Chủ nghĩa tư bản sẽ chấm dứt chế độ dân chủ-- trừ khi chúng ta lên tiếng

Đã bao giờ bạn tự hỏi rằng tại sao các nhà chính trị gia không còn như trước, tại sao các chính phủ có vẻ như không thể giải quyết được các vấn đề thực sự? Nhà kinh tế học Yanis Varoufakis, cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính Hy Lạp, nói rằng đó là bởi vì bạn có thể ở trong giới chính trị ngày nay nhưng bạn không hề có quyền lực -- bởi vì quyền lực thực sự bây giờ thuộc về những người điều khiển nền kinh tế. Ông ấy tin rằng, những người siêu giàu và các tập đoàn lớn đang thao túng giới chính trị, gây nên cuộc khủng hoảng kinh tế. Trong bài nói này, hãy lắng nghe ước mơ của ông ấy về một thế giới nơi mà tư bản và công nhân không còn chống chọi với nhau, "một thế giới cùng tồn tại chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa Mác và những người ủng hộ các học thuyết kinh tế của John Maynard Keynes".

Nền dân chủ.

Tại phương Tây,

chúng ta đang mắc phải một sai lầm
lớn vì xem thường nó.

Chúng ta cho rằng dân chủ

không giống như những bông hoa
vốn mỏng manh yếu ớt,

mà chỉ coi nó như là một vật
trang trí cho xã hội.

Chúng ta có khuynh hướng nghĩ đến nó như
là 1 người k khoan nhượng (về chính trị).

Chúng ta mù quáng tin rằng chủ nghĩa
tư bản dĩ nhiên sinh ra nền dân chủ.

Nhưng không phải vậy.

Tổng thống Singapore Lý Quang Diệu và
những bản sao lớn của ông ở Bắc Kinh

đã cho thấy sự nghi ngờ vô lý

về sự khả thi của một
nền tư bản thịnh vượng,

tăng trưởng ngoạn mục,

trong khi hệ thống chính trị
còn duy trì nền dân chủ tự do.

Thật sự, nền dân chủ đang bị kìm hãm
tại chính quê hương của nó,

tại châu Âu này.

Đầu năm nay,
khi tôi còn đang đại diện cho Hy Lạp --

chính phủ Hy Lạp mới được bầu --

tại cộng đồng châu Âu
với tư cách Bộ trưởng Tài chính,

tôi được lệnh không chính thức rằng
tiến trình dân chủ của quốc gia mình --

các cuộc bầu cử --

không được phép can thiệp

đến các chính sách kinh tế đang được
thi hành ở Hy Lạp.

Lúc đó,

tôi thấy rằng không có chứng
minh nào chính đáng hơn của Lý Quang Diệu,

hay Đảng Cộng sản Trung Hoa,

thật sự là 1 vài người bạn cứng đầu
của tôi cứ luôn nói với tôi

rằng nền dân chủ sẽ bị cấm cản nếu
nó lăm le thay đổi điều gì.

Tối nay, tại đây, tôi muốn cho
mọi người thấy

một nền kinh tế vì dân chủ thực sự.

Tôi muốn mọi người cùng tôi tin rằng

Lý Quang Diệu,

Đảng Cộng sản Trung Quốc

và cộng đồng châu Âu

đã sai khi tin rằng chúng ta có thể
không cần đến dân chủ nữa --

mà là chúng ta cần một nền dân chủ
nhiệt huyết và chính thống.

Và không có dân chủ,

xã hội này sẽ thật tồi tệ,

tương lai mù mịt

và những phát minh kỹ thuật
mới, vĩ đại sẽ bị lãng phí.

Nói về lãng phí,

cho phép tôi chỉ ra một nghịch lý thú vị

đang đe dọa nền kinh tế ta đang nhắc tới.

Tôi gọi nó là nghịch lý song đỉnh.

Một đỉnh mà bạn hiểu --

bạn biết nó, bạn nhận diện được nó--

đó là núi nợ đang bao phủ

khắp nước Mỹ, châu Âu và toàn bộ thế giới.

Chúng ta đều nhận ra núi nợ này.

Nhưng ít người thấy rõ
được đỉnh còn lại.

