İklim değişikliğiyle savaşı finanse etmek için provokatif bir yol
-
0:01 - 0:06İklim değişikliğiyle savaşmak için
ne gerekiyorsa yapacak mıyız? -
0:07 - 0:10Bu soruya bir yeşil savaşçısı
olarak yaklaşmıyorum. -
0:10 - 0:14Hatta, itiraf etmeliyim ki pek başarılı
bir geri dönüşümcü değilim. -
0:14 - 0:19Finansal politika yapımının profesyonel
bir gözlemcisi olarak -
0:19 - 0:23ve tarihin bizi nasıl yargılayacağını
merak eden biri olarak yaklaşıyorum. -
0:24 - 0:26Bir gün,
-
0:26 - 0:29dedeme ait olan bu yüzük
-
0:30 - 0:32oğlum Charlie'ye geçecek.
-
0:32 - 0:35Onun nesli ve belki de
-
0:35 - 0:37onu takip eden neslin bu yüzüğün
-
0:37 - 0:42önceki iki sahibinin yaşamlarıyla
ilgili ne düşünecek merak ediyorum. -
0:43 - 0:46Dedem bir kömür madencisiydi.
-
0:46 - 0:48Onun zamanında,
-
0:49 - 0:53fosil yakıtları enerji elde etmek için
ve ekonominin gelişmesine katkıda -
0:53 - 0:56bulunmak için yakmak kabul edilebilirdi.
-
0:56 - 0:59Şimdiyse bu, kömürün
sera gazı ürettiğinden -
0:59 - 1:02kabul edilebilir değil.
-
1:03 - 1:05Ama bugün,
-
1:05 - 1:09korkarım benim içinde
bulunduğum iş alanı -
1:09 - 1:11iklime etkisinden dolayı
-
1:11 - 1:14onlardan daha kötü yargılanacak.
-
1:14 - 1:17Tabii ki bankacılıktan bahsediyorum,
-
1:17 - 1:212008'deki krizle hatırlanacak,
-
1:22 - 1:27ülkelerin dikkatlerini ve paralarını
-
1:27 - 1:322009'daki Kopenhag İklim Toplantısı'ndaki
-
1:32 - 1:37gelişmekte olan ülkelerin fosil yakıt
yakmamaları için teşvik etmeye ayrılan -
1:37 - 1:40yıllık 100 milyar dolarlık
yardım paketi gibi -
1:40 - 1:45önemli sözlerden ayıran
-
1:45 - 1:48krizden bahsediyorum.
-
1:48 - 1:51Bu söz şimdiden tehlikede.
-
1:52 - 1:54Bu gerçek bir sorun
-
1:54 - 1:57çünkü temiz enerjiye geçiş
-
1:57 - 1:58bir an önce olmalı.
-
1:59 - 2:00Öncelikle,
-
2:00 - 2:02sera gazları bir kere salındıktan sonra
-
2:02 - 2:05on yıllarca atmosferde kalıyorlar.
-
2:05 - 2:06İkinci olarak da,
-
2:06 - 2:12gelişmekte olan bir ülke enerji ağını
şimdiki fosil yakıtlara göre kurarsa, -
2:12 - 2:15bunu daha sonra değiştirmek çok daha
pahalıya gelecek. -
2:16 - 2:18Bu yüzden iklim için,
-
2:18 - 2:22tarih, bankacılık krizinin çok kötü
-
2:22 - 2:24bir zamanda geldiğini gösterebilir.
-
2:25 - 2:29Hikayenin bu kadar hüzünlü olmasına
gerek yok ama. -
2:30 - 2:32Üç yıl önce,
-
2:32 - 2:34dünyanın finans krizini çözümlemek
için kullandıkları -
2:35 - 2:37yöntemlerin diğer küresel krizlerin
-
2:37 - 2:40çözümünde de
kullanabileceğini anlatmıştım. -
2:40 - 2:45Bu tezler de zamanla zayıflamanın aksine
güçleniyorlar. -
2:46 - 2:51Bu yöntemlerin neler olduğuna
kısaca bakalım. -
2:52 - 2:552008'de ekonomik kriz olduğunda,
-
2:55 - 2:57Amerika ve İngiltere'nin merkez bankaları
-
2:57 - 3:01"parasal gevşeme" adındaki
bir politikayla -
3:01 - 3:04kendi ülkeleri tarafından sürülmüş
bonoları geri almaya başladılar. -
3:04 - 3:07Bu bonoların mahiyetlerindeki
duruma göre -
3:07 - 3:10bu, bir bakıma para basma.
-
3:10 - 3:12Hem de nasıl para bastılar...
