Return to Video

Një udhëtim përmes mendjes së një artisti

  • 0:00 - 0:03
    Unë jam rritur në male
    nga gra homoseksuale,
  • 0:03 - 0:06
    dhe kam dalur si një xhuxhë i pyllit në
    Nju Jork ca kohë më parë.
  • 0:06 - 0:07
    (Qeshje)
  • 0:08 - 0:12
    Kjo më ka bërë kokën rrëmujë,
    por do të flas për këtë më vonë.
  • 0:12 - 0:15
    Do filloj me kohën kur isha 8 vjeç.
  • 0:15 - 0:17
    Morra një kuti druri,
  • 0:18 - 0:22
    dhe groposa një dollar, një stilolaps,
    dhe një pirun brenda në kuti në Kolorado.
  • 0:22 - 0:28
    Mendova se ndonjë krijesë
    njerëzore e çuditshme ose alien
  • 0:28 - 0:33
    do gjeje kutinë pas 500 vjet e të mësojë
    se si specia jonë shkëmbente ide,
  • 0:33 - 0:35
    ndoshta edhe se si i hanim shpagetat.
  • 0:35 - 0:37
    Me të vërtetë nuk dija.
  • 0:37 - 0:40
    Gjithsesi, kjo është pak qesharake,
  • 0:40 - 0:43
    sepse ja ku jam, 30 vite më vonë,
    akoma duke krijuar kuti.
  • 0:44 - 0:45
    Tani, në një moment isha në Havaii--
  • 0:46 - 0:50
    më pëlqen të eci dhe të bëj sërf
    dhe gjëra të tjera të çuditshme,
  • 0:50 - 0:52
    dhe isha duke bërë një kolazh
    për nënën time
  • 0:52 - 0:54
    Morra një fjalor dhe e shqyeva,
  • 0:54 - 0:57
    dhe bëra një lloj rrjete të Agnes Martin,
  • 0:57 - 1:00
    dhe derdha ca rrëshirë mbi të
    dhe një bletë ngeci në të.
  • 1:00 - 1:03
    Tani, ajo ka frikë nga bletët dhe
    është alergjike ndaj tyre,
  • 1:03 - 1:07
    pra derdha më shume rrëshirë në kanavacë,
    duke menduar se mund sa fshihja.
  • 1:07 - 1:08
    Në vend të kësaj, e kundërta ndodhi:
  • 1:08 - 1:10
    një lloj zmadhimi u krijua,
  • 1:10 - 1:12
    si një xham zmadhues,
    në tekstin e fjalorit.
  • 1:13 - 1:16
    E çfarë bëj unë? Ndërtoj më shumë kuti.
  • 1:16 - 1:20
    Kësaj here, fillova të vendos
    aparatura elektronike, bretkosa,
  • 1:20 - 1:23
    shishe të çuditshme që gjeja në rrugë –
    çdo gjë që mund të gjeja--
  • 1:23 - 1:26
    sepse gjithmonë isha duke gjetur
    diçka gjatë jetës sime,
  • 1:26 - 1:29
    dhe mundohesha të krijoja marrëdhënie dhe
    tregoj tregime mes këtyre objekteve.
  • 1:30 - 1:32
    Kështu që fillova të vizatoja
    përreth objekteve,
  • 1:32 - 1:35
    dhe kuptova: mund të vizatojë në hapësirë!
  • 1:35 - 1:37
    Mund të bëj linja që lundrojnë lirshëm,
  • 1:37 - 1:41
    , në mënyrë se si vizatohet përreth
    trupit të vdekur në një skenë krimi.
  • 1:41 - 1:43
    Kështu që i nxorra objektet jashtë
  • 1:43 - 1:45
    dhe krijova taksonominë time
    të ekzamplarëve që shpikja.
  • 1:45 - 1:49
    Fillimisht, botanike –
    të cilën mund ta kuptoni.
  • 1:50 - 1:53
    Pastaj bëra ca insekte
    dhe krijesa të pazakonta
  • 1:54 - 1:57
    Ishte shume çejf; isha duke
    vizatuar në shtresa rrëshire.
