Jak walczę o zmiany w swoim kościele

Jak szanować czyjeś poglądy religijne, nie usprawiedliwiając krzywd, które mogą wyrządzić? Chelsea Shields znalazła śmiałą odpowiedź na to pytanie. Wychowując się w ortodoksyjnym środowisku Mormonów, obserwowała problem wykluczenia kobiet z wyższych stanowisk w LDS. Obecnie jako antropolożka, aktywistka i stypendystka TED walczy o równouprawnienie płci wewnątrz swojego kościoła. „Religia może wyzwalać lub zniewalać, wzmacniać lub wykorzystywać, koić lub niszczyć. To, co słyszymy w kościele, wywiera wpływ na politykę, opiekę zdrowotną i przemoc na całym świecie" - mówi.

Religia to nie tylko wiara.

To wpływ i władza.

Jesteśmy od nich zależni,

bez względu na własne poglądy.

Mimo wielkiego wpływu religii
na współczesny świat,

stawiamy jej inne wymagania
niż pozostałym dziedzinom życia.

Gdyby jakaś międzynarodowa organizacja,

rząd, korporacja

zabroniły kobietom zasiadać w zarządzie,

podejmować ważne decyzje

czy zajmować się finansami,

wywołałyby skandal.

Poniosłyby konsekwencje.

Tak się jednak dzieje
w prawie wszystkich religiach.

W życiu religijnym zgadzamy się na to,

co odrzucilibyśmy na co dzień.

Sama robiłam to przez trzydzieści lat.

Jako dorastająca dziewczyna
walczyłam z każdą formą dyskryminacji.

Grałam z chłopakami
w podwórkowych meczach koszykówki.

Chciałam zostać prezydentem USA.

Walczyłam o wprowadzenie
poprawki o równouprawnieniu płci,

którą od 40 lat nikt się nie zajmuje.

W rodzinie jestem pierwszą kobietą,

która pracuje poza domem
i ma wyższe wykształcenie.

Nigdy nie zgadzałam się
na wykluczenie z powodu płci,

z wyjątkiem religii.

Od dzieciństwa

należałam do patriarchalnego,
ortodoksyjnego Kościoła Mormonów.

Dorastałam w ortodoksyjnej rodzinie.

Mam ośmioro rodzeństwa.
Matka zajmuje się domem.

Ojciec jest przywódcą religijnym.

W tym świecie moja wartość

zależała od przestrzegania
określonych zasad.

Trzeba zachować dziewictwo do ślubu,
nie wolno pić ani palić,

trzeba uczestniczyć w nabożeństwach,

być grzecznym dzieckiem.

Niektóre reguły były wymagające,

ale nie poddawałam się.

Zależało mi na ludziach, religii i wierze.

Mormonizm określał, w co się ubierać,

z kim się spotykać i brać ślub,

a nawet jaką bieliznę nosić.

Wszyscy moi znajomi byli tak religijni,

że oddawali na Kościół 10% zarobków.

Ja też.

10% z roznoszenia gazet
i opieki nad dziećmi.

Młodzież wyjeżdżająca

na dwuletnią misję ewangelizacyjną

słyszała od rodziców, że lepiej umrzeć

niż zgrzeszyć i wrócić bez honoru.

W tak religijnym środowisku

ludzie wciąż odbierają sobie życie,

ze strachu, że wspólnota
odkryje ich orientację seksualną.

Z drugiej strony

w każdym miejscu na świecie

zawsze mogłam liczyć na przyjaźń
i wzajemną pomoc.

To tutaj czułam się bezpiecznie,
bo wszystko było jasne i pewne.

Nie zostałam sama przy wychowywaniu córki.

Dlatego zgadzałam się,
że to mężczyźni dowodzą,

a kobiety nigdy nie otrzymają

duchowego autorytetu Boga na ziemi,

zwanego kapłaństwem.

Pozwalałam na nierówności
przy rozporządzaniu budżetem,

podejmowaniu decyzji
i w radach dyscyplinarnych.

Byłam bezkrytyczna wobec religii,

bo ją kochałam.

Aż przestałam.

