Vật dụng hàng ngày, lịch sử bi thảm

Ziyah Gafić chụp ảnh những vật dụng hàng ngày - đồng hồ, giày dép, kính mắt. Những tấm ảnh tưởng chừng như đơn giản; nhưng vật dụng mà nó khắc hoạ thì lại được khai quật từ những ngôi mộ tập thể trong cuộc chiến tranh Bosnia. Gafić , một TED Fellow và là người Sarajevo bản địa, đã chụp ảnh tất cả các hiện vật này nhằm tạo ra một kho lưu trữ sống về danh tính của những người đã khuất.

Đây là những vật dụng đơn giản:

đồng hồ, chìa khóa, lược, mắt kính.

Chúng là thứ mà
nạn nhân diệt chủng ở Bosnia

mang theo bên mình
trong chuyến đi cuối cùng của họ.

Chúng ta đều quen thuộc với
những vật dụng trần tục, tầm thường này.

Việc một số nạn nhân mang theo

vật dụng cá nhân như
bàn chải và kem đánh răng

là dấu hiệu cho thấy
họ không biết điều sẽ xảy đến với mình.

Thường thì, họ được bảo rằng
họ sẽ được trao đổi

với tù nhân chiến tranh.

Những vật dụng này được phục hồi

từ vô số các ngôi mộ dọc đất nước tôi

ngay trong lúc này,

pháp chứng đang khai quật thi thể
từ những khu mộ mới,

20 năm sau chiến tranh.

Nó có thể là ngôi mộ lớn nhất
từng được khám phá.

Trong 4 năm xung đột

đã phá hủy đất nước Bosnia
trong những năm đầu 90,

xấp xỉ 30,000 người,
phần lớn là thường dân,

mất tích, hoặc được cho là đã chết,

và 100,000 người khác bị giết

trong suốt những cuộc hành quân.

Hầu hết bọn họ bị giết

trong những ngày đầu chiến tranh

hoặc kéo dài cho đến khi
thù hằn kết thúc

khi khu vực an toàn
của Liên Hiệp Quốc

như Srebrenica
bị quân đội Serb chiếm đóng.

Tòa án tội phạm quốc tế

đã đưa ra một số lời kết án

về tội ác chống nhân quyền và diệt chủng

Nạn diệt chủng là sự hủy diệt
cố ý và có hệ thống

của một nhóm sắc tộc, chính trị,
tôn giáo hoặc dân tộc.

Nạn diệt chủng nhìn chung là về giết chóc.

Nó cũng là sự phá hủy tài sản,

di sản văn hóa,

cuối cùng là xoá sổ sự tồn tại
của các nạn nhân trên cõi đời.

Thực tế, nạn diệt chủng
không chỉ là về giết chóc;

mà còn là
sự từ chối danh tính con người.

Sẽ luôn luôn có những dấu vết,

không có tội ác nào là hoàn hảo.

Sẽ luôn còn lại những phần
mà người ra đi để lại,

bền chặt hơn cả
thi thể mỏng manh của họ

và kí ức đẹp nhất về họ,
đang mờ dần.

Những thứ này được phục hồi

từ vô số các ngôi mộ,

và mục đích đặc biệt của nó

là để nhận dạng những người
mất tích trong cuộc thảm sát,

vụ diệt chủng đầu tiên
trên vùng đất châu Âu

kể từ vụ Holocaust.

Không một thi thể nào
đáng bị chôn vùi

hoặc vô danh mãi mãi.

Một khi được phục hồi,

những vật dụng
mà các nạn nhân mang theo

trên đường hành quyết

được rửa sạch, phân tích cẩn thận,

phân loại và cất giữ.

Hàng ngàn hiện vật được
để trong những túi nhựa trắng

như bạn nhìn thấy trong phim CSI.

Những vật dụng này được sử dụng
như công cụ pháp chứng

trong việc nhận dạng
vẻ ngoài của nạn nhân,

và cũng là những chứng tích pháp y
rất đáng giá

trong các phiên tòa xử tội ác chiến tranh
đang còn dang dở.

Những người sống sót
đôi khi được kêu gọi

thử nhận dạng
những vật này qua bề ngoài

nhưng kiểm tra bên ngoài
là một quá trình rất khó khăn,

không hiệu quả và đau đớn.

Một khi bộ phận pháp y,
bác sĩ và các luật sư

hoàn tất công việc,

câu chuyện của chúng
sẽ bị lãng quên.

Tin hay không thì,
sẽ có nhiều thứ bị phá hủy,

hay chỉ đơn giản là được bày lên kệ
và chìm vào lãng quên.

Vài năm trước, tôi quyết định
chụp lại mỗi một vật thể được khai quật

để lưu trữ chúng
một cách trực quan

để những người sống sót
có thể xem qua dễ dàng.

Là một người kể chuyện,
tôi muốn đưa chúng trở lại với cộng đồng.

thay vì dừng lại ở việc
nâng cao nhận thức.

Và trong trường hợp này,

một người nào đó có thể
nhận ra những thứ này

hoặc ít nhất, những tấm hình này

trở thành một lời nhắc nhở,
công bằng và vĩnh viễn

về những gì đã xảy ra.

Nhiếp ảnh là sự đồng cảm,

và sự quen thuộc của những vật này
đem đến sự đồng cảm.

Trong trường hợp này,
tôi chỉ là một công cụ

một cơ sở pháp chứng

kết quả là, đem nghệ thuật nhiếp ảnh
gần hơn với việc thu thập tư liệu

Một khi tất cả những người mất tích
được nhận dạng,

thì chỉ còn sót lại
thi thể mục rữa

cùng với đồ dùng hàng ngày
trong nấm mồ.

Nói một cách đơn giản,

những thứ này là vật chứng cuối cùng

để xác định nạn nhân,

là điều nhắc nhở cuối cùng rằng

những người này đã từng tồn tại.

XIn cảm ơn rất nhiều.

(Tiếng vỗ tay)