Ăn rau quả có vết lốm đốm có an toàn không? - Elizabeth Brauer

Xem video đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/are-spotty-fruits-and-vegetables-safe-to-eat-elizabeth-brauer

Năm 2010, lượng rau quả trị giá 30 tỉ đô-la bị người bán hàng và người mua ở Mĩ bỏ phí vì trông chúng không còn tươi ngon và họ nghĩ chúng đã bị hỏng. Nhưng thật ra những vết lốm đốm đó là cái gì, và ăn những rau quả đó có an toàn không? Elizabeth Brauer giải thích lý do vì sao bạn không cần lo sợ khi nhặt những rau quả đó vào rỏ khi bạn đi mua hàng.

Bài giảng của Elizabeth Brauer, được TED-Ed minh họa.

Trong năm 2010, một lượng rau quả
trị giá 30 tỷ đô

đã bị lãng phí bởi
những người bán lẻ và người mua ở Mỹ

do chúng trông không còn tươi
và mọi người tưởng chúng đã hỏng.

Đó là sự lãng phí khoảng 30%
số thực phẩm trên thị trường,

đó là chưa kể đến lượng nước và năng lượng
sử dụng để trồng, vận chuyển,

và khoảng đất dùng để
chứa số rau quả bị hỏng.

Vậy thật ra những vết lốm đốm đó là gì?

Bạn có thể đã bỏ qua những quả táo
có vết lốm đốm ở cửa hàng

hoặc lỡ ấn tay vào phần bị nẫu
của một quả cà chua

Những khuyết điểm như vậy có thể khiến
thực phẩm bị cho vào sọt rác.

Nhưng thật ra chúng là cái gì?

và chúng có thật sự không tốt?

Những vết đốm đó là bằng chứng
của cuộc chiến giữa thực vật và vi khuẩn.

Giống con người, thực vật sống chung
với hàng tỉ loại nấm và vi khuẩn.

Một số trong đó có lợi,

giúp phòng chống bệnh và
giúp chiết xuất các chất dinh dưỡng.

Số khác lại là tác nhân gây bệnh,
tấn công thực vật,

khi vẫn tồn tại trên kệ hàng,
hoặc trong tủ lạnh của bạn

và bòn rút các phân tử của thực vật.

Nhưng tin vui là nó gần như
chẳng có hại gì cho bạn.

Những loại nấm và vi khuẩn này
đã dành hàng triệu năm

tạo ra cách để
đánh bại hệ miễn dịch của thực vật.

Nhưng hệ miễn dịch của người khỏe mạnh
thì rất khác biệt

nên không bị ảnh hưởng
bởi những loại nấm và vi khuẩn này.

Vậy trong thực vật,
quá trình này diễn ra như thế nào?

Vi khuẩn tấn công thực vật
bằng một số cách,

ví dụ qua nước tưới hoặc phân bón.

Trong điều kiện phù hợp,

vi khuẩn phát triển,
tạo thành một cụm đủ lớn

để tấn công vào lớp sáp bên ngoài
của quả hoặc lá.

Mục tiêu của chúng: phần đường
và dinh dưỡng bên trong quả.

Đó là nguyên do của các vết lốm đốm.

Đám vi khuẩn hút chất dinh dưỡng
và sắc tố của các tế bào

tạo ra các đốm vàng.

Sau đó chúng di chuyển ra ngoài,

giết chết các tế bào
và tạo ra các đốm đen.

Mỗi đốm đó chứa
hàng trăm nghìn vi khuẩn

tạo ra bởi sự kết hợp giữa
tấn công của vi khuẩn

và các kháng thể của thực vật.

Ví dụ, đây là vi khuẩn mầm bệnh
Pseudomanas syringae.

Khi xuất hiện ở cà chua,
chúng thâm nhập vào quả và lá,

sinh sôi ở khoảng trống
giữa các tế bào,

tạo ra độc tố toxin và các protein

làm phá vỡ hệ miễn dịch của thực vật.

Độc tố coronatine làm cho
lỗ khí của thực vật mở ra,

tạo điều kiện cho vi khuẩn
dễ dàng thâm nhập

Coronatine cũng là hoạt tố,
gây ra sự suy giảm chất diệp lục,

tạo ra các đốm vàng mà ta thấy.

Khi vi khuẩn tiếp tục
phát triển và sinh sôi,

chúng bắt đầu giết các tế bào.

Điều này lý giải cho các vết lốm đốm.
Nhưng còn những chỗ bị nẫu?

Chúng thường xuất hiện
khi rau quả bị vi khuẩn tấn công

sau khi được thu hoạch.

Nếu bị dập trong quá trình vận chuyển

nấm hoại tử sẽ thâm nhập
thông qua chỗ bị dập

giết các tế bào,

hút hết chất dinh dưỡng,

và làm rau quả
bị nẫu hoặc có màu nâu.

Những chỗ này có vị không ngon.

Vì thật ra bạn đang ăn
các mô chết và đã bị phân hủy.

Nhưng bạn có thể cứu vãn
phần còn lại.

Những phần vẫn có lốm đốm ở vỏ
nhưng không bị nẫu

trên vỏ của táo hay cà chua.
Vị của nó cũng không hề bị ảnh hưởng.

Tất nhiên có một số vi khuẩn có hại,
ví dụ Ê-cô-li hoặc salmonella

có thể xuất hiện trong rau.

Nhưng vì chúng ko phải vi khuẩn mầm bệnh,
nên chúng không tạo ra vết lốm đốm.

Chúng chỉ xuất hiện trên bề mặt
một cách vô hình.

Nên khi rửa rau quả,
hãy rửa cả những vết lốm đốm,

nó giúp bạn phòng chống được bệnh tật.

Vậy nên, lần tới khi ở cửa hàng

đừng ngại ngần chọn những quả
trông không bắt mắt.

Một số cửa hàng có thể
còn giảm giá cho bạn.

Hãy rửa sạch và bảo quản chúng cẩn thận.

Táo hay cải bắp có thể
để trong tủ lạnh hàng tuần.

Rau quả trông lốm đốm có thể nhìn không
hấp dẫn nhưng nó vẫn an toàn và ngon lành.