Zrozumiałam, że dałam się traktować

jak personel pomocniczy dla mężczyzn,
którzy wykonują prawdziwą robotę.

Stawiłam czoła wewnętrznej sprzeczności

i dołączyłam do aktywistek we wspólnocie.

Pracowałyśmy ciężko ponad 10 lat.

Chciałyśmy podnieść świadomość.

Nie można zmienić tego,
czego się nie widzi.

Nagrywałyśmy podcasty,
pisałyśmy blogi i artykuły.

Zrobiłam listę przypadków
nierównego traktowania kobiet.

Składała się z setek pozycji.

Zaczęłyśmy zakładać grupy interesu.

Próbowałyśmy robić takie rzecz,
których nie dało się zignorować.

Nosić spodnie w kościele
i brać udział w spotkaniach dla mężczyzn.

Niby nic takiego,

ale my płaciłyśmy za to wysoką cenę.

Traciłyśmy przyjaciół i pracę.

Codziennie dostawałyśmy
listy z pogróżkami.

Atakowano nas w prasie
i mediach społecznościowych.

Grożono nam śmiercią.

Straciłyśmy pozycję we wspólnocie.
Niektóre z nas zostały ekskomunikowane.

Inne postawiono przed radą dyscyplinarną.

Zostałyśmy odrzucone przez wspólnotę,
na której nam zależało,

bo wierzyłyśmy, że da się ją zmienić.

Przestała mnie dziwić taka reakcja
ze strony bliskich mi ludzi.

Wiem, jak to jest,
kiedy ktoś mnie krytykuje.

W osłupienie wprawiła mnie

taka sama zjadliwość
ze strony świeckiej lewicy.

Zupełnie taka sama zaciekłość.

Spotykałam się z wrogością wobec religii.

Znajomi przekonywali:
"Religia jest dla idiotów albo oszołomów",

"Nie zawracaj sobie nią głowy".

"Są tam tylko homofobi albo seksiści".

W ten sposób

nie walczy się z religijnym ekstremizmem,

ale go dokarmia.

Takie argumenty nie działają.

Raz ktoś oskarżył mnie,
że jestem głupia, bo zostałam Mormonką.

Zaczęłam usprawiedliwiać siebie samą,
moich bliskich i naszą wiarę,

bo przecież nie jesteśmy głupi.

Krytyka i wrogość nie zdają egzaminu.

Nadal denerwują mnie takie uwagi,

bo mam rodzinę i przyjaciół.

Nie przestanę ich bronić,

ale problem pozostaje.

Jak szanować czyjeś poglądy religijne,

nie usprawiedliwiając krzywd
które wyrządzają?

Trudne pytanie.
Nadal nie mam idealnej odpowiedzi.

Z rodzicami balansujemy
na krawędzi od 10 lat.

Kocham ich i szanuję.

Postaram się wyjaśnić ich punkt widzenia.

Mormonizm uczy, że jeśli człowiek
dochowuje wierności zasadom,

po śmierci znów połączy się z rodziną.

Mam na sobie sukienkę,
która odsłania ramiona.

Według rodziców przez taki drobiazg
nie zasługuję na wieczną nagrodę.

Mój brat zginął w wypadku w wieku 15 lat

i przez coś takiego
jego też nie zobaczę po śmierci.

Moi rodzice nie rozumieją,

dlaczego dla mody czy walki o prawa kobiet

poświęcam możliwość spotkania z bratem.

Krytyka nie zmieni
takiego sposobu myślenia.

Balansujemy na cienkiej krawędzi,

wyjaśniamy swoje stanowiska,
traktujemy z szacunkiem.

Jednocześnie przychodzi nam to z trudem,
bo nie zmieniając stylu życia,

nawzajem podważamy
swoje fundamentalne poglądy.

Staramy się jednak przekroczyć
ten pancerz obronny

i dostrzec to, co miękkie w człowieku,
bez względu na jego wiarę.

Szanujemy się nawzajem,
ale nie likwidujemy granic.

Po drugie, ani lewica ani prawica,
ani ateiści, ani ortodoksi

nie mogą zrozumieć,

po co w ogóle przejmować się
aktywizmem religijnym.