-
3:13 - 3:17Sadece Amerika dört trilyon dolarlık
para yarattı. -
3:17 - 3:19Bu izole olarak yapılmadı.
-
3:19 - 3:22Hayranlık duyulası bir işbirliğiyle,
-
3:22 - 3:27IMF'yi oluşturan 188 ülke
-
3:27 - 3:31Özel Çekme Hakkı adı altında,
-
3:31 - 3:33dünyadaki para rezervlerini
canlandırmak için -
3:33 - 3:36kendi para birimleriyle 150 milyar
dolarlık para yarattılar. -
3:36 - 3:38Ekonomik kriz Avrupa'ya ulaştığında
-
3:40 - 3:43Avrupa Merkez Bankası Başkanı
Mario Draghi -
3:43 - 3:46"ne gerekiyorsa yapılacağı"
sözünü verdi. -
3:48 - 3:49Ve yaptılar.
-
3:50 - 3:54Japonya Bankası aynı sözü tekrarladı,
tam olarak aynı bağlılıkla -
3:54 - 3:58ekonomilerini düzeltmek için
"ne gerekiyorsa yapılacağını" söyledi. -
3:59 - 4:01İki durumda da,
-
4:01 - 4:06"ne gerekiyorsa yapılacağı"
bugün de devam eden -
4:06 - 4:09trilyonlarca dolar para basımı
anlamına geliyordu. -
4:09 - 4:11Bu gösteriyor ki,
-
4:11 - 4:15küresel sorunlarla karşılaştığımızda
-
4:16 - 4:21karar alıcı mekanizmalar acil olarak,
birlikte hareket edip -
4:21 - 4:27para basma gibi alışılmışın dışındaki
riskli kararlara imza atabiliyorlar. -
4:28 - 4:32Şimdi ilk soruya geri dönelim:
-
4:34 - 4:36İklim finansı için para basabilir miyiz?
-
4:37 - 4:39Üç yıl önce,
-
4:39 - 4:43parayı böyle kullanmak tabu gibiydi.
-
4:43 - 4:46Paranın özünde sınırlı bir kaynak olduğu
-
4:46 - 4:48fikrini bırakırsak,
-
4:49 - 4:53devletler halkın eğitim,
sağlık sistemi, sosyal devlet, -
4:53 - 4:56hatta savunma gibi başka sorunları için
gittikçe daha fazla para basma -
4:56 - 4:58istekleriyle boğuşmak
-
4:58 - 5:00zorunda kalabilirler.
-
5:00 - 5:06Tarihte para basmanın gerçekten
berbat bazı örnekleri var, -
5:06 - 5:08kontrolsüz para basma
-
5:08 - 5:10hiperenflasyona yol açabilir.
-
5:11 - 5:141930'da Weimar Cumhuriyeti'nde
-
5:14 - 5:17daha yeni 2008'de Zimbabve'de
-
5:17 - 5:22ekmek gibi temel ihtiyaçların
fiyatları her gün ikiye katlanıyordu. -
5:23 - 5:28Ama bütün bunlar bu tartışmayı
ilerletiyor, -
5:28 - 5:33o kadar ki, halk için para basma artık
ekonomi medyasında, -
5:33 - 5:37hatta bazı siyasi manifestolarda da
kendini gösteriyor. -
5:38 - 5:41Ama bu tartışmanın burada,
milli para birimlerini basmada -
5:41 - 5:43bitmemesi önemli.
-
5:46 - 5:50Çünkü iklim değişikliği
hepimizin küresel bir sorunu -
5:50 - 5:53ve bu sorunu IMF tarafından sürülen
-
5:53 - 5:56uluslararası bir para birimiyle
-
5:56 - 5:58finanse etmek için
-
5:58 - 6:00önemli nedenler var.
-
6:00 - 6:03Özel Çekme Hakkı ya da SDR
-
6:03 - 6:07devletlerin birbirlerine para aktarmak
-
6:07 - 6:11için kullandığı elektronik bir birim.
-
6:12 - 6:15Bunu kişiden kişiye para aktarma ağı
olarak da görebilirsiniz, -
6:15 - 6:17Bitcoin gibi, ama devletler için.
-
6:19 - 6:20Tamamen küresel.
-
6:21 - 6:26IMF'nin 188 üyesinin hepsi
döviz rezervlerinde -
6:26 - 6:29SDR kotasına yer veriyorlar.