Một núi tiền nhàn rỗi

nằm trong tay những người tiết
kiệm giàu có và các tập đoàn,

vì quá sợ hãi nên không dám đầu tư tiền

vào những hoạt động béo bở
có thể tạo ra các nguồn thu nhập

mà từ đó bạn có thể dẹp bỏ núi nợ

và tạo ra những thứ mà
loài người thật cần,

như năng lượng xanh.

Giờ để tôi cung cấp cho mọi
người hai con số.

Hơn ba tháng trước,

tại Mỹ, Anh và châu Âu,

chúng tôi đã đầu tư, tổng cộng,
3.4 nghìn tỉ đô

vào các mặt hàng làm giàu --

như các nhà máy công nghiệp,
máy móc thiết bị,

các khối văn phòng, trường học,

đường bộ, đường sắt, máy móc,
vân vân và vân vân.

3.4 nghìn tỉ đô nghe có vẻ rất nhiều tiền

cho đến khi bạn so sánh nó
với 5.1 nghìn tỉ đô

mà được rải khắp nơi trong
các nước có cùng điều kiện,

trong các tổ chức tài chính,

mà toàn không làm được
gì lúc đó cả

ngoại trừ lạm phát thị trường chứng
khoán và đặt giá thầu lên giá nhà.

Cho nên núi nợ và núi tiền nhàn rỗi

tạo thành núi song đỉnh,
không triệt tiêu lẫn nhau

thông qua sự vận hành
bình thường của các thị trường.

Kết quả là nợ lương,

hơn một phần tư người ở độ tuổi 25
đến 54 ở Mỹ, Nhật và châu Âu

mất việc.

Và kéo theo đó, tổng cầu thấp,

mà trong cái vòng xoáy không đáy

càng tăng thêm sự bi quan
ở các nhà đầu tư,

những người, sợ cầu thấp,
tái tạo nó bằng cách không đầu tư --

giống y hệt cha đẻ của Oedipus,

là người, vì sợ hãi bởi lời tiên tri của
nhà tiên tri

cho rằng con trai mình
khi lớn lên sẽ giết chết mình,

đã vô tình thiết kế thêm những mầm mống

đảm bảo rằng Oedipus, con trai ông,
sẽ giết ông.

Đây chính là sự bất mãn của tôi với chủ nghĩa tư bản.

Sự lãng phí gộp,

toàn bộ số tiền nhàn rỗi này,

nên được dành vào mục đích
cải thiện chất lượng đời sống,

cũng như phát triển nhân tài,

và thực sự tài trợ vào công nghệ kỹ thuật

như công nghệ xanh,

mà là hoàn toàn cần thiết để
bảo tồn Địa Cầu.

Liệu tôi có đúng không khi tin rằng
dân chủ chính là lời giải đáp?

Tôi tin là như thế,

nhưng trước khi ta tiếp tục,

hãy thử nghĩ xem vậy thế nào là dân chủ?

Nhà bác học Aristotle đã định nghĩa
dân chủ

như một thể chế mà ở đó người tự do
và người nghèo,

chiếm đa số, kiểm soát chính phủ.

Bây giờ, dĩ nhiên nền dân chủ người A-ten
đã loại trừ quá nhiều người.

Phụ nữ, người nhập cư và
đương nhiên, những người nô lệ.

Nhưng sẽ là một sai lầm

nếu ta loại bỏ tầm quan trọng
của nền dân chủ Athen cổ đại ấy

trên cơ sở những người mà nó loại trừ.

Điều còn xác đáng hơn,

và vẫn còn tiếp diễn như thế
về nền dân chủ Athen,

đó là sự bao gồm cả những
người lao động nghèo,

những người không những đã giành
được quyền tự do ngôn luận,

mà quan trọng hơn cả,

họ đã giành được quyền ý kiến về chính trị

giúp họ có được vai vế ngang hàng

trong việc quyết định các vấn đề
liên quan đến đất nước.

Giờ, dĩ nhiên, nền dân chủ Athen
đã không tồn tại lâu dài được.

Giống như ngọn nến cháy sáng rực rỡ
nhưng nhanh lụi tàn.

Và quả thực là,

dân chủ tự do của chúng ta ngày nay
không bắt nguồn từ Aten cổ đại.

Chúng bắt nguồn từ Magna Carta,

trong cuộc Cách mạng Vinh Quang năm 1688,

mà thực ra là trong hiến pháp nước Mỹ.

