:51.297
Gördüğün gibi herkes TED'de şu an[br]ayakta alkışlıyor.

0:10:51.297,0:10:54.281
Olağanüstü bir konuşma için sana teşekkür[br]ederim.

0:10:54.281,0:10:59.530
Dünyan hakkında, daha doğrusu [br]kendin oluşturduğun iç dünya hakkında

0:10:59.530,0:11:05.095
bir sorum daha var. Biz kendi dünyamızda[br]sizin sahip olmadığınız şeylere

0:11:05.095,0:11:06.819
sahip olduğumuzu düşünüyoruz.[br]Fakat sizin dünyanız nasıl ?

0:11:06.819,0:11:09.582
Sizin sahip olduğunuz ve bizim[br]olamadığımız neler var ?

0:11:09.582,0:11:12.717
DK: 360 derecelik bir görüş,[br]yani benim sonarım

0:11:12.717,0:11:16.618
önümdeki şeyler için olduğu kadar[br]arkamdaki şeyler için de çalışıyor.

0:11:16.618,0:11:18.499
Köşelerden geçebiliyor.

0:11:18.499,0:11:21.238
Yüzeylerden geçebiliyor.

0:11:22.448,0:11:27.229
Kısaca, bulanık 3 boyutlu bir[br]geometrik şekil gibi.

0:11:27.229,0:11:31.269
Şu an eğitmen olan bir öğrencim

0:11:31.269,0:11:34.195
görme yetisini kaybettikten [br]bir kaç ay sonra

0:11:34.195,0:11:36.447
3 katlı evinde otururken

0:11:36.447,0:11:40.464
evin içinde olan her şeyi duyabildiğini[br]farketmiş:

0:11:40.464,0:11:44.643
konuşmalar, mutfaktaki insanlar,[br]tuvaletteki insanlar

0:11:44.643,0:11:47.337
ki bunlar bir kaç duvar [br]bir kaç kat ötede olan şeyler.

0:11:47.337,0:11:50.889
X-Ray görüşe sahip olmak [br]gibi bir şey olduğunu söyledi.

0:11:50.889,0:11:54.511
CA: Şu an nasıl bir yerde [br]olduğunu görüyorsun.

0:11:54.511,0:11:57.530
Bu salonu nasıl hayal ediyorsun ?

0:11:57.530,0:12:03.033
DK: Dürüst olmak gerekirse,[br]fazlasıyla hoparlör var.

0:12:04.453,0:12:08.709
İlginç bir şey. [br]İnsanlar ses çıkardığında,

0:12:08.709,0:12:13.864
güldüklerinde, oynadıklarında,[br]bir şey içtiklerinde

0:12:13.864,0:12:16.557
ya da sümkürdüklerinde her şeyi[br]duyabiliyorum.

0:12:16.557,0:12:19.738
Her insanın yaptığı her küçük [br]hareketi duyabiliyorum.

0:12:19.738,0:12:22.501
Hiçbiri dikkatimden kaçmıyor,

0:12:22.501,0:12:24.355
dahası sonar açısından bakınca,

0:12:24.355,0:12:30.209
odanın boyutu, eğrimleri ve [br]sahnenin çevresindeki seyirciler,

0:12:30.209,0:12:33.847
odanın yüksekliği. Hepsinin farkındayım.

0:12:33.847,0:12:37.127
Dediğim gibi etrafımda bulunan 3 boyutlu

0:12:37.127,0:12:38.544
geometrik şekiller bunlar.

0:12:38.544,0:12:40.830
CA: Bravo Daniel, Dünyayı daha değişik

0:12:40.830,0:12:43.655
görebilmemiz için inanılmaz [br]bir iş çıkardın.

0:12:43.655,0:12:45.825
Bunun için kalpten çok teşekkürler.[br]DK: Teşekkür ederim.

0:12:45.825,0:12:50.214
( Alkış)