Return to Video

Jak rasizm szkodzi kobietom w ciąży i co może im pomóc

  • 0:01 - 0:05
    Większość z was pewnie rozumie,
    co czuję w tym momencie.
  • 0:05 - 0:07
    Serce bije mi jak oszalałe.
  • 0:08 - 0:10
    Mam trochę wilgotne dłonie.
  • 0:11 - 0:12
    Pocę się.
  • 0:13 - 0:15
    Mam płytki oddech.
  • 0:15 - 0:18
    Taka reakcja jest oczywiście
  • 0:18 - 0:21
    efektem występowania przed tysiącem osób
  • 0:21 - 0:23
    z prelekcją, która może być
    transmitowana online
  • 0:23 - 0:25
    dla kolejnego miliona.
  • 0:25 - 0:28
    Ale odczucia, których teraz doświadczam,
  • 0:28 - 0:32
    są rezultatem podstawowego
    mechanizmu umysłu i ciała.
  • 0:32 - 0:36
    Mój system nerwowy wysyła falę hormonów,
  • 0:36 - 0:39
    jak kortyzol i adrenalina, do krwiobiegu.
  • 0:39 - 0:42
    To bardzo stara i ważna reakcja,
  • 0:42 - 0:44
    wysyłająca krew i tlen
  • 0:44 - 0:45
    do organów oraz mięśni
  • 0:45 - 0:48
    koniecznych do szybkiej reakcji
    na potencjalne zagrożenie.
  • 0:49 - 0:51
    Ale jest jeden problem z tą reakcją.
  • 0:51 - 0:54
    Może doprowadzić do przeciążenia.
  • 0:54 - 0:57
    Jeśli codziennie doświadczam stresorów,
  • 0:57 - 1:00
    szczególnie przez dłuższy czas,
  • 1:01 - 1:04
    mój system może zostać przeciążony.
  • 1:04 - 1:06
    Jeżeli ta reakcja zdarza się rzadko,
  • 1:06 - 1:08
    jest bardzo ważna dla samopoczucia
  • 1:08 - 1:10
    i przetrwania.
  • 1:10 - 1:11
    Ale jeśli zdarza się za często,
  • 1:11 - 1:13
    może wywołać chorobę.
  • 1:14 - 1:15
    Rosnąca ilość prac naukowych
  • 1:15 - 1:18
    bada związek między chronicznym stresem,
  • 1:18 - 1:19
    a chorobami.
  • 1:19 - 1:21
    Schorzenia jak choroby serca, czy rak,
  • 1:21 - 1:23
    mają związek ze stresem.
  • 1:24 - 1:28
    Dzieje się tak, bo długotrwały stres
  • 1:28 - 1:32
    może zaburzyć funkcje
    zdrowotne organizmu.
  • 1:33 - 1:36
    Teraz wyobraźcie sobie,
    że jestem w ciąży.
  • 1:37 - 1:39
    Jak tego typu stres,
  • 1:39 - 1:41
    szczególnie podczas ciąży,
  • 1:41 - 1:43
    może wpłynąć
  • 1:43 - 1:45
    na zdrowie rosnącego płodu?
  • 1:46 - 1:49
    Pewnie nie zaskoczy was,
  • 1:49 - 1:51
    że tego typu stres podczas ciąży
  • 1:51 - 1:52
    jest niewskazany.
  • 1:52 - 1:56
    Może nawet doprowadzić
    do przedwczesnego porodu.
  • 1:56 - 1:58
    Mówiąc w skrócie, stres wysyła informację,
  • 1:58 - 2:00
    że łono nie jest już miejscem
  • 2:00 - 2:02
    bezpiecznym dla dziecka.
  • 2:02 - 2:05
    Stres w trakcie ciąży łączy się
    z wysokim ciśnieniem krwi
  • 2:05 - 2:07
    i niską wagą noworodka.
  • 2:07 - 2:10
    Może spowodować
    kaskadę problemów zdrowotnych,
  • 2:10 - 2:12
    które grożą komplikacjami porodowymi
  • 2:12 - 2:14
    zarówno dla matki, jak i dziecka.
