Return to Video

เมื่อคุณเพ่งความสนใจ มีอะไรในสมอง

  • 0:01 - 0:03
    การสนใจจดจ่อกับอะไรซักอย่าง
  • 0:03 - 0:05
    มันไม่ง่ายเลย ใช่ไหมครับ
  • 0:05 - 0:11
    นั่นเป็นเพราะ
    มีหลายสิ่งที่ดึงความสนใจของเราอยู่ด้วย
  • 0:11 - 0:15
    ถ้าเราสามารถจดจ่อกับมันได้จริง ๆ
    มันจะน่าประทับใจมาก
  • 0:16 - 0:20
    หลายคนคิดว่าความจดจ่อนั้นเกี่ยวกับ
    อะไรสักอย่างที่เราจดจ่ออยู่เท่านั้น
  • 0:20 - 0:26
    แต่จริง ๆ มันรวมถึง
    การที่สมองมีการกรองข้อมูลออกด้วย
  • 0:26 - 0:29
    ความสนใจนั้นมีอยู่ 2 แบบ
  • 0:30 - 0:31
    แบบแรกคือ ความสนใจเปิดเผย
  • 0:32 - 0:36
    ความสนใจเปิดเผย คือ
    การที่คุณย้ายสายตาไปจ้องที่บางอย่าง
  • 0:36 - 0:37
    เพื่อเพ่งความสนใจไปที่สิ่งนั้น
  • 0:38 - 0:40
    อีกแบบหนึ่งคือ ความสนใจแฝง
  • 0:40 - 0:44
    ความสนใจแฝง คือ
    การที่คุณให้ความสนใจกับบางอย่าง
  • 0:44 - 0:46
    แต่ไม่ได้จ้องตาม
  • 0:47 - 0:49
    ลองคิดถึงการขับรถยนต์ก็ได้ครับ
  • 0:51 - 0:54
    ความสนใจแบบเปิดเผยของคุณ
    คือทิศทางที่ตาคุณจ้องไปหา
  • 0:54 - 0:56
    ก็คือจ้องตรงไปข้างหน้า
  • 0:56 - 0:57
    แต่ความสนใจแฝงของคุณ
  • 0:57 - 1:01
    คือการที่คุณต้องระวัง
    สิ่งแวดล้อมรอบ ๆ ตัวไปด้วย
  • 1:02 - 1:03
    แต่คุณไม่ได้หันไปจ้องตรง ๆ
  • 1:06 - 1:07
    ผมเป็นนักประสาทวิทยาคอมพิวเตอร์
  • 1:07 - 1:11
    ทำงานเกี่ยวกับ ส่วนแสดงผล
    การรับรู้ของสมองผ่านคอมพิวเตอร์
  • 1:11 - 1:14
    หรือพูดอีกอย่างคือ
    เอาสมองกับคอมพิวเตอร์มารวมกัน
  • 1:15 - 1:16
    ผมชอบรูปแบบของสมอง
  • 1:17 - 1:18
    รูปแบบของสมองสำคัญกับพวกเรามาก
  • 1:18 - 1:22
    เพราะเราเอาพื้นฐานจากพวกมัน
    มาทำเป็นแบบจำลองในคอมพิวเตอร์ได้
  • 1:22 - 1:23
    และค่อยใช้แบบจำลองเหล่านั้น
  • 1:23 - 1:28
    ช่วยให้คอมพิวเตอร์เข้าใจ
    ว่าสมองเราทำงานได้ดีแค่ไหน
  • 1:28 - 1:29
    และถ้ามันทำงานได้ไม่ดีแล้ว
  • 1:30 - 1:34
    เราก็ใช้คอมพิวเตอร์พวกนี้
    เป็นอุปกรณ์ช่วยเหลือ
  • 1:35 - 1:36
    เพื่อการรักษา
  • 1:36 - 1:38
    แต่นั่นก็หมายความว่า
  • 1:39 - 1:42
    ถ้าเราเลือกรูปแบบมาผิด
  • 1:42 - 1:44
    มันก็จะให้แบบจำลองที่ผิด
  • 1:44 - 1:45
    และกลายเป็นวิธีรักษาที่ผิด
  • 1:45 - 1:47
    ถูกไหมครับ
  • 1:48 - 1:49
    ในกรณีของความสนใจ
  • 1:49 - 1:51
    ความจริงที่ว่า
  • 1:52 - 1:55
    เราสามารถเปลี่ยนจุดสนใจ ไม่ใช่แค่ใช้ตา
  • 1:55 - 1:57
    แต่โดยใช้การคิด--
  • 1:57 - 2:02
    นี่เป็นสิ่งที่ทำให้ความสนใจแฝง
    น่าสนใจสำหรับใช้กับแบบจำลองทางคอมพิวเตอร์
  • 2:02 - 2:06
    ผมจึงต้องการรู้ว่า
    รูปแบบของคลื่นสมองเป็นอย่างไร
  • 2:06 - 2:09
    เมื่อคุณจ้องแบบเปิดเผย
    หรือเมื่อคุณมองแบบแฝง
  • 2:10 - 2:12
    ผมทำการทดลองขึ้นสำหรับเรื่องนี้