Trong khi nền dân chủ Athen tập
trung vào những công dân vô chủ

và trao quyền cho người lao động nghèo,

nền dân chủ tự do của ta được sáng lập dựa trên truyền thuyết Magna Carta,

cái mà, sau tất cả, là một đặc quyền
cho những kẻ làm chủ.

Và sự thực là, dân chủ tự do chỉ
nổi lên khi nó có thể

tách biệt hoàn toàn lĩnh vực chính trị
ra khỏi lĩnh vực kinh tế,

để hạn chế hoàn toàn tiến trình dân
chủ trong lĩnh vực chính trị,

rời khỏi lĩnh vực kinh tế --

thế giới đoàn thể, nếu bạn muốn --

là một khu vực phi dân chủ.

Bây giờ, trong những nền dân chủ
ngày nay,

sự tách biệt kinh tế với chính trị,

khoảnh khắc nó bắt đầu diễn ra,

đã dẫn đến một cuộc đấu tranh sử thi
không lay chuyển được giữa cả hai,

với một nền kinh tế chiếm thế thượng phong so với nền chính trị,

ăn sâu vào sức mạnh của nền chính trị ấy.

Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao các chính trị gia không còn như xưa?

Không phải vì DNA của họ thoái hóa.

(Cười)

Là bởi vì một người có thể ở trong
chính phủ nhưng không có quyền lực,

là bởi vì quyền lực đã chuyển từ
chính trị sang kinh tế,

hai mảng tách biệt nhau.

Thực ra,

tôi đã nói về sự bất mãn của mình
với chủ nghĩa tư bản.

Nếu bạn nghĩ về nó,

nó hơi có phần giống như loài thú
ăn mồi sống vậy,

mà rất thành công khi
giết chết loại con mồi nó phải ăn để sống

nhưng cuối cùng lại chết đói.

Tương tự,

nền kinh tế đã xâm chiếm và
chiếm ưu thế so với chính trị

đến mức nó đang tự phá hoại nó,

gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế.

Sức mạnh đoàn thể đang gia tăng,

hàng hóa chính trị đang mất giá,

sự bất bình đẳng đang gia tăng,

tổng cầu đang giảm

và các lãnh đạo tập đoàn không đủ dũng
cảm để đầu tư tiền mặt của họ.

Vậy nên tư bản chủ nghĩa càng thành công
khi tách quần chúng ra khỏi nền dân chủ,

song đỉnh càng cao hơn

và sự lãng phí càng nhiều về
nguồn nhân lực

và sự giàu có của nhân loại.

Rõ ràng là, nếu điều này là đúng,

chúng ta phải thống nhất lĩnh vực
kinh tế và chính trị lại

và tốt hơn là nên kiểm soát quần chúng,

giống như ở Athen cổ đại ngoại trừ
là không có nô lệ

hoặc sự loai trừ phụ nữ và người nhập cư.

Giờ này, ý tưởng này không còn là mới.

Những người theo chủ nghĩa Mác
đã có ý tưởng này cách đây 100 năm

và nó đã không được thuận lợi, đúng chứ?

Bài học chúng ta hoc được từ
sự sụp đổ của Liên Xô cũ

là chỉ có phép màu thì
dân nghèo mới được lại trao quyền,

như họ đã từng ở thời Athen cổ đại,

mà không phải tạo ra những
hình thức tàn bạo và lãng phí mới.

Nhưng có một giải pháp:

loại bỏ tầng lớp lao động nghèo.

Chủ nghĩa tư bản đang làm thế

bằng cách thay thế nhân công giá rẻ bằng
máy móc tự động, người máy, robot.

Vấn đề nằm ở chỗ

miễn là nền kinh tế và chính trị
còn tách biệt nhau,

sự tự động hóa càng làm
song đỉnh cao hơn,

sự lãng phí

và mâu thuẫn xã hội càng sâu sắc hơn,

bao gồm --

sớm thôi, tôi tin rằng --

ở những nơi như Trung Quốc.

Vậy nên chúng ta cần phải cấu hình lại,

chúng ta cần tái hợp nền kinh tế
với lĩnh vực chính trị,

nhưng chúng ta nên làm điều đó bằng
cách dân chủ hóa lĩnh vực được hợp nhất,

e rằng chúng ta sẽ đến hồi kết với một
chế độ chuyên quyền giám sát điên cuồng

khiến cho bộ phim Ma trận
trông giống như một cuốn phim tài liệu.