  • 2:15 - 2:18
    Stres, szczególnie obecnie,
  • 2:18 - 2:20
    jest doświadczeniem globalnym, prawda?
  • 2:20 - 2:23
    Może nigdy nie wygłaszaliście prelekcji,
  • 2:23 - 2:26
    ale przeszliście prezentacje w biurze,
  • 2:26 - 2:27
    nagłą utratę pracy,
  • 2:27 - 2:28
    poważny egzamin,
  • 2:28 - 2:30
    ostry konflikt z członkiem rodziny
  • 2:30 - 2:32
    lub przyjacielem.
  • 2:32 - 2:35
    Okazuje się, że sposób odczuwania stresu
  • 2:35 - 2:38
    oraz dostateczny poziom relaksacji
  • 2:38 - 2:40
    dla prawidłowej pracy organizmu
  • 2:40 - 2:43
    zależy bardzo od tego, kim jesteśmy.
  • 2:43 - 2:46
    Coraz więcej badań wykazuje,
  • 2:47 - 2:49
    że ludzie narażeni na dyskryminację
  • 2:49 - 2:51
    mają słabsze zdrowie.
  • 2:52 - 2:54
    Nawet groźba dyskryminacji,
  • 2:54 - 2:58
    jak obawa, że zatrzyma cię policja,
  • 2:58 - 3:00
    może mieć negatywny wpływ
  • 3:00 - 3:02
    na wasze zdrowie.
  • 3:03 - 3:05
    Harwardzki profesor dr David Williams,
  • 3:05 - 3:09
    który udowodnił te powiązania, stwierdził,
  • 3:09 - 3:12
    że marginalizowane grupy społeczne
  • 3:12 - 3:16
    są też częściej dyskryminowane,
    co odbija się na ich zdrowiu.
  • 3:17 - 3:20
    Interesuje mnie to od ponad 10 lat.
  • 3:20 - 3:22
    Zainteresowałam się
    zdrowiem kobiet w ciąży,
  • 3:22 - 3:25
    kiedy zawalone studia medyczne
  • 3:25 - 3:29
    spowodowały, że zaczęłam szukać
    innych metod pomocy ciężarnym.
  • 3:29 - 3:30
    Zostałam doulą,
  • 3:30 - 3:32
    amatorem szkolonym do wspierania
  • 3:32 - 3:35
    kobiet podczas ciąży i porodu.
  • 3:35 - 3:37
    A że jestem Latynoską
    i mówię po hiszpańsku,
  • 3:37 - 3:41
    w trakcie pierwszego wolontariatu
    w publicznym szpitalu w Płn. Karolinie
  • 3:41 - 3:43
    zobaczyłam jasno, jak rasa i pochodzenie
  • 3:43 - 3:45
    wpływają na doświadczenia kobiet,
  • 3:45 - 3:46
    które wspierałam.
  • 3:47 - 3:50
    Jeśli spojrzymy na wskaźniki zachorowań
  • 3:50 - 3:52
    podczas ciąży i porodów,
  • 3:52 - 3:55
    wyraźnie widać wzorzec
    nakreślony przez dr. Williamsa.
  • 3:56 - 3:58
    Zwłaszcza czarnoskóre kobiety
  • 3:58 - 4:01
    miały zupełnie inne doświadczenie,
    niż białe kobiety,
  • 4:01 - 4:04
    jeżeli chodzi o zdrowie noworodków.
  • 4:04 - 4:08
    W niektórych częściach kraju,
    szczególnie na dalekim Południu,
  • 4:08 - 4:10
    wskaźniki umieralności
    czarnych matek oraz noworodków
  • 4:10 - 4:14
    są porównywalne do tych
    w Afryce Subsaharyjskiej.
  • 4:15 - 4:16
    W tych samych dzielnicach
  • 4:16 - 4:19
    wskaźniki dla białych kobiet
    są bliskie zera.
