Return to Video

Babam, vücuduna hapsolmuş ama özgürce süzülüyor

  • 0:01 - 0:06
    Her gece şehrin üstünde
    yükselen bir adam biliyorum.
  • 0:06 - 0:09
    Rüyalarında, ayak parmakları yeri öperek
  • 0:09 - 0:12
    dönüyor ve dönüyordu.
  • 0:12 - 0:15
    Her şey hareket eder ona göre
  • 0:15 - 0:20
    kendisi gibi felçli bir vücut bile.
  • 0:20 - 0:25
    Bu adam benim babam.
  • 0:25 - 0:28
    Üç yıl önce, babamın beyin sapında
  • 0:28 - 0:29
    şiddetli bir felç
  • 0:29 - 0:31
    geçirdiğini öğrendiğimde,
  • 0:31 - 0:35
    Montreal nöroloji enstitüsünde
  • 0:35 - 0:38
    yoğun bakım ünitesindeki
    odasına girdim
  • 0:38 - 0:41
    ve onu oksijen cihazına bağlanmış
  • 0:41 - 0:43
    ölü gibi yatarken buldum.
  • 0:43 - 0:48
    Felç vücudunu yavaşça kapatmşıtı,
  • 0:48 - 0:50
    ayak parmaklarından başlayarak,
    bacaklarına
  • 0:50 - 0:52
    gövdesine, el parmaklarına ve kollarına.
  • 0:52 - 0:55
    Nefes alma yetisini keserek
  • 0:55 - 0:57
    boynuna kadar çıkmış
  • 0:57 - 1:01
    ve tam gözlerinin altında durmuştu.
  • 1:01 - 1:04
    Bilincini hiç kaybetmedi.
  • 1:04 - 1:06
    Onun yerine, vücudu kendini kapatırken
  • 1:06 - 1:08
    o seyretti,
  • 1:08 - 1:11
    bir uzuvdan diğerine,
  • 1:11 - 1:14
    bir kastan diğerine.
  • 1:14 - 1:18
    O yoğun bakım odasında,
    babamın bedenine doğru yürüdüm
  • 1:18 - 1:22
    ve titreyen bir ses ve gözyaşlarıyla
  • 1:22 - 1:25
    alfabeyi saymaya başladım.
  • 1:25 - 1:31
    A, B, C, D, E, F, G,
  • 1:31 - 1:35
    H, I, J, K.
  • 1:35 - 1:38
    K harfinde, gözlerini kırptı.
  • 1:38 - 1:40
    Tekrar başladım.
  • 1:40 - 1:45
    A, B, C, D, E, F, G,
  • 1:45 - 1:47
    H, I.
  • 1:47 - 1:50
    İ harfinde tekrar gözlerini kırptı,
  • 1:50 - 1:54
    sonra T, sonra R ve A:
  • 1:54 - 1:56
    Kitra.
  • 1:56 - 2:00
    "Kitra, güzelim, sakın ağlama.
  • 2:00 - 2:04
    Bu bir kutsama."
  • 2:04 - 2:07
    Ortada herhangi bir ses yoktu ama babam
  • 2:07 - 2:10
    ismimi o kadar güçlü söylemişti ki.
  • 2:10 - 2:13
    Felçten sadece 72 saat sonra,
  • 2:13 - 2:15
    durumunu tamamiyle
  • 2:15 - 2:18
    kabullenmişti.
  • 2:18 - 2:21
    Olağanüstü fiziksel durumuna rağmen
  • 2:21 - 2:24
    o tamamen benimle beraberdi,
  • 2:24 - 2:26
    yol gösteriyor, büyütüyor
  • 2:26 - 2:29
    ve daha önce hiç olmadığı kadar
  • 2:29 - 2:32
    babalık yapıyordu.
  • 2:32 - 2:33
    Locked-in sendromu
  • 2:33 - 2:37
    çoğu insanın en kötü kabusudur.
  • 2:37 - 2:39
    Fransızcada, bazen buna
  • 2:39 - 2:41
    "maladie de l'emmuré vivant." denir.
  • 2:41 - 2:47
    Harfi harfine, "canlı canlı kapana
    kısılma hastalığı" manasına gelir.
  • 2:47 - 2:48
    Bir çok insan, belki hepsi için
  • 2:48 - 2:52
    felç tarifi imkansız bir dehşettir,
  • 2:52 - 2:54
    fakat babamın deneyimi
  • 2:54 - 2:57
    vücudundaki her sistemi kaybetmek
  • 2:57 - 3:00
    kapana kısılma deneyimi değildi,
  • 3:00 - 3:04
    daha çok derinlerdeki
    bir şeyi ortaya çıkarmaktı,
  • 3:04 - 3:07
    gevezeliğe ara vermek,
  • 3:07 - 3:10
    zihninin derinlikleriyle yüzleşmek
  • 3:10 - 3:12
    ve orada,
  • 3:12 - 3:16
    bedenine ve yaşamına yeniden
    bağlanmak idi.
