-
ვნახოთ, შეგვიძლია თუ
არა დიდი რიცხვების გაყოფა.
-
იმისთვის, რომ იცოდეთ, თუ
როგორ უნდა დიდი რიცხვების გაყოფა,
-
მინიმუმ გამრავლების ტაბულა უნდა იცოდეთ,
-
ერთიდან მინიმუმ ათამდე მაინც,
-
ანუ, ათჯერ ათამდე,
რაც ვიცით რომ 100-ს უდრის.
-
ერთჯერ ერთიდან დაწყებული,
სამჯერ სამით გაგრძელებული და
-
ათჯერ ათით დასრულებული.
-
-- მე როცა სკოლაში ვსწავლობდი,
12-ჯერ 12-საც გვასწავლიდნენ.
-
მაგრამ, მგონი, ათჯერ ათი საკმარისი იქნება.
-
ტაბულის ცოდნა აუცილებელია გამრავლების
ან გაყოფის მაგალითების გასაკეთებლად.
-
ვთქვათ, გვაქვს 25 და გვინდა გავყოთ ხუთზე.
-
შემიძლია დავხატო 25 საგანი
და დავყო ხუთ ჯგუფად,
-
და ვნახო,
რამდენი საგანი იქნება თითო ჯგუფში,
-
შეგვიძია, უფრო სწრაფად როგორ გამოვთვალოთ?
-
კი. რამდენჯერ ხუთი არის 25?
-
ხუთჯერ კითხვის ნიშნანი უდრის 25-ს.
-
თუ გამრავლების ტაბულა გახსოვთ,
ამ შემთხვევაში კი - ხუთზე გამრავლების,
-
გეცოდინებათ, რომ 25 არის ხუთჯერ ხუთი.
-
ასე რომ, ამაზე პასუხის
გაცემა პირდაპირ შეიძლება,
-
რადგან გამრავლების ტაბულა
უკვე იცით, შეგვიძლია, ვთქვათ, რომ
-
ხუთი 25-ში მოთავსდება ხუთჯერ
-
და ხუთს დავწერთ აქ და არა ორის ზემოთ,
-
ფრთხილად უნდა ვიყოთ, რადგან
ხუთი ერთეულების ადგილას უნდა იყოს
-
ხუთი ხუთში მოთავსდება ზუსტად ერთხელ.
-
იგივე იქნებოდა, რომ მეკითხა,
რამდენჯერ მოთავსდება შვიდი 49-ში?
-
უნდა დავფიქრდეთ, შვიდჯერ რამდენია --
-
კითხვის ნიშნის მაგივრად
ცარიელი სივრცეც შეიძლება --
-
შვიდჯერ რამდენია 49?
-
თუ გახსოვთ გამრავლების ტაბულა,
გეცოდინებათ, რომ შვიდჯერ შვიდი არის 49.
-
აქამდე ყველა მაგალითი იყო
რიცხვის ნამრავლი თავის თავზე,
-
ახლა სხვანაირი გავაკეთოთ,
-
რამდენჯერ მოთავსდება ცხრა 54-ში?
-
ამისთვისაც გამრავლების ტაბულაა საჭირო.
-
ცხრაჯერ რამდენი უდრის 54-ს?
-
ზოგჯერ დამახსოვრება არცაა საჭირო,
-
შეგიძლიათ, თქვათ რომ ცხრაჯერ ხუთი 45-ია,
-
ცხრაჯერ ექვსი ამაზე
ცხრით მეტი, ანუ, 54 იქნება.
-
ესე იგი, ცხრა 54-ში ექვსჯერ მოთავსდება.
-
გამრავლების ტაბულა უნდა ისწავლოთ
ერთჯერ ერთიდან...
-
ათჯერ ათის ჩათვლით, ზოგიერთი მარტივი
ამოცანის უფრო სწრაფად ამოსახსნელად
-
კარგი, ახლა რამდენიმე
ისეთი ამოცანა გავაკეთოთ,
-
რომელთათვისაც მხოლოდ
გამრავლების ტაბულის ცოდნა საკმარისი არაა.
-
ვთქვათ, გვინდა გავყოთ --
-
ვთქვათ, გვაინტერესებს, თუ
რამდენჯერ მოთავსდება სამი 43-ში.
-
43 სამჯერ ათზე და სამჯერ 12-ზეც მეტია.