Nie potrafię zliczyć, ile razy usłyszałam

że nikt mnie w Kościele
nie trzyma na siłę.

Dlaczego chcę go jeszcze zmieniać?

Dlatego, że to, co słyszymy w kościele

nadaje kształt polityce,
opiece zdrowotnej,

przemocy na całym świecie.

Przenika do edukacji, armii, podatków.

Te prawa zostają uznane
oficjalnie i kulturowo.

Moja własna religia
miała ogromny wpływ na kraj.

W czasie Propozycji 8 mój Kościół
zebrał ponad 22 miliony dolarów

na walkę z małżeństwami
jednopłciowymi w Kalifornii.

Historycy potwierdzą,

że gdyby 40 lat temu
Mormoni nie protestowali

przeciw poprawce o równouprawnieniu płci,

dziś mielibyśmy ją w Konstytucji.

Na jak wiele osób to miało wpływ?

Możemy tracić czas na walkę

z każdym najdrobniejszym paragrafem.

Możemy też zastanowić się,

dlaczego nierówność płci to standard.

Skąd bierze się takie założenie?

Religia określa nie tylko co jest moralne,

ale także to, co jest normalne.

Religia może wyzwalać lub zniewalać,

wzmacniać lub wykorzystywać,
koić lub niszczyć.

Ludzie, którzy przechylają
szalę na korzyść etyki,

nie zawsze mają tu coś do powiedzenia.

Religii nie da się zignorować.

Trzeba traktować ją poważnie.

Ale jak mówiłam,
trudno wywrzeć na nią wpływ.

Posłuchajcie, jaki my odniosłyśmy efekt.

Nasze grupy są małe
i choć jest nas kilkaset,

odegrałyśmy ważną rolę.

Na ścianach po raz pierwszy
zawisły obrazy kobiet.

Wolno nam teraz uczestniczyć
w konferencjach generalnych,

co dotąd było zabronione.

Tydzień temu trzy kobiety
zostały przyjęte do zarządu,

który nadzoruje cały Kościół.

Ta percepcyjna zmiana
w społeczności Mormonów

pozwala na rozmowę
o równouprawnieniu płci.

Choć nami pogardzano,
udało nam się stworzyć przestrzeń

dla bardziej konserwatywnych kobiet,
które teraz mogą coś zmienić.

Słowa "kobieta" i "kapłaństwo"
mogą zostać użyte w tym samym zdaniu.

Nigdy wcześniej tego nie doświadczyłam.

Następne pokolenie dziedziczy religię,
która daje im więcej praw.

Osiągnęłyśmy efekt.

Nie było łatwo czekać w kolejkach
na spotkania dla mężczyzn.

Były nas setki

i przy drzwiach po kolei informowano nas,

że to zgromadzenie nie jest dla kobiet.

Musiałyśmy stanąć z boku
i patrzeć na mężczyzn,

na dwunastoletnich chłopców

wchodzących do środka.

Ani jedna kobieta w tej kolejce,

ani jeden chłopiec, który obok przeszedł
nie zapomną tego dnia.

Gdyby międzynarodowa organizacja
pozwoliła na coś takiego,

wywołałaby skandal,

ale to tylko religia.

Jesteśmy tylko jej członkami.

Nie możemy dłużej
patrzeć na religię w ten sposób,

bo to dotyczy nie tylko mnie,
ale i mojej córki,

waszych córek i ich możliwości,

w co mogą się ubrać, z kim się wiązać,

czy mają dostęp do klinik rozrodczości.

W przestrzeni świeckiej
musimy odbudować moralność,

która pociągnie do odpowiedzialności

religie na całym świecie.

Trzeba to robić z szacunkiem,

który rodzi współpracę, a nie fanatyzm.

Zdobywając się na akty odwagi

możemy stanąć w obronie równouprawnienia.

Najwyższy czas,
żeby połowa populacji świata

otrzymała równość i prawo głosu

w kościołach, synagogach, meczetach
i świątyniach na całym świecie.

Pracuję nad tym u siebie. A wy?

(Brawa)