Return to Video

Պատմություն ընդդեմ Վլադիմիր Լենինի - Ալեքս Գենդյեր

  • 0:00 - 0:08
    Նա 20-րդ դարի
  • 0:08 - 0:11
    ամենաազդեցիկ գործիչներից է,
  • 0:11 - 0:12
    որը փոխեց
  • 0:12 - 0:15
    աշխարհի ամենամեծ
    երկրներներից մեկի ընթացքը:
  • 0:15 - 0:16
    Բայց արդյո՞ք նա հերոս է,
  • 0:16 - 0:18
    ով տապալեց ճնշող բռնատիրությանը,
  • 0:18 - 0:21
    թե մի չարագործ, ով փոխարինեց
    այն մեկ այլ բռնատիրությունով:
  • 0:21 - 0:23
    Ժամանակն է բերել Լենինին
    պատասխանատվության
  • 0:23 - 0:26
    «Պատմությանը ընդդեմ Լենինի» գործում:
  • 0:26 - 0:28
    «Պահպանեք լռությու՛ն...
  • 0:28 - 0:33
    Այսպիսով` ձեզ մեղավոր չե՞ք ճանաչում
    կարգերի տապալման մեջ»
  • 0:33 - 0:36
    «Ձեր գերազանցությու՛ն,
    դա Վլադիմիր Իլյիչ Ուլյանովն է`
  • 0:36 - 0:38
    հայտնի նաև որպես Լենին` դրդիչ,
  • 0:38 - 0:43
    ով 1917-ին նպաստեց ռուսական
    ցար` Նիկոլայ II տապալմանը
  • 0:43 - 0:45
    և հիմնադրեց Խորհրդային Միությունը ՝
  • 0:45 - 0:49
    20-րդ դարի վատթարագույն
    դիկտատուրաներից մեկը»
  • 0:49 - 0:51
    «Ա՜խ :»
  • 0:51 - 0:53
    «Ցարը արյունոտ բռնակալ էր`
  • 0:53 - 0:56
    որի օրոք բնակչության մեծ մասը
    տքնաջան ստրկության մեջ էր»
  • 0:56 - 0:57
    «Դա ստախոսությու՛ն է:
  • 0:57 - 1:01
    Ստրկությունը վերացվել էր 1861թ»
  • 1:01 - 1:03
    «Եւ փոխարինվել վատագույնով:
  • 1:03 - 1:06
    Գործարանների սեփականատերերը
    վերաբերվում էին ժողովրդին
  • 1:06 - 1:08
    շատ ավելի վատ, քան նախկին
    ֆեոդալական հողատերերը:
  • 1:08 - 1:10
    Եվ, ի տարբերություն հողատերերի,
  • 1:10 - 1:12
    միշտ նրանց կողքն էին:
  • 1:12 - 1:17
    Ռուս բանվորները աշխատում էին
    անդադար` օրը տասնմեկ ժամ
  • 1:17 - 1:20
    և ստանում ամենացածր
    աշխատավարձը ողջ Եվրոպայում»
  • 1:20 - 1:23
    «Բայց ցար Նիկոլայ II ընդունել էր
    բանվորներին պաշտպանող օրենքներ»
  • 1:23 - 1:27
    «Նա դժկամորեն արեց նվազագույնը
    հեղափոխությունը կանխելու համար.
  • 1:27 - 1:29
    հետո` նույնիսկ դրա մեջ ձախողվեց:
  • 1:29 - 1:31
    Հիշեք ի՞նչ տեղի ունեցավ 1905թ.,
  • 1:31 - 1:35
    երբ նրա զորքերը կրակեցին
    խաղաղ ցուցարարների վրա»
  • 1:35 - 1:37
    «Ցարը հանդարտացրեց ընդվզումը`
  • 1:37 - 1:39
    ներմուծելով նոր սահմանադրություն
  • 1:39 - 1:42
    և սահմանելով ընտրված խորհրդարան` Դումա»
  • 1:42 - 1:46
    «Բայց պահպանեց բացարձակ իշխանությունը
    և վերջինս լուծարելու իրավումքը
  • 1:46 - 1:47
    ուզած պահին` երբ ցանկանա»
  • 1:47 - 1:49
    «Գուցե հետո կատարվեին
    ավելի շատ բարեփոխումներ,
  • 1:49 - 1:52
    եթե Լենինի պես ռադիկալները
  • 1:52 - 1:54
    անընդհատ չգրգռեին ամբոխներին»
  • 1:54 - 1:58
    «Ձեր գերազանցությու՛ն, Լենինը ականատես էր,
    ինչպես իր մեծ եղբայր`Ալեքսանդրը
  • 1:58 - 2:03
    ենթարկվեց մահապատժի հեղափոխական
    գործունեության համար նախորդ ցարի օրոք.