  • 4:21 - 4:23
    W skali kraju czarne kobiety
  • 4:23 - 4:24
    są czterokrotnie bardziej narażone
  • 4:24 - 4:27
    na śmierć w czasie ciąży i porodu,
  • 4:27 - 4:28
    niż białe kobiety.
  • 4:28 - 4:31
    Czterokrotnie wyższe
    prawdopodobieństwo śmierci.
  • 4:31 - 4:34
    Ich dzieci umierają dwa razy częściej
  • 4:34 - 4:36
    przed ich pierwszymi urodzinami,
  • 4:36 - 4:37
    niż u białych matek.
  • 4:37 - 4:39
    Są dwu-, trzykrotnie bardziej zagrożone
  • 4:39 - 4:42
    przedwczesnym porodem
    lub niedowagą dziecka,
  • 4:42 - 4:44
    co jest oznaką niewłaściwego rozwoju.
  • 4:45 - 4:46
    Indiańskie kobiety
  • 4:46 - 4:49
    też częściej doświadczają tych problemów,
  • 4:49 - 4:50
    niż białe kobiety,
  • 4:50 - 4:53
    tak jak niektóre grupy Latynosów.
  • 4:53 - 4:56
    Przez ostatnia dekadę
    jako doula, dziennikarka i blogerka
  • 4:56 - 4:58
    próbuję zwrócić uwagę na to,
  • 4:58 - 5:01
    jak różne są doświadczenia
    kobiet kolorowych,
  • 5:01 - 5:02
    szczególnie czarnych,
  • 5:03 - 5:05
    związane z ciążą i porodem w USA.
  • 5:05 - 5:08
    Ale kiedy wspominam
    o tych zatrważających statystykach,
  • 5:08 - 5:12
    spotykam się z przekonaniem,
    że wynika to z biedy,
  • 5:12 - 5:14
    czy braku dostępu do służby zdrowia.
  • 5:14 - 5:18
    Ale żadna z tych przyczyn
    nie przedstawia pełnego obrazu.
  • 5:18 - 5:20
    Nawet czarne kobiety klasy średniej
  • 5:20 - 5:22
    mają znacznie gorsze wyniki,
  • 5:22 - 5:25
    niż kobiety białe w tej samej
    grupie społecznej.
  • 5:25 - 5:28
    Różnica jest jeszcze większa.
  • 5:29 - 5:32
    Choć dostęp do opieki
    nadal jest dużym problemem,
  • 5:32 - 5:36
    nawet te kobiety kolorowe,
    które mają odpowiednią opiekę prenatalną,
  • 5:36 - 5:37
    nadal są w tych wysokich wskaźnikach.
  • 5:38 - 5:40
    Wracamy więc do sedna,
  • 5:40 - 5:44
    od dyskryminacji przez stres
    do słabego zdrowia,
  • 5:44 - 5:49
    z którego wyłania się obraz,
    znany ludziom kolorowym.
  • 5:49 - 5:51
    Rasizm sprawia, że chorujemy.
  • 5:52 - 5:54
    To ciągle brzmi jak wyolbrzymianie?
  • 5:54 - 5:55
    Zastanówcie się chwilę.
  • 5:55 - 5:58
    Imigranci, szczególnie czarni i Latynosi,
  • 5:58 - 6:02
    są zdrowsi, gdy po raz pierwszy
    przyjeżdżają do USA.
  • 6:02 - 6:06
    Ale im dłużej tu pozostają,
    tym bardziej zapadają na zdrowiu.
  • 6:06 - 6:08
    Ludzie jak ja,
  • 6:08 - 6:10
    urodzone w USA
    dzieci kubańskich imigrantów,
  • 6:10 - 6:13
    mogą mieć większe problemy zdrowotne,
  • 6:13 - 6:15
    niż moi dziadkowie.
  • 6:15 - 6:17
    Naukowcy nazywają to
    "paradoksem imigrantów",
  • 6:17 - 6:19
    który wskazuje,
  • 6:19 - 6:20
    że coś w środowisku USA
  • 6:20 - 6:22
    wywołuje u nas choroby.