  • 2:13 - 2:16
    ในการทดลองนี้
    จะมีรูปสี่เหลี่ยมกระพริบสองรูป
  • 2:16 - 2:19
    อันหนึ่งจะกระพริบช้ากว่าอีกอันหนึ่ง
  • 2:21 - 2:24
    ขึ้นอยู่กับว่า
    คุณเพ่งความสนใจไปที่อันไหน
  • 2:24 - 2:28
    สมองส่วนที่เกี่ยวข้อง
    จะสะท้อนการทำงานในจังหวะเดียวกัน
  • 2:29 - 2:31
    กับอัตราการกระพริบที่คุณสนใจ
  • 2:32 - 2:35
    ดังนั้น เมื่อวิเคราะห์สัญญาณจากสมองของคุณ
  • 2:35 - 2:38
    เราจะรู้ได้ทันทีว่าคุณกำลังจ้องอันไหน
  • 2:39 - 2:40
    หรือคุณกำลังสนใจอันไหนอยู่
  • 2:43 - 2:47
    ดังนั้น เพื่อดูว่าเกิดอะไรขึ้นกับสมอง
    เมื่อคุณใช้ความสนใจแบบเปิดเผย
  • 2:47 - 2:50
    ผมจึงให้ผู้ทดลองมองไปที่
    จตุรัสอันใดอันหนึ่งตรง ๆ
  • 2:51 - 2:52
    และเพ่งความสนใจไปที่มัน
  • 2:53 - 2:58
    ในการทดลองนี้ เป็นตามคาดครับ
    คือเราจะเห็นจตุรัสเหล่านี้
  • 2:58 - 3:00
    ปรากฏตรงกันกับสัญญาณของสมอง
  • 3:00 - 3:02
    ซึ่งส่งมาจากส่วนหลังของศีรษะ
  • 3:04 - 3:07
    ซึ่งเป็นสมองส่วนที่รับผิดชอบประมวลผล
    ข้อมูลจากการมองเห็น
  • 3:08 - 3:11
    แต่ที่ผมสนใจมากกว่า
  • 3:11 - 3:14
    คือผมอยากรู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับสมอง
    เมื่อคุณมีความสนใจแบบแฝง
  • 3:14 - 3:18
    ผมจึงขอให้ผู้ทดลองมองตรงไปตรงกึ่งกลางจอ
  • 3:18 - 3:20
    และไม่ขยับสายตา
  • 3:21 - 3:24
    เพื่อเพ่งความสนใจไปยังจตุรัสอันใดอันหนึ่ง
  • 3:25 - 3:27
    เมื่อเราทำแบบนั้น
  • 3:27 - 3:31
    เราพบว่ามีอัตราการกระพริบทั้งสองแบบ
    อยู่ในสัญญาณจากสมอง
  • 3:31 - 3:32
    แต่ที่น่าสนใจคือ
  • 3:33 - 3:36
    มีเพียงหนึ่งอัน ที่เราเพ่งความสนใจอยู่
  • 3:36 - 3:38
    จะส่งสัญญาณที่แรงกว่า
  • 3:38 - 3:40
    ดังนั้นมีบางอย่างในสมอง
  • 3:40 - 3:43
    ที่จัดการกับข้อมูลลักษณะนี้
  • 3:43 - 3:49
    ซึ่งโดยปกติแล้ว มันคือ
    การกระตุ้นของสมองส่วนหน้า
  • 3:50 - 3:53
    สมองส่วนหน้าของคุณจะรับผิดชอบ
  • 3:53 - 3:56
    กระบวนการรับรู้ระดับสูงของมนุษย์
  • 3:57 - 4:02
    สมองส่วนหน้า มันทำงานเหมือนกับเป็นตัวกรอง
  • 4:03 - 4:07
    มันจะยอมให้ข้อมูล
    จากด้านขวาของจอเข้ามาสู่สมอง
  • 4:07 - 4:09
    ซึ่งคืออันที่คุณให้ความสนใจ
  • 4:09 - 4:13
    และขณะเดียวกันก็พยายามขัดขวาง
    ข้อมูลที่มาจากจออีกด้าน ซึ่งเราไม่สนใจ
  • 4:15 - 4:21
    ความสามารถในการกรองข้อมูลของสมองนี้
    เป็นกุญแจหลักที่ไขปัญหาเกี่ยวกับความสนใจ
  • 4:21 - 4:23
    ซึ่งคนหลายคนขาดอยู่
  • 4:24 - 4:26
    ตัวอย่างเช่น คนที่เป็นโรคสมาธิสั้น (ADHD)
  • 4:27 - 4:32
    ซึ่งผู้เป็นโรคสมาธิสั้น
    สมองจะไม่สามารถกรองสิ่งรบกวนพวกนี้ได้
  • 4:32 - 4:36
    และนั่นทำให้พวกเขาไม่สามารถจดจ่อ
    อยู่กับงานใดงานหนึ่งได้นาน
  • 4:38 - 4:39
    แต่จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าเราให้เขา