(Cười)

Vậy nên vấn đề ở đây không là
chủ nghĩa tư bản có tồn tại hay không

những đổi mới công nghệ đang được sinh ra

Mà còn thú vị hơn là

liệu chủ nghĩa tư bản sẽ được
kế tục bởi cái gì đó giống như Ma trận

hay một thứ gì đó gần gũi hơn
với một xã hội như Star Trek,

nơi mà những loại máy móc
phục vụ con người

và con người dành nhiều sức lực
để khám phá vũ trụ

và hòa mình vào những cuộc tranh
luận về ý nghĩa cuộc đời

ở các cuộc họp chính trị cổ đại, như
thành A-ten (Hy Lạp cổ), có công nghệ cao.

Tôi cho rằng chúng ta có đủ
khả năng để lạc quan.

Nhưng sẽ mất những gì

sẽ như thế nào

để có được một nơi lý tưởng như Star
Trek, thay vì một nơi tồi tệ như Matrix?

Trong giới hạn thực tế,

cho phép tôi chia sẻ ngắn gọn,

về một vài ví dụ.

Ở cấp độ doanh nghiệp,

tưởng tượng một thị trưởng vốn,

nơi bạn có thể làm việc để kiếm vốn,

và là nơi nguồn vốn của bạn theo bạn
từ công việc này sang công việc khác,

từ công ty này sang công ty khác,

và công ty --

bất kỳ công ty nào bạn đang làm việc
tại thời điểm đó --

được sở hữu duy nhất bởi những người
đang làm việc tại đó vào lúc ấy.

Rồi mọi thu nhập bắt nguồn
từ vốn, từ lợi nhuận,

và khái niệm về lao động trả lương
sẽ không còn được dùng nữa.

Sẽ không còn sự tách biệt giữa những
người sở hữu nhưng không làm việc trong công ty

và những người làm việc
nhưng không sở hữu công ty;

sẽ không còn chiến tranh
giữa tư bản và người lao động;

không còn khoảng cách lớn giữa
đầu tư và tiết kiệm;

thật sự, không còn song đỉnh
cao chót vót nữa.

Ở cấp độ kinh tế chính trị
toàn cầu

hãy tưởng tượng về thời điểm

mà đồng tiền quốc gia có
tỷ giá hối đoái trôi tự do,

với loại tiền tệ kỹ thuật số, mang
tính toàn cầu, phổ quát

là loại được Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế ban hành,

G-20,

thay mặt cho toàn thể nhân loại.

Và hãy tưởng tượng xa hơn

khi mà toàn bộ thương mại quốc tế
được tính bằng đồng tiền này--

chúng ta hãy gọi nó là "cosmos-vũ trụ"

trong các đơn vị cosmos --

mà mỗi chính phủ đồng ý trả tiền
vào một quỹ chung

một khoảng tiền các đơn vị cosmos tỷ lệ
với thâm hụt thương mại.

hoặc với thặng dư thương mại
của nước họ.

Và hãy tưởng tượng rằng quỹ đó được
sử dụng để đầu tư vào công nghệ xanh,

đặc biệt là ở những nơi trên thế giới mà
quỹ đầu tư bị khan hiếm.

Đây không phải là một ý tưởng mới.

Đây là ý tưởng, một cách hiệu quả,
John Maynard Keynes đã đề ra

vào năm 1944 tại Hội nghị Bretton Woods.

Vấn đề là

vào thời điểm đó, họ không có
công nghệ để thực hiện điều đó.

Giờ chúng ta có,

đặc biệt là trong bối cảnh nền
kinh tế chính trị được thống nhất.

Thế giới mà tôi đang mô tả với các bạn

là có đồng thời chủ nghĩa tự do,

trong đó ưu tiên các cá nhân
được trao quyền,

Chủ nghĩa Mac,

vì nó sẽ

sự phân chia giữa tư bản và lao động,

và nền kinh tế vĩ mô Kê-nơ,

kinh tế vĩ mô toàn cầu.

Nhưng trên hết,

nó là 1 thế giới nơi mà chúng ta có thể
nghĩ đến 1 nền dân chủ đích thực.

Một thế giới như thế sẽ xuất hiện?

Hay chúng ta sẽ rơi vào cảnh tồi tệ
của 1 nơi như Matrix?