  • 6:23 - 6:26
    Problem rasizmu, przez który
    chorują ludzie kolorowi,
  • 6:26 - 6:30
    szczególnie czarne kobiety
    i dzieci, jest ogromny.
  • 6:30 - 6:32
    Mogłabym poświęcić temu całą prelekcję,
  • 6:32 - 6:33
    ale tego nie zrobię,
  • 6:33 - 6:36
    bo chcę powiedzieć o jednym rozwiązaniu.
  • 6:36 - 6:40
    Dobra wiadomość jest taka,
    że nie jest ono bardzo kosztowne,
  • 6:40 - 6:42
    nie wymaga drogich leków
  • 6:42 - 6:43
    albo nowych technologii.
  • 6:43 - 6:46
    Rozwiązanie nazywa się "Sposób JJ".
  • 6:47 - 6:49
    Poznajcie Jennie Joseph,
  • 6:49 - 6:52
    położną z Orlando na Florydzie,
  • 6:52 - 6:55
    która pomaga ciężarnym od 10 lat.
  • 6:55 - 6:58
    W klinikach łatwego dostępu
  • 6:58 - 6:59
    Jennie i jej zespół
  • 6:59 - 7:00
    zapewniają opiekę prenatalną
  • 7:00 - 7:03
    ponad 600 kobietom rocznie.
  • 7:03 - 7:08
    Jej klientkami są głównie czarne,
    haitańskie i latynoskie kobiety,
  • 7:08 - 7:09
    rodzące w lokalnym szpitalu.
  • 7:10 - 7:14
    Ale zapewniając opiekę dostępną
    i pełną szacunku,
  • 7:14 - 7:16
    Jennie osiągnęła coś nadzwyczajnego.
  • 7:16 - 7:18
    Prawie wszystkie jej klientki
  • 7:18 - 7:21
    urodziły w terminie zdrowe dzieci.
  • 7:21 - 7:24
    Jej metoda jest zwodniczo prosta.
  • 7:24 - 7:27
    Jennie mówi, że wszystkie wizyty
    zaczynają się w recepcji.
  • 7:27 - 7:30
    Każdy pracownik, w każdym momencie,
  • 7:30 - 7:31
    służy klientkom kliniki,
  • 7:31 - 7:33
    najlepiej jak to tylko możliwe.
  • 7:33 - 7:36
    Nikogo nie odsyła się
    z powodu braku funduszy.
  • 7:36 - 7:40
    Sposób JJ to znalezienie pieniędzy,
    bez względu na przeszkody.
  • 7:40 - 7:43
    Nikt nie jest karany
    za spóźnienie się na wizytę.
  • 7:43 - 7:45
    Nikt nie jest poniżany czy bagatelizowany.
  • 7:46 - 7:47
    Poczekalnia Jennie
  • 7:47 - 7:49
    przypomina bardziej salon cioci,
  • 7:49 - 7:50
    niż klinikę.
  • 7:50 - 7:53
    Nazywa to miejsce
    "klasą szkolną w przebraniu".
  • 7:54 - 7:56
    Na pluszowych krzesłach ustawionych w koło
  • 7:56 - 7:57
    kobiety czekają na wizyty,
  • 7:57 - 8:00
    rozmawiając pojedynczo z pedagogiem
  • 8:00 - 8:02
    lub podczas grupowych zajęć prenatalnych.
  • 8:03 - 8:05
    Kiedy w końcu idą do gabinetu,
  • 8:05 - 8:07
    wita je Alexis albo Trina,
  • 8:07 - 8:09
    dwie asystentki medyczne Jennie,
  • 8:09 - 8:13
    młode, afro-amerykańskie mamy.
  • 8:13 - 8:15
    Zachowują się swobodnie i przyjaźnie.
  • 8:15 - 8:17
    Podczas jednej wizyty zauważyłam,
  • 8:17 - 8:20
    jak Trina rozmawia z młodą mamą
    blisko rozwiązania
  • 8:20 - 8:22
    podczas mierzenia ciśnienia.