-
6:30 - 6:33Bunlar, devletlerin kendilerini
olası ekonomik krizlerden -
6:33 - 6:36korumak için biriktirdikleri
para kaynakları. -
6:37 - 6:39Bunun küresel boyutu da
-
6:39 - 6:42IMF'nin 2009'da ekonomik krizin
tepe noktasında -
6:43 - 6:47fazladan 250 milyar dolar
sürmesinin nedeni, -
6:47 - 6:51çünkü küçük ve büyük ülkeleri
bir seferde korumak için -
6:51 - 6:56birlikte küresel bir hareketti.
-
6:57 - 6:58Ancak
-
6:58 - 7:00işin can alıcı kısmı şu.
-
7:01 - 7:062009'dan beri basılan
bu fazladan SDR'lerin yarısından fazlası -
7:06 - 7:08-- 150 milyar dolarlık kısmı --
-
7:08 - 7:13gelişmiş piyasa ülkelerine gitti,
-
7:13 - 7:16bu ülkelerin de bu döviz rezervlerine
ihtiyaçları mütevazıydı, -
7:16 - 7:18çünkü esnek döviz kurları vardı.
-
7:18 - 7:23Yani 2009'da basılan bu
fazladan rezervlere -
7:23 - 7:26sonuç olarak, en azından
gelişmiş ülkelerde -
7:26 - 7:28pek ihtiyaç yoktu.
-
7:29 - 7:31Bugüne kadar da kullanılmadılar.
-
7:32 - 7:33Şöyle bir fikrim var.
-
7:33 - 7:34İlk adımda,
-
7:35 - 7:38neden bu 2009'da basılmış
fazladan SDR'leri -
7:38 - 7:42iklim değişikliğiyle savaşmakta
-
7:42 - 7:43kullanmaya başlamıyoruz?
-
7:44 - 7:45Onları, örneğin,
-
7:45 - 7:50BM'nin Yeşil İklim Fonu için oluşturduğu
bonoları almakta kullanabiliriz. -
7:51 - 7:54Bu, 2009'da yaratılmış bir fon,
-
7:54 - 7:57Kopenhag'taki iklim anlaşmasında sonra.
-
7:58 - 8:02Amacı gelişmekte olan ülkelerin
iklim projelerine -
8:02 - 8:04fon aktarmaktı.
-
8:04 - 8:07Benzerleri arasındaki
en başarılardan biriydi, -
8:07 - 8:1010 milyar dolara yakın
bir havuz oluşturmuştu. -
8:10 - 8:13Ama fazladan yaratılan
SDR'leri kullanırsak -
8:13 - 8:16ekonomik krizden etkilenen
-
8:16 - 8:19devletlerin yılda 100 milyar dolarlık
-
8:19 - 8:22hedeflerine geri dönmelerine
yardımcı olacak. -
8:24 - 8:26Hem de
-
8:26 - 8:28bir deney yerine geçecek.
-
8:30 - 8:35SDR'leri böyle kullanmanın enflasyona
etkileri sıkıntı yaratmayacaksa -
8:36 - 8:38bu şu demektir ki
-
8:38 - 8:43örneğin her beş yılda bir
-
8:43 - 8:46gelişmiş ülkelerin kendi paylarını
-
8:46 - 8:50Yeşil İklim Fonuna aktarmaları şartıyla
-
8:50 - 8:52fazladan SDR'ler
-
8:52 - 8:53üretilebilir.
-
8:55 - 8:58Ülkelerin kendi para birimlerinden
üretmelerindense -
8:58 - 9:02uluslararası paranın bu şekilde
üretilmesinin birkaç faydası var. -
9:02 - 9:04İlk olarak, bu parayı
iklim değişikliğini azaltmakta -
9:04 - 9:09kullanmanın herkesin yararına olduğunu
açıklamak oldukça kolay. -
9:09 - 9:14Tıpkı matbaadan toplumun hiçbir kesiminin
diğerinden daha fazla yararlanmadığı gibi. -
9:14 - 9:17Rekabet eden alacaklılar sorununu geçtik.
-
9:17 - 9:19Fazladan SDR'leri yaratmak için
-
9:19 - 9:24birçok ülkenin onay vermesi gerektiğinden
para basmanın kontrolden çıkmasının -
9:24 - 9:28zor olduğunu da rahatlıkla söyleyebiliriz.
-
9:29 - 9:34Bundan elimize geçen,
-
9:35 - 9:38küresel refaha ulaşmak için
-
9:38 - 9:41kontrollü, küresel bir işbirliği.
-
9:42 - 9:43Para basma deneyimlerinden
-
9:43 - 9:45öğrendiğimiz üzere,
oluşabilecek endişelerimizin -
9:45 - 9:48kurallarla önüne geçebiliriz.