Câu trả lời nằm ở sự lựa chọn chúng
ta sẽ cùng quyết định.

Đó là sự lựa chọn của chúng ta,

và chúng ta nên thực hiện
một cách dân chủ.

Cảm ơn các bạn.

(Vỗ tay)

Bruno Giussani: Yanis ...

Bạn đã tự mô tả bản thân mình trong bios
như là 1 người theo chủ nghĩa Mác tự do.

Vậy có liên quan gì về phân tích
CN Mác hôm nay?

Yanis Varoufakis: À, nếu có bất kì sự
liên quan nào có trong bài nói,

thì đó là CN Mác

Bởi vì toàn bộ quan điểm về sự tái
thống nhất chính trị và kinh tế là--

nếu chúng ta không làm,

thì sự đổi mới công nghệ sẽ tạo ra

một sự giảm mạnh trong tổng cầu,

là những gì mà Larry Summers đề cập đến
như là 1 sự đình trệ có trăm năm 1 lần.

Với sự khủng hoảng này việc
di cư từ một nơi trên thế giới,

như là bây giờ,

không những làm mất ổn định nền
dân chủ của chúng ta

mà thế giới thậm chí còn đang lộ ra
sự không quan tâm đến tự do dân chủ.

Vậy nên nếu phân tích này đứng vững
được thì Mác tất nhiên là có liên quan.

Nhưng Hayek cũng vậy,

đó là lý do tôi là 1 người theo CN
tự do Mác,

mà Keynes cũng giống vậy,

vậy nên tôi vô cùng bối rối.

(Cười)

BG: Thật ra, có lẽ chúng tôi cũng như vậy.

(Cười)

(Vỗ tay)

YV: Nếu anh không bối rối,
anh không phải suy nghĩ, đúng k?

BG: Đó là 1 cách nói triết lý rất, rất
là Hy Lạp --

YV: Đó là Einstein, thật ra --

BG: Trong bài nói anh có đề cập đến
Singapore và Trung Quốc,

và tối qua trong bữa ăn dành cho
người diễn thuyết,

bạn đã bày tỏ 1 quan điểm khá mạnh
về cách phương Tây nhìn vào Trung Quốc,

Bạn có muốn chia sẻ về nó không?

YV: Thật ra, có một sự đạo đức giả
rất lớn.

Trong nền tự do dân chủ, chúng ta
đang cố làm ra vẻ dân chủ.

cũng bởi vì chúng ta hạn chế phạm vi,
như tôi đã nói,

dân chủ với lĩnh vực chính trị,

trong khi lại để một lĩnh vực khác
nơi mà mọi hành động --

lĩnh vực kinh tế --

hoàn toàn không có tính dân chủ.

Trong

nếu tôi được phép kích động

Trung Quốc ngày nay thân với Anh
Quốc hơn nhiều so với thế kỷ 19.

Bởi vì còn nhớ,

chúng ta có xu hướng liên kết CN
tự do với dân chủ

đó là sai lầm, theo lịch sử.

CN tự do, tự do, như
John Stuart Mill.

John Stuart Mill đã từng đặc biệt hoài
nghi về quá trình dân chủ.

Vậy nên những gì bạn đang thấy
ở TQ là một quá trình rất tương tự

với những gì đã xảy ra ở Anh
trong suốt cuộc CM Nông nghiệp,

đặc biệt là quá trình chuyển đổi
từ GĐ1 sang GĐ2.

Và để trừng phạt Trung Quốc

vì làm những việc mà các nước phương Tây
đã từng trong thế kỷ 19,

thái độ đạo đức giả.

BG: Tôi dám chắc rằng nhiều người ở đây
đang thắc mắc về trải nghiệm của bạn

khi là Bộ trưởng Tài chính Hy lạp năm nay.

YV: Tôi đã biết nó sẽ tới.

BG: Vâng.

BG: 6 tháng sau,

bạn thấy thế nào khi nhìn lại
nửa năm đầu đó?

YV: Cực kỳ phấn khích,
từ quan điểm cá nhân.

và cũng rất thất vọng,

vì chúng ta đã từng có cơ hội
khôi phục lại Châu Âu.

Không riêng gì Hy lạp, mà là toàn Châu Âu.