  • 3:16 - 3:19
    Tanrıya inanan, dindar bir adam olarak
  • 3:19 - 3:23
    bedeni ve zihni arasında, yaşam ve
    ölüm arasında gidip gelmesiyle
  • 3:23 - 3:28
    felç ona yeni bir farkındalık
    düzeyi getirdi.
  • 3:28 - 3:30
    Artık tanrıya ulaşmak için cismani
    dünyanın
  • 3:30 - 3:33
    ötesine bakmasına
  • 3:33 - 3:36
    gerek kalmadığını fark etti.
  • 3:36 - 3:40
    "Cennet bu bedenin içinde.
  • 3:40 - 3:44
    O bu dünyada." dedi.
  • 3:44 - 3:48
    İlk dört ay boyunca babamın
    yanı başında uyudum,
  • 3:48 - 3:50
    yapabildiğim kadar sıkıntılarıyla
  • 3:50 - 3:53
    ilgilendim.
  • 3:53 - 3:56
    Yardım isteme yetisine sahip olmamanın
  • 3:56 - 4:00
    verdiği derin insani
    psikolojik korkuyu anladım
  • 4:00 - 4:03
    Annem, kız kardeşlerim,
    erkek kardeşim ve ben,
  • 4:03 - 4:08
    onu adeta bir sağlık kozasıyla
    çepeçevre sardık.
  • 4:08 - 4:10
    Her gün saatlerce alfabeyi sıralayarak,
  • 4:10 - 4:14
    onun ağzı olduk
  • 4:14 - 4:16
    o göz kırpmalarıyla bize
  • 4:16 - 4:20
    vaazlar ve şiirler fısıldarken.
  • 4:20 - 4:25
    Onun odası, orası bizim sağlık
    tapınağımız oldu.
  • 4:25 - 4:28
    Onun yatağının yanı başı tavsiye ve
    ruhani rehberlik
  • 4:28 - 4:32
    arayanlar için ayrılmış bir mekan
    haline geldi ve bize göre,
  • 4:32 - 4:34
    babam konuşabiliyordu
  • 4:34 - 4:37
    bir harften diğerine,
  • 4:37 - 4:39
    bir göz kırpıştan diğerine,
  • 4:39 - 4:41
    gittikçe yüceliyordu.
  • 4:41 - 4:45
    Hastane koğuşundaki patırtı,
    dram ve ölümler
  • 4:45 - 4:48
    arka planda kaybolurken
  • 4:48 - 4:52
    bizim dünyamızdaki her şey
    yavaş ve hassas hale geldi.
  • 4:52 - 4:54
    Size felci takip eden hafta kaydettiğimiz
  • 4:54 - 4:58
    ilk şeylerden birini okumak istiyorum.
  • 4:58 - 5:01
    Sinagog cemaatine gönderilmek üzere,
  • 5:01 - 5:03
    bir mektup yazdı
  • 5:03 - 5:07
    ve şu mısralarla bitirdi:
  • 5:07 - 5:09
    "Ensem patladığında,
  • 5:09 - 5:12
    farklı bir boyuta geçtim:
  • 5:12 - 5:17
    tamamlanmamış, yarı gezegen,
    tek gözenekli.
  • 5:17 - 5:21
    Evrenler tekrar tekrar açıldı ve kapandı.
  • 5:21 - 5:23
    Alçaktayken büyümesi durmuş,
  • 5:23 - 5:25
    onlarcası var.
  • 5:25 - 5:28
    Geçen hafta, tamamen bitmiştim
  • 5:28 - 5:31
    ama babamın elini etrafımda hissettim
  • 5:31 - 5:34
    ve babam beni geri getirdi."
  • 5:34 - 5:37
    Onun sesi olmadığımız zamanlarda,
  • 5:37 - 5:40
    onun kolları ve bacaklarıydık.
  • 5:40 - 5:43
    Onları günün her saatinde,
  • 5:43 - 5:45
    kendi kol ve bacaklarımın şu anda
    olduğu gibi
  • 5:45 - 5:49
    hareket etmesini isteyeceğimi bildiğim
    gibi hareket ettirdim.
  • 5:49 - 5:53
    Sıcak ve yumuşak tutmak için her
    eklemini bükerken
  • 5:53 - 5:57
    parmaklarını yüzümde
    gezdirdiğimi hatırlıyorum.
