Return to Video

Cuộc đời đặc biệt của Benjamin Banneker - Rose-Margaret Ekeng-Itu

  • 0:08 - 0:11
    Khoảng đầu thập niên 1750,
  • 0:11 - 0:14
    một chàng thanh niên 22 tuổi
    tên Benjamin Banneker
  • 0:14 - 0:18
    ngồi chăm chỉ khắc gỗ
    để tạo ra bánh răng cưa.
  • 0:18 - 0:20
    Anh ráp các bộ phận lại với nhau
  • 0:20 - 0:23
    tạo nên phần bên trong phức tạp
    của chiếc đồng hồ quả lắc
  • 0:23 - 0:26
    hy vọng sẽ gõ vào đúng mỗi giờ.
  • 0:26 - 0:30
    Anh chỉ có mỗi chiếc đồng hồ bỏ túi
    để truyền cảm hứng
  • 0:30 - 0:32
    cho những phép tính toán của mình.
  • 0:32 - 0:35
    Tuy vậy, kỹ thuật cẩn thận của anh
    đã có tác dụng.
  • 0:35 - 0:39
    Đồng hồ gõ chuông
    đã xuất hiện được hàng trăm năm,
  • 0:39 - 0:43
    nhưng đồng hồ của Banneker có lẽ
    là thứ được tạo ra lần đầu tiên ở Mỹ,
  • 0:43 - 0:47
    thu hút du khách hiếu kỳ
    từ khắp nơi trên đất nước.
  • 0:47 - 0:48
    Thể hiện sự xuất sắc của anh,
  • 0:48 - 0:53
    đồng hồ tiếp tục gõ
    trong suốt quãng đời còn lại của Banneker.
  • 0:53 - 0:57
    Sinh năm 1731 có cha mẹ là nô lệ tự do
    trên nông trại ở Baltimore, Maryland,
  • 0:57 - 0:59
    từ những ngày còn bé,
  • 0:59 - 1:02
    Banneker đã say mê
    toán và khoa học.
  • 1:02 - 1:06
    Sự khao khát kiến thức lớn dần thêm
    khi cậu tự học thiên văn,
  • 1:06 - 1:08
    toán,
  • 1:08 - 1:09
    kỹ thuật,
  • 1:09 - 1:12
    và nghiên cứu về thế giới tự nhiên.
  • 1:12 - 1:15
    Khi lớn lên, ông dùng thiên văn
    để dự đoán chính xác
  • 1:15 - 1:17
    các sự kiện mặt trăng và mặt trời,
  • 1:17 - 1:20
    trong đó có sự kiện nhật thực năm 1789,
  • 1:20 - 1:24
    và thậm chí áp dụng kỹ năng toán học
    vào việc quy hoạch sử dụng đất.
  • 1:24 - 1:29
    Điều này thu hút sự chú ý của doanh nhân
    địa phương ở Baltimore, Andrew Ellicott,
  • 1:29 - 1:33
    cũng đồng thời là Thanh tra Hoa Kỳ.
  • 1:33 - 1:36
    Nhận ra các kỹ năng của Banneker
    vào năm 1791,
  • 1:36 - 1:40
    Ellicott đề cử ông làm trợ lý
    để thực hiện một dự án mới khá vinh dự,
  • 1:40 - 1:43
    quy hoạch bố cục của tòa nhà quốc hội.
  • 1:43 - 1:47
    Cùng lúc đó, Banneker
    chuyển hướng sang nông nghiệp.
  • 1:47 - 1:51
    Ông dùng chuyên môn khoa học để
    áp dụng các phương pháp nông nghiệp mới
  • 1:51 - 1:54
    lên nông trại thuốc lá của gia đình.
  • 1:54 - 1:56
    Niềm say mê thế giới tự nhiên của ông
  • 1:56 - 2:01
    cũng dẫn đến việc nghiên cứu về
    vòng đời tai hại của châu chấu.
  • 2:01 - 2:05
    Năm 1792, Banneker bắt đầu
    xuất bản niên giám,
  • 2:05 - 2:10
    cung cấp thông tin chi tiết hằng năm
    về vòng quay của mặt trăng và mặt trời,
  • 2:10 - 2:11
    dự báo thời tiết,
  • 2:11 - 2:15
    lịch trồng trọt và thủy triều.
  • 2:15 - 2:17
    Banneker gửi bản viết tay
    của quyển niên giám đầu tiên
  • 2:17 - 2:21
    tới Bộ trưởng Ngoại giao đến từ Virginia,
    Thomas Jefferson.
  • 2:21 - 2:24
    Khi đó là mười năm trước khi Jefferson
    trở thành tổng thống.
  • 2:24 - 2:27
    Banneker kèm theo một lá thư
    khẩn nài Jefferson
  • 2:27 - 2:30
    "nắm giữ mọi cơ hội để loại bỏ
  • 2:30 - 2:33
    những ý kiến với quan điểm
    ngớ ngẩn và điên rồ"
  • 2:33 - 2:36
    đã gây ra định kiến
    chống lại người da đen.
  • 2:36 - 2:40
    Jefferson đọc quyển niên giám
    và trả lời thư khen tác phẩm của Banneker.
  • 2:40 - 2:43
    Việc Banneker viết thư
    cho vị tổng thống tương lai
  • 2:43 - 2:46
    giờ được xem là một trong những
    ví dụ được lưu lại đầu tiên
  • 2:46 - 2:49
    về thư kháng nghị vì
    quyền con người ở Mỹ.
  • 2:49 - 2:52
    Suốt phần đời còn lại,
    ông đấu tranh cho lý tưởng này,
  • 2:52 - 2:56
    lên tiếng phản đối nạn nô lệ
    thông qua việc viết văn.
  • 2:56 - 2:59
    Vào năm 1806 ở độ tuổi 75,
  • 2:59 - 3:03
    Banneker qua đời sau khi dành cả cuộc đời
    cho nghiên cứu và hoạt động.
  • 3:03 - 3:06
    Vào ngày đám tang ông,
    ngôi nhà ông bốc cháy một cách bí ẩn,
  • 3:06 - 3:08
    và phần lớn tác phẩm trong đời ông,
  • 3:08 - 3:11
    gồm cả chiếc đồng hồ quả lắc
    đều bị thiêu rụi.
  • 3:11 - 3:14
    Nhưng, gia sản của ông vẫn còn sống mãi.
Title:
Cuộc đời đặc biệt của Benjamin Banneker - Rose-Margaret Ekeng-Itu
Description:

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/the-exceptional-life-of-benjamin-banneker-rose-margaret-ekeng-itua

Sinh năm 1731 trong một gia đình là nô lệ được tự do trong một trang trại ở Baltimore, Benjamin Banneker đã có đam mê với toán học và khoa học. Và sự khao khát học hỏi của ông chỉ phát triển khi ông tự học thiên văn, toán học, kỹ thuật và việc nghiên cứu thế giới tự nhiên. Rose-Margaret Eken-Itua trình bày chi tiết những công trình của Benjamin Banneker.

Bài học của Rose-Margaret Ekeng-Itua, minh họa bởi Jun Zee Myers.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:37

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.