WEBVTT

00:00:08.402 --> 00:00:10.652
Khoảng đầu thập niên 1750,

00:00:10.652 --> 00:00:13.972
một chàng thanh niên 22 tuổi 
tên Benjamin Banneker

00:00:13.972 --> 00:00:17.821
ngồi chăm chỉ khắc gỗ 
để tạo ra bánh răng cưa.

00:00:17.821 --> 00:00:20.052
Anh ráp các bộ phận lại với nhau

00:00:20.052 --> 00:00:22.692
tạo nên phần bên trong phức tạp
của chiếc đồng hồ quả lắc

00:00:22.692 --> 00:00:26.079
hy vọng sẽ gõ vào đúng mỗi giờ.

00:00:26.079 --> 00:00:29.803
Anh chỉ có mỗi chiếc đồng hồ bỏ túi 
để truyền cảm hứng

00:00:29.803 --> 00:00:32.107
cho những phép tính toán của mình.

00:00:32.107 --> 00:00:34.829
Tuy vậy, kỹ thuật cẩn thận của anh
đã có tác dụng.

00:00:34.829 --> 00:00:38.790
Đồng hồ gõ chuông
đã xuất hiện được hàng trăm năm,

00:00:38.790 --> 00:00:42.898
nhưng đồng hồ của Banneker có lẽ 
là thứ được tạo ra lần đầu tiên ở Mỹ,

00:00:42.898 --> 00:00:46.603
thu hút du khách hiếu kỳ 
từ khắp nơi trên đất nước.

00:00:46.603 --> 00:00:48.106
Thể hiện sự xuất sắc của anh,

00:00:48.106 --> 00:00:53.172
đồng hồ tiếp tục gõ 
trong suốt quãng đời còn lại của Banneker.

00:00:53.172 --> 00:00:57.223
Sinh năm 1731 có cha mẹ là nô lệ tự do
trên nông trại ở Baltimore, Maryland,

00:00:57.223 --> 00:00:58.633
từ những ngày còn bé,

00:00:58.633 --> 00:01:01.822
Banneker đã say mê
toán và khoa học.

00:01:01.822 --> 00:01:06.492
Sự khao khát kiến thức lớn dần thêm 
khi cậu tự học thiên văn,

00:01:06.492 --> 00:01:07.852
toán,

00:01:07.852 --> 00:01:08.932
kỹ thuật,

00:01:08.932 --> 00:01:11.623
và nghiên cứu về thế giới tự nhiên.

00:01:11.623 --> 00:01:14.614
Khi lớn lên, ông dùng thiên văn
để dự đoán chính xác

00:01:14.614 --> 00:01:16.804
các sự kiện mặt trăng và mặt trời,

00:01:16.804 --> 00:01:19.754
trong đó có sự kiện nhật thực năm 1789,

00:01:19.754 --> 00:01:24.344
và thậm chí áp dụng kỹ năng toán học
vào việc quy hoạch sử dụng đất.

00:01:24.344 --> 00:01:28.594
Điều này thu hút sự chú ý của doanh nhân 
địa phương ở Baltimore, Andrew Ellicott,

00:01:28.594 --> 00:01:32.634
cũng đồng thời là Thanh tra Hoa Kỳ.

00:01:32.634 --> 00:01:35.824
Nhận ra các kỹ năng của Banneker 
vào năm 1791,

00:01:35.824 --> 00:01:39.934
Ellicott đề cử ông làm trợ lý 
để thực hiện một dự án mới khá vinh dự,

00:01:39.934 --> 00:01:43.244
quy hoạch bố cục của tòa nhà quốc hội.

00:01:43.244 --> 00:01:47.105
Cùng lúc đó, Banneker
chuyển hướng sang nông nghiệp.

00:01:47.105 --> 00:01:51.467
Ông dùng chuyên môn khoa học để 
áp dụng các phương pháp nông nghiệp mới

00:01:51.467 --> 00:01:54.126
lên nông trại thuốc lá của gia đình.

00:01:54.126 --> 00:01:56.105
Niềm say mê thế giới tự nhiên của ông

00:01:56.105 --> 00:02:00.946
cũng dẫn đến việc nghiên cứu về 
vòng đời tai hại của châu chấu.

00:02:00.946 --> 00:02:05.315
Năm 1792, Banneker bắt đầu
xuất bản niên giám,

00:02:05.315 --> 00:02:09.986
cung cấp thông tin chi tiết hằng năm
về vòng quay của mặt trăng và mặt trời,

00:02:09.986 --> 00:02:11.295
dự báo thời tiết,

00:02:11.295 --> 00:02:14.596
lịch trồng trọt và thủy triều.

00:02:14.596 --> 00:02:17.374
Banneker gửi bản viết tay 
của quyển niên giám đầu tiên

00:02:17.374 --> 00:02:20.988
tới Bộ trưởng Ngoại giao đến từ Virginia, 
Thomas Jefferson.

00:02:20.988 --> 00:02:24.335
Khi đó là mười năm trước khi Jefferson
trở thành tổng thống.

00:02:24.335 --> 00:02:27.206
Banneker kèm theo một lá thư 
khẩn nài Jefferson

00:02:27.206 --> 00:02:29.948
"nắm giữ mọi cơ hội để loại bỏ

00:02:29.948 --> 00:02:33.067
những ý kiến với quan điểm
ngớ ngẩn và điên rồ"

00:02:33.067 --> 00:02:36.166
đã gây ra định kiến
chống lại người da đen.

00:02:36.166 --> 00:02:40.306
Jefferson đọc quyển niên giám 
và trả lời thư khen tác phẩm của Banneker.

00:02:40.306 --> 00:02:42.856
Việc Banneker viết thư
cho vị tổng thống tương lai

00:02:42.856 --> 00:02:45.976
giờ được xem là một trong những 
ví dụ được lưu lại đầu tiên

00:02:45.976 --> 00:02:49.156
về thư kháng nghị vì 
quyền con người ở Mỹ.

00:02:49.156 --> 00:02:51.706
Suốt phần đời còn lại,
ông đấu tranh cho lý tưởng này,

00:02:51.706 --> 00:02:56.137
lên tiếng phản đối nạn nô lệ
thông qua việc viết văn.

00:02:56.137 --> 00:02:58.639
Vào năm 1806 ở độ tuổi 75,

00:02:58.639 --> 00:03:02.567
Banneker qua đời sau khi dành cả cuộc đời
cho nghiên cứu và hoạt động.

00:03:02.567 --> 00:03:05.898
Vào ngày đám tang ông,
ngôi nhà ông bốc cháy một cách bí ẩn,

00:03:05.898 --> 00:03:07.838
và phần lớn tác phẩm trong đời ông,

00:03:07.838 --> 00:03:11.327
gồm cả chiếc đồng hồ quả lắc 
đều bị thiêu rụi.

00:03:11.327 --> 00:03:13.848
Nhưng, gia sản của ông vẫn còn sống mãi.