  • 1:57 - 2:00
    Dhe ishte shume bukur, pasi që
    fillova të bëja shfaqje dhe gjëra tjera,
  • 2:00 - 2:03
    po bëja para, mund të dilja me
    të dashurën time për darkë,
  • 2:03 - 2:05
    dhe të shkonim në Sizzler.
  • 2:05 - 2:06
    Ishte shumë mirë.
  • 2:06 - 2:07
    (Qeshje)
  • 2:08 - 2:12
    Në një pikë, erdha deri tek
    forma njerëzore,
  • 2:12 - 2:16
    skulptura rrëshire me përmasa natyrore dhe
    vizatime të njerëzve brenda shtresave
  • 2:16 - 2:19
    Gjithçka ishte shkëlqyer,
    përpos një gjëje:
  • 2:19 - 2:20
    Unë do të vdisja.
  • 2:21 - 2:23
    Nuk dija çfarë të bëja,
    sepse rrëshira do më vriste.
  • 2:23 - 2:26
    Shtrihesha në shtrat çdo natë
    duke menduar për këtë gjë.
  • 2:26 - 2:28
    Kështu që nisa të provoj xhamin.
  • 2:28 - 2:30
    Fillova të vizatoja në shtresa të xhamit,
  • 2:30 - 2:34
    sikur se vizaton në një dritare,
    pastaj e vendos edhe një xham,
  • 2:34 - 2:36
    pastaj një tjetër,
    dhe i ke të gjitha këto dritare së bashku
  • 2:36 - 2:39
    të cilat krijojnë një kompozitë
    tre dimensionale
  • 2:39 - 2:42
    Dhe kjo funksionoi, sepse nuk kisha
    nevojë të përdori rrëshirën.
  • 2:42 - 2:43
    Këtë e bëra për ca vite,
  • 2:43 - 2:48
    e cila arriti kulmin e një vepre shumë të
    madhe, të cilën e thërras “The Triptych”.
  • 2:48 - 2:50
    “The Triptych” u inspirua shumë
  • 2:50 - 2:53
    prej “The Garden of Earthly Delights” nga
    Hieronymus Bosch,
  • 2:53 - 2:56
    e cila është një pikturë në
    Museun e Prados në Spanjë
  • 2:56 - 2:57
    A e njihni ju këtë pikturë?
  • 2:57 - 2:59
    Mirë, është një pikturë e bukur.
  • 2:59 - 3:01
    Thojnë se është përpara kohës së vet.
  • 3:01 - 3:03
    Kështu “The Triptych”.
    Do iu spjegoj këtë vepër.
  • 3:03 - 3:06
    Peshon 24,000 paund.
  • 3:07 - 3:09
    Është e gjatë 5.5 metra.
  • 3:09 - 3:12
    Është e dyanëshme, prandaj është
    kompozim 11 metërsh.
  • 3:12 - 3:13
    Është paksa e çuditshme
  • 3:15 - 3:17
    Këtu është një shatërvan gjaku.
  • 3:17 - 3:19
    (Qeshje)
  • 3:19 - 3:22
    Në anën e majtë, kemi
    Jezusin dhe gjinkallat.
  • 3:22 - 3:24
    Ka një shpellë
  • 3:24 - 3:27
    ku disa krijesa me kokë kafshësh
    udhëtojnë mes dy botëve.
  • 3:27 - 3:29
    Ato shkojnë nga bota përfaqësuese,
  • 3:29 - 3:32
    në një botë analoge të nëndheshme,
    ku janë duke u fshehur.
  • 3:32 - 3:35
    Këtu, krijesat me kokë kafshësh
    janë pranë farit,
  • 3:35 - 3:38
    dhe të gjitha janë duke bërë vetëvrasje
    masive në oqean.
  • 3:38 - 3:40
    Oqeani është i përbërë nga
    mijëra elemente.
  • 3:40 - 3:43
    Ky është një llog zoti në formë zogu
    i lidhur për një anije luftarake.