  • 4:39 - 4:43
    เล่นเกมคอมพิวเตอร์แบบพิเศษ
  • 4:43 - 4:46
    เพื่อให้สมองของเขาเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์
  • 4:46 - 4:49
    และฝึกให้สมองของเขา
  • 4:49 - 4:52
    ตัดสิ่งรบกวนอื่น ๆ ออกไป
  • 4:54 - 4:56
    ซึ่งคนที่เป็นสมาธิสั้นเป็นแค่ตัวอย่างหนึ่ง
  • 4:57 - 5:00
    เรายังสามารถปรับใช้ส่วนแสดงผล
    การรับรู้ของสมองผ่านคอมพิวเตอร์นี้
  • 5:00 - 5:03
    กับการรับรู้ในแบบอื่น ๆ ได้อีก
  • 5:04 - 5:06
    เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา
  • 5:06 - 5:11
    คุณตาของผมมีอาการหลอดเลือดในสมองแตก
    และสูญเสียความสามารถในการพูด
  • 5:13 - 5:16
    เขาเข้าใจทุกอย่างที่คนอื่นพูด
    แต่ไม่สามารถตอบกลับได้
  • 5:16 - 5:18
    จะเขียนออกมาก็ไม่ได้เพราะท่านไม่รู้หนังสือ
  • 5:20 - 5:23
    ท่านจึงจากไปอย่างเงียบ ๆ
  • 5:25 - 5:27
    ผมจำได้ว่าตอนนั้นผมคิดว่า
  • 5:27 - 5:31
    แล้วถ้ามีคอมพิวเตอร์
  • 5:31 - 5:32
    ที่สามารถพูดแทนท่านได้ล่ะ
  • 5:34 - 5:36
    ตอนนี้ ซึ่งผมใช้เวลาหลายปีในวงการนี้
  • 5:36 - 5:38
    ผมเริ่มเห็นความเป็นไปได้แล้วครับ
  • 5:40 - 5:43
    ลองจินตการว่าถ้าเราจับรูปแบบของคลื่นสมอง
  • 5:43 - 5:47
    เวลาที่เราคิดเป็นภาพ
    หรือแม้กระทั่งเป็นตัวหนังสือ
  • 5:48 - 5:51
    อย่างเช่น คิดถึงตัว ก
    ได้รูปแบบคลื่นแบบหนึ่ง
  • 5:51 - 5:52
    ตัว ข เป็นอีกแบบหนึ่ง ไปเรื่อย ๆ
  • 5:53 - 5:57
    ซักวันหนึ่ง คอมพิวเตอร์จะสามารถ
    สื่อสารแทนคนที่พูดไม่ได้ได้หรือไม่
  • 5:58 - 5:59
    หรือถ้าคอมพิวเตอร์
  • 6:00 - 6:05
    จะช่วยให้เราเข้าใจ
    ความคิดของคนที่อยู่ในภาวะโคม่าล่ะ
  • 6:06 - 6:07
    เรายังเดินไปไม่ถึงจุดนั้นครับ
  • 6:07 - 6:10
    แต่ขอให้จับตาดูให้ดีครับ
  • 6:10 - 6:12
    เราจะไปถึงจุดนั้นได้ในอีกไม่นาน
  • 6:12 - 6:13
    ขอบคุณครับ
  • 6:13 - 6:19
    (เสียงปรบมือ)
Title:
เมื่อคุณเพ่งความสนใจ มีอะไรในสมอง
Speaker:
เมห์ดิ ออร์ดิคานิ-เซเยดลาร์ (Mehdi Ordikhani-Seyedlar)
Description:

ความสนใจนั้น ไม่ได้มีแค่เรื่องของสิ่งที่เราให้ความสนใจอยู่เท่านั้น -- แต่มันเกี่ยวกับสิ่งที่สมองของเราตัดออกจากการรับรู้ด้วย ด้วยการใช้วิธีตรวจสอบผ่านรูปแบบของสมองในขณะที่คนเรากำลังตั้งใจหรือสนใจบางอย่าง เมห์ดิ ออร์ดิคานิ-เซเยดลาร์ นักประสาทวิทยาคอมพิวเตอร์ท่านนี้หวังว่าจะสามารถประสานสิ่งที่อยู่ในสมองและคอมพิวเตอร์เข้าด้วยกัน นำไปสู่การสร้างแบบจำลองทางคอมพิวเตอร์บางอย่างขึ้น เพื่อใช้รักษาผู้ป่วยโรคสมาธิสั้น (ADHD) และช่วยเหลือคนที่สูญเสียความสามารถด้านการสื่อสาร และนี่คือทอล์คที่น่าจับตามองอันจะบอกเล่ารายละเอียดโดยย่อของวิทยาศาสตร์ด้านนี้ให้คุณรู้

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:32

Thai subtitles

Revisions Compare revisions