  • 2:03 - 2:05
    և՛ նույնիսկ բարեփոխումներից հետո
  • 2:05 - 2:09
    Նիկոյայը շարունակում էր մասսայական
    հալածանքները ու մահապատժերը,
  • 2:09 - 2:13
    և՛ ընդունել էր ժողովրդականոթյուն
    չվայելող որոշում` երկիրը ներգրավել
  • 2:13 - 2:14
    Առաջին համաշխարհային պատերազմին,
  • 2:14 - 2:17
    որում Ռուսաստանը ունեցել է շատ
    մարդկային և այլ ռեսուրսների կորուստ»
  • 2:17 - 2:19
    «Հըմ, ցարը արդեն
  • 2:19 - 2:20
    այդքար լավ տպավորություն չի թողնում»
  • 2:20 - 2:24
    «Ձեր գերազանցությու՛ն, հնարավոր է
    Նիկոլայ II դատապարտեց ինքն իրեն
  • 2:24 - 2:25
    սխալ որոշումներ ընդունելով.
  • 2:25 - 2:27
    բայց դա չպետք է արժեվորի Լենինին:
  • 2:27 - 2:29
    1917-ի փետրվարին` երբ ապստամբությունները
  • 2:29 - 2:31
    ի վերջո ստիպեցին ցարին հրաժարվել գահից.
  • 2:31 - 2:34
    Լենինը աքսորված էր ու
    գտնվում էր Շվեյցարիայում»
  • 2:34 - 2:36
    «Հըմ, իսկ ո՞վ եկավ իշխանության»
  • 2:36 - 2:39
    «Դուման ձևավորեց
    ժամանակավոր կառավարություն,
  • 2:39 - 2:41
    Ալեքսանդր Կերենսկի ղեկավարությամբ՝
  • 2:41 - 2:43
    ոչ կոմպետենտ բուրժուական ձախողում:
  • 2:43 - 2:46
    Նա նույնիսկ սկսեց և ձախողեց
    հերթական հարձակումը պատերազմում.
  • 2:46 - 2:49
    չնայած որ Ռուսաստանը արդեն իսկ
    մեծ կորուստներ ուներ`
  • 2:49 - 2:53
    ժողովուրդն էլ ուզում էր, որ ավարտվի»:
  • 2:53 - 2:55
    «Դա սոցիալ-դեմոկրատական
    սահմանադրական կառավարություն էր,
  • 2:55 - 2:57
    ժամանակին առավել առաջադեմ:
  • 2:57 - 2:59
    Ի վերջո`, այն կարող էր հաջուղթան հասնել,
  • 2:59 - 3:02
    եթե Լենինը չվերադարնար ապրիլին
  • 3:02 - 3:05
    գերմանացիների շնորհիվ, նպատակ
    ունենալով թուլացնել Ռուսաստանի
  • 3:05 - 3:08
    ռազմական գործողությունները և
    ապստամբություններ հրահրել»:
  • 3:08 - 3:09
    «Ինչպիսի՜ զրպարտություն:
  • 3:09 - 3:12
    Հուլիսյան իրադաևձությունները եղան
    ինքնաբուխ և արդարացված արձագանք
  • 3:12 - 3:15
    կառավարության ձախողումների դեմ:
  • 3:15 - 3:17
    Իսկ Կերենսկին ցույց տվեց
    իր իրական դեմքը,
  • 3:17 - 3:19
    երբ մեղադրեց ամեն ինչում Լենինին,
  • 3:19 - 3:22
    և՛ ձերբակալեց ու պատժեց նրա
    բոլշեւիկյան կուսակցությունը
  • 3:22 - 3:24
    և՛ կրկին աքսորեց:
  • 3:24 - 3:26
    Այսպիսի՜ ժողովրդավարություն:
  • 3:26 - 3:28
    Լավ է, որ կառավարությունը փլուզվեց
  • 3:28 - 3:30
    իր սեփական անիրազեկության
    ու ագահության համար,
  • 3:30 - 3:33
    երբ փորձեց իրագործել
    ռազմական հեղաշրջում.