Để thoát khỏi sự tự mãn

và sự phủ nhận liên tục rằng
đã có --

và đang có đường lối xây dựng sai lầm lớn

khắp khu vực Châu Âu,

mà đang đe dọa, 1 cách to lớn,
đến toàn bộ tiến trình Liên Minh Châu Âu.

Chúng ta đã từng có cơ hội
dựa trên cơ sở chương trình Hy Lạp --

mà tiện thể,

là chương trình đầu tiên
để bày bỏ sự phủ nhận đó --

để đặt vào vị trí đúng.

Và, không may,

các thế lực trong khu vực Châu Âu,

trong cộng đồng Châu Âu,

được lựa chọn để duy trì sự phủ nhận ấy.

Nhưng bạn biết việc gì xảy ra.

Đây là kinh nghiệm của Liên Xô.

Khi bạn cố gắng duy trì sống sót

1 hệ thống kinh tế mà
không thể tồn tại được,

thông qua quyết định chính trị và
chủ nghĩa độc đoán,

bạn có lẽ thành công trong việc kéo dài nó,

nhưng khi sự biến đổi xảy ra

nó xảy ra rất đột ngột và rất thê thảm.

BG: Bạn nhìn thấy trước biến đổi nào?

YV: Vâng, không nghi ngờ rằng

nếu chúng ta không thay đổi
lối xây dựng của Châu Âu,

thì Châu Âu sẽ không có tương lai.

BG: Bạn có mắc sai lầm nào khi còn là
Bộ trưởng Tài chính?

YV: Mỗi ngày.

BG: Ví dụ như?
YV: Bất cứ ai khi nhìn lại --

(Vỗ tay)

Không, nhưng nghiêm trọng.

Nếu có Bộ trưởng Tài chính nào
hay ai khác về lĩnh vực đó,

kể cho bạn sau 6 tháng làm việc,

đặc biệt là trong vị trí áp lực như thế

mà không mắc lỗi gì cả, thì họ là
những người lợi hại.

Dĩ nhiên tôi đã mắc lỗi.

Lỗi lầm lớn nhất là khi kí đơn

gia hạn hợp đồng vay nợ

cuối tháng 2.

Tôi đã tưởng rằng

có sự quan tâm thật
bên phía các chủ nợ

để tìm thấy điểm chung.

Và đã không phải

Họ chỉ đơn thuần chú trọng vào
việc đè nát chính phủ,

chỉ vì họ không muốn

phải giải quyết những đường lối
xây dựng sai lầm

đang hoạt động khắp khu vực Châu Âu.

Và vì họ không muốn thừa nhận

rằng 5 năm qua họ đã thực hiện 1
chương trình thảm khốc ở Hy Lạp.

Chúng ta đã làm mất 1/3 GDP danh nghĩa

Điều này còn tồi tệ hơn so với Cuộc Đại Suy Thoái.

Và không ai đã ra dọn dẹp

những người cho vay mà đã áp đặt
chính sách này

để nói,"Đây là một sai lầm to lớn"

BG: Mặc dù tất cả,

mặc dù tính chất công kích của
cuộc thảo luận này,

bạn vẫn còn duy trì Châu Âu khá
chuyên nghiệp.

YV: Tất nhiên rồi.

Nhìn này, những lời chỉ trích của tôi về
EU và khu vực Châu Âu

là đến từ 1 người đang sinh sống
tại Châu Âu.

Nỗi sợ hãi lớn nhất của tôi là
Châu Âu sẽ không còn tồn tại.

Bởi vì nếu nó không tồn tại,

các lực lượng ly tâm sẽ được giải phóng

sẽ điên cuồng,

và họ sẽ tiêu diệt Liên Minh Châu Âu.

Và đó sẽ là thảm họa không chỉ
đối với Châu Âu

mà còn đối với toàn bộ nền
kinh tế toàn cầu.

Chúng ta có lẽ có nền kinh tế
lớn nhất thế giới.

Và nếu chúng ta tự cho phép mình

rơi vào con đường hậu hiện đại của
những năm 30,

mà có vẻ đối với tôi là những
gì chúng ta đang làm,

rồi đó sẽ bất lợi

như nhau tới tương lai các nước
Châu Âu và không thuộc Châu Âu.

BG: Chúng tôi rất hy vọng anh đã sai lầm.

Yanis, cảm ơn đã đến với TED.

YV: Cảm ơn

(Vỗ tay)