-
მოდით, ჯერ სხვა ამოცანა ამოვხსნათ.
-
23 გავყოთ სამზე.
-
თუ სამზე გამრავლების ტაბულა გახსოვთ,
-
მიხვდებით, რომ არც ერთი რიცხვი
სამზე გამრავლებისას 23-ს არ მოგვცემს.
-
ახლავე გავაკეთებ.
-
სამჯერ ერთი სამია, სამჯერ ორი - ექვსი.
-
მოდით მთლიანად ამოვწერ.
-
სამჯერ სამი - ცხრა, 12, 15, 18, 21, 24.
-
23 ამ რიცხვებს შორის არაა.
-
მაშინ როგორ ამოვხსნათ გაყოფის ეს ამოცანა?
-
უნდა მოვძებნოთ სამის ყველაზე
დიდი ჯერადი, რომელიც ნაკლებია 23-ზე
-
ეს არის 21.
-
რამდენჯერ მოთავსდება სამი 21-ში?
-
ვიცით, რომ სამჯერ შვიდი არის 21,
-
ამიტომ, ვამბობთ, რომ სამი
21-ში მოთავსდება შვიდჯერ.
-
მაგრამ არ მოთავსდება ზუსტად, რადგან
-
შვიდჯერ სამი არის 21.
-
ესე იგი, გვრჩება რაღაც ნაშთი.
-
23-ს თუ გამოვაკლებთ
21-ს, ნაშთი დაგვრჩება ორი.
-
ესე იგი, შეგვიძლია, დავწეროთ,
რომ 23 გაყოფილი სამზე არის შვიდი,
-
ნაშთით -- მოდით, მთლიან
სიტყვას დავწერ -- ნაშთით ორი.
-
ესე იგი, მთლიანად ზუსტად არ მოთავსდება.
-
მომავალში ათწილადებსა
და წილადებსაც ვისწავლით.
-
"სუფთად" ეტევა შვიდჯერ,
მაგრამ ეს მხოლოდ 21-ს გვაძლევს,
-
ორი კი გვრჩება.
-
ესე იგი, შეგვიძლია გაყოფაზე
ისეთი ამოცანების ამოხსნაც,
-
სადაც გასაყოფი გამყოფის ჯერადი არაა.
-
მოდით უფრო დიდ რიცხვებზეც ვივარჯიშოთ.
-
მგონი კანონზომიერებას დაინახავთ.
-
ვთქვათ, ოთხზე გავყოთ --
-
საკმაოდ დიდ რიცხვს ავირჩევ -- 344.
-
რა თქმა უნდა, მაშინვე ჩანს, რომ
-
ეს არც ოთხჯერ ათზე და
არც ოთხჯერ 12-ზე ნაკლებია.
-
ოთჯხერ 12 არის 48.
-
ეს გაცილებით დიდი რიცხვია,
-
ოთხზე გამრავლების ტაბულის საზღვრებს მიღმა.
-
ახლა გაჩვენებთ, როგორ
უნდა ამოხსნათ ასეთი ამოცანა,
-
მხოლოდ ოთხზე გამრავლების ტაბულის ცოდნით.
-
რამდენჯერ მოთავსდება ოთხი სამში?
-
ანუ, გვაინტერესებს,
რამდენ ასეულჯერ მოთავსდება ოთხი სამში.
-
ანუ ეს არის -- რადგან
ეს სამასია, ხომ ასეა?
-
ეს არის 344.
-
ოთხი სამში არც ერთ ასეულჯერ არ მოთავსდება,
-
შეგიძლიათ, ასეც წარმოიდგინოთ:
ოთხი სამში მოთავსდება ნულჯერ.
-
განვაგრძოთ.
-
ოთხი 34-ში მოთავსდება --
-
ახლა ვკონცენტრირდებით 34-ზე.
-
რამდენჯერ მოთავსდება ოთხი 34-ში?
-
აქ გამრავლების ტაბულა უნდა გამოვიყენოთ.
-
ოთხი -- ოთხჯერ რვა არის 32,
ოთხჯერ ცხრა კი უდრის 36-ს.
-
ესე იგი, ოთხი 34-ში -- ცხრა ზედმეტია
-
36 მეტია 34-ზე,
-
ესე იგი, ოთხი 34-ში მოთავსდება რვაჯერ.
-
რაღაც ზედმეტი დაგვრჩება.
-
ოთხი 34-ში რვაჯერ მოთავსდება.