  • 3:33 - 3:36
    իսկ հետո օգնության
    խնդրանքով դիմեց բոլշևիկներին,
  • 3:36 - 3:38
    երբ այն փլուզվեց:
  • 3:38 - 3:39
    Այդ ամենից հետո Լենինին մնում էր
  • 3:39 - 3:43
    հոկտեմբերին վերադառնալ և առաջնորդել:
  • 3:43 - 3:46
    Կառավարությունն էլ խաղաղ ճանապարհով
    տապալվեց մի գիշերվա մեջ»:
  • 3:46 - 3:48
    «Բայց ինչ արեցին բոլշևիկները
  • 3:48 - 3:50
    իշխանությանը գալուց հետո
  • 3:50 - 3:51
    բոլորովին խաղաղ բնույթ չուներ:
  • 3:51 - 3:54
    Քանի՞ մարդ մահապատժի
    ենթարկեց առանց դատաքննության:
  • 3:54 - 3:55
    Եւ արդյո՞ք անհրաժեշտ էր
  • 3:55 - 4:00
    սպանել ցարական ողջ ընտանիքը,
    նույնիսկ երեխաներին»:
  • 4:00 - 4:03
    «Ռուսաստանի վրա հարձակվում էին
    օտարերկրյա իմպերիալիստները,
  • 4:03 - 4:04
    փորձելով վերականգնել ցարին:
  • 4:04 - 4:06
    Ցանկացած արքունի ժառանգ,
  • 4:06 - 4:08
    եթե փրկվեր օտարերկրյա
    կառավարությունների կողմից
  • 4:08 - 4:10
    կճանաչվեր օրինական ղեկավար:
  • 4:10 - 4:11
    Դա վերջ կլիներ ամենի,
  • 4:11 - 4:14
    ինչի համար ժողովուրդը երկար պայքարել էր:
  • 4:14 - 4:17
    Բացի այդ , հնարավոր է,
    որ Լենինը չէր հրաման տվողը»
  • 4:17 - 4:18
    «Բայց բոլորը իմպերիալիստներ չէին,
  • 4:18 - 4:20
    ում բոլշևիկները սպանել էին:
  • 4:20 - 4:22
    Ինչպե՞ս կբացատրեք
    հետապնդումները և մահապատժերը
  • 4:22 - 4:24
    սոցիալիստական և անարխիստական
    կուսակցությունների դեմ՝
  • 4:24 - 4:26
    իրենց նախկին դաշնակիցների:
  • 4:26 - 4:28
    Իսկ Տամբովի ապստամբության մասին
    ինչ կասեք,
  • 4:28 - 4:30
    երբ հացահատիկի բռնագրավման դեմ
    ընդվզող գյուղացիները
  • 4:30 - 4:32
    սպանվեցին թունավոր գազով:
  • 4:32 - 4:34
    Կամ բանակի օգտագործման մասին
  • 4:34 - 4:36
    բանվորների դեմ Կրոնշտատդում,
  • 4:36 - 4:38
    որոնք պահանջում էին
    ժողովրդավարական ինքնակառավարում:
  • 4:38 - 4:40
    Ի՞նչ դա ի նպաստ ժողովրդի էր:»
  • 4:40 - 4:42
    «Իրո`ք ծանր միջոցներ էին,
  • 4:42 - 4:44
    բայց իրագործվել էին
    դժվարին ժամանակներին»
  • 4:44 - 4:46
    Նոր կառավարությունը պետք է պաշտպանվեր
  • 4:46 - 4:48
    բոլոր կաղմերից եկող հարձակումներից.
  • 4:48 - 4:51
    որոնց նպատակն էր տապալել
    սոցիալիստական կարգը»
  • 4:51 - 4:54
    «Եվ ի՞նչ տվեց սոցիալիստական կարգը:
  • 4:54 - 4:56
    Նույնիսկ քաղաքացիական
    պատերազմի հաղթանակից հետո
  • 4:56 - 4:58
    շարունակվեցին սովն ու հալածանքները.