  • 3:43 - 3:44
    (Qeshje)
  • 3:44 - 3:46
    Billy Graham është në oqean;
  • 3:46 - 3:50
    Horizon nga derdhja e naftës;
    Ualdo; streha e Osama Bin Ladenit –
  • 3:50 - 3:52
    – ka lloj-lloj gjëra të pazakonta
    që mund t’i gjeni
  • 3:52 - 3:54
    nëse shikoni me vëmendje, në oqean.
  • 3:55 - 3:57
    Gjithsesi, kjo është një krijesë zonjë.
  • 3:57 - 4:01
    Ajo është duke dalur nga oqeani, dhe duke
    pështyrë naftë në njërën dorë,
  • 4:01 - 4:03
    dhe ka re duke i dalur nga dora tjetër.
  • 4:03 - 4:05
    Duart e saj janë si peshore,
  • 4:05 - 4:09
    dhe ka referencën mitologjike të Tokës
    dhe kozmosit në ekuilibër.
  • 4:10 - 4:12
    Pra kjo është njëra anë e “The Triptych.”
  • 4:12 - 4:13
    Është një lloj rrëfimi i vogël.
  • 4:13 - 4:16
    Kjo është dora e vetë në të
    cilën ajo pështyn.
  • 4:16 - 4:18
    Pastaj, kur kalojmë në anën tjetër,
  • 4:18 - 4:20
    ajo ka një bagazh, si sqep zogu,
  • 4:20 - 4:22
    dhe është duke pështyrë re nga ky bagazh.
  • 4:23 - 4:26
    Pastaj ajo ka një bisht gjarpri të gjatë
    5.5 metra i cili bashkon “The Triptych”.
  • 4:27 - 4:30
    Gjithsesi, bishti i saj kapet në
    flakë nga vullkani.
  • 4:30 - 4:31
    (Qeshje)
  • 4:31 - 4:33
    Nuk e di përse kjo ka ndodhur.
  • 4:33 - 4:34
    (Qeshje)
  • 4:34 - 4:36
    Gjëra që ndodhin.
  • 4:36 - 4:40
    Bishti i saj përfundon në një sy ciklopsi,
  • 4:40 - 4:42
    i përbërë nga karta të terroristëve
    nga viti 1986.
  • 4:43 - 4:44
    A i keni parë ato ju?
  • 4:44 - 4:47
    Ato ishin bërë në vitin 1980, sikur
    karta bejsbolli, por të terroristëve.
  • 4:47 - 4:48
    Shumë përpara kohës së tyre.
  • 4:48 - 4:51
    (Qeshje)
  • 4:51 - 4:53
    Kjo na bie tek projekti im i fundit.
  • 4:53 - 4:54
    Jam në mes dy projekteve:
  • 4:54 - 4:56
    Njëri quhet “Psychogeographies".
  • 4:56 - 4:59
    Ëshë një projekt 6 vjeçar për të
    bërë 100 nga këta njerëzit.
  • 4:59 - 5:02
    Secili prej tyre është një
    arkivë e kulturës tonë,
  • 5:02 - 5:04
    përmes mediave tona
    të grisura dhe çështjes,
  • 5:04 - 5:07
    qoftë enciklopedi ose fjalor ose magazinë.
  • 5:07 - 5:10
    Por secila shërben si një lloj magazine
    në formën e njeriut,
  • 5:10 - 5:13
    dhe udhëtojnë në grupe prej 20, 4, ose
    12 copëve në të njëjtën kohë.
  • 5:14 - 5:16
    Janë sikur qeliza –
    ato bashkohen, ato ndahen.
  • 5:17 - 5:19
    Dhe ju mund të kaloni në to.
    Më ka marrë mua vite.
  • 5:19 - 5:23
    Secila është një copë mikroskopike
    e cila peshon 1361 kg.
  • 5:23 - 5:25
    me një njeri të ngecur brenda.
  • 5:26 - 5:28
    Kjo këtu ka një shpellë në gjoks.
  • 5:29 - 5:32
    Kjo është koka e tij; këtu gjoksi,
    mund të shihni pak a shumë fillimin.
  • 5:32 - 5:34
    Do vazhdoj poshtë trupit për juve.