-
9:49 - 9:51Örneğin,
-
9:51 - 9:56beş yılda bir sürülen fazladan SDR'lerin
-
9:56 - 10:01küresel döviz rezervlerinin yüzde beşini
-
10:01 - 10:03aşmamasını şart koyabiliriz.
-
10:04 - 10:06Bu, önemli çünkü
-
10:06 - 10:10mesela ABD'nin SDR'lerin
-
10:10 - 10:14doların uluslararası ekonomideki
ağırlığını sarsacağı yönünde olabilecek -
10:14 - 10:16komik endişelerini rahatlatabilir.
-
10:16 - 10:18Hatta,
-
10:18 - 10:21SDR'lerin bu düzende dolardan
çalacağı tek şey -
10:21 - 10:23bana kalırsa
-
10:23 - 10:26lakabı "yeşil" olur.
-
10:26 - 10:30Çünkü üst limitle bile
-
10:30 - 10:34IMF bunun sürümüne devam edebilirdi
-
10:34 - 10:372009'daki devasa sürümden sonra
-
10:37 - 10:422014'te 200 milyar dolarlık
bir sürüm yapabilirdi. -
10:43 - 10:45Bu farazi olarak şu anlama gelirdi
-
10:46 - 10:49gelişmiş ülkeler Yeşil İklim Fonuna
-
10:49 - 10:54300 milyar dolarlık
-
10:54 - 10:55katkıda bulunmuş olabilirlerdi.
-
10:56 - 11:00Bugünkünün 30 katı.
-
11:00 - 11:01Bu ne kadar
-
11:01 - 11:03muhteşem gözükse de
-
11:04 - 11:08"ne gerekiyorsa yapmaya"
bir başlangıç olabilir. -
11:09 - 11:12Gözünüzde bu parayla yapılabilecekleri
canlandırmanız için -
11:12 - 11:14şunu düşünün:
-
11:15 - 11:162009'da
-
11:16 - 11:21Norveç, Brezilya'ya rezervlerinden
bir milyar dolar vermeye karar verdi, -
11:21 - 11:26ormanların yıkımıyla ilgili hedeflerini
gerçekleştirme şartıyla. -
11:27 - 11:33Bu program son on yılda
ormanlık alanların azaltılmasında -
11:33 - 11:34yüzde 70 düşüş sağladı.
-
11:35 - 11:39Bu 3,2 milyar ton karbondioksitin
salınımını engellemek demek, -
11:39 - 11:44bütün Amerikan arabalarını üç yıl boyunca
yoldan çekmekle -
11:44 - 11:46eşdeğer.
-
11:48 - 11:49Küresel boyutta düzenlenmiş
-
11:49 - 11:54bunun gibi 300 performans için ödeme
iklim projesiyle -
11:54 - 11:57neler yapabiliriz?
-
11:58 - 12:01Bir nesil boyu arabayı
yoldan çekebiliriz. -
12:01 - 12:03Bu yüzden,
-
12:03 - 12:08iklim değişikliğini finanse edebilir miyiz
diye atışmayı bırakalım. -
12:09 - 12:11Asıl soru:
-
12:11 - 12:15Bankacılık sistemini kurtarmak için
aldığımız risklerin aynısını alacak kadar -
12:15 - 12:20gelecek nesilleri düşünüyor muyuz?
-
12:20 - 12:21Sonuç olarak,
-
12:22 - 12:23bunu yapabiliriz,
-
12:24 - 12:25bunu yaptık,
-
12:25 - 12:27bugün de yapıyoruz.
-
12:28 - 12:32Kesinlikle ve kesinlikle
"ne gerekiyorsa yapmalıyız." -
12:33 - 12:35Teşekkür ederim.
-
12:35 - 12:39(Alkış)
- Title:
- İklim değişikliğiyle savaşı finanse etmek için provokatif bir yol
- Speaker:
- Michael Metcalfe
- Description:
-
İklim değişikliğiyle savaşmak için ne gerekiyorsa yapacak mıyız? 2008'de, finans krizinden sonra, dünyanın dört bir yanındaki devletler ekonomilerini düzeltmek için "ne gerekiyorsa yapma" yolunu seçtiler ve çöken ekonomiyi düzeltmek için piyasaya $250 milyar dolarlık nakit sürdüler. Bu hoş konuşmada finans uzmanı Michael Metcalfe, bu alışılmışın dışındaki yöntemin küresel yeşil bir geleceğe kavuşma çabasında da kullanılabileceğini anlatıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:52
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Sancak Gülgen accepted Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for A provocative way to finance the fight against climate change |