  • 8:22 - 8:26
    Latynoska miała niedożywienie
    z powodu mdłości.
  • 8:26 - 8:28
    Trina zdjęła rękaw ciśnieniomierza
  • 8:28 - 8:29
    i powiedziała:
  • 8:29 - 8:31
    "Zmienimy ci leki, dobrze?
  • 8:31 - 8:33
    Nie możesz nie jeść".
  • 8:34 - 8:38
    Słowo "my" jest bardzo istotne
    w modelu Jennie.
  • 8:38 - 8:43
    Pracownicy są członkami zespołu,
    który wraz z kobietą i rodziną
  • 8:43 - 8:44
    ma jeden cel,
  • 8:44 - 8:46
    sprawić, by mama urodziła zdrowe dziecko.
  • 8:47 - 8:49
    Jennie mówi, że Trina i Alexis
  • 8:49 - 8:51
    są centrum modelu jej opieki,
  • 8:51 - 8:55
    a ona głównie wspiera je w pracy.
  • 8:55 - 8:57
    Trina spędza dużo czasu przy telefonie,
  • 8:57 - 9:00
    SMS-ując z klientami na różne tematy.
  • 9:00 - 9:04
    Jedna kobieta zapytała, czy leki,
    które jej przepisali w szpitalu
  • 9:04 - 9:06
    są bezpieczne w czasie ciąży,
  • 9:06 - 9:08
    Odpowiedź brzmiała - nie.
  • 9:08 - 9:12
    Inna kobieta wysłała jej zdjęcie dziecka
    urodzonego pod opieką Jennie.
  • 9:13 - 9:16
    W rezultacie idąc do gabinetu
    na spotkanie z opiekunem,
  • 9:16 - 9:18
    pacjentka zdążyła się zważyć w poczekalni
  • 9:18 - 9:21
    i zrobić test moczu w łazience.
  • 9:21 - 9:24
    To duże odejście od tradycyjnego
    modelu opieki zdrowotnej,
  • 9:24 - 9:27
    ponieważ oddaje
    odpowiedzialność i informacje
  • 9:27 - 9:29
    z powrotem w ręce kobiet.
  • 9:29 - 9:32
    Zamiast modelu, który może karać
  • 9:32 - 9:34
    za nietrzymanie się poleceń usługodawcy,
  • 9:34 - 9:38
    modelu, z którym często spotykają się
    kobiety z niskim dochodem,
  • 9:38 - 9:41
    model Jennie ma okazać
    jak największe wsparcie.
  • 9:41 - 9:45
    To kluczowy bufor przed stresem
  • 9:45 - 9:49
    wynikającym z rasizmu i dyskryminacji,
    codzienności tych kobiet.
  • 9:50 - 9:53
    Najlepsze w modelu Jennie jest to,
  • 9:53 - 9:56
    że jest niesamowicie skuteczny.
  • 9:56 - 9:58
    Pamiętacie te statystyki,
  • 9:58 - 10:01
    że czarne kobiety
    często rodzą przedwcześnie,
  • 10:01 - 10:03
    rodzą noworodki o niskiej wadze,
  • 10:03 - 10:07
    a nawet umierają podczas porodu lub ciąży?
  • 10:07 - 10:11
    Sposób JJ prawie całkowicie
    wyeliminował te problemy,
  • 10:11 - 10:13
    począwszy od tego, co Jennie nazywa
    "chudymi dziećmi".
  • 10:14 - 10:16
    Doprowadziła prawie wszystkie pacjentki
  • 10:16 - 10:19
    do terminowego porodu
    zdrowych, pulchnych dzieci, jak to.
  • 10:20 - 10:22
    (Jęk zachwytu)
  • 10:22 - 10:25
    To jest dziewczynka
  • 10:25 - 10:27
    urodzona w czerwcu przez klientkę Jenny.