-
მოდით, ვნახოთ, რა დაგვრჩება.
-
აქ, რეალურად, ვკიხულობთ, თუ
რამდენ ათეულჯერ მოთავსდება ოთხი 340-ში
-
და ვამბობთ რომ ოთხი
340-ში 80-ჯერ მოთავსდება,
-
დააკვირდით, ეს რვიანი ათეულების ადგილასაა,
-
უფრო სწრაფად ამოხსნა თუ გვინდა,
ვამბობთ, რომ ოთხი 34-ში 8=ჯერ მოთავსდება,
-
მაგრამ არ უნდა შეგვეშალოს და
რვიანი ათეულების ადგილას უნდა დავწეროთ.
-
რვაჯერ ოთხი უკვე ვიცით, რაცაა.
-
რვაჯერ ოთხი არის 32.
ახლა ნაშთი გამოვიანგარიშოთ.
-
34-ს მინუს 32, ოთხს მინუს ორი არის ორი.
-
სამიანები კი ბათილდება.
გვრჩება მხოლოდ ორი.
-
დააკვირდით, ახლა ათეულების სვეტში ვართ.
-
მთელი ეს სვეტი ათეულებისაა.
-
რეალურად, ჩვენ ვთქვით, რომ
ოთხი 340-ში 80-ჯერ მოთავსდება.
-
80-ჯერ ოთხი 320-ია, ხომ ასეა?
-
რადგან სამი ასეულების ადგილას დავწერე.
-
შემდეგ კი --
-
მოდით ჯერ გავასუფთავებ --
-
არ მინდა, რომ ეს ხაზი ასე იყოს --
-
არ მინდა, რომ ერთიანს გავდეს --
-
აქ გვაქვს ნაშთი ორი, მაგრამ
ეს ათეულების ადგილას დავწერეთ,
-
ესე იგი, ნაშთი 20-ია.
-
-- ამ ოთხიანს ჩამოვიტან.
-
რადგან უბრალოდ
340-ს კი არა, 344-ს ვყოფთ.
-
ჩამოგვაქვს ოთხიანი -- ფერებს შევცვლი --
-
შემდეგ -- სხვა კუთხით რომ შევხედოთ,
-
ვთქვით, რომ ოთხი
344-ში 80-ჯერ თავსდება, ხომ ასეა?
-
რვა დავწერეთ ათეულების ადგილას,
-
80-ჯერ ოთხი კი 320-ია.
-
ახლა ნაშთი არის 24.
-
რაზე უნდა გავამრავლოთ ოთხი,
რომ მივიღოთ 24?
-
ჩვენ ეს ვიცით.
-
ოთხჯერ ექვსი არის 24.
-
ესე იგი, ოთხი 24-ში ექვსჯერ მოთავსდება.
-
ამას ერთეულების ადგილას ვწერთ.
-
ექვსჯერ ოთხი არის 24.
-
შემდეგ გამოვაკლებთ.
-
24-ს მინუს 24.
-
-- ამ ეტაპზე უნდა გამოვაკლოთ
-
და მივიღებთ ნულს.
-
ესე იგი, ნაშთი არ გვაქვს.
-
ესე იგი,
ოთხი 344-ში ზუსტად 86-ჯერ თავსდება.
-
ანუ, რომ გვქონდეს 344 ცალი
ნივთი და დავყოთ ოთხ ჯგუფად,
-
თითო ჯგუფში 86 ნივთი შევა.
-
ასევე, თუ დავყოფთ 86 ჯგუფად,
თითო ჯგუფში ოთხი საგანი იქნება.
-
მოდით, კიდევ გავაკეთოთ ამოცანები.
-
მგონი ნელ-ნელა ეჩვევით.
-
მოდით გავაკეთოთ -- მარტივი ამოვხსნათ
-
რამდენჯერ მოთავსდება შვიდი 91-ში?
-
ისევ, 91 მეტია შვიდჯერ
12-ზე, შვიდჯერ 12 არის 84,
-
რაც გამრავლების ტაბულიდან ვიცით.
-
ასე რომ, იგივე მეთოდს მივმართავთ,
რაც წინა ამოცანაში გამოვიყენეთ.
-
რამდენჯერ მოთავსდება შვიდი ცხრაში?
-
შვიდი ცხრაში ერთხელ მოთავსდება.
-
ერთჯერ შვიდი უდრის შვიდს.