  • 5:34 - 5:38
    Këtu kemi një ujëvarë
    duke dalë nga gjoksi i tij,
  • 5:38 - 5:41
    duke mbuluar penisin – ose jo penisin,
    ose çfarëdo që është,
  • 5:41 - 5:42
    një gjë androgjene.
  • 5:43 - 5:46
    Do iu tregoj këto vepra në shpejtësi,
  • 5:46 - 5:48
    pasi që nuk mund të ndalem për t’i
    shpjeguar shumë gjatë.
  • 5:48 - 5:51
    Këto janë shtresat,
    mund t’i shihni nga pak.
  • 5:52 - 5:54
    Ky është një trup i ndarë në gjysmë.
  • 5:54 - 5:56
    Kjo këtu ka dy kokë,
  • 5:56 - 5:58
    dhe është duke komunikuar mes dy kokëve.
  • 5:58 - 6:00
    Mund të shihni pilulat
    duke dalë jashtë,
  • 6:00 - 6:02
    e duke shkuar në kokë
    nga kjo statujë e çuditshme.
  • 6:02 - 6:05
    Në pjesën e gjoksit kemi
    një pyll të vogël.
  • 6:05 - 6:06
    A mund ta shihni?
  • 6:07 - 6:09
    Gjithsesi, deri tani kam folur për kuti,
  • 6:09 - 6:10
    sikur kutitë në të cilat ne gjendemi.
  • 6:11 - 6:13
    Kjo kuti në të cilën jemi,
    sistemi solar është një kuti.
  • 6:14 - 6:16
    Kjo iu bie tek kutia ime më e fundit.
  • 6:16 - 6:19
    Është një kuti tullash.
    Quhet Puna e Pionerëve.
  • 6:19 - 6:20
    (Brohoritje)
  • 6:20 - 6:25
    Brenda kësaj kutie kemi një fizikan,
  • 6:25 - 6:28
    një neuroshkencëtar, një piktor,
    një muzikant,
  • 6:28 - 6:33
    një shkrimtarë, një radiostacion,
    një muze, një shkollë,
  • 6:33 - 6:39
    një krah publikues që shpërndan në botë
    gjithë përmbajtjen të cilën e krijojmë;
  • 6:39 - 6:40
    një kopsht.
  • 6:40 - 6:42
    E shkundim këtë kuti,
  • 6:42 - 6:45
    dhe të gjithë këta njerëz do të godasin
    njëri-tjetrin sikur grimca.
  • 6:45 - 6:47
    Unë mendoj se kështu ndërrohet bota.
  • 6:47 - 6:51
    E ripërcakton përbërjen tënde dhe
    kutinë ku je duke jetuar.
  • 6:51 - 6:55
    Pastaj bashkohesh për të kuptuar
    se jemi në këtë gjë së bashku,
  • 6:55 - 6:56
    se ky iluzion i diferencave --
  • 6:56 - 7:01
    kjo idea e shteteve, e kufijve,
    e fesë – nuk funksionon.
  • 7:02 - 7:07
    Ne jemi të përbërë nga gjërat e njëjta,
    në kutinë e njëjtë.
  • 7:07 - 7:11
    Dhe nëse nuk fillojmë t’i shkëmbejmë këto
    gjëra të ëmbël dhe me mirësjellje,
  • 7:11 - 7:13
    atëherë të gjithë do të vdesim së shpejti.
  • 7:13 - 7:14
    Faleminderit shumë.
  • 7:15 - 7:18
    (Brohoritje)
Title:
Një udhëtim përmes mendjes së një artisti
Speaker:
Dustin Yellin
Description:

Dustin Yellin bën vepra arti magjepsëse që tregojnë histori komplekse, të frymëzuara nga mitet. Si e zhvilloi ai stilin e tij? Në këtë bisedë çarmatosëse, ai ndan rrugëtimin e një artisti - duke filluar nga mosha 8 vjeç - dhe mënyrën e tij idiosinkre të të menduarit dhe të parit. Ndiqni rrugën që e çon atë drejt veprës së tij kryesore të fundit (ose dy)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:32

Albanian subtitles

Revisions