  • 10:28 - 10:31
    Podobne kobiety z tej samej okolicy,
  • 10:31 - 10:32
    rodzące w tym samym szpitalu,
  • 10:32 - 10:33
    co klientki Jenny,
  • 10:33 - 10:36
    trzykrotnie częściej rodziły
  • 10:36 - 10:38
    dzieci z niedowagą.
  • 10:39 - 10:42
    Jenny ulepszyła to,
    co przez dziesięciolecia
  • 10:42 - 10:44
    uważano za nierozwiązywalny problem.
  • 10:45 - 10:47
    Niektórzy z was mogą myśleć,
  • 10:47 - 10:49
    że to indywidualne podejście,
    wymagane w Sposobie JJ,
  • 10:49 - 10:52
    musi być za drogie na masową skalę.
  • 10:52 - 10:53
    Jesteście w błędzie.
  • 10:53 - 10:57
    Spotkanie z opiekunem
    nie jest w centrum modelu Jennie
  • 10:57 - 10:58
    z ważnego powodu.
  • 10:58 - 11:01
    Takie spotkania są kosztowne,
    a dla utrzymania tego modelu
  • 11:01 - 11:04
    musi zobaczyć wiele klientek,
    by zwróciły się koszty.
  • 11:04 - 11:07
    Ale Jenny nie musi spędzać
    wiele czasu z każdą z kobiet,
  • 11:07 - 11:12
    jeśli każdy z pracowników
    może udzielać wsparcia, informacji
  • 11:12 - 11:14
    i opieki, jakiej klientki wymagają.
  • 11:15 - 11:18
    Piękno modelu Jennie polega na jej wierze,
  • 11:18 - 11:21
    że da się go wdrożyć w każdym
    systemie opieki zdrowotnej.
  • 11:21 - 11:24
    To nadciągająca rewolucja
    w opiece zdrowotnej.
  • 11:25 - 11:27
    Problemy, o których mówię,
  • 11:27 - 11:28
    są ogromne.
  • 11:28 - 11:31
    Wynikają z głębokiej historii rasizmu,
    podziałów klasowych,
  • 11:31 - 11:34
    społeczeństwa opartego
    na rasowym i klasowym rozwarstwieniu.
  • 11:34 - 11:37
    Są związane z mechanizmami fizjologicznymi
  • 11:37 - 11:38
    służącymi do obrony,
  • 11:38 - 11:40
    które, przeciążone, wywołują choroby.
  • 11:41 - 11:44
    Ale nauczyłam się czegoś jako doula.
  • 11:44 - 11:48
    Odrobina bezwarunkowego
    wsparcia może wiele zdziałać.
  • 11:48 - 11:50
    Historia pokazała,
    że ludzie są niebywale odporni
  • 11:51 - 11:52
    i jeśli nie możemy zwalczyć rasizmu
  • 11:52 - 11:55
    albo wynikającego z niego stresu,
  • 11:55 - 11:58
    może potrafimy stworzyć
    środowisko zapewniające bufor
  • 11:58 - 12:01
    przed tym, czego ludzie kolorowi
    doświadczają każdego dnia.
  • 12:01 - 12:04
    Podczas ciąży ten bufor,
    może być świetnym narzędziem
  • 12:04 - 12:06
    do zniesienia wpływu rasizmu
  • 12:06 - 12:08
    na przyszłe pokolenia.
  • 12:08 - 12:09
    Dziękuję.
  • 12:09 - 12:13
    (Brawa)
Title:
Jak rasizm szkodzi kobietom w ciąży i co może im pomóc
Speaker:
Miriam Zoila Perez
Description:

Rasizm sprawia, że ludzie chorują, szczególnie czarne kobiety i dzieci, mówi Miriam Zoila Perez. Doula, która została dziennikarką, bada związek między rasą i klasą społeczną a chorobami, opowiadając o w pełnej empatii opiece przedporodowej, która może osłonić kobiety w ciąży przed stresem, którego ludzie o innym kolorze skóry doświadczają każdego dnia.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:25

Polish subtitles

Revisions Compare revisions