-
ცხრას მინუს შვიდი არის ორი.
-
ერთი ჩამოგვაქვს აქ.
-
21.
-
შეიძლება, ეს მაგიას გავს,
-
მაგრამ, სინამდვილეში, უბრალოდ დავთვალეთ,
რომ შვიდი 90-ში ათჯერ მოთავსდება.
-
-- რადგან ერთიანი
ათეულების ადგილას დავწერეთ --
-
ათჯერ შვიდი არის 70.
-
ხომ ასეა? -- შეგიძლიათ, აქ ნული დაწეროთ --
-
91-ს მინუს 70 კი არის 21.
-
ესე იგი, შვიდი 91-ში
მოთავსდება ათჯერ, ნაშთით 21.
-
შემდეგ კი, რამდენჯერ
მოთავსდება შვიდი 21-ში? ეს უკვე ვიცით.
-
შვიდჯერ სამი არის 21.
-
ესე იგი, შვიდი 21-ში სამჯერ მოთავსდება.
-
სამჯერ შვიდი არის 21.
-
გამოვაკლოთ ერთმანეთს და გვრჩება ნული.
-
ესე იგი,
91 გაყოფილი შვიდზე არის ზუსტად 13.
-
კიდევ ერთი გავაკეთოთ. ამჯერად
უფრო სწრაფად გავივლი, იმედია,
-
პრინციპი უკვე გესმით.
-
მინდა, რომ ამ ვიდეოში
პროცესს კარგად მიეჩვიოთ.
-
შვიდზე გავყოთ -- სულ შვიდს ვიყენებ
-
სხვა რიცხვს ავირჩევ...
-
მოდით, ვნახოთ,
რამდენჯერ მოთავსდება რვა 608-ში.
-
რამდენჯერ შედის რვა ექვსში?
-
ექვსში შედის ნულჯერ.
-
გავაგრძელებ.
-
რამდენჯერ მოთავსდება 60-ში?
-
-- დავწერ რვიანს --
-
-- აქ ხაზს გავუსვამ, რომ არ დავიბნეთ --
-
-- ეკრანს ოდნავ ქვემოთ ჩამოვწევ --
-
-- მეტი სივრცე მჭირდება რიცხვის ზემოთ --
-
რამდენჯერ მოთავსდება რვა 60-ში?
-
ვიცით რომ შვიდჯერ რვა
56-ს უდრის, რვაჯერ რვა კი 64-ს.
-
ესე იგი, რვა მოთავსდება -- 64 ძალიან დიდია,
-
-- ანუ, ეს არ იქნება --
-
რვა 60-ში შვიდჯერ მოთავსდება.
-
ცოტა ზედმეტი მოგვრჩება.
-
რვა 60-ში თავსდება შვიდჯერ,
რადგან მთლიან 60-ს ვიყენებთ,
-
შვიდს 60-ის ერთეულების
ადგილის ზემოთ ვწერთ,
-
რაც მთელი რიცხვის ათეულების ადგილია.
-
შვიდჯერ რვა, ვიცით, 56-ს უდრის.
-
60-ს მინუს 56 არის ოთხი.
-
ზეპირადაც შეგვეძლო.
-
შეგვიძლია, ვისესხოთ.
-
ეს იქნება ათი, ეს ხუთი.
-
ათს მინუს ექვსი არის ოთხი.
-
ეს რვიანი ჩამოვიტანოთ.
-
რამდენჯერ მოთავსდება რვა 48-ში?
-
რამდენია რვაჯერ ექვსი?
-
რვაჯერ ექვსი ზუსტად 48 არის.
-
ესე იგი, რვაჯერ
-- რვა 48-ში ექვსჯერ მოთავსდება.
-
ექვსჯერ რვა არის 48.
-
გამოვაკლოთ.
-
აქაც გამოვაკელით.
-
48-ს მინუს 48 არის ნული.
-
კიდევ ერთხელ, ნაშთი ნული მივიღეთ.
-
იმედია დაახლოებით გაიგეთ როგორ
იხსნება ასეთი ტიპის ამოცანები გაყოფაზე.
-
ასეთი ამოცანების ამოსახსნელად მხოლოდ ისაა
საჭირო, რომ გამრავლების ტაბულა ვიცოდეთ
-
ალბათ, ათჯერ ათამდე ან
12-ჯერ 12-მდე საკმარისი იქნება.