  • 4:58 - 5:01
    միլիոնավոր մարդկանց մահապատժի
    ենթարկեցին կամ ուղարկեցին ճամբարներ,
  • 5:01 - 5:04
    մինչ Լենինի իրավահաջորդ՝Ստալինը
    երկրում հաստատում էր
  • 5:04 - 5:07
    մի անձի պաշտամունք և
    բացարձակ իշխանություն:»
  • 5:07 - 5:09
    «Դա ծրագրված չէր:
  • 5:09 - 5:12
    Լենինը երբեք չեր մտածում
    իր անձնական շահերի համար ,
  • 5:12 - 5:14
    նույնիսկ նրա թշնամիները հաստատում էին,
  • 5:14 - 5:15
    որ նա լիովին հավատում է իր գործին,
  • 5:15 - 5:17
    ապրում համեստ և անդադար աշխատում ՝
  • 5:17 - 5:20
    ուսանողական տարիներից մինչ վաղաժամ մահը:
  • 5:20 - 5:23
    Նա տեսնում էր Ստալինի`
    ամեն ձև իշխանության գալու ձգտումը
  • 5:23 - 5:25
    և փորձեց զգուշացնել կուսակիցներին.
  • 5:25 - 5:26
    սակայն արդեն ուշ էր»
  • 5:26 - 5:29
    «Հետևեցի՞ն տոտալիտարիզմի տասնամյակներ:»
  • 5:29 - 5:31
    «Դուք կարող եք դրանք այդպես կոչել,
  • 5:31 - 5:33
    բայց Լենինի ջանքերով է ,
    որ Ռուսաստանը փոխվեց
  • 5:33 - 5:35
    մի քանի տասնամյակների ընթացքում.
  • 5:35 - 5:38
    հետամնաց ու չզարգացած մոնարխիայից,
  • 5:38 - 5:40
    լի անգրագետ գյուղացիներով,
  • 5:40 - 5:43
    դառձավ ժամանակակից,
    արդյունաբերական գերտերություն`
  • 5:43 - 5:48
    աշխարհի ամենալավ կրթված բնակչությունով,
  • 5:48 - 5:50
    կանանց համար աննախադեպ
    հնարավորություններով,
  • 5:50 - 5:51
    և մի շարք այդ դարի
  • 5:51 - 5:53
    կարևորագույն
    գիտատեխնիկական զարգացումներով:
  • 5:53 - 5:55
    Կյանքը ,միգուցե, շքեղ չի եղել.
  • 5:55 - 5:58
    բայց գրեթե բոլորը ունեին տուն
  • 5:58 - 5:59
    ու ուտելիք,
  • 5:59 - 6:01
    ինչին մի քանի երկիր է հասել:»
  • 6:01 - 6:03
    «Բայց այդ առաջընթացը կարող էր լինել
  • 6:03 - 6:05
    նաև առանց Լենինի
  • 6:05 - 6:07
    ու ռեպրեսիվ ռեժիմի, որը նա հիմնել էր»:
  • 6:07 - 6:10
    «Այո՛, ես էլ կարող էի դառնալ
    հայտնի ռոքն ռոլ երգիչ:
  • 6:10 - 6:14
    Բայց ինչպե՞ս էր դա հնչելու» :
  • 6:14 - 6:16
    Մենք չենք կարող իմանալ,
    ինչպես կծավալվեին իրադարձությունները
  • 6:16 - 6:18
    եթե այլ մարդիկ ղեկավարեին երկիրը
  • 6:18 - 6:20
    կամ այլ որոշումներ ընդունվեին.
  • 6:20 - 6:22
    սակայն անցյալի սխալներից
    խուսափելու համար,
  • 6:22 - 6:24
    մենք միշտ պետք է պատրաստակամ լինենք
  • 6:24 - 6:26
    դնելու պատմական
    գործիչներին դատարանի առջև:
Title:
Պատմություն ընդդեմ Վլադիմիր Լենինի - Ալեքս Գենդյեր
Description:

Դիտել դասը ամբողջությամբ http://ed.ted.com/lessons/history-vs-vladimir-lenin-alex-gendler հասցեով

Վլադիմիր Լենինի տապալեց Ռուսական ցար Նիկոլայ II- ի և հիմնադրեց Խորհրդային Միությանը, ընդմիշտ փոխելով ռուսական քաղաքականությունը: Բայց Նա մի հերոս է, ով տապալեց ճնշող բռնապետություն կամ ոճրագործ, ով փոխարինեց այն մեկ այլ
բռնապետությունով:
Ալեքս Գենդյերը դնում է այդ հակասական գործչին դատարանի առջև և ներկայացնում դատավարության երկու կողմերի, գրեթե մեկդարյա բանավեճը:

Դաս` Ալեքս Գենդյեր, անիմացիա` Բրետ Անդերհիլ
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
06:43

Armenian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.