  • 5:57 - 6:00
    Ona tekrar ve tekrar
  • 6:00 - 6:02
    hareketi gözünde canlandırmasını,
  • 6:02 - 6:06
    zihninden parmaklarının açılıp gerilişini
  • 6:06 - 6:10
    ve parmakları boyunca hareket edişini
  • 6:10 - 6:13
    seyretmesini söyledim.
  • 6:13 - 6:15
    Ve, bir gün, gözümün ucuyla,
  • 6:15 - 6:18
    vücudunun bir yılan
    gibi titrediğini gördüm,
  • 6:18 - 6:22
    uzuvlarına doğru istemsiz bir
  • 6:22 - 6:24
    kasılma oldu.
  • 6:24 - 6:26
    Başta, halüsinasyon gördüğümü zannettim,
  • 6:26 - 6:30
    çaresizce kendiliğinden
    bir hareket görmek için
  • 6:30 - 6:34
    o tek vücutla geçirdiğim onca zaman.
  • 6:34 - 6:37
    Ama o bana bir ürperti
    hissettiğini söyledi,
  • 6:37 - 6:41
    derisinin hemen üstünden
  • 6:41 - 6:44
    titreşimler bir çakıp bir sönüyordu.
  • 6:44 - 6:48
    Takip eden hafta, oldukça
    yüzeysel kas resiztansı
  • 6:48 - 6:50
    göstermeye başladı.
  • 6:50 - 6:53
    bağlantılar sağlanıyordu.
  • 6:53 - 6:58
    Beden yavaşça ve nazikçe
    tekrar uyanıyordu,
  • 6:58 - 7:02
    uzuv uzuv, kas kas,
  • 7:02 - 7:05
    seğirti seğirti.
  • 7:05 - 7:07
    Bir belgesel fotoğrafçısı olarak,
  • 7:07 - 7:09
    yeni doğan bebeğiyle bir anne gibi
  • 7:09 - 7:11
    onun ilk hareketlerinin her birinin
  • 7:11 - 7:14
    fotoğrafını çekme ihtiyacı hissettim.
  • 7:14 - 7:18
    Yardım almadan çektiği ilk nefesi,
  • 7:18 - 7:21
    ilk defa kas direnci
  • 7:21 - 7:25
    gösterdiği kutlamalık anı,
  • 7:25 - 7:29
    onun daha ve daha fazla özgürlük
    kazanmasına izin veren
  • 7:29 - 7:32
    yeni takılmış teknolojik
    cihazları fotoğrafladım.
  • 7:32 - 7:34
    Onu çevreleyen ilgiyi ve sevgiyi
  • 7:34 - 7:36
    fotoğrafladım.
  • 7:45 - 7:48
    Fakat fotoğraflarım yalnızca oksijen
    makinesine bağlanmış
  • 7:48 - 7:52
    ve hastanede yatmakta olan bir
    adamın dışarıdan
  • 7:52 - 7:54
    gözüken hikayesini anlatıyordu.
  • 7:54 - 7:57
    Asıl hikayeyi tasvir edemiyordum
  • 7:57 - 8:00
    ve bende yeni bir görsel dil
    aramaya başladım,
  • 8:00 - 8:04
    onun kısacık nitelikli ruhani deneyimini
  • 8:04 - 8:06
    göstermesini sağlayacak bir dil.
  • 8:26 - 8:28
    Son olarak, sizinle üzerinde çalıştığım
  • 8:28 - 8:32
    bir diziden, babamın deneyimlediği,
  • 8:32 - 8:35
    varoluşun arasındaki yavaşlığı
    göstermeye çalışan
  • 8:35 - 8:38
    bir video paylaşmak istiyorum.
  • 8:38 - 8:41
    Nefes alma yetisini tekrar
    kazanmaya başladığında,
  • 8:41 - 8:44
    onun düşüncelerini kaydetmeye başladım,
  • 8:44 - 8:46
    ve bu videoda duyacağınız ses
  • 8:46 - 8:48
    onun sesidir.
  • 8:48 - 8:51
    (Video) Ronnie Cahana: Bir felçlinin
  • 8:51 - 8:54
    bölümünü oynamak için
  • 8:54 - 8:57
    felçli kaldığına
  • 8:57 - 9:02
    inanmalısın.
  • 9:02 - 9:04
    Ben inanmıyorum.
  • 9:04 - 9:07
    Zihnimde
  • 9:07 - 9:09
    ve rüyalarımda
  • 9:09 - 9:12
    her gece
  • 9:12 - 9:17
    ben chagall adam şehrin
  • 9:17 - 9:20
    üstünde süzülüyorum
  • 9:20 - 9:24
    dönüyor ve dönüyorum
  • 9:24 - 9:31
    parmaklarım yeri öperek.
  • 9:31 - 9:38
    Ben hareketsiz bir adamın durumuyla
  • 9:38 - 9:44
    ilgili hiçbir şey bilmiyorum.
  • 9:44 - 9:48
    Her şey hareket eder.
  • 9:48 - 9:51
    Kalp atar.
  • 9:51 - 9:55
    Vücut kabarır.
  • 9:55 - 10:00
    Ağız oynar.
  • 10:00 - 10:04
    Asla durmayız.
  • 10:04 - 10:11
    Hayat inişler ve çıkışlarla doludur.
  • 10:11 - 10:13
    Kitra Cahana: Çoğunluğumuz için
  • 10:13 - 10:16
    kaslarımız biz bilincimize kavuşmadan
    çok önce
  • 10:16 - 10:18
    seğirmeye ve hareket etmeye başlar,
  • 10:18 - 10:21
    fakat babam bana insani deneyimlerin
  • 10:21 - 10:23
    ötesinde yaşamanın, onun kendi
  • 10:23 - 10:26
    ayrıcalığı olduğunu söyler.
  • 10:26 - 10:29
    Tıpkı çok azımızın paylaşma şansı
  • 10:29 - 10:32
    olan şeyler gören bir astronot gibi.
  • 10:32 - 10:35
    O, ilk nefesini alırken ve eve
    sürünerek dönmeyi
  • 10:35 - 10:37
    hayal ederken,
  • 10:37 - 10:41
    merak eder ve seyreder.
  • 10:41 - 10:45
    Yani hayat 57 sinde başlıyor, der.
  • 10:45 - 10:49
    yeni yürümeye başlayan bir
    çocuk tavır yapmaz,
  • 10:49 - 10:54
    ama bir adam her gün dünyaya direnir.
  • 10:54 - 10:58
    Çok azımız benim babamınki kadar
    fiziksel kısıtlamalarla
  • 10:58 - 11:01
    yüzleşmek zorunda kalacağız,
  • 11:01 - 11:04
    fakat hepimizin yaşamlarında
    felç geçirdiği
  • 11:04 - 11:06
    zamanlar olacak.
  • 11:06 - 11:10
    Sık sık duvara tosladığımı biliyorum
  • 11:10 - 11:13
    ki bu duygunun tarifi mümkün değil,
  • 11:13 - 11:15
    ama babam çıkmaz yol diye bir şeyin
  • 11:15 - 11:18
    olmadığını iddia eder.
  • 11:18 - 11:23
    Onun yerine,onun için kendimi en iyi
    şekilde verebilmem
  • 11:23 - 11:27
    ve kendisini en iyi şekilde bana
    verebilmesi için
  • 11:27 - 11:30
    beni ortak iyileşme alanına davet ediyor.
  • 11:30 - 11:33
    Felç onun için bir fırsattı.
  • 11:33 - 11:36
    Meydanlara çıkmak için, yaşam
  • 11:36 - 11:38
    inancını tekrar tutuşturmak için
  • 11:38 - 11:40
    kendi başına yeterince uzun oturmak için
  • 11:40 - 11:43
    ve böylece yaratılış sürecine aşık
    olmak için
  • 11:43 - 11:45
    bir fırsattı.
  • 11:45 - 11:49
    Bu gün babam artık felçli değil.
  • 11:49 - 11:53
    Boynunu rahatlıkla oynatıyor,
  • 11:53 - 11:55
    beslenme cihazını kaldırttı,
  • 11:55 - 11:58
    kendi akciğerleriyle nefes alıyor,
  • 11:58 - 12:02
    kendi sakin sesiyle yavaşça konuşuyor,
  • 12:02 - 12:04
    felçli vücuduna daha fazla hareket
  • 12:04 - 12:09
    kazandırmak için her gün çalışıyor.
  • 12:09 - 12:11
    Fakat bu hiç bitmeyecek.
  • 12:11 - 12:16
    "Bozuk bir dünyada yaşıyorum ve
  • 12:16 - 12:19
    yapılacak kutsal bir iş var." diyor.
  • 12:19 - 12:21
    Teşekkür ederim.
  • 12:21 - 12:25
    (Alkışlar)
Title:
Babam, vücuduna hapsolmuş ama özgürce süzülüyor
Speaker:
Kitra Cahana
Description:

2011 yılında, Ronnie Cahana şiddetli bir inme geçirdi ve locked-in sendromuna yakalandı, gözleri hariç tamamen felçli haldeydi. Bu durum normal bir insanın ruh halini çökertebilecekken, Cahana bu "gevezeliğe ara verme" sürecinde huzur buldu ve "bedenine ve yaşamına yeniden bağlandı". Bu kasvetli, duygusal konuşmada, kızı Kitra, babasının bu manevi deneyimini, görünen çaresiz haline rağmen etrafındakilere rehberlik edişinin belgelerini paylaşıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:38

Turkish